Култура
Комисија за култура на ВМРО-ДПМНЕ: Уништување на македонското културно наследство по терк на Артан Груби
Владата на ДУИ-СДС предлага скандалозна измена на Законот за заштита на културното наследство по итна постапка со цел што побрза реализација на Коридорот 8 на Артан Груби. Во ваквата неразумна законска измама се крие голема опасност за културното наследство на Македонија. Имено, ДУИ ја става изградбата на овој коридор над постоечката законска регулатива за заштитеното културно наследство. Така, наместо со Законот пропишаната регулатива во членот 65 (доколку изведувачот на градежните работи дојде до археолошко наоѓалиште е должен веднаш истото да го пријави во надлежната културна установа за заштита), Владата на ДУИ и СДС по кратка постапка бара вметнување нов став во членот 65 со кој се заобиколува оваа процедура и конкретно, членот 129 кој ја дефинира постапката, регира на Фејсбук Комисијата за култура на ВМРО-ДПМНЕ.
– Власта, повикувајќи се на јавниот интерес, прави обид културното наследство да го претстави како нечиј личен интерес, а не темел на државноста. При идните градежни активности, со предлог- измените на Законот се предвидува надлежната установа за заштита да биде едноставно премостена и потенцијалните археолошки откритија да бидат пријавувани кај надзорниот инженер на Коридорот 8, без да се нагласи за каков инженер се работи. Тој, „надзорниот инженер“, ќе стане фактор кој ќе ги обезбедува археолошките наоди и ќе го зачува местото и состојбата во кои тие се најдени, пишува во статусот.
Според Комисијата за култура на ВМРО-ДПМНЕ, поразителен е фактот што со овој Предлог-закон се предвидува известувањето да дојде до „надзорниот инженер“ на Коридорот кој нема апсолутно никакво познавање од археологијата и културното наследство. Тој ќе треба лично да утврди што се нашло при работата и што од најденото се уништило. Надзорниот инженер треба да утврди дали на местото има културно наследство или не, а притоа тој нема никакво познавање од оваа област.
Тие ова го оценуваат како навредувачки став и однос кон македонската археолошка и заштитарска стручна фела. Наместо стручни лица од областа, културното наследство на Коридорот 8 ќе ни го чува и заштитува надзорниот градежен инженер.
– Ова е директен одраз на желбата на оваа власт, ДУИ-СДС, за незачувување и за маргинализација на македонското културно наследство. СДС во случајов, за да си ја спаси и онаа малку кожа што ѝ преостана, не си го продава, ами за бадијала си ги раскрчмува културните докази за македонското постоење, велат од Комисијата за култура на ВМРО-ДПМНЕ.
Тие обвинуваат за јасно манифестирана негрижа воочлива и во неодамнешната изјава на министерката за култура која пред јавноста објаснуваше дека не е ништо страшно Охридскиот Регион да биде ставен на листата за културно наследство во опасност на УНЕСКО.
Зад овој Предлог-закон се кријат многу нешта, влеат од Комисијата за култура на ВМРО-ДПМНЕ. Со него, додаваат, заштитата на македонското културно наследство ќе биде поставена на законските маргини. Токму со тоа, ќе биде дадено зелено светло за трајно уништување на македонското културно наследство.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

