Култура
Самостојна изложба на Билјана Јевтиќ во галеријата „Остен“
На 15 септември (петок), во 19 часот, се отвори изложбата на извонредната српска уметница Билјана Јевтиќ наречена „ОКОТО на ПАУНОТ/ЈИН и ЈАНГ: точката како форма на окото, кругот како луксузен пердув“.
Изложбата „ОКОТО на ПАУНОТ/ЈИН и ЈАНГ: точката како форма на окото, кругот како луксузен пердув“ на Билјана Јевтиќ ќе биде поставена во Галеријата ОСТЕН од 15 до 29 септември 2023 година во рамките на најавната програма на ОСТЕН БИЕНАЛЕТО Скопје 2024 и ОСТЕН АРТ ФЕСТИВАЛОТ 2024.
Опусот на споменатиот уметнички проект создаден во текот на 2023 година се состои од дигитални цртежи со голем формат, на чиј развој претходи неколкудецениска уметничка активност посветена на цртањето под симболични имиња: ВРТЛОГ (2007 -08), ОКО – ГНЕЗДО (2009), ЛЕБЕД – БУДНО ОКО – ЈИН и ЈАНГ (2010-2021), КРУГОТ КАКО МЕТА – ФОРМА – МЕТАФОРА (2020-22).
Билјана Јевтиќ (Горњи Милановац – Србија, 1973), дипломирала на Академијата за уметности во Нови Сад, на групата графички дизајн, во класата на професорот Бранислав Добановацки, во 1998 година, а магистрирала на АУНС, во групата на цртеж, под менторство на професорката Бранка Јанковиќ-Кнежевиќ, во 2002 година. Од 2005 година е вработена на истиот факултет, а од 2019 година работи како вонреден професор од областа на ликовната уметност, во доменот цртеж. Исто така, таа е уметник со современа ориентација со широки истражувачки интереси за други медиуми – концептуална уметност (воко-визуелна поезија, фотографија, видео, инсталација).
Таа е член на СУЛУВ од 1999 година, УЛУС од 2009 година и АСА – Асоцијацијата на српските архитекти од 2020 година. Има одржано 25 самостојни изложби, учесник е на над 200 колективни изложби, 30 ликовни колонии во земјата и странство и е менаџер на 15 уметнички проекти.
Во 2021 година, по избор на одборот на ОСТЕН, таа е добитничка на наградата на ОСТЕН на меѓународната уметничка манифестација ОСТЕН БИЕНАЛЕ НА ЦРТЕЖ Скопје 2020 година во С. Македонија. Во исто време цртежите на српската уметница Билјана Јевтиќ се дел од значајната збирка од околу 13.000 уметнички дела во ОСТЕН МУЗЕЈОТ НА ЦРТЕЖ, единствениот регистриран музеј на цртеж во светот (вклучувајќи дела од Пикасо, Вазарели, Рембрант, Матис, Лотрек, Шагал…) и околу 50.000 карикатури и сатирични цртежи на најголемите карикатуристи на нашето време.
Презентации:
Во 2017 и 2018 година таа презентира уметнички проект составен од три сегменти, кои ја сочинуваат целината: Видеопроекција/презентација на каталогот за видео на ДВД: Цртежи 1995 – 2015 (20-та година на уметничка работа) и циклусот фотоцртеж SWAN – AWAKE EYE – YIN-YANG/2013 – 2017/2018 година.
Публикации:
Во публикацијата АНТОЛОГИЈА НА ДЕЛАТА НА АКАДЕМИЈАТА ЗА УМЕТНОСТ, том 1, 2013 година, уредник д-р Васна Крчмар; нејзиното мајсторско дело е објавено со тема „Визуелна култура: Принцип на еден па/Средба со тишината“, од: Билјана Јевтиќ (стр. 156 – 167), издавач: Универзитетот во Нови Сад, Академијата на уметностите, 2013 година.
Во 2019 година нејзиното уметничко творештво е објавено во книгата ATLAS 2 – Atlas of Fine Artists and Applied Artists and Designers of Serbia од Слободан Малдини и Софија Ланчош-Малдини и во 2020 година објавено во списанието ASA – Architectura-Scientia-Ars (број 004), кој содржи написи за најновите настани од областа на архитектурата и ликовната уметност во светот и во Србија на истите автори.
Проекти:
Од 2018 година таа е автор на проектот „Цртеж – поле на лично-интимно пребарување/дневник“ попречувајќи ја програмата за соработка на лабораторијата на Културниот центар и Академијата на уметностите во Нови Сад, како и на други потенцијални универзитети (ФПУ БГ), со цел поддршка и стимулации за уметнички креации и презентации на дела од студенти/промотори и студенти на други универзитети. 2008/2009 година; 2009/2010 година; 2010/2011 година. Научноистражувачки проект значаен за развојот на науката и технологијата на автономниот регион Војводина – како соработник на проектот „Студија на малиот цртеж“ со збирката цртежи на најдобрите студенти и збирката цртежи на професори и соработници на Академијата на уметностите во Нови Сад 2007/2008; 2008/2009 година; 2009/2010 година; 2010/2011 година. Неделна школа за цртање – соработник на курсот за цртање на Катедрата за цртање, Академијата на уметностите во Нови Сад.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Спроведени се значителни реформи во работењето во 2025 година, велат од Агенцијата за филм
Агенцијата за филм на прес-конференција презентираше дополнителни појаснувања поврзани со Конечниот ревизорски извештај на Државниот завод за ревизија (ДЗР) за финансиското работење на агенцијата заклучно со декември 2024 година, како и информации за тековните реформи што се спроведуваат под актуелното раководство.
„Во однос на објавеното соопштение од ДЗР и насловот „Слабости во работењето и неправилностите во Агенцијата за филм не се надминати и се повторуваат“, сметаме дека е важно да се појасни дека извештајот се однесува исклучиво на работењето до декември 2024 година, односно на период што претходи на актуелното раководство.
Формулацијата на насловот од соопштението на ДЗР, кој медиумите го презедоа, создаде впечаток дека констатираните состојби се однесуваат и на тековното работење на Агенцијата. Важно е да се појасни дека извештајот се однесува на ревизија на неколку избрани проекти и на период заклучно со 2024 година, што не ја одразува состојбата по спроведените реформи и активности реализирани во 2025 година“.
Ги цениме укажувањата на ДЗР, истакнуваат од агенцијата, кои како што велат, претставуваат солидна основа за натамошно унапредување на системите и процесите.
Прецизираат дека токму на тие реформи агенцијата активно работи уште од почетокот на 2025 година.
„Воспоставен е процес на целосна усогласеност на деловните книги со фактичката состојба, а во моментов се спроведува и детален попис на средствата, побарувањата и обврските, со што се обезбедува стабилно и транспарентно финансиско управување.
Активно се работи на изготвување на Стратегија за развој на филмската дејност, документ кој по повеќе години ќе обезбеди јасна визија, приоритети и долгорочни насоки за развој на секторот.
Во согласност со законските обврски и принципите на отчетност, новото раководство достави шестмесечен извештај за работењето до Владата на Република Северна Македонија, со што се демонстрира посветеност, отчетност и одговорно управување.
Во текот на 2025 година Агенцијата за филм реализира историски рекордна исплата во износ од 3.160.000 евра како финансиска поддршка за филмската дејност. Исплатата е реализирана кон вкупно 55 филмови и 36 фестивали. Истовремено, обврските за 2025 година, и покрај новите одобрени филмски проекти, се намалени за 20% во споредба со 2024 година, што укажува на зголемена финансиска дисциплина и подобрено планирање“.
Истакнуваат дека најголема новост е што агенцијата активно ја поддржува и кампањата за Оскарите на документарниот филм „Приказната за Силјан“ на Тамара Котевска, за што се издвоени 100.000 евра, со цел достојно претставување на нашата држава на најпрестижната филмска платформа во светот.
„Во изминатиот период вложивме големи напори да ја расчистиме институцијата од наследените административни заплеткувања и да воспоставиме нови, функционални принципи на управување. Нашата цел е едноставна — Агенцијата за филм да биде партнер и поддржувач на креативната заедница, а не пречка.
Како ново раководство, искрено се гордееме со успесите што македонскиот филм ги постигнува во 2025 година. Овој творечки подем е резултат на талентот и посветеноста на филмските автори, а наша задача е да создадеме стабилен, јасен и ослободен систем што ќе им обезбеди простор да творат слободно и креативно, притоа да бидат достојно поддржани“ – вели в.д директорот Сашко Мицевски.
Филмовите поддржани од Агенцијата бележат исклучителни меѓународни резултати. Филмот „Диџеј Ахмет“ на Ѓеорги М. Унковски од почетокот на годината до денес, ја претстави државата на над 70 меѓународни фестивали, освојувајќи 29 награди и признанија. Филмот „Мајка“ на Теона С. Митевска ја отвори официјалната селекција „Хоризонти“ на Фестивалот во Венеција, што претставува значаен успех за македонската кинематографија.
“Ова е патот по кој ќе продолжиме: поддршка, транспарентност, професионализам и создавање услови за нови филмски успеси. Веруваме во нашите автори и ќе направиме сè што е потребно за нивниот творечки потенцијал целосно да се реализира“ – заклучи Мицевски.
Култура
„Слугинките“ на Агнес Нокшиќи и ВР перформанс вечерва на МОТ
Текст и танц низ 15 сцени, вешто споени во кореографско – драмско дело кое ја има улогата на театарско огледало, во кое не само што ќе се огледаат „Слугинките“ на Жан Жане, туку режисерката Агнес Нокшиќи овозможува да се огледа и секој еден од публиката.
Приказната го истражува сложениот однос љубов-омраза помеѓу две слугинки, госпоѓа и господин. Заробени во циклуси на ропство и фантазија, слугинките копнеат по слобода, но остануваат врзани од своите желби и угнетувачката динамика на моќта.
„Текстот „Слугинките“ е избран поради сложените односи на моќ, желби и постојано менување на улогите, што отвора богат простор за истражување. Материјалот дозволува игра, претерување, промена на енергиите и слободно движење меѓу фикцијата и реалноста. Делото ја открива тенката линија меѓу сериозност и апсурд, создавајќи можност за продлабочена креативна работа и силна перформативна изразност“ – открива режисерката Нокшиќи.
Како и во животот, некои го користат своето страдање не како рана, туку како оружје, извртувајќи ја својата жртва во контрола, манипулирајќи, заплашувајќи – барајќи сочувство, а не покажувајќи никаква.
Во ова театарско огледало секој се одразува, па можеби некои ќе се препознаат себеси, а другите ќе погледнат настрана, а пак некои ќе откријат дека нивниот стисок никогаш не бил толку силен како што замислувале.
Претставата ќе се случи во МКЦ – клуб ресторан, а во неа играат Арбнора Адеми, Блендон Ахмети, Доника Ахмети и Агнес Нокшиќи.
Меѓудругото, вечерва на 50.МОТ ќе се одржи и ВР перформанс, проект на Нина Николиќ и Борјан Стојков, а во продукција на Ехо Анимато (Белград), LOOP (Атина) и Oyoun (Берлин), премиерно изведена во Берлин, мај 2025, спојувајќи ја технологијата и активизмот за преосмислување на театарот како простор за еколошка и емоционална поврзаност во рамките на проектот PROSPER кофинансиран од Европската Унија.
„Ехо од длабочината“ е имерзивен ВР перформанс што поетски ја истражува еколошката ранливост на Охридското Езеро – едно од најстарите езера во Европа, но и најбогато со биодиверзитет. Спојувајќи виртуелна реалност и жива перформативност, делото ја поканува публиката да нурне под површината во кревкиот подводен свет и да се замисли над односот меѓу човекот и природата. Создадена во рамки на меѓународна резиденција со осум уметници, изведбата обединува дигитална слика, звук и телесно раскажување приказни, поттикнувајќи емпатија и еколошка свесност. Перформансот завршува така што публиката ќе има можност да испрати лични пораки до граѓаните на Охрид, создавајќи симболичен мост на прекугранична солидарност.
Во него играат Саша Ханџиќ, Маја Зеќо и Благој Веселинов.
Култура
Гала концерт во Националната опера и балет со светски познатата оперска дива Инва Мула на 28 ноември
На сцената на Националната опера и балет на 28 ноември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, ќе се одржи Гала оперски концерт на кој ќе настапи светски познатата оперска дива Инва Мула, заедно со Дешира Амети-Крлиу (сопран), Исмет Вејсели (тенор) и оркестарот на МОБ, под диригентската палка на Иван Еминовиќ, а во режија на Дејан Прошев.
Инва Мула, сопран е едно од најистакнатите имиња на современата оперска сцена. Родена во уметничко семејство во Албанија, таа многу рано го започнува своето музичко образование, истакнувајќи се како исклучителен вокален талент со лирска прецизност и емоционална длабочина. Во текот на својата блескава кариера настапувала на најпрестижните оперски сцени во светот, вклучувајќи ги Париската опера, Миланската Скала и Метрополитен опера, во соработка со врвни диригенти и режисери.
Нејзиниот уникатен и препознатлив глас ѝ донесе светска популарност и надвор од оперската уметност: таа го позајми својот глас за ликот на Дивата во култниот научно-фантастичен филм „Петтиот елемент“ (1997).
На програмата на концертот се вклучени избрани дела од оперската класика на Џузепе Верди, Лео Делиб, Џакомо Пучини, Жорж Бизе, Жак Офенбах и други автори.

