Култура
Фестивалот за современи уметности АКТО продолжува во септември
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2023/09/АКТО-18.-официјален-постер.jpg)
18-тото издание АКТО продолжува на линија на претходните постпандемични изданија преиспитувајќи го значењето на прославувањето ако го земеме предвид основното значење на зборот фестивал. Преку привремени неколкумесечни контексти на истражување, едукација и продукција, потемелно се ангажира кон причините на појавите што претходно ги преиспитуваше во разчни предизвикувачки околности вкотвувајќи се во Битола.
АКТО 18 се надоврзува на истражувањата од претходните две изданија во 2021 и во 2022 година, кои ја истражуваа темата „Современи (не)демократии“, во обид согледување на процесите на приватизација, отуѓување, бришење и ревизија на историјата, кои водат кон разорување на јавното оневозможувајќи го заедничкото, но и да ги поттикне процесите на грижа. Во 2023 година преку тематиката – јавните простори во движење – АКТО презентира неколку практики, што замислуваат ослободен простор, дури и привремено, за оспорување на постојните наративи преку соработка кон кревање на гласот со игнорираните, запоставените, замолчените, незапаметените, испуштените, маргинализираните во рамките на постојната хегемонија/
АКТО 18 се отвори во јуни со изложбата „Прекаријатот има шанса“ во галеријата „Структура“ во Софија, која направи пресек на некои од најактуелните уметници во земјата претставувајќи 18 дела од 20 уметници.
Во септември фестивалот продолжува со поинтензивна динамика на настани и активности. На 14 септември следува свеченост заедно со наградата ДЕНЕС за нејзиното 20-годишно постоење како една континуирана и посветена заложба на создавање простор за младите уметници до 35 години, кои не само што имаат можност да ги прошират своите светогледи со резиденции во странски организации туку и да создаваат нови дела и критички да ги преиспитуваат своите практики.
Покрај тоа што организира престој на домашни млади уметници во странство, АКТО обезбедува престој и за неколкумина странски уметници во Скопје, кои есенва ќе се осврнат на локални архитектонско-урбанистички и визуелни феномени преку проектите „Активен ГРА(Д)/ѓани“ и „Не сакаме да бидеме ѕвезди, туку делови од соѕвездија“
Во рамките на АКТО 18 ќе се отвори и лабораторијата за просторно-изведувачки интердисциплинарни практики – Градот како сцена во соработка со Архитектонскиот факултет од Скопје, како нова едукативно-истражувачка и продукциска платформа. Во рамките на лабораторијата АКТО ќе ја продолжи соработката со организацијата „Фрлачи на сенки“ од Загреб преку изложбата, што го поставува прашањето како да се размислува за заедница и солидарност во моментот по природна катастрофа.
Како да се зборува или памети градот, ќе биде прикажано во октомври на Архитектонскиот факултет преку проекцијата на документарниот филм „Витиќ танцува“, дваесетгодишна епопеја на уметникот Борис Бакал низ еден станбен модернистички објект во Загреб, дело на архитектот Иван Витиќ.
Во ноември АКТО ќе ги претстави продукциите на ФРУ на националните павилјони на Прашкото квадриенале за перформанс-дизајн и простор 2023 во рамките на МОТ, а заокружувањето на годинешната програма ќе се биде со најновата претстава на уметницата Власта Делимар во Драмскиот театар во последниот месец годинава.
АКТО 18 е поддржан од Министерство за култура на Република Северна Македонија, Trust for Mutual Understanding New York, Фондацијата „Хајнрих Бол“, Институтот „Гете“, Европската Унија – проект „Острови на сродство“, проектот „Активен ГРА(Д)/ѓани“ и проектот „Не сакаме да бидеме ѕвезди, туку делови од соѕвездија“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Култура
Објавена програмата на 36. поетска ноќ во Велестово
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/thumbnail_velestovo-poster-mkD-1.jpg)
36. Поетска ноќ во Велестово ќе се одржи од 16 до 18 август на локации во Велестово и Охрид. Со поетски портрет годинава ќе биде претставено творештвото на Елизабета Баковска, а во интернационалната програма ќе гостуваат поети од шест земји, и тоа: Велика Британија, Ирска, САД, Хрватска, Србија и Македонија.
‒ Од годинава, за наредниот 4-годишен циклус имаме неколку концепциски промени, имено, наместо преку беседа, творештвото не поетот во фокус ќе биде претставувано преку разговор, во дослух со современите трендови. Исто така, се воведува настанот „Поетско интермецо“ преку кој странските поети ќе имаат можност да читаат и пред публиката во Велестово, а не само во Охрид ‒ истакна програмскиот директор на фестивалот, Јулијана Величковска.
Годинешното издание ќе биде отворено на 16 август од 21 часот на сретсело во Велестово со „Езеро“ ‒ мал музички концерт на хрватската кант-авторка Нина Ромиќ во придружба на Јелена Галиќ. Ќе следува поетскиот портрет на Елизабета Баковска, а потем и настанот „Поетско интермецо“. Вечерта ќе биде затворена со изложбата на фотографии „Паметници на заборавот“ од Сашо Димоски, во тремот на црквата „Успение на Пресвета Богородица“. Автор на постерот за годинешното издание е Андреј Павлов.
На 17 август со почеток од 19 часот во кафе и бар „Шила“ во Охрид ќе се одржи интернационалното поетско читање „Мозаик“ на кое ќе настапат: Патрик Котер (Ирска), Фиона Сампсон (Белика Британија), Иван Херцег (Хрватска), Марко Ѓорѓевиќ (Србија), Минг Ди (Кина/САД), Елизабета Баковска, Владимир Мартиновски и Христина Цветаноска од Македонија, а по читањето, публиката ќе има можност да ужива во уште еден настап на Нина Ромиќ и Јелена Галиќ.
Фестивалот ќе заврши на 18 август со организрано разгледување на културно-историското наследство на градот Охрид и природните убавини на планината Галичица, придружено со неформални поетски читања.
Фестивалот го овозможија Министерството за култура, Општина Охрид, Традуки и Комерцијална банка АД Скопје, а негови помагатели се Хрватското друштво на писатели (ХДП), кафе и бар „Шила“ од Охрид, Пелистерка АД Скопје, вила „Сансет“ од Велестово, ресторан „Домаќинска куќа Велестово“ и пицерија „Немо“ од Охрид.
Култура
Поетски фестивал и изложба во рамките на одбележувањето 61 година од скопскиот земјотрес
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2018/02/MKC.jpg)
Во рамките на одбележувањето 61 година од катастрофалниот земјотрес се одржуваат повеќе активности и манифестации.
Со почеток во 19 часот, во ЈУ Младински културен центар ќе се одржи првиот интернационално традиционален поетски фестивал „Заедно за Скопје“, посветен на земјотресот од 1963 година, а учество зедоа 130 поети од 40 држави.
Во Музејот на Град Скопј,е во 20.30 часот ќе биде отворена изложбата „Културните институции во Скопје по земјотресот во 1963 година“, која е подготвена по повод одбележувањето 61 година од катастрофалниот земјотрес, кој се случил во Скопје на 26 јули 1963 година. Изложбата зборува за земјотресот во Скопје од 26 јули 1963 година и состојбата на културните институции. Поголемиот дел од скопските музеи претрпеле големи и неповратни штети. Народната и универзитетска библиотека, Народниот театар и други културни институции биле толку многу оштетени што немале ни најелементарни услови за работа. Разурнатите згради на издавачките и новинско-издавачките претпријатија до крајни граници го отежнувале нормалното работење. Многу од спомениците на културата, како и тврдината Кале, биле целосно разурнати. Ударот уништил многу значајни историски документи и уникатни експонати. Под урнатините останале значајни артефакти – сведоци на многубројни цивилизации, кои опстојувале на скопската почва.
Изложбата по повод одбележувањето на овој значаен датум од поновата историја на градот Скопје е посветена на културата и културните институции, на последиците од земјотресот и на нивното функционирање во постземјотресни услови.
Култура
Докуметарецот „Лука“ прикажан на мултимедијалниот алтернативен фестивал „ГИГА фест“
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/thumbnail_850_2513.jpg)
На втората фестивалска вечер од мултимедијалниот алтернативен фестивал „ГИГА фест“, која се одржа на платото пред Градскиот музеј, беше прикажан документарниот филм „Лука“, во продукција на „Транзен“, а потоа следуваше музичкиот перформанс „Ставро и Џејд“.
Режијата на документарецот „Лука“ е на Ице Виранов, сценариото на Бинева Џејд, костимограф е Столе Ангелов, камерман Иво Јанков, а музиката ја потпишуваат Ставро Ангелаков и Љубен Маџиров.
Филмот, кој веќе е прикажан на повеќе фестивали и има освоено специјална награда од жирито на Jeju Movie Concert Festival во Јужна Кореја, е бунт против конзумеризмот и против отпадот и ѓубрето во уметноста наспроти уметноста што се создава од отпад и ѓубре во обид млади музичари од Струмица да најдат место и израз за своите креативни идеи.
„Сигурно дека ова време што го живееме носи свои ѓубриња. Мислам дека во секој жанр на музика и во секоја уметност воопшто 99 проценти од она што се создава не чини, а оној еден процент е она што вреди, тоа е мое лично мислење“, изјави Ставрос Ангелков, музичар.
По проекцијата на филмот, следуваше музичка вечер на авторска музика со Ставро (гитара), еден од главните протагонисти во документарецот, и Џејд (вокал), која всушност е и сценаристка на ова филмско остварување.
Јулската фестивалската програма на „ГИГА фест“ продолжува на 31 јули со проекција на документарно-музичкиот филм The Hip – Brainstorm , во режија и продукција на Јане Алтипармаков, по оригинална идеја на Љубиша Петрушевски. Камерата е на Наташа Гелева и Ања Илиева, а монтажата на Михаил Димитров. Во август следуваат нови фестивалски вечери посветени на ликовната и музичката уметност.
Мултимедијалниот алтернативен фестивал „ГИГА фест“ е посветен на прерано починатиот режисер Глигор Цветковски, а е поддржан од Општина Крива Паланка. Годинава се реализира во рамките на Кривопаланечко културно лето и манифестацијата „Крива Паланка – град на културата“.