Музејот на Република Северна Македонија ќе го одбележи Меѓународниот ден на музеите – 18 Мај, со отворањето на изложбата „На Срем“. На изложбата ќе бидат поставени над 120 фотографии, селектирани од богатата фото документација зачувана во Музејот. Низ слика и текст, изложбата го следи борбениот пат на македонските единици, офицери и борци, како и нивните премрежја на Сремскиот фронт и во завршните операции за ослободување на Југославија и за победа над фашизмот, во последните месеци од Втората светска војна. На тој начин, уште еднаш се навраќаме на овие настани и се потсетуваме на придонесот на нивните учесници во крајот на војната, како значаен македонски придонес во заедничката ослободителна и антифашистичка борба, се посочува од Музејот на Македонија.

Автор на изложбата и на текстот за каталогот е м-р Здравко Стојкоски, кустос – историчар во Музејот. Изложбата ќе може да се посети во периодот од 18 мај 2021 година во 12:00 часот, до 31 август 2021 година, секако, со придржување кон протоколите воспоставени поради пандемијата со Ковид-19, велат од таму.

Реализацијата на оваа изложба соодветствува и со темата на овогодинешното одбележување на Меѓународниот ден на музеите „Иднината на музеите – Опоравување и презамислување“. Кризата настаната со пандемијата ги поттикна музеите да изнаоѓаат нови форми на културни искуства, со значаен фокус на дигитаилзацијата и на промоцијата на музејските содржини на социјалните мрежи. Во таа насока е и реализирањето на оваа изложба. Имено, на 9 мај 2021 година, изложбата „На Срем“ беше поставена во дигитален формат, на новата електронска платформа на Музејот – www.izlozba.mk.

Македонскиот јазик, литература и култура веќе 45 години се изучуваат на Филолошкиот факултет при Московскиот државен универзитет „М. В. Ломоносов“ – јубилеј што е исклучително значаен за македонистиката. По овој повод, на 18 мај 2021 година, со почеток во 13 часот, преку платформата „Зум“ ќе се одржи свечен настан.

Настанот ќе го отвори ректорот на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје (УКИМ), проф. д-р Никола Јанкуловски, а свои пригодни обраќања ќе имаат: Сергеј Александрович Баздникин, амбасадор на Руската Федерација во РС Македонија, Оливера Чаушевска-Димовска, вд амбасадорката на РС Македонија во Руската Федерација, Андреј Александрович Липгарт, декан на Филолошкиот факултет при Московскиот државен универзитет „М. В. Ломоносов“, и Анета Дучевска, деканка на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ при УКИМ.

Работниот дел ќе го отвори директорката на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при УКИМ (МСМЈЛК), Весна Мојсова-Чепишевска, по што ќе следуваат излагања и сеќавања за работата на лекторатот по македонски јазик на Филолошкиот факултет при МГУ „М. В. Ломоносов“ и тоа од некогашни и сегашни лектори, како и од предавачи и професори што вистински се вградиле во работата на лекторатот по македонски јазик на Универзитетот „М. В. Ломоносов“, а кои како кадри, пред сѐ, излегоа од Филолошкиот факултет „Блаже Конески“, како и од Институтот за македонски јазик „Крсте Петков – Мисирков“ и Институтот за македонска литература при УКИМ.

Настанот ќе го одбележат со свој прилог:

– академик Ала Шешкен, професор на Катедрата за словенска филологија при Московскиот државен универзитет, научен соработник на Институтот за славистика при РАН, член надвор од работниот состав на МАНУ;

– проф. д-р Максим Каранфиловски од Катедрата за славистика на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ при УКИМ (некогашен директор на МСМЈЛК и некогашен лектор на Московскиот државен универзитет);

– д-р Елена Верижникова, доцент на Катедрата за словенска филологија при Московскиот државен универзитет, почесен доктор на универзитетот „Св. Кирил и Методиј“;

– Роза Тасевска од Катедрата за славистика на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ при УКИМ (некогашен лектор на Московскиот државен универзитет);

– м-р Марија Пандева, актуелен лектор по македонски јазик на Катедрата за словенска филологија при Московскиот државен универзитет.

Свое учество ќе имаат и студентите по македонистика на Катедрата за словенска филологија при Московскиот државен универзитет – на сите нивоа: додипломски, постдипломски и докторски студии, и тоа: Марија Јарославцева, Елена Гаркуша и Никита Никитин (студенти од прва година), како и Полина Гаврилова и Татјана Кленова (студенти на магистерски студии) и Наталија Кикило (студентка на докторски студии).

Во рамките на настанот говорниците одделно ќе се осврнат и на влогот на оние без кои почнувањето со работа на лекторатот во Москва немаше да се случи – академик Рина Павловна-Усикова и нејзиниот руски ментор, професорот Самуил Борисович Бернштејн, како и нејзиниот македонски ментор, професорот Блаже Конески.

Овој значаен јубилеј – 45 години македонистика на „Ломоносов“, кој се одбележува во текот на годината кога се навршуваат 100 години од раѓањето на Блаже Конески, покажува дека мостот меѓу универзитетите „Св. Кирил и Методиј“ и „М. В. Ломоносов“, како и меѓу двете земји и двата народа, одлично функционира и до ден-денес, но и дека обврзува и понатаму да се создаваат нови генерации македонисти и слависти од двете земји.

Одбележувањето на јубилејот следува по зимската школа организирана од МСМЈЛК, која се одржа на почетокот од оваа година, како и по извонредно организираната тркалезна маса на Рускиот центар, и двата при УКИМ. Со одбележувањето 45 години изучување на македонскиот јазик, литература и култура на Филолошкиот факултет при Московскиот државен универзитет „М. В. Ломоносов“, Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ го продолжува и достоинственото чествување на ликот и делото на Блаже Конески.

Овој настан е дел од годишната програма на МСМЈЛК при УКИМ, а се остварува во рамките на богатата програма посветена на големиот јубилеј на великанот Блаже Конески како дел од програмата на манифестацијата „2021 – година во чест на Блаже Конески“, под покровителство на претседателот на Република Северна Македонија, Стево Пендаровски, а во координација на Министерството за култура во соработка со Министерството за образование и наука.

На 13-тото меѓународно биенале на млади уметници, со наслов „Страст за лутање“, во организација на Музејот на современата уметност – Скопје, кое почнува на 19 мај, ќе бидат изложени дела на повеќе од 30 локални, регионални и меѓународни уметници. Селектирани се дела на уметници од Македонија, Србија, Косово, Хрватска, Босна и Херцеговина, Италија, Аргентина, Турција, меѓу нив уметници со стекнато образование на уметнички универзитети во Англија, Холандија, Германија, Словенија, Франција и во Италија.

Биеналето ќе се отвора последователно на четири локации во Скопје. Па, така, на 19 мај, во 20 часот, ќе се биде отворањето на изложбената поставка во Музејот на современата уметност – Скопје. На 20 мај, во 20 часот, публиката е поканета да ги види делата на млади уметници, кои ќе бидат изложени во Природонаучниот музеј, а на 21 мај, во 20 часот, ќе се биде отворањето во Музејот на Македонија. Изложбената поставка во зградата на Управата за хидрометеоролошките работи ќе биде отворена за посетители на 22 мај со почеток во 13 часот. Сите настани во овие институции ќе бидат придружени со музичка програма, на која ќе настапат со свој диџеј-сет Мартина Пенева, Aka Thesaur, Еми Ермилова и џез-составот „Светлост“.

Целта на годинешното биенале е да се прошири надвор од архитектурата на МСУ вклучувајќи институционална соработка со Музејот на Македонија, Природонаучниот музеј и зградата на Управата за хидрометеоролошките работи степенувајќи ја важноста на овие простори како примери за модернистичко архитектонско наследство на градот Скопје и на потенцијалот на тоа наследство, кој е насочен кон иднината и непознатото и кој повикува на талкање кон други простори и времиња.

„Биеналето како мултидисциплинарен настан е еден од значајните настани од областа на современата уметност, првенствено поради тоа што негова цел е да наоѓа начини и создава простори преку кои ќе ги претстави најновите уметнички насоки на надоаѓачката генерација уметници и куратори. Биеналето го насочува вниманието на стручната и пошироката јавност кон делата на новите имиња на локалната и интернационалната уметничка сцена, има цел да ги поддржи и поттикне креативните иницијативи на уметниците и кураторите од новата генерација и создава услови за нивно јавно изразување и развој на современата уметничка сцена“, вели кураторскиот тим на МСУ.

Биеналето на млади, освен изложбена, содржи едукативна и дискурзивна програма, со кои преку низа активности ќе ги препознае младите автори, ќе им овозможи да стекнат соодветно знаење, ќе ги инволвира во процес што ќе ја профилира нивната работа и ќе им помогне во нивното натамошно ангажирање и претставување пред јавноста, велат од таму.

Во рамките на едукативно-дискурзивната програма ќе бидат организирани серија предавања и работилници посветени на млади куратори и уметници, како и предавања посветени за млади уметници, каде што ќе се претстават дела на уметници, кои излагале на биеналиња во последните години и како тие може да аплицираат и да се вклучат на некое биенале.