Култура
Недела на шпански филм во Кинотека
Во рамките на одбележувањето на јубилејот 25 години од воспоставувањето на билатерални односи со Шпанија, амбасадата на Шпанија во соработка со Министерството за култура и Кинотеката на Македонија организира „Недела на шпански филмови“.
Свеченото отворање на манифестацијата е планирано да се одржи на 21 ноември во Кинотека на Македонија со проекција на филмот Requisitos para ser una persona normal (Requirements to be a normal person), 2015, во режија на Летисија Долера.
Сите филмови имаат превод на македонски и на англиски јазик.
Во прилог, репертоарот за проекциите.
21 НОЕМВРИ (ЧЕТВРТОК), 20:00 ч.
КАКО ДА СЕ БИДЕ НОРМАЛНА ЛИЧНОСТ
(Requisitos para ser una persona normal / Requirements to Be a Normal Person)
Игран филм, Шпанија
2015, 90 мин., колор, блуреј
Режија: Летисија Долера (Leticia Dolera)
Сценарио: Летисија Долера (Leticia Dolera)
Улоги: Летисија Долера, Мануел Бурк, Силвија Мунт (Leticia Dolera, Manuel Burque, Silvia Munt)
Марија има 30 години, посебна жена е и има една цел – да стане нормална личност. Поради тоа мора да открие што значи да се биде нормален. Марија е невработена и не платила кирија за станот, па мора го напушти и да се врати во куќата на родителите, со кои не е во добри односи. Нема врска со маж и во основа се смета себеси за неуспешна личност. Си ги поставува прашањата каква личност е. Дали е нормална? Што значи да се биде нормален? Тие прашања ја копкаат длабоко во душата, и откако ќе ги наведе сите услови да се стане нормална личност, ќе одлучи да ги постигне. На патот на осознавањето ќе ѝ помогне брат ѝ Алекс, 25-годишно момче со заостанат ментален развој.
Марија го запознава и Борја, момче опседнато со диети за слабеење. Двајцата ќе склопат необичен сојуз: Марија ќе му помогне на Борја да живее активен и здрав живот, а Борја ќе ѝ помогне на Марија да стане „нормална личност“.
Филмските критичари го истакнуваат префинетиот хумор на авторката и актерка Летисија Долера, препорачувајќи им го филмот на гледачите кои сакаат комедии поинакви од холивудските.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
22 НОЕМВРИ (ПЕТОК), 20:00 ч.
КИНЕСКА ПРИКАЗНА
(Un cuento chino – Chinese Take-Out)
Игран филм, Шпанија / Аргентина
2011, 93 мин., колор, ДЦП
Режија: Себастијан Боренштајн (Sebastián Borensztein)
Сценарио: Себастијан Боренштајн (Sebastián Borensztein)
Улоги: Рикардо Дарин, Муриел Санта Ана, Игнасио Хуанг (Ricardo Darín, Muriel Santa Ana, Ignacio Huang)
Во Буенос Ајрес живее огорчениот, но методичен Роберто, осаменик и сопственик на продавница за железарија. Хобито на Роберто е собирање бизарни вести од светот, а неговата познајничка Мари страда поради невозвратената љубов од Роберто, бидејќи тој постојано ја избегнува.
Еден ден, додека го гледа слетувањето на авионот на аеродром, Роберто здогледува Кинез кој е исфрлен од такси-возилото. Му помага да стане на нозе. Кинезот се вика Јун, но не говори шпански, туку само му покажува некоја адреса истетовирана на неговата рака. Роберто го носи Јун на наведената адреса и откриваат дека местото му припаѓало на Јуновиот чичко, кој го продал пред три и пол години. Роберто и Јун одат во полициска станица, во кинеската амбасада и во кинескиот кварт, во потрага по чичкото на Јун, но залудно.
Роберто го сместува Јун во неговата куќа и по низа инциденти го пронаоѓа доставувачот на храна кој на Роберто ќе му ја преведе од кинески на шпански јазик драматичната животна сторија на Јун…
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
23 НОЕМВРИ (САБОТА), 19:00 ч.
АПОСТОЛ
(O Apóstolo / The Apostle)
Анимиран филм, Шпанија
2012, 80 мин., колор, блуреј
Режија: Фернардо Кортизо (Fernando Cortizo)
Сценарио: Фернардо Кортизо (Fernando Cortizo)
Улоги: Карлос Бланко, Хосе Мануел Оливеира Пико, Паул Наши (Carlos Blanco, Xosé Manuel Olveira ‘Pico’, Paul Naschy)
АПОСТОЛ е долгометражен анимиран првенец на Фернандо Кортизо, а воедно и прва шпанска дигитална бурлеска снимена со техниката на 3Д стоп-анимација.
Бегалец од затвор се враќа по пленот од грабежот што го скрил неколку години претходно. Но, наместо пленот, наоѓа нешто страшно, што не би помислил ниту на сон: злокобни претци, чудни појави, духови… сите тие ќе се најдат во приказната полна со тајни, хумор и фантазија.
Фернандо Кортизо е присутен на филмската сцена од почетокот на 1990-тите, најпрвин со краткиот игран филм ЧУДОВИШТЕ НА ПЛАЖА (El monstruo de la playa), а потоа му се посвети на анимираниот филм, претежно со техниката на стоп-анимација.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
23 НОЕМВРИ (САБОТА), 21:00 ч.
ДОЖДОТ ИСТО ТАКА
(También la lluvia / Even the Rain)
Игран филм, Шпанија / Мексико / Франција
2010, 103 мин., колор, блуреј
Режија: Исијар Болаин (Icíar Bollaín)
Сценарио: Пол Лаверти (Paul Laverty)
Улоги: Гаел Гарсија Бернал, Луис Тосар, Кара Елехалде (Gael García Bernal, Luis Tosar, Karra Elejalde)
Режисерот Себастијан и неговата филмска екипа започнуваат со снимање на контроверзен филм за Кристофер Колумбо во едно мало место во Боливија. Себастијан е од Шпанија, извршниот продуцент Коста и целата екипа се од Боливија, а темата на филмот е за истражувачкиот потфат на Колумбо и начинот на кој Шпанците се однесувале кон Индијанците пред повеќе од 5 века.
Коста го избрал токму тоа место за снимање бидејќи има тенок буџет, па планира да ангажира луѓе од локалното население како актери и статисти за малку пари. Снимањето се одвива според планираното сè додека локалното население не се побуни против приватизацијата на водените ресурси, поточно на изворите за чиста и питка вода. Еден од главните актери е на чело на протестите…
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
24 НОЕМВРИ (НЕДЕЛА), 19:00 ч.
ЦРН ЛЕБ
(Pa negre / Black Bread)
Игран филм, Шпанија
2010, 108 мин., колор, блуреј
Режија: Агусти Виљаронга (Agustí Villaronga)
Сценарио: Агусти Виљаронга (Agustí Villaronga)
Улоги: Францеск Коломер, Марина Комас, Нора Навас (Francesc Colomer, Marina Comas, Nora Navas)
Десетгодишниот Андреа наоѓа мртви тела на еден човек и неговиот син во шумата. Локалните власти сакаат да го обвинат таткото на Андреа за ова убиство, бидејќи тоа најмногу им одговара, па детето по секоја цена се труди да го открие вистинскиот убиец.
Низ целата приказна се провлекува легендата за питоријули, духот од локалната пештера, со кого мештаните ги плашеле децата. Во личната потрага по вистината, Андреа најпрво открива дека целиот свет на возрасните е изграден на лаги, а дознава и дека духот од пештерата, всушност хомосексуалец, бил жртва на група локални силеџии. На крајот ќе открие кој ги убил сите тие луѓе и зошто, па целосно разочаран и повреден си заминува од селото. Една влијателна госпоѓа сака да го посвои и Андреа се согласува со тоа…
Драмата е сместена во Каталонија, уништена од граѓанската војна во 30-тите години од минатиот век, а режисерот посебно внимание им посветил на живописните каталонски предели. ЦРН ЛЕБ е добитник на девет национални шпански филмски награди „Гоја“. Филмот на Виљаронга е и прв филм на каталонски јазик кој ги добил овие признанија, меѓу кои и најдобар филм на Шпанија за 2010.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
24 НОЕМВРИ (НЕДЕЛА), 21:00 ч.
МАРТИН (ЈУНИОР)
(Martín Hache)
Игран филм, Шпанија / Аргентина
1997, 123 мин., колор, ХД
Режија: Адолфо Аристараин (Adolfo Aristarain)
Сценарио: Адолфо Аристараин, Кати Сааведра (Adolfo Aristarain, Kathy Saavedra)
Улоги: Федерико Лупи, Хуан Диего Бото, Еузебио Понсела (Federico Luppi, Juan Diego Botto, Eusebio Poncela)
Мартин Јуниор (или помладиот), викан „Хаш“ е 19-годишно момче кое, откако неговата девојка ќе го напушти, се предозира со дрога, речиси со фатални последици. Сепак тој преживува и мајка му ќе го испрати во Мадрид, да живее со татко му Мартин. Насловот на филмот алудира на терминот „јуниор“; буквата h (се изговара hache) во шпанскиот јазик е ознака за „hijo“, што значи син, а е еквивалент за „junior“ во англискиот јазик).
Мартин Сениор (или Постариот) е успешен филмски творец, но не сака да се грижи за син му бидејќи сака да живее сам, но и затоа што неговите двајца пријатели, Алисија и Данте, по малку експериментираат со уживањето во дрогите. Сепак, без оглед на тоа, го прима синот во домот, надевајќи се дека ќе ги спречи евентуалните лоши влијанија кои би можеле да предизвикаат Мартин Јуниор да ѝ се врати на дрогата и(ли) да изврши самоубиство.
Како што времето одминува, пријателствата на Мартин Постариот сè повеќе се затегнуваат и станува јасно дека Мартин Помладиот треба да го напушти татковиот дом и да си живее свој живот.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
25 НОЕМВРИ (ПОНЕДЕЛНИК), 18:00 ч.
ЖИВОТОТ ПРОДОЛЖУВА
(El mundo sigue / Life Goes On)
Игран филм, Шпанија
1965, 121 мин., црно-бел, ДЦП
Режија: Фернандо Фернан Гомез (Fernando Fernan-Gomez)
Сценарио: Фернандо Фернан Гомез (Fernando Fernan- Gomez)
Улоги: Лина Каналехас, Фернандо Фернан Гомез, Гема Куерво (Lina Canalejas, Fernando Fernán Gómez, Gemma Cuervo)
Низ приказната за две сестри кои се обидуваат да успеат во животот, да ја најдат љубовта и да стекнат статус во Мадрид во раните 60-ти години од минатиот век во Мадрид, режисерот Гомез дава силен и реалистичен портрет на Шпанија од тој период. Тоа е време исполнето со омраза, завист, бес, алчност, насилство, прељуби, коцкање, просторуција, измами, лоша позиција на жените во општеството…
Заедно со претходниот филм на Гомез, НЕОБИЧНО ПАТУВАЊЕ (1964) – инаку, еден од омилените филмови на Педро Алмодовар – ЖИВОТОТ ПРОДОЛЖУВА најпрвин бил забранет филм. Мелодрамата со елементи на неореализам на Гомез била тајно прикажувана. За познавачите на филмот, ЖИВОТОТ ПРОДОЛЖУВА е скапоцен камен во шпанската кинематографија и една од најсилните осуди на режимот на диктаторот Франциско Франко.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Сè што ни е заедничко – во МСУ изложба што го покренува прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.
Култура
Љутков од Белград: Македонската ликовна уметност е културен мост меѓу Македонија и Србија
Министерот за култура и туризам, Зоран Љутков, вчеравечер во Македонскиот културно-информативен центар во Белград ја отвори изложбата „Откритија“, прва од серијата изложби посветени на македонски ликовни уметници чии дела се чуваат во приватни белградски колекции.
Во присуство на многубројни гости, министерот Љутков во своето обраќање истакна дека изложбата на која се претставени дела од реномирани македонски уметници, меѓу кои и дела од основоположниците на современата македонска ликовна уметност во сопственост на познатиот белградски колекционер Игор Станковиќ, претставува топол културен мост меѓу Македонија и Србија.
„Делата на Папрадишки, Личеноски, Мартиноски, Чемерски, Мазев, Георгиевски, Коџоман, Корубин, Луловски, Бајалска… вечерва нѐ обединуваат во прекрасниот свет на ликовната уметност. Тие им припаѓаат на автори чии имиња одамна ја обележале нашата уметничка мисла, уметници кои со својот поетски јазик, својата тишина и својата смелост ги надминале границите на времето и просторот. Затоа вечерва не откриваме само изложба на уметнички слики, туку и фрагменти од креативниот дух кој струи низ нашите две земји. Ова е доказ за нераскинливата културна врска меѓу нашите два народа“, рече министерот Љутков, додавајќи дека вистинското богатство на уметноста не лежи само во институциите и музеите, туку и во домовите на љубителите што со голема почит ги чуваат овие дела.
Тој изрази благодарност до Станковиќ за неговата стручност, љубов и посветеност во зачувувањето на македонската ликовна традиција, нагласувајќи дека изложбата е „чин на непроценливо културно признание и пријателство“.
Иницијатор и домаќин на настанот е директорот на КИЦ во Белград, Васко Шутаров, кој ја истакна важноста на овој проект за афирмацијата на македонското ликовно наследство.
Реализацијата на изложбата „Откритија“, која е отворена за посетители до 29 ноември, е поддржана од Министерството за култура и туризам и претставува значаен проект што отвора ново поглавје во презентацијата на македонската уметност во Србија.

