Култура
Комисија за култура на ВМРО-ДПМНЕ: Уништување на македонското културно наследство по терк на Артан Груби
Владата на ДУИ-СДС предлага скандалозна измена на Законот за заштита на културното наследство по итна постапка со цел што побрза реализација на Коридорот 8 на Артан Груби. Во ваквата неразумна законска измама се крие голема опасност за културното наследство на Македонија. Имено, ДУИ ја става изградбата на овој коридор над постоечката законска регулатива за заштитеното културно наследство. Така, наместо со Законот пропишаната регулатива во членот 65 (доколку изведувачот на градежните работи дојде до археолошко наоѓалиште е должен веднаш истото да го пријави во надлежната културна установа за заштита), Владата на ДУИ и СДС по кратка постапка бара вметнување нов став во членот 65 со кој се заобиколува оваа процедура и конкретно, членот 129 кој ја дефинира постапката, регира на Фејсбук Комисијата за култура на ВМРО-ДПМНЕ.
– Власта, повикувајќи се на јавниот интерес, прави обид културното наследство да го претстави како нечиј личен интерес, а не темел на државноста. При идните градежни активности, со предлог- измените на Законот се предвидува надлежната установа за заштита да биде едноставно премостена и потенцијалните археолошки откритија да бидат пријавувани кај надзорниот инженер на Коридорот 8, без да се нагласи за каков инженер се работи. Тој, „надзорниот инженер“, ќе стане фактор кој ќе ги обезбедува археолошките наоди и ќе го зачува местото и состојбата во кои тие се најдени, пишува во статусот.
Според Комисијата за култура на ВМРО-ДПМНЕ, поразителен е фактот што со овој Предлог-закон се предвидува известувањето да дојде до „надзорниот инженер“ на Коридорот кој нема апсолутно никакво познавање од археологијата и културното наследство. Тој ќе треба лично да утврди што се нашло при работата и што од најденото се уништило. Надзорниот инженер треба да утврди дали на местото има културно наследство или не, а притоа тој нема никакво познавање од оваа област.
Тие ова го оценуваат како навредувачки став и однос кон македонската археолошка и заштитарска стручна фела. Наместо стручни лица од областа, културното наследство на Коридорот 8 ќе ни го чува и заштитува надзорниот градежен инженер.
– Ова е директен одраз на желбата на оваа власт, ДУИ-СДС, за незачувување и за маргинализација на македонското културно наследство. СДС во случајов, за да си ја спаси и онаа малку кожа што ѝ преостана, не си го продава, ами за бадијала си ги раскрчмува културните докази за македонското постоење, велат од Комисијата за култура на ВМРО-ДПМНЕ.
Тие обвинуваат за јасно манифестирана негрижа воочлива и во неодамнешната изјава на министерката за култура која пред јавноста објаснуваше дека не е ништо страшно Охридскиот Регион да биде ставен на листата за културно наследство во опасност на УНЕСКО.
Зад овој Предлог-закон се кријат многу нешта, влеат од Комисијата за култура на ВМРО-ДПМНЕ. Со него, додаваат, заштитата на македонското културно наследство ќе биде поставена на законските маргини. Токму со тоа, ќе биде дадено зелено светло за трајно уништување на македонското културно наследство.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Кадифена Магија“ – предновогодишен концерт на Зарина Првасевда со ексклузивни гости!
Зарина Првасевда, со својот величествен, небесен глас ќе одржи предновогодишен концерт на 20 декември 2025 година, во Македонската филхармонија.
На концертот Зарина Првасевда ќе го претстави својот проект насловен „КАДИФЕНО“, а за дополнителната магија на вечерта ќе се погрижат врвни музичари. За прв пат во Скопје пристигнува еден од најголемите мајстори на фретлес-гитарата, турскиот виртуоз Џенк Ердоган, како и перкусионистот и мултиинструменталист Ахмет Алан, уметници чија маестралност го освојува светот.
На сцената ќе им се придружат и врвните македонски музичари Андреа Мирчевска и Тони Арслан, создавајќи единствено, кадифено и длабоко музичко доживување.
„Во деновите кога годината тивко се затвора зад нас, почувствував силна желба да создадам едно КАДИФЕНО место — меко, топло, свилено по чувство — каде што сите заедно ќе здивнеме, ќе се стоплиме, ќе заокружиме сè што веќе не ни служи, а од убавото ќе понесеме искри за во новата година.
Место каде што музиката ќе ни ги отвори срцата — нежно, искрено, човечки.
Со огромна чест ви најавувам дека ова предновогодишно патување нема да го чекорам сама. На сцената со мене и за прв пат во Македонија ќе бидат волшебниот Џенк Ердоган и маестралниот Ахмет Алан од Турција, како и моите драги соработници, големите Тони Арслан и Андреа Мирческа.
Заедно ќе создадеме концерт поинаков од сè досега — кадифено топол и длабок, полн со онаа тивка магија што само музиката знае да ја донесе“, кажа Зарина Првасевда.
Култура
„Куќата на границата“ на репертоарот на вториот ден на МОТ
„Куќата на границата“ на Регионалниот театар од Нови Пазар е на репертоарот на вториот ден (20.11.2025) на МОТ, дело на Славомир Мрожек, во режија на нашиот Андреј Цветановски.
„Куќа на граница е приказна која зборува за една фамилија која сака само да живее мирно, и одеднаш во нејзиниот дом се појавуваат дипломати кои сакаат да нацртаат граница која поминува насред куќата. Звучи познато нели? Оваа фамилијарна драма зборува за одземање сé што имаат, сонуваат, зборуваат и замислуваат, се додека не останат без ништо. Низ оваа горка комедија ќе видите многу паралели со начинот на кој денешниот свет функционира“ – вели Цветановски.
Претставата е одлична илустрација за тоа до кој степен сме способни да се понижиме себеси, слепо почитувајќи ги бесмислените бирократски норми на „новиот“ свет, кој од нас треба да направи покондурени господа.
Како креативен македонски тим на претставата покрај режисерот се и Димитар Андоновски автор на музиката и Сергеј Светозарев на сценографијата.
Претставата ќе биде изведена на сцената 25 Мај, МКЦ во 20 часот.
А пред неа во 19 часот во холот на МКЦ ќе биде поставена уметничката инсталација „Сценариум и имагинариум“ на архитектот и сценографот Костантин Трпеноски, која на границата помеѓу реалното и имигинарното нуди визуелно и сензорно доживување на просторот во холот на МКЦ. Настанот е воедно и ретроспективен поглед на неговите театарски сценографии „Чудна случка со кучето во ноќта“ (2023) и „Макбет“ (2019), двете наградени за најдобра сценографија на фестивалот „Војдан Чернодрински“ во Прилеп и приказ на други негови актуелни сценски дизајни.
Култура
„Ничија земја“ на МНТ ја освои Будимпешта: предизвика емотивна дискусија меѓу актерите и публиката во унгарскиот театар
Синоќа, на големата сцена во Националниот театар (Nemzeti Színház) во Будимпешта, Македонскиот народен театар ја одигра наградуваната претстава „Ничија земја“. Со неколкуминутен громогласен аплауз, публиката ги награди македонските актери, кои страсно и во еден здив ја одиграа претставата.
Директорот на МНТ Никола Кимовски потпиша Договор за соработка со Атила Видњански, директорот на Националниот театар во Будимпешта. Гостувањето на „Ничија земја“ е првиот резултат од оваа соработка и е значаен исчекор во продлабочувањето на културната соработка меѓу двете институции. Веќе напролет, Националниот театар ќе возврати посета со гостување во МНТ.
„Со директорот на Националниот театар во Будимпешта, Атила Видњански веднаш се препознавме. Двајцата сме вљубеници во театарската уметност. Му благодарам и нему и на целиот театарски тим за големото гостопримство и врвен професионализам и со нетрпение ги очекувме следната година, кога унгарскиот театар ќе возврати посета со гостување во МНТ. Оваа соработка, можеби е мал чекор за театарот, но голем за европската уметност.“, изјави Никола Кимовски, првиот човек на МНТ, за време на средбата со Видњански во Националниот театар во Будимпешта.
Сашко Коцев, како Чики во „Ничија земја“ директно од Националниот театар во Будимпешта изјави: „Ние актерите се чувствуваме како репрезентација која ги брани боите на Македонија, буквално на сите гостувања. И секогаш ја имаме таа желба да победиме.“

На него се надоврза и Тони Михајловски, кој го игра ликот на Цера: „Прекрасно и едновремено тажно и жестоко дело, кое говори за ужасите на војната во поранешна Југославија. Низ целата драма провејува и црн хумор, како би можеле да го „свариме“ небулозниот воен конфликт, којшто се случи на овие простори. Една од ретките претстави, која не ја наметнува порака, таа произлегува сама од себе. Уживам во секоја нејзина изведба и е една од моите ретки прилики, каде можам да застанам на сцена со мојот син, актерот Александар Михајловски“.
Младиот и исклучително енергичен и талентиран актер Александар Михајловски пак, преку ликот на Нино, вели дека оваа претстава бара од него огромен психофизички влог.
„Ова не е мое прво гостување во Будимпешта, но е најбитно. Ликот кој го играм е постојано на сцената, речиси два часа и максимално сум сконцентриран. Оваа претстава е голем предизвик за мене и изискува физички, но пред се психички влог“.

Веднаш по завршувањето на претставата, македонските актери имаа сесија разговори со публиката, која се разви во спонтана, интерактивна, отворена и топла комуникација со унгарската публика. Она што започна како кратка сесија прашања и одговори, брзо прерасна во подлабока, емотивна и искрена дискусија околу темите што ги отвора претставата – човечноста, апсурдот на војната и траумите што ги остава зад себе.
Публиката беше видливо трогната од изведбата, дел од гледачите, наместо да поставуваат прашања, почувствуваа потреба да застанат пред микрофонот и да споделат колку силно ги допрела претставата. Тие зборуваа за автентичноста на актерската игра, за емотивниот товар на приказната, и за нејзината актуелност и денес, неколку децении по војната во Босна. Сесијата се претвори во искрен дијалог меѓу македонските актери и унгарската публика, кој уште еднаш ја потврди моќта на театарот да отвора тешки теми и да ги поврзува луѓето од различни општествени средини.
Според делото на Данис Тановиќ и во режија на Александар Морфов, во претставата играат: Сашко Коцев, Тони Михајловски, Александар Михајловски, Александар Микиќ, Борче Начев, Оливер Митковски, Софиа Насевска-Трифуновска, Гораст Цветковски, Томе Станковски, Александар Ѓорѓиески, Дамјан Цветановски, Ненад Анѓелковиќ, Никола Стефанов, Стефан Спасов, Григор Јовановски, Кристина Гиева, Филип Миленкоски, Александар Ивановски и Марија Кондовска.
За МНТ, ова не е прво претставување во Националниот театар во Будимпешта. Во 2017 година, нашиот театар гостуваше со претставата „Животот е прекрасен“, исто така во режија на Александар Морфов, а во 2015 година беше одиграна претставата „Вечната куќа“ во режија на Дејан Пројковски. Претставата „Ничија земја“, годинава гостуваше и на новиот европски фестивал „Acting Europe – Театар без граници“, кој се одржа во Ќустендил, соседна Бугарија.

