Четвртото издание на МААЛСКИ ФЕСТИВАЛ 4.0, ќе се одржи од 25 до 27 септември 2025 година на повеќе локации во Општина Центар – Скопје и тоа во КСП Центар – Јадро, Парк на Франкофонија, Боемска 2 и Природонаучниот музеј.

„Овогодинешното издание на фестивалот е во духот на солидарноста и соседството. И оваа година ве покануваме на МААЛСКИ ФЕСТИВАЛ за заеднички да ги запоседнеме маалските улици и да ги исполниме со убавина која недостасува. Ајде сите на креативен дијалог, на раскажување стари приказни и креирање нови. Време е да ги шараме нашите улици со спомени и уметност. Како и секогаш, фестивалот останува верен на својата мисија, да создава простор за колективно обликување на културата, дружење, заедничко учење и забава“, велат од Културно-социјалниот простор ЦЕНТАР–ЈАДРО.

Симболично, фестивалот ќе биде отворен со Маалско мезе, закажано за 26.09 (петок), од 17:30 часот на Боемска 2.

„За оваа заедничка гозба не очекувајте специјална покана и црвен тепих – поканети сте сите! Маалското мезе е простор за соседите, соработниците, пријателите и сите случајни и неслучајни минувачи да седнат заедно и да споделат вкусна храна, маалски приказни и голтка надеж. Дојдете на нашата радосна трпеза, задолжително понесете добро расположение и некој домашен специјалитет кој едноставно мора да го споделите со нас“, се вели во повикот.

После мезето, во КСП Центар – Јадро со своја изложба  гостуваат германската уметница и фотографка Франциска Клозе и изложба и презентација на Фестивалот Остен од Битерфелд-Волфен, Германија (26.09, 20:00, КСП Центар – Јадро).

Петочната вечер (26.09, 21:30, Боемска 2) ќе заврши со настапите на Калико и Корка, два свежи и алтернативни македонски бенда кои со својата енергија и звук ќе нè забавуваат, размрдаат и ќе вдахнат здив свежина во Дебар Маало.

Концертот, како и целосната фестивалска програма, има хуманитарен карактер, а сите средства собрани за време на фестивалските денови ќе бидат доставени до иницијативата SUPPORT KOCANI.

Издавачот Бункер, во рамките на едицијата Апсолутни почетници, издаде нов графички роман, „ЛОУ- Берлинските години на Дејвид Боуви“ од германскиот автор и цртач Рајнхард Клајст.

Ова дело всушност се надоврзува на првиот дел Стармен – Годините на Дејвид Боуви како Зиги Стардаст кое Бункер веќе го објави и со него Клајст на импресивен начин ја заокружува дводелната биографија на Дејвид Боуви, истовремено креирајќи вибрантен портрет на Берлин од минатиот век.

Во 1976 година Дејвид Боуви е на врвот. Меѓутоа славата, ексцесите, паранојата и прекумерната употреба на дроги се закануваат повторно да го фрлат во прегратките на бездната. Тој повлекува драстичен потег. Заедно со Иги Поп го менува лудилото на градот на ангелите – Лос Анџелес за Берлин. И токму во поделениот Берлин, каде што секој прошетка на крајот завршува со ѕид, тој повторно ќе ги пронајде мирот, креативноста и инспирацијата за наредните албуми: „ Low“, „Heroes“ и „Lodger“ кои ја сочинуваат култната „Берлинска трилогија“. Со нив Дејвид Боуви ќе го потврди статусот на водечка светска музичка ѕвезда. Стрипот изобилува со низа интересни анегдоти во кои се појавуваат некои од најхаризматичните претставници на поп/рок културата кои ги обележаа седумдесеттите и осумдесеттите години на минатиот век: Џон Ленон. Иги Поп, Лутер Вандрос, Брајан Ино, Марк Болан… Исто така, делото ни ја открива и пулсирачката музичка сцена во Германија од тој период. Крафтверк, Тенџерин дрим, Кен, Ној, Кластер… се само некои од имињата кој Боуви многу ги почитувал и кои извршиле големо влијание врз неговото понатамошно музичко формирање.

Рајнхард Клајст е реномиран германски стрип-автор. Преведуван е на повеќе јазици, а неговите дела освоиле некои од најпрестижните награди. Графичкиот роман Cash I see a darkness (биографија на уште една музичка икона Џони Кеш), на пример, е номиниран за двете најпрестижни американски стрип награди Ајзнер и Харви. Истото дело, како и графичкиот роман Боксерот беа прогласени за најдобар стрип на германски јазик во годините на нивното објавување. За Боксерот, Клајст, како прв домашен стрип-автор, ја доби Германската награда за литература за млади. Бункер, исто така, го има објавено и неговиот графички роман Олимписки сон – Приказната на Самија Јусуф Омар кој ја освои Густав-Хајнеман наградата за мир.

Треба да се одбележи и дека Рајнхард Клајст во јуни оваа година беше гостин на фестивалот Стрип Трип во Скопје, кој е организиран од страна на МКЦ и група стрип-ентузијасти, меѓу кои е и издавачот Бункер. Неговото гостување беше овозможено од страна на Гете-институтот во Скопје.
.
Рајнхард Клајст работеше повеќе години на дводелната биографија на Дејвид Боуви и може да се каже дека таа претставува круна на неговата досегашна кариера. Долгоочекуваната светска премиера на ЛОУ- Берлинските години на Дејвид Боуви беше кон крајот на минатата година, а исто како и во случајот со Стармен, Бункер меѓу првите во светот ги откупи правата и го објави ова извонредно дело на македонски јазик.

Објавувањето на графичкиот роман го поддржа Министерството за култура и туризам. Преводот од германски јазик е на Марија Чорбева Пеновска, лектурата на Милена Стојановска, а предговорот го напиша Игор Анѓелков. Дизајнот, типографијата и подготовката за печат се на Ласко Џуровски, Тотем д.с. Издавачот Бункер веќе речиси 15 години ја поседува првата специјализирана книжарница за стрипови кај нас.

Првенецот на македонската анимација „Јон Вардар против Галаксијата“ ја освои наградата за Најдобар долгометражен анимиран филм на 6. издание на Galactic Imaginarium Film Festival во Романија – иновативен фестивал кој ги спојува филмот, литературата и новите технологии во областа на фантастиката.

Ова признание е трето по ред за филмот, по наградите за најдобар долгометражен анимиран филм на Portoviejo International Film Festival во Еквадор и Ariano Film Festival во Италија. Со тоа филмот ја продолжува својата успешна фестивалска кариера и ја афирмира македонската продукција како значаен играч на меѓународната сцена на независна анимација.

„Наградата ја посветувам на сите членови на екипата кои неуморно работеа за да го претворат овој филм во реалност, и на сите оние кои помогнаа во ова историско остварување за македонската кинематографија“ изјави режисерот Гоце Цветановски.

Филмот, кој ја спојува авантуристичката научна фантастика со хумор и сатирични елементи, веќе привлече внимание на триесетина фестивали низ Европа, Јужна Америка и Азија.

Сценариото и режијата се на Гоце Цветановски, арт директор е Михајло Димитриевски – Тхе Мичо, директор на анимација е Димитар Ѓоргиев, продуцент е Алан Кастиљо, а главните улоги ги толкуваат Жарко Димоски, Емилија Мицевска и Дамјан Цветановски.