Култура
Самостојна изложба на Билјана Јевтиќ во галеријата „Остен“

На 15 септември (петок), во 19 часот, се отвори изложбата на извонредната српска уметница Билјана Јевтиќ наречена „ОКОТО на ПАУНОТ/ЈИН и ЈАНГ: точката како форма на окото, кругот како луксузен пердув“.
Изложбата „ОКОТО на ПАУНОТ/ЈИН и ЈАНГ: точката како форма на окото, кругот како луксузен пердув“ на Билјана Јевтиќ ќе биде поставена во Галеријата ОСТЕН од 15 до 29 септември 2023 година во рамките на најавната програма на ОСТЕН БИЕНАЛЕТО Скопје 2024 и ОСТЕН АРТ ФЕСТИВАЛОТ 2024.
Опусот на споменатиот уметнички проект создаден во текот на 2023 година се состои од дигитални цртежи со голем формат, на чиј развој претходи неколкудецениска уметничка активност посветена на цртањето под симболични имиња: ВРТЛОГ (2007 -08), ОКО – ГНЕЗДО (2009), ЛЕБЕД – БУДНО ОКО – ЈИН и ЈАНГ (2010-2021), КРУГОТ КАКО МЕТА – ФОРМА – МЕТАФОРА (2020-22).
Билјана Јевтиќ (Горњи Милановац – Србија, 1973), дипломирала на Академијата за уметности во Нови Сад, на групата графички дизајн, во класата на професорот Бранислав Добановацки, во 1998 година, а магистрирала на АУНС, во групата на цртеж, под менторство на професорката Бранка Јанковиќ-Кнежевиќ, во 2002 година. Од 2005 година е вработена на истиот факултет, а од 2019 година работи како вонреден професор од областа на ликовната уметност, во доменот цртеж. Исто така, таа е уметник со современа ориентација со широки истражувачки интереси за други медиуми – концептуална уметност (воко-визуелна поезија, фотографија, видео, инсталација).
Таа е член на СУЛУВ од 1999 година, УЛУС од 2009 година и АСА – Асоцијацијата на српските архитекти од 2020 година. Има одржано 25 самостојни изложби, учесник е на над 200 колективни изложби, 30 ликовни колонии во земјата и странство и е менаџер на 15 уметнички проекти.
Во 2021 година, по избор на одборот на ОСТЕН, таа е добитничка на наградата на ОСТЕН на меѓународната уметничка манифестација ОСТЕН БИЕНАЛЕ НА ЦРТЕЖ Скопје 2020 година во С. Македонија. Во исто време цртежите на српската уметница Билјана Јевтиќ се дел од значајната збирка од околу 13.000 уметнички дела во ОСТЕН МУЗЕЈОТ НА ЦРТЕЖ, единствениот регистриран музеј на цртеж во светот (вклучувајќи дела од Пикасо, Вазарели, Рембрант, Матис, Лотрек, Шагал…) и околу 50.000 карикатури и сатирични цртежи на најголемите карикатуристи на нашето време.
Презентации:
Во 2017 и 2018 година таа презентира уметнички проект составен од три сегменти, кои ја сочинуваат целината: Видеопроекција/презентација на каталогот за видео на ДВД: Цртежи 1995 – 2015 (20-та година на уметничка работа) и циклусот фотоцртеж SWAN – AWAKE EYE – YIN-YANG/2013 – 2017/2018 година.
Публикации:
Во публикацијата АНТОЛОГИЈА НА ДЕЛАТА НА АКАДЕМИЈАТА ЗА УМЕТНОСТ, том 1, 2013 година, уредник д-р Васна Крчмар; нејзиното мајсторско дело е објавено со тема „Визуелна култура: Принцип на еден па/Средба со тишината“, од: Билјана Јевтиќ (стр. 156 – 167), издавач: Универзитетот во Нови Сад, Академијата на уметностите, 2013 година.
Во 2019 година нејзиното уметничко творештво е објавено во книгата ATLAS 2 – Atlas of Fine Artists and Applied Artists and Designers of Serbia од Слободан Малдини и Софија Ланчош-Малдини и во 2020 година објавено во списанието ASA – Architectura-Scientia-Ars (број 004), кој содржи написи за најновите настани од областа на архитектурата и ликовната уметност во светот и во Србија на истите автори.
Проекти:
Од 2018 година таа е автор на проектот „Цртеж – поле на лично-интимно пребарување/дневник“ попречувајќи ја програмата за соработка на лабораторијата на Културниот центар и Академијата на уметностите во Нови Сад, како и на други потенцијални универзитети (ФПУ БГ), со цел поддршка и стимулации за уметнички креации и презентации на дела од студенти/промотори и студенти на други универзитети. 2008/2009 година; 2009/2010 година; 2010/2011 година. Научноистражувачки проект значаен за развојот на науката и технологијата на автономниот регион Војводина – како соработник на проектот „Студија на малиот цртеж“ со збирката цртежи на најдобрите студенти и збирката цртежи на професори и соработници на Академијата на уметностите во Нови Сад 2007/2008; 2008/2009 година; 2009/2010 година; 2010/2011 година. Неделна школа за цртање – соработник на курсот за цртање на Катедрата за цртање, Академијата на уметностите во Нови Сад.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Интервју со Зоран Спасов-Ѕоф: Ми кажаа дека 50 изведби се влезница за клубот бесмртни и вечни претстави

Претставата за ветената земја, онаква каква што ја виде авторот Зоран Спасов-Ѕоф, и самиот повратник од Канада, четири години ја смее и истовремено ја расплакува публиката. На сурово реален начин ги отсликува оние што се тука, а размислуваат да заминат, оние што заминале, а мечтаат да се вратат, а порака има и за оние што остануваат дома да ги пречекуваат и испраќаат печалбарите. Во интервју за „Макфакс“ во пресрет на 50. изведба, Спасов открива колку автобиографско има во претставата, дали му требале врски во Министерството за да ја постави, кого сè Александар Микиќ носи на сцената, а кажува и што ќе се случи со печалбарската сага на Вале и Божо Вампир.
Како се роди идејата за книгата „Торонто експрес“?
„’Торонто експрес’ е логичен наставак на мегахитот ‘Тибам Штркот’. Дванаес години покасно, морав уште еднаш да ја посетам ветената земја и да напраам апдејт, што у ствари ќе биде основа за еден добар театарски комад“.
Колку автобиографски елементи има во „Торонто експрес“?
„Скоро све, пошто или мене ми се има десено или на мои блиски пријатели. Чак и кога ракунот се симиња низ каминот и го тамани пинатбатерот – и тоа е вистина. Вистина е и кога на Мујо му го вратија „ламборџинито“ пресувано у коцка од метар на метар на метар. Једино што не е вистина е што сливите не се големи ко праски, него се ко цитрони“.

Ѕоф со Александар Микиќ и Јордан Симонов за кои вели дека се иницијаторите „Торонто експрес“ да биде и претстава
Како од книга стигна до театарска монодрама и зошто токму монодрама?
„Еден есенски ден, далечната 2020 година, Микиќ ме праша дали дозволувам со мојот текст МНТ да аплицира у Министерство за култура. Прво му се изнасмеав у фаца за да после некој месец добиеме средства да купиме проектор, лаптоп и платно. И тоа све без мито, ургенции и пријатели на нашите пријатели, кои се пријатели на пријателите на министерот.
Зошто монодрама? Пошто е замислена како презентација у која сите гледачи се потенцијални емигранти за Канада за што после претставата добиваат и еден убав сертификат“.
Како изгледа да гледате актер како Александар Микиќ, кој го оживува Вашиот текст на сцената? Успеа ли да отслика сè што замисливте?
„Микиќ, покрај тоа што е човек од друга планета, у исто време е и страшна глумачка ѕверка. Човекот кој три години по ред е прогласуван за најдобар глумец у Македонија маестрално го долови ликот на Божо Вампир. Али тоа не беше само Божо, на сцената ја донесе и Вале, а богами и едно стотина илјади Македонци, кои се на доживотно привремена работа у странство. Микиќ на сцената носи една емоција што никогаш не е сретната во ниедна театарска претстава“.

Микиќ на сцената донесе едно сто илјади Македонци, кои се на доживотно привремена работа у странство, вели Ѕоф
Кој момент од целиот процес, од пишување до театар, ви е најдраг?
„Дефинитивно, премиерата, затоа што кога книгата се чита, авторот нема могуќност да ја види реакцијата на читателот, а овде е друго. Овде гледачите прво урлаат и рикаат од смеење, па после дел од нив скришно подзаплачуат за да на крајот стоечките овации траат по десет-петнаесет минути. Се оддава почит на бравурозноста на Микиќ и на откачената режија на Јоцо Симонов“.
Што за Вас како автор значи 50. изведба на претставата?
„Ја искрено не знам дали е тоа многу или малку 🙂 Отпосле ми кажаа дека 50 изведби се улазница за у клубот што се вика ‘бесмртни и вечно зелени претстави’. На овој начин се влага у елитното друштво на ‘Болва в уво’, ‘Солунски патрдии’, ‘Грев или шприцер’, ‘Стјуардеси’…“
Дали за Вале и Божо Вампир публиката ќе слушне во нова претстава, како да остана некажано што избраа меѓу Канада и Македонија?
„Кај и да е, ќе мора да слушне. Од оваа перспектива, четири години после премиерата, Канада е бајаги сменета, и тоа на полошо. А и Македонија е сменета – ама на уште полошо“.
Култура
Премиера на филмот „Утре наутро“ на Јани Бојаџи на 19 ноември во Скопје

„Утре наутро“ е политичка драма во кој ги опсервирам луѓето кои ги носат одлуките со чии последици се соочуваме ние. Мене живо ме интересира кои се луѓето кои ги носат одлуките со кои ние се носиме, оној висок општествен круг луѓе. Ова е приказна инспирирана од вистински настани кои се случиле меѓу 2014 и 2017 година. Плотот на приказната е фаталниот 27 април 2017 година и се занимава со прашањето што после тоа. Зборува за две семејства кои се соочуваат со последиците на одлуките кои ги носат т.н. глави на семејствата-татковците, мажи на извесна возраст од сите нации и религии во Македонија, неподготвени да се соочат со фактот дека последиците од одлуките кои тие ги носта најесто ги сносат нивните семејства и сите други семејства. Филмот е посветен на сите оние жени во Македонија кои се подготвени да ги одбранат семејствата и заедницата на која се посветени, рече на денешната прес конференција Јани Бојаџи, режисер и сценарист на филмот.
Бојаџи подвлече дека филмот се темели на актери, на актерската игра и смета дека центар на филмот е актерот и неговата човечност.
„Имав бескрајна среќа да имам во филмот актери со огромно човечко присуство. Ме интересира не само да се добри актери, туку и а се добри луѓе. Работевме 75 дена и навистина беше исклучително задоволство да се биде заедно“, рече Бојаџи и додаде дека преку 75 актери има во филмот.
Извршниот продуцент Дејан Милошевски објасни дека почнале да снимаат серија и кога ја завршиле серијата сфатиле дека имаат филм.
„Освен филмот ќе има и серија со пет епизоди по 55 минути. Премиерата на филмот ќе се одрѓи на 19 ноември во Синеплекс, а од 20 ноември ќе почне целосна дистрибуција низ Македонија“, рече Милошевски и додаде дека во моментот имаат еден фестивал на кој ќе биде прикажан филмот.
Култура
Дела на скулпторот Александар Ефтимовски трајно поставени во просторот МКЦ Скопје

Александар Ефтимовски е македонски автор со големо интернационално искуство. Во неговото досегашно ликовно творештво има изработено скултури во голем формат, поставени во повеќе од 30 европски и светски држави. За неговата апстрактна скулптура карактеристични се острите агли, овални форми со чисти површини. Материјалите кои ги користи за неговото ликовно изразување тој ги селектира соодветно со идејната форма.
Проектот кој Авторот го создаде за трајно поставување во просториите на МКЦ Скопје е во координација со Ликовниот директор на институцијата Горјан Ѓоргиев. Идејата е преку овој начин на поставување на делата да се доближиме до концептот кој го имаат во музејот МОМА (MoMA: The Museum of Modern Art, New York City) каде преку слична поставеност на делата се промовираат еминентни ликовни уметници со цел нивно поголемо претставување и едукација на посетителите.
Делата – „Секвенца“, „Овални меки“ и „Импулс“ кои се создадени за МКЦ се изработени од метал и се со големина од 1 метар на секоја нивна страна. Површината на скулптурите е третирана со различни солуции за оксидација која го нагризува металот на различен начин и создава различен колорит на кафено – портокалова нијанса која додава, ликовно кажано, игра и динамика на самите форми. Овој проект претставен во плиток релјеф преку иновативниот начин на интервенција врз материјалот создава илузија на третата дименизја преку својот “Chiaroscuro”(светло-темно) ефект.
Идејата на овој проект е преку трајно поставување на скулптура во просториите на МКЦ да се покаже творештво на авторот на публиката од сите возрасти кои ја посетуваат оваа институција за време на концерти, филмски проекции, ликовни изложби и слично. Делото се очекува да биде видено од повеќе од 10 илјади гледачи во период од една година.
Ефтимовски претходно пред публиката на МКЦ ги има претставено неговите скулптури во галериски и во голем формат преку изложбите „Фрагментум“ и „Точки на гледиште “.
По изложбата во Галерија Резистенсиа во Лисабон, авторот активно работи на создавање на дела за изложбата „Магна Матер“ во МЦ Галеријата во Њујорк.
Проектот е реализиран со сопствени и среДства од Општина Центар, и подржан од МКЦ, Борјан Сандревски и Фамилија Ефтимовски.