Култура
Почнува фестивалот „Крај Вардарот џез“
Годинешното трето по ред издание на фестивалот „Крај Вардарот џез“ ќе се одржи на 23 и 24 септември во Македонската филхармонија.
„Крај Вардарот џез“ е меѓународен фестивал на современ џез, светска и етномузика, а оваа година е селектиран како еден од 10-те фестивали од Балканот, кои ќе учествуваат во Програмата за размена на фестивали и клубови (FEX – Festival & Club Exchange Program), која се имплементира во рамките на платформата „МОСТ-музика“ (MOST music). Целта е да се поттикне музичкиот пазар на Балканот преку поврзување и поддршка на уметници, менаџери, фестивали и институции и да го доближи до светскиот музички пазар. Ова му овозможува на КВЏ во текот на 2023 година програмска соработка со „Тандем фестивал“ од Европа во рамките на која ќе се овозможи гостување на домашни музичари на фестивалот во Европа и обратно, директна соработка помеѓу организаторите на обата фестивала, отворање нова мрежа на соработници со другите учесници во програмата и секако поголема видливост и препознаеност на „Крај Вардарот џез“ во поширокиот европски музички контекст. Работата на платформата ‘МОСТ-музик’ е поддржана од програмата „Креативна Европа“ на ЕУ.
Идејни творци на „Крај Вардарот џез“ се џез-музичарот Владан Дробицки и музичарот и продуцент Мирко Попов.
На денешната конференција за печат Попов истакна дека фестивалот произлегол од потребата да поддржат една нова генерација домашни музичари, чија музика во себе ги интегрира и балансира автохтониот и светски современ израз.
„Со две изданија зад себе и публика, која брои и до 2.000 посетители, ‘Крај Вардарот џез’ успеа да воспостави континуитет и стана еден од очекуваните годишни настани во Скопје. Фестивалот е една од активностите на ‘ПМГ џез“ (суплејбл на издавачката куќа ‘ПМГ рекордингс’), кој ги следи мисијата и работата на издавачката куќа со цел да воспостави континуирана, вибрантна и динамична џез-сцена во нашата земја“, вели Попов.
Заложбата на „ПМГ џез“ е, пред сè, пронаоѓање, продукција, издавање и промоција на современа џез и етно (world) музика од домашни квалитетни автори.
Во пресрет на фестивалот Дробицки истакна дека досега имаат издадено 34 изданија.
„А покрај вообичаениот формат на издавање ЦД и во дигитална форма, ‘ПМГ џез’ досега има и 2 изданија на винил (грамофонска плоча): музичка компилација од разни изведувачи ‘Крај Вардарот џез 1’ и ‘Стела’ на ‘Љубојна’. Оваа година ќе се појави и третиот винил, музичка компилација од разни изведувачи ‘Крај Вардарот џез 2 – нов бран’“, вели Дробицки.
Првата интернационална фестивалска вечер на 23 септември во Македонската филармонија ќе почне во 20 часот со извонредни музичари од регионот и настап на „Спејс трио“ (Space Trio) од Бугарија и најреномираниот српски џез-состав, „Ејот“ (Eyot) од Ниш.
„Спејс трио“/Space Trio (Бугарија) е формација од добро познати музичари од бугарската вибрантна фри-импро сцена. Групата работи по принципот на инстант-композиција, а ја води спонтаноста во изразот. Специјално за настапот во Скопје на составот ќе му се придружи истакнатиот џез-музичар од помладата генерација од Скопје, Дени Омерагиќ, („Светлост“, „Одрон ритуал оркестар“).
„Ејот“ (Србија) е најреномираниот српски џез-состав во последната деценија, во регионот и на светската сцена. Нивната музика претставува еклектичен звук помеѓу рок и џез, панк и амбиент, импресионизам и романтизам, во исто време цврсто потпирајќи се на традиционалната музика на Балканот и источна Европа.
Втората фестивалска вечер ќе се одржи на 24 септември во Македонската филхармонија, со почеток во 20 часот, со концертен настап на сега веќе култниот состав „Сетстат“, кои одбележуваат 30 години јубилеј од своето постоење како џез-формација. Оваа вечер публиката ќе има уникатна можност да ги слушне во досега невидено издание во проширен состав-оркестар. „Сетстат“ ќе се претстави со специјална селекција на музички материјал од својот три децениски опус, кој ќе биде наново аранжиран за ваков состав. Ова ќе биде единствен и прв настап од ваков тип поставен во Филхармонијата. „Сетстат“ има издадено 9 студиски албуми, а во пресрет на фестивалот ќе се појави нивниот нов, 10-ти албум по ред.
Во оваа специјална вечер пред „Сетстат оркестар“ ќе настапи Toka Shitet (ака Идриз Амети), фронтмен на групата Blla Blla Blla, со соло изведба на авторска музика на шаркија.
Фестивалот се организира во соработка со Културно-информативниот центар на Република Бугарија во Скопје и се реализира со поддршка на Министерството за култура на РС Македонија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
																	
																															Култура
Битола е подготвена за 11. издание на Шекспир фестивалот
Оваа година, во чест на 81 година постоење на Народниот театар Битола, на сцената на театарот, оживуваат вечните дела на Вилијам Шекспир – во интернационален театарски дух и со врвни продукции од Македонија и светот. Роденденот Битолскиот театар го слави со премиера и 11. издание на Битола Шекспир фестивалот кој се отвора со премиера на „Макбет” – НУ Народен театар Битола, Македонија.
Од 14. до 21. ноември публиката ќе има можност да ужива во претставите од Македонија, Полска, САД, Хрватска / Англија и Бугарија.
На програмата се:
– 15.11 – “Дванаесеттата ноќ” – Драмски театар „Александар Венгерко“, Бјалисток, Полска, режија: Игор Горжковски
– 17.11 – “Крал Лир” – “Lit Moon Theatre”, САД со почеток од 20 часот, режија: Џон Блондел
– 18.11 – “Еволуцијата на распадот” – Театарско здружение „Артема театарска лабораторија“, Скопје, Македонија, почеток 20 часот, режија : Дамјан Димовски,
– 19.11 – кореодрама “Само ти(и)ја / Only You (and I)” – Здружение на граѓани Тим Театрос К, Скопје , Македонија, режија: Војо Цветановски, почеток 20 часот
– 19.11– “Ричард III” – НУ Народен театар Битола, Македонија, режија :Мартин Мирчевски, почеток 21 часот,
– 20.11 – “Јас Писблосом / I, Peaseblossom” – “Hani-Tong Theatre”, Хрватска / Англија, режија: Филип Пар Монодрама базирана на извонредната ревизија на Шекспировата ,,Сон на летната ноќ,, од Тим Крауч,
– 21.11 – “Како што милувате / As You Like It” – Драмски театар „Стојан Бачваров“, Варна, Бугарија, режија: Габор Томпа (Романија).
Влезниците за премиерата на 14 ноември за отворањето на фестивалот се по цена од 300 денари, додека за останатите денови се бесплатни, но со претходна резервација преку смс на телефонскиот број 075/549-400 (секој работен ден од 10:00 до 15:00 часот) со следниве податоци: име и презиме, датум и име на претставата.
Резервациите се обработуваат по принципот „прв јавен, прв услужен“, а потврдата ќе ја добиете со повратна СМС порака со информации за подигање на билетите.
Вашата резервација е резервирана само доколку добиете потврдна смс порака. Поради ограничениот број на седишта за дел од претставите влезниците за истите се во мал број, па поради тоа принципот за резервација е “прв јавен , прв услужен”.
Култура
Македонски уметници учествуваа на ликовната колонија во Корча
														Во периодот од 28 октомври до 1 ноември 2025 година, во градот Корча, Албанија, се одржа Ликовната колонија „Visual Artists Colony – Korce2025“, поддржана од Western Balkans Fund. Настанот беше организиран во соработка меѓу неколку партнери од регионот, меѓу кои и македонската невладина организација Интеркултура, која беше еден од коорганизаторите на оваа иницијатива.
Во рамки на колонијата учество земаа шест уметници од Македонија, познати по своето богато уметничко искуство и препознатлив авторски израз. Заедно со колеги од цела Европа, тие работеа на создавање нови дела инспирирани од потребата за мир, заедништво и меѓусебно разбирање во Западен Балкан, како и од културното наследство и природата на Корча.
Програмата на колонијата опфати посети на музејот „Gjon Mili“ и Музејот на средновековна уметност, демонстрации на сликање на голем канвас во живо во West Park, како и отворени креативни сесии во Стариот базар и културно-историските локалитети на градот.
Кулминацијата на колонијата беше изложбата на уметничките дела во Галеријата на Градската библиотека во Корча, заедно со делата од меѓународниот симпозиум „Days of Mio“. Настанот претставуваше прослава на уметноста, регионалната соработка и културната размена меѓу уметниците од Западен Балкан.
Култура
(Видео) До понеделник е гласањето за „Силјан“ за престижната „Cinema eye honors audience award“
														Ексклузивно, еден од водечките светски филмски медиуми, IndieWire, го објави новиот трејлер за филмот, опишувајќи го како „најубавиот документарец на годината“ и ги повика гледачите од целиот свет да гласаат за него во рамки на престижната награда Cinema Eye Honors Audience Choice Award.
Линк за гласање: https://cinemaeyehonors.com/audience-choice-voting/
Меѓународен успех и признанија
Филмот ја имаше својата светска премиера на Филмскиот фестивал во Венеција 2025 година, каде што доби извонредни критики и беше наречен „триумф“ и „чудо над чудата“. „Приказната за Силијан“ се издвојува како едно од најзначајните документарни остварувања во пресрет на оскаровската сезона, а наскоро ќе биде прикажан во киносалите низ светот под дистрибуција на National Geographic.
Критичарите за филмот
Познатиот филмски критичар Кристијан Блауелт во својата рецензија за IndieWire напиша: „Приказната за Силијан е без сомнение најубавиот документарен филм на годината. Внимателно изработен, човечен и поетски приказ на односот меѓу еден постар човек и штркот кој му станува пријател и спасител.“ Филмот ја следи приказната за Никола, човек кој се обидува да ја одржи семејната фарма откако неговото семејство заминува во потрага по посигурна егзистенција. Во момент на осаменост, штркот кој случајно се појавува му станува придружник, пријател и симбол на надеж. Приказната е вистинита и неодоливо потсетува на старата македонска народна легенда за залутаниот син кој се враќа кај својот татко откако се претвора во штрк.
Процесот на создавање
Режисерката Тамара Котевска ја следи семејната приказна на Никола повеќе од година и пол пред да се појави штркот. Првично планира да сними документарен филм за последиците на конзумеризмот и глобализацијата врз миграциите, кај луѓето и кај нејзините омилени штркови. Но, животот на ова семејство неочекувано почнал да ја пресликува уметноста, претворајќи ја нивната реалност во современ мит за поврзаноста меѓу човекот и природата. Резултатот е поетско и длабоко човечко сведоштво за вечноста и за тоа како древните митови содржат вистини што остануваат значајни низ вековите.
Кампања за Оскар и американска турнеја
Тамара Котевска во моментов е на американска турнеја во рамките на кампањата за Оскар, а пред неколку дена настапи меѓу режисерите на десетте најдобри документарни филмови на годината во престижната селекција на The Hollywood Reporter на фестивалот во Савана, Вирџинија. Турата продолжува, а јавноста ќе има можност да ја следи преку медиумите и официјалните канали на филмот.

