Култура
Русјаков за поетот Марко: Ми недостига уште еден разговор со тебе за Вуди Ален и за шериф Меклауд
Актерот и поет, филмски творец, критичар, есеист, радиоводител и преведувач Марко Петрушевски почина пред неколку дена во Скопје на 47 години.
По објавувањето на веста за неговата смрт, писателот Александар Русјаков вчера со емотивни стихови се прости од Петрушевски:
ПЕТ МИНУТИ
– на Марко
Сношти, кога ми јавија
Дека си дал неотповиклива оставка
Од животната функција
Посакав да измолам од Бога
Да ни подари пет минути
За да испушиме една цигара
Онаа иста цигара…
Што животот го скратува за пет минути
Ама ако ги заштедиш
(непалејќи ја цигарата)
Сигурно ќе ти врне на главата
Како што знаеше да каже
Оној луд Евреин кој ги имаше
Сите одговори за сексот
На прашањата што не смее да се постават
Сега, кога си појден на пат
За кој сите ние барем еднаш сме фантазирале
По толку години во кои
Ниту еднаш чекорите не ни се разминаа
Ми недостасува уште еден разговор со тебе
За Вуди Ален и Шериф Меклауд
За Чарлс Буковски и солзите на неостварената љубов
За клубот на Фројд и Гручо Маркс
Каде не би влегле ако примаат членови како нас
Не знам дали
Во куферот за пакување сеќавања
Во папката за неостварени љубовни мечтаења
Ја понесе и онаа наша
До солзи смешна
Од тажни насмевки исткаена приказна
Во која јас и ти љубиме иста девојка
А таа не мисли на ниту еден од нас двајцата
Па во оние бескрајни прошетки
Низ кои ја меревме душата на градот
Собирајќи ги туѓите воздишки
Измешани со отпадоците на светот
Водевме двобој
Пукавме болни стихови еден во друг
Згрчени зборови што отвараат рани на душата
Љубивни песни за неа
Мислевме дека во нас
Никогаш нема да се вљуби убавината
Не онаа на Достоевски што требаше
Светот да го спасува
Туку убавината околу женска душа спакувана
Дотерана, нашминкана, фризирана
Извадена на ачик пред машката похота
Безобразно расприкажана
Додека во совршен ритам ни го врти грбот
За да видиме како тие гради и колкови
Пет сантиметри одлепени од земјата
Заминуваат во потрага по убавина слична на својата
Ние… се сеќаваш ли… ?
Моравме да зборуваме, гласно да сонуваме,
Да малтретираме со мечти и стихови
Душевен стриптиз што предизвикува
Емотивни оргазми во женската утроба
Биди поет, така си велевме
За нив ѕвездите претвори ги во зборови
Направи им го срцето книга
Во која ќе ја запишеш својата поезија
Каде таа е муза одовде, па до вечноста
Укради им ја душата,
Всели им се под кожата
За да ја добиеш… во еден миг
Телесната убавина што ќе го спаси светот
На твојата самотија
А потоа, секој од нас
Тргна да го бара својот ќор-сокак
Јас се најдов во битка со демоните
И битката секако ја загубив
За тебе…
Одвреме навреме слушав зборови
Избегнував да ги сместам
Среде стварноста, моите чекори
Пијани и надувани соништа
Оргии со страсти и недопишани романи
Жени на кои им ја изневерував љубовта
Ниски удари, високи очекувања
Очекувања, исчекувања
Кои секако не се случија
И некако како да заборавив
На сето она што сме го пееле заедно
Под ѕвездите на налудничавата вселена
И така сè до сношти
Кога ми јавија дека си дал
Неотповиклива оставка од животната функција
Еден ден и јас ќе мора да си поднесам оставка
Можеби веќе утре
Но, којзнае што ми спремила иднината
Ама кога ќе дојде тој ден
Ноќ кога ќе се збогувам со приказнава
Се надевам ќе те најдам
На некоја клупа каде може да се избега
Од времето, просторот и вечноста
За да седнеме, барем пет минути
На една цигара, па да ми раскажеш
Дали и во пеколот не пуштаат на врата
Ако крај тебе не врви згодна девојка
Има ли во чистилиштето барем еден
Чистач на чевли
Што знае шеги за Данте и осаменоста
Најде ли во рајот муза
На која стихот може да и ја возбуди утробата
Веста за смртта на Петрушевски ја објави порталот „Окно“, од каде што напишаа: Марко беше длабок и аналитичен (и кога се зборува за него, ова навистина не се флоскули), но на непретенциозен, духовит начин. Беше од оние луѓе што секогаш ќе се одлучат и најсериозните работи да ги раскажат со голема доза хумор и смеа. Неговиот хумор беше луциден, пробиваше и истовремено просветлуваше. Секако, тоа се однесуваше и на самиот него, па себеси никогаш не се поштедуваше и со задоволство се прикажуваше во истото комично светло.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Овој декември филмот „Мајка“ ќе се прикажува во 𝟤𝟥𝟢 киносали во Франција
Филмот „Мајка“, најновото остварување на Теона Стругар Митевска, од 3. декември официјално почнува со дистрибуција во Франција. Премиерата во Париз помина со исклучителен интерес. UGC Bercy беше целосно распродаден, а проекцијата во Pathé Convention се одржа со висока посетеност, што го потврдува зрелиот интерес на француската публика.
Во рамките на промотивната турнеја, филмот беше претставен пред водечките француски медиуми меѓу кои Télérama, Europe 1, INA, Elle и Le Journal du Dimanche, со силно позитивни критики. Критичарите ја истакнуваат тематската длабочина, авторската зрелост и уметничката актуелност на филмот.
Само во октомври и ноември „Мајка“ беше прикажан на 26 меѓународни фестивали каде доби значајно внимание и позитивни оценки од стручните жирија. Филмот е веќе продаден за дистрибуција во повеќе од 40 земји, што сведочи за неговиот силен глобален досег.

Особено пофалени се актерските интерпретации. Номи Рапас се издвојува со една од нејзините најсилни изведби, а Никола Ристановски носи суптилен и емотивно комплексен настап кој остави длабок впечаток меѓу европските гледачи и критичари.
Филмот е потврден за прикажување во 230 киносали во првите две недели, во комбинација од arthouse простори и големи комерцијални кина. Дополнително, 600 киносали низ Франција го имаат вклучено филмот во своите долгорочни репертоари, што претставува редок и значаен опфат за регионален филм во францускиот дистрибутивен систем.
„Мајка“ оваа есен имаше силно присуство на меѓународната фестивалска сцена, меѓу другите во London FF, Ghent FF, Cannes Rencontres Cinématographiques, Arras FF, Geneva IFF, Mannheim Heidelberg, Seville FF, Haifa FF, Thessaloniki FF, Ljubljana FF, Tallinn Black Nights, како и на прекуокеанските фестивали во Рио де Жанеиро, Токио, Колката и Маракеш. Значајна е и селекцијата на Camerimage FF во Лоџ Полска, еден од најпрестижните фестивали за директори на фотографија.
Во декември филмот пристигнува и пред домашната публика. „Мајка“ ќе биде на редовниот репертоар во Кинотека на Македонија.
Култура
„Макавеј“ го објави новиот роман „Волкот“ од Константин Дораковски
Издавачката куќа „Макавеј“ го претставува романот „Волкот“ од современиот македонски автор Константин Дораковски – дело во кое писателот се оддалечува од широките општествени и историски теми и длабоко навлегува во индивидуалната човечка психа. Дораковски ја отвора вечната дилема за природата на доброто и злото во човекот, градејќи ја приказната околу ликот Велјан, млад човек чија внатрешна борба меѓу светлината и темнината прераснува во драматична, болна и мошне емотивна лична одисеја.
Романот го следи Велјан од неговото детство обележано со загуба и тишина, преку младоста исполнета со чувствителност, неправда и копнеж, па сè до моментот кога неговиот карактер се крши под товарот на низа животни удари. Паралелно со реалната приказна, авторот мајсторски ја вметнува алегориската линија на „штркот“ и „волкот“ – двете спротивставени сили што ги симболизираат добрината и злото во човековата природа. „Волкот“ е роман во кој секоја страница го поттикнува читателот да се праша: што нè оформува – љубовта, болката или изборите што ги правиме?
„Ги покануваме читателите да го откријат овој возбудлив и продлабочен прозен свет. Како завршува приказната на Велјан останува на читателот самиот да го доживее и протолкува – без да откриеме повеќе, ќе кажеме само дека финалето на романот носи силен емоционален удар и отвора простор за длабоко размислување“, изјави уредникот на изданието Владимир Цветкоски.
Култура
Изложба на Сашо Алушевски во Скопје: „На мајката земја – шума“ го истражува односот меѓу фотографијата и природата
В среда, 3 декември, од 18 часот, авторот Сашо Алушевски ќе постави изложба од циклусот „На мајката земја – шума“ во мобилната монтажна галерија во Паркот на франкофонијата во Скопје.
Поставката „На мајката земја“ го истражува односот меѓу фотографијата и материјалната природа/реалност/нашите доживувања третирајќи ја фотографската слика како симулакрум – визуелен знак што не ја претставува природата директно, туку нејзините кодови и траги. Потпирајќи се врз Платоновата разлика меѓу идеја, имитација и сенка, изложбата укажува дека уметничката практика не може да го реплицира светот, туку само сопствените граници и јазикот.
Преку суптилна деконструкција на лисја, земја, камен и вода, сликите ја расплетуваат врската меѓу визуелното и физичкото. Материјата се претвора во знак, а фотографијата – иако фиксирана – упорно одбива да биде статична. Таа сведочи за својата ограниченост нудејќи простор во кој претставата и реалноста се разидуваат.
Овој јаз меѓу сликата и природата ја носи и главната порака: ниедна визуелна репрезентација не може да го замени директното, органско доживување на природата. Мирисот на мов, текстурата на кората, здивот на шумата – без соработка со идеалниот гледач – остануваат искуства што фотографијата само ги навестува, но не ги поседува.
Поставката ја преиспитува нашата перцепција: Дали сликите се надвор од нас – или во нас? Каде завршува сопствената проекција, а каде почнува реалното?
Во реализацијата се користени природни материјали и повеќе аналогни фотографски техники: цијанотипија, Ван Дајк, гумотипија и гумомаслена техника, колодиум, мордансаж и лумен-процеси.
Изложбата е реализирана со поддршка од Министерството за култура и туризам.

