Култура
Месец на незаборавни филмови со „Малиот скитник“ на големиот Шарло
Јазикот што го говорат јунаците во филмовите може да биде најразличен, може да биде и без говор, со пантомима, а може да биде и со свиркање. Со таков „свиркачки“ јазик ја започнуваме мартовската програма: Свиркачи (La Gomera / The Whistlers) на Корнелиу Порумбоју (Corneliu Porumboiu) уште еднаш ја докажува тезата дека добра идеја за филмска сторија може да обедини неколку јазици, продуцентски куќи од неколку европски земји, а заплетот да се изгради околу вештината да се комуницира со измислен јазик со помош на свиркање, со сите граматички и морфолошки карактеристики.
А јазикот – тој што го говорат јунаците во филмовите – може и да го нема. Легендарниот Чарли Чаплин (Charlie Chaplin) е совршен доказ за тоа и 100 години откако започнал да ги снима неговите ремек-дела, со кои не само што почнува златниот период на немиот период на Холивуд, туку и на американската и светската кинематографија.
Во 11 термини кон крајот на март ќе имаме уникатна можност да погледнеме 10 реставрирани филмови со „малиот“ скитник на големиот Шарло на ДЦП-формат, како и 4 кратки играни филмови на 35 мм од архивската збирка на Кинотеката.
Средината на месецот е резервирана за промоција на ДВД-изданието на пет дигитално реставрирани македонски играни филмови: „Македонскиот дел на пеколот“ во режија на неодамна починатиот Ватрослав Мимица, „Три Ани“ на Бранко Бауер, „Жед“ на Димитрие Османли, „Татко (Колнати сме, Ирина)“ на Коле Ангеловски и „ХАЈ-ФАЈ“ на Владимир Блажевски. Овие пет домашни наслови, своевидни сведоци на растежот на македонската кинематографија во период од речиси четири децении, ќе имате можност уште еднаш да ги погледнете во дигитално реставрирано руво.
Март, секако, е месец и во кој се одбележува Меѓународниот ден на жената, 8 Март. Две вечери на програмата на Кинотеката се посветени на Вечери на женски права, со два филмски наслови кои ја преиспитуваат денешната положба на жената: „Куќа на малата ѕвезда“ (Little Star Rising), документарен филм на хрватската режисерка Слаѓана Лучиќ (Slađana Lučić), и „Отворена врата“ (Derë e Hapur / Open Door), игран филм во режија на Флоренц Папас (Florenc Papas). И двата филма се со силен критички набој, без разлика на различната документарна и играна структура, во пресметката со општествените клишеа наменети за понежниот пол.
Македонската документаристика има нов адут: насловот „Гребнатинки на душата“
(Scratches of the soul) во режија на Александар Манасиев е фокусиран на веројатно најбогатата колекција на македонско музичко наследство кое внимателно се чува, дигитализира и архивира во домот на семејството Ендендајк во Суст, Холандија.
Документаризмот и експерименталната филмска форма се присутни и во други наслови во мартовската филмска програма: „Каде си Жоао Жилберто?(Where are you Joao Gilberto?)“ во режија на Жорж Гашо (Georges Gachot) е портрет на највлијателниот музичар на правецот босанова, а „Писма до Пол Морисеј (Letters to Paul Morrissey)“ во режија на Арманд Ровира и Саида Бензал (Armand Rovira, Saida Benzal) ќе одговири на прашањето околу улогата на „таткото на треш-културата“ и соработник на поп-арт кралот Енди Ворхол и бендот „Велвет андерграунд“ во обликувањето на андерграунд-сцената од крајот на минатиот век.
Средината на месецот е резервирана за нов поглед во современата турска кинематографија низ Денови на турски филм, филм по избор на Гете институт е „Во диско филинг
(Ich fühl mich Disco / I Feel Like Disco)“, игран филм во режија на Аксел Раниш и Рене Римкус (Axel Ranisch, René Rimkus), а низ целата месечна програма се присутни и филмски наслови од поновата европска и светска кинематографија како составен дел на арт-кино профилот на Кинотеката.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Вечер на новоприбрани архивски материјали во Кинотеката
На 27 декември, сабота, со почеток во 20 часот, во Кинотеката ќе се одржи Вечер на новоприбрани архивски материјали, во која ќе бидат прикажани дел од филмовите набавени во 2025 година преку откуп на материјал или меѓу-архивска размена. Проекцијата на оние филмски материјали кои намаат звук ќе бидат прикажани со музичка придружба во живо на ИВЛ.
Една од основните дејности на Кинотеката, поточно на Филмскиот архив (односно Одделението за прибирање, заштита, обработка и чување на филмови и филмски материјали) при оваа институцаја е токму прибирањето на филмови и филмски материјали кои се поврзани со Македонија. Кинотеката години наназад води истражување, идентификација, пронаоѓање и прибирање на филмови и филмски материјали кои се однесуваат или се снимени во Македонија со цел збогатување на збирките, фондовите на кинотека и нивно зачувување.
Вечерта на 27 декември, сабота, ќе бидат прикажани дел од набавените архивски материјали – репортажите на „Филмске новости“ и патеписната репортажа „Од Сава до Вардар“ преземена од Белгискиот филмски архив.
Музичка придружба: ИВЛ.
Влезница: 150 мкд.
Култура
„Виртуози на хорна“ – завршен концерт на јубилејното издание на Скопскиот брас-фестивал
На 29 декември 2025 година, со почеток во 19:00 часот, во малата сала на Филхармонија ќе се одржи концертот „Виртуози на хорна“, последниот настан од петтото јубилејно издание на Скопски Брас Фестивал.
Покрај домашниот хорнист Благоја Василевски, на концертот ќе настапат и реномирани музичари од регионот: Михајло Булајиќ, прва хорна во Лондонски симфониски оркестар и Оркестарот на РТВ Словенија, Никола Чириќ, прва хорна во Белградска филхармонија, Илир Кодима, прва хорна во Косовска филхармонија и професор на Факултетот за музичка уметност во Тирана, како и Милан Роксандиќ од Театарот во Нови Сад.
Настанот претставува пример за меѓународна соработка и културна размена, со фокус на камерната музика за хорни и современ пристап кон брас сцената во регионот. Публиката ќе има можност да слушне програма што ги истакнува изразните можности на инструментот, со дела од класичниот репертоар и божиќни аранжмани за ансамбл хорни.
На програмата се најавени „Унгарска рапсодија бр. 5“ од Јоханес Брамс, „Радецки марш“ од Јохан Штраус, како и избор на божиќни композиции во аранжмани за хорни.
Култура
Белград се сеќава на Зафир Хаџиманов: музичка вечер во македонскиот КИЦ
Македонскиот КИЦ во Белград во своите простории на Македонска 30, на 26 декември 2025 година во 19 часот, организира музичка вечер посветена на Зафир Хаџиманов.
Настанот ќе го отвори директорот на КИЦ Белград Васко Шутаров, со краток осврт за културата на сеќавање кон големиот бард на културата Зафир Хаџиманов, за огромното културно наследство кое го остави како на македонската, така и на српската култура.
„Јас сонувам, јас творам, јас водам љубов на двата јазика”, знаеше често да каже Зафир, во неговите интервјуа за српските и македонските медиуми.
Вечерта посветена на Зафир Хаџиманов, ќе започне со неколку одбрани музички инсерти и грст фотографии, меѓу кои неколку и за првпат јавно презентирани, а ќе продолжи со интимен концерт посветен нему, со неговите најблиски, Бисера Велетанлиќ и Васил Хаџиманов.
Потретот на Зафир Хаџиманов е инициран и организиран од македонскиот КИЦ во Белград и поддржан од Министерството за култура и туризам.
Зафир Хаџиманов е роден на 25 декември 1943 година во Кавадарци. Дипломирал на Факултететот за драмски уметности во Белград, во 1967 година. Тој речиси целиот животен век го поминал во Белград, во брак со една од најпознатите југословенски пејачки Сенка Велетанлиќ – Хаџиманов, со која го добиле синот Васил Хаџиманов, познат џез-музичар. Значаен е како пејач кој настапувал на голем број фестивали, композитор, поет и актер, со препознатлив придонес во македонската и српската култура, особено преку спојот на традиционалните македонски музички елементи со современи и популарни форми. Во 1991 година, Хаџиманов бил еден од основачите на друштвото за македонско-српското пријателство „Шар Планина“ и на здружението на Македонците во Белград, „Македониум“. Поради неговите заслуги за промоцијата на македонската култура во Србија, во 2007 година, тој бил промовиран во почесен амбасадор на културата на Македонија во Србија.
Хаџиманов почина на 27 март 2021 година, на 77-годишна возраст, од компликации предизвикани од Ковид-19. Постхумно беше одликуван со „Златен медал за заслуги“ од претседателот на Србија, како и со „Орден за заслуги за Република Северна Македонија“ од претседателот Стево Пендаровски, за неговиот исклучителен придонес во уметничкото и музичкото творештво.

