Култура
Русјаков за поетот Марко: Ми недостига уште еден разговор со тебе за Вуди Ален и за шериф Меклауд
Актерот и поет, филмски творец, критичар, есеист, радиоводител и преведувач Марко Петрушевски почина пред неколку дена во Скопје на 47 години.
По објавувањето на веста за неговата смрт, писателот Александар Русјаков вчера со емотивни стихови се прости од Петрушевски:
ПЕТ МИНУТИ
– на Марко
Сношти, кога ми јавија
Дека си дал неотповиклива оставка
Од животната функција
Посакав да измолам од Бога
Да ни подари пет минути
За да испушиме една цигара
Онаа иста цигара…
Што животот го скратува за пет минути
Ама ако ги заштедиш
(непалејќи ја цигарата)
Сигурно ќе ти врне на главата
Како што знаеше да каже
Оној луд Евреин кој ги имаше
Сите одговори за сексот
На прашањата што не смее да се постават
Сега, кога си појден на пат
За кој сите ние барем еднаш сме фантазирале
По толку години во кои
Ниту еднаш чекорите не ни се разминаа
Ми недостасува уште еден разговор со тебе
За Вуди Ален и Шериф Меклауд
За Чарлс Буковски и солзите на неостварената љубов
За клубот на Фројд и Гручо Маркс
Каде не би влегле ако примаат членови како нас
Не знам дали
Во куферот за пакување сеќавања
Во папката за неостварени љубовни мечтаења
Ја понесе и онаа наша
До солзи смешна
Од тажни насмевки исткаена приказна
Во која јас и ти љубиме иста девојка
А таа не мисли на ниту еден од нас двајцата
Па во оние бескрајни прошетки
Низ кои ја меревме душата на градот
Собирајќи ги туѓите воздишки
Измешани со отпадоците на светот
Водевме двобој
Пукавме болни стихови еден во друг
Згрчени зборови што отвараат рани на душата
Љубивни песни за неа
Мислевме дека во нас
Никогаш нема да се вљуби убавината
Не онаа на Достоевски што требаше
Светот да го спасува
Туку убавината околу женска душа спакувана
Дотерана, нашминкана, фризирана
Извадена на ачик пред машката похота
Безобразно расприкажана
Додека во совршен ритам ни го врти грбот
За да видиме како тие гради и колкови
Пет сантиметри одлепени од земјата
Заминуваат во потрага по убавина слична на својата
Ние… се сеќаваш ли… ?
Моравме да зборуваме, гласно да сонуваме,
Да малтретираме со мечти и стихови
Душевен стриптиз што предизвикува
Емотивни оргазми во женската утроба
Биди поет, така си велевме
За нив ѕвездите претвори ги во зборови
Направи им го срцето книга
Во која ќе ја запишеш својата поезија
Каде таа е муза одовде, па до вечноста
Укради им ја душата,
Всели им се под кожата
За да ја добиеш… во еден миг
Телесната убавина што ќе го спаси светот
На твојата самотија
А потоа, секој од нас
Тргна да го бара својот ќор-сокак
Јас се најдов во битка со демоните
И битката секако ја загубив
За тебе…
Одвреме навреме слушав зборови
Избегнував да ги сместам
Среде стварноста, моите чекори
Пијани и надувани соништа
Оргии со страсти и недопишани романи
Жени на кои им ја изневерував љубовта
Ниски удари, високи очекувања
Очекувања, исчекувања
Кои секако не се случија
И некако како да заборавив
На сето она што сме го пееле заедно
Под ѕвездите на налудничавата вселена
И така сè до сношти
Кога ми јавија дека си дал
Неотповиклива оставка од животната функција
Еден ден и јас ќе мора да си поднесам оставка
Можеби веќе утре
Но, којзнае што ми спремила иднината
Ама кога ќе дојде тој ден
Ноќ кога ќе се збогувам со приказнава
Се надевам ќе те најдам
На некоја клупа каде може да се избега
Од времето, просторот и вечноста
За да седнеме, барем пет минути
На една цигара, па да ми раскажеш
Дали и во пеколот не пуштаат на врата
Ако крај тебе не врви згодна девојка
Има ли во чистилиштето барем еден
Чистач на чевли
Што знае шеги за Данте и осаменоста
Најде ли во рајот муза
На која стихот може да и ја возбуди утробата
Веста за смртта на Петрушевски ја објави порталот „Окно“, од каде што напишаа: Марко беше длабок и аналитичен (и кога се зборува за него, ова навистина не се флоскули), но на непретенциозен, духовит начин. Беше од оние луѓе што секогаш ќе се одлучат и најсериозните работи да ги раскажат со голема доза хумор и смеа. Неговиот хумор беше луциден, пробиваше и истовремено просветлуваше. Секако, тоа се однесуваше и на самиот него, па себеси никогаш не се поштедуваше и со задоволство се прикажуваше во истото комично светло.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.
Култура
Љутков од Белград: Македонската ликовна уметност е културен мост меѓу Македонија и Србија
Министерот за култура и туризам, Зоран Љутков, вчеравечер во Македонскиот културно-информативен центар во Белград ја отвори изложбата „Откритија“, прва од серијата изложби посветени на македонски ликовни уметници чии дела се чуваат во приватни белградски колекции.
Во присуство на многубројни гости, министерот Љутков во своето обраќање истакна дека изложбата на која се претставени дела од реномирани македонски уметници, меѓу кои и дела од основоположниците на современата македонска ликовна уметност во сопственост на познатиот белградски колекционер Игор Станковиќ, претставува топол културен мост меѓу Македонија и Србија.
„Делата на Папрадишки, Личеноски, Мартиноски, Чемерски, Мазев, Георгиевски, Коџоман, Корубин, Луловски, Бајалска… вечерва нѐ обединуваат во прекрасниот свет на ликовната уметност. Тие им припаѓаат на автори чии имиња одамна ја обележале нашата уметничка мисла, уметници кои со својот поетски јазик, својата тишина и својата смелост ги надминале границите на времето и просторот. Затоа вечерва не откриваме само изложба на уметнички слики, туку и фрагменти од креативниот дух кој струи низ нашите две земји. Ова е доказ за нераскинливата културна врска меѓу нашите два народа“, рече министерот Љутков, додавајќи дека вистинското богатство на уметноста не лежи само во институциите и музеите, туку и во домовите на љубителите што со голема почит ги чуваат овие дела.
Тој изрази благодарност до Станковиќ за неговата стручност, љубов и посветеност во зачувувањето на македонската ликовна традиција, нагласувајќи дека изложбата е „чин на непроценливо културно признание и пријателство“.
Иницијатор и домаќин на настанот е директорот на КИЦ во Белград, Васко Шутаров, кој ја истакна важноста на овој проект за афирмацијата на македонското ликовно наследство.
Реализацијата на изложбата „Откритија“, која е отворена за посетители до 29 ноември, е поддржана од Министерството за култура и туризам и претставува значаен проект што отвора ново поглавје во презентацијата на македонската уметност во Србија.
Култура
Камерниот оркестар Профундис со ексклузивен концерт под свеќи во рамки на Охридско лето
Камерниот оркестар „Профундис“ ќе настапи како дел од оф-програмата на најпрестижниот македонски уметнички фестивал – „Охридско лето“, која годинава, за првпат, ќе биде претставена пред скопската публика. Концертот ќе се одржи на 29 ноември во големата сала на Македонската филхармонија, во препознатливата candlelight-атмосфера под светлината на илјадници свеќи – амбиент што ширум светот прерасна во современ симбол за интимно, емотивно и визуелно импресивно музичко искуство.
Овој уникатен концепт, кој обединува минимална светлина и максимална музичка експресија, овозможува слушателот да се фокусира на секој звук, секој здив на инструментите и секоја суптилна динамика што ја создава ансамблот.
„Чест е што ‘Охридско лето’ токму на Профундис му ја довери премиерата на оф-програмата во Скопје. Верувам дека овој концерт ќе биде посебен не само по атмосферата, туку и по начинот на кој музиката ќе прозвучи – искрено, концентрирано и со длабока намера. Нашата цел е да создадеме простор каде звукот и светлината се во совршен дијалог, а публиката да ја почувствува онаа тивка, но моќна магија што ја прави музиката неповторлива,“ изјави маестра Ѓурѓица Дашиќ, диригент на „Профундис“.
Особена чест за оркестарот е соработката со ексклузивниот гостин-солист, виолончелистот Петар Пејчиќ – еден од најперспективните млади европски уметници, финалист на престижниот натпревар „Кралица Елизабета“ и солист кој веќе настапува со водечките европски оркестри.
Публиката ќе има можност да ужива во внимателно селектирана програма што ја спојува контемплативната минималистичка естетика на Филип Глас преку свитата од филмот „The Hours“, драматичната експресивност и виртуозност на Поперовата Унгарска рапсодија оп. 68, како и елеганцијата, духовитоста и романтичната длабочина на Чајковски низ неговите Рококо варијации. Заедно тие создаваат музичка целина исполнета со динамика, суптилна емоција и беспрекорна артистичност, идеална за свечениот candlelight-амбиент.
Овој концерт е исклучителна можност скопската публика да го почувствува уметничкиот идентитет на „Профундис“ – оркестар кој со континуирана посветеност, автентичност и висок квалитет го гради своето место на македонската и регионалната музичка сцена.

