Култура
Јоргос Арванитис, лауреатот на „Браќа Манаки“, одржа мастер-клас

Јоргос Арванитис, лауреатот на „Браќа Манаки“, кој вчера пристигна во Битола, одржа мастер-клас. „Кога си млад и ентузијаст, ги преземаш ризиците“, порача мајсторот на европската кинематографија.
Грчкиот кинематографер со култен статус во Европа и светот и со речиси 150 наслови во својата кариера, ужива посебен статус на своевиден родоначалник на арт-филмот во Грција и Европа. Арванитис е роден во едно грчко село во 1941 година, во мрачните денови на Втората светска војна. По разурнувањата во војната, неговото семејство се преселило кај роднини што имале млекарница, па Јоргос како петгодишно дете наутро разнесувал млеко, а попладне одел на училиште. Школувањето го продолжил учејќи за електричар, а првпат отишол во кино на 15-годишна возраст.
Првиот контакт со професионалниот филм му било кога во соседството се снимал некој филм, па Јоргос го замолил кинооператорот од локалното кино да му помогне да работи нешто на сетот. Најмногу бил фасциниран од камерата и вели дека за тогашните деца камерманите биле вистински богови.
„Најдов една црно-бела лента и со помош на две светла го снимив мојот прв филм. Филмот го прикажав во киното и добив понуда да бидам асистент на камера. Следните пет години бев асистент на камера“, се присети Арванитис на својата младешка фасцинација со филмот.
На млада возраст го снимил својот прв филм како снимател, а иако не одел во филмско училиште, го почитувал советот на постариот камерман да гледа и да памети сè на снимањата бидејќи само така може да стекне поголеми знаења.
Пресврт во неговиот живот било кога го сретнал неколку години постариот Тео Ангелопулос, кој во почетокот на 60-тите години се вратил од Франција. Модераторот Масимо Леки забележа дека е необичен спојот на Ангелопулос, кој бил марксистички настроен филмски критичар, и самоукиот кинематографер Арванитис, кој научил сè за камерата снимајќи филмови.
„Заедно со пријателите снимавме некои кратки филмови помагајќи си еден на друг. Еден ден дојде Ангелопулос со негово сценарио. Го прочитав и сфатив дека во него лежи филм. По 33 дена и со четворица актери, од кои само еден беше професионален, го завршивме филмот“, раскажува Арванитис.
Арванитис потенцира дека во пионерските денови на неговата кариера бил голем ентузијаст и ги презел ризиците. Леки, пак, забележа дека уште во првите заеднички дела на Арванитис и Ангелопулос се гледаат пејзажите од Грција, кои ќе бидат доминантни во целиот опус на Ангелопулос.
„Имав проблем со Ангелопулос бидејќи тој во неговите филмови постојано ја избираше истата локација – Воден (Лерин)“, вели Арванитис.
Пресвртна точка во интернационализирање на нивните кариери е филмот „Пејзажи во магла“ од 1980 година, а нивниот последен заеднички филм е „Вечност и еден ден“ од 1998 година. Тој филм беше овенчан со „Златна палма“ во Кан.
Веќе вториот заеднички филм „Деновите од 1936“ е снимен во боја. Во тој период Арванитис бил вработен во едно филмско студио, а секој ден во попладневните и вечерните часови работел со Ангелопулос. Од филтрите што отпаѓале поради неадекватната боја во процесот на снимање филмови во студиото, со Ангелопулос го снимиле нивниот втор филм. Кога требало да снима комедија, Арванитис си дал отказ и ја продолжил кариерата како слободен уметник. Другото е подобриот дел на историјата на грчкиот и европскиот филм од 60-тите години до денес.
Во тој период со Грција владеела воената хунта, па Арванитис раскажуваше анегдоти како ја избегнувале цензурата за левичарските арт-филмови што ги снимале со Ангелопулос.
Раскажувајќи за своето професорско искуство на филмската академија „Фемис“ во Париз, Арванитис потенцира дека може да се направи добра сцена со малку светло и многу организација.
Тоа е и неговото кредо. Арванитис потсети на значењето на зборот фотографија, кој значи пишување со светлина.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Љутков присуствуваше на премиерата на претставата „Уна“ во Белград

Министерот за култура и туризам, Зоран Љутков, вчера присуствуваше на премиерната изведба на театарската претстава „Уна“, во режија на истакнатиот македонски режисер Дејан Пројковски. Претставата се одигра на сцената „Данило Бата Стојковиќ“ во театарот „Звездара“ во Белград.
„Уна“ е работена според култниот роман на Момо Капор, во адаптација на Стеван Копривица.
Белградската публика со громогласен аплауз и стоечки овации ги награди актерите: Никола Ристановски, кој го игра главниот лик – универзитетскиот професор Мишел Бабиќ, Магдалена Мијатовиќ во улогата на студентката Уна, Сена Ѓоровиќ како сопругата на професорот Олга и Марко Гверо во улогата на проректорот Дукиќ. Сценографијата е на Валентин Светозарев, костимите се на Ивана Ристиќ, а музиката на Горан Трајкоски.
Министерот Љутков истакна дека претставата „Уна“ е уште една потврда за високото ниво на соработка во културната размена меѓу Македонија и Србија, како и за креативната моќ на македонските уметници на меѓународната сцена.
Репризни изведби на „Уна“ се закажани за 13 и 26 октомври во театарот „Звездара“.
Култура
Интернационален фестивал на детски театри „Игор Маџиров“ во Театар за деца и младинци

Четвртото издание на Интернационалниот фестивал на детски театри „Игор Маџиров“ од 15 до 18 октомври ќе ја обедини регионалната театарска сцена под слоганот „Сцена за сечиј сон“, со претстави што преку игра, хумор и фантазија го допираат живиот корен на човечкото искуство.
Официјалната селекција, за која беше задолжена режисерката Драгана Милошевски – Попова, годинава беше направена од вкупно над 40 апликации: што најавува многу богата година за детскиот и младинскиот театар.
Фестивалот го отвора „Франкенштајн“ на Кокан Младеновиќ: современа и ритмична адаптација на романот на Мери Шели, која ја преиспитува границата помеѓу човекот и чудовиштето, и улогата на заедницата во нејзиното поставување, моделирање и управување.
Од Суботица гостува „Играј со мене!“ на Андреј Бока, претстава што нè потсетува дека вниманието и времето се највредните подароци за секое дете.
Од Загреб пристигнува „Малата Фрида“ на Аница Томиќ – приказна за детството на Фрида Кало, за храброста да се биде различен и лековитата моќ на соништата.
„Како оздраве штурецот“ на Никола Завишиќ од Белград е визуелно богата претстава за детската тага и начинот на кој играта и хуморот стануваат јазик на самоисцелување.
Посебна визуелна поезија доаѓа со „Прозорецот“ на Давид Зуазола од Темишвар и со „Свадби на животни и нешта“ на Георги и Раја Господинови, кои преку нежна приказна нѐ воведуваат во невидливиот живот на предметите и моќта на имагинацијата.
Фестивалот ќе заврши со „Сино“ на атинскиот „Хоп Сињор“ – храбра, апсурдно-хумористична претстава што со свеж сценски јазик ги истражува конфликтите и стереотипите во секојдневието.
Сите претстави, освен првата, ќе се натпреваруваат за ГРАН ПРИ, наградата за режија, двете актерски, наградата за костимографија и наградата за сценографија.
Жирито го сочинуваат Игор Третињак (Хрватска), Изабела Новотни (ТДМ) и Јулијана Мирчевска (АСИТЕЖ), а детското жири ќе ја додели наградата за најдобра претстава според младата публика.
Фестивалот го организира Театар за деца и младинци – Скопје, со Совет во состав: Владимир Лазовски (претседател), Игор Ивковиќ, Катарина Илиевска Силјановска, Винета Дамческа Мојаноска, Никола Наковски, Ангела Димитровска, Ирена Глигорова и Васил Галевски.
Во рамки на придружната програма ќе се одржат: драмско читање и панел-дискусија „Животот на еден современ македонски драмски текст“, со Ева Камчевска како нејзин модератор; работилницата за сценско движење под менторство на српскиот актер и режисер Дамјан Ќецојевиќ; и креативната работилница „Како се прави кукла“, водена од Ирина Сомборац. Сите три работилници се наменети за младата публика, ученици и млади креативци.
„Театарот му овозможува на детето да ги претвори своите внатрешни немири во игра што лечи. Таму, во безбедниот простор на имагинацијата, стравот станува лик, болката станува глас, а љубопитноста – движење. Во тој чин на преобразба, детето го учи најважниот човеков напор: како да го поднесе светот без да се изгуби во него. Театарот не го оддалечува од реалноста туку му ја враќа: преобразена, поподнослива, полна со можности за нови доживувања“, велат од Театар за деца и младинци.
Култура
Финскиот хор „Доминанте“ со светска премиера на „Јовано, Јованке“ од Дарија Андовска во НОБ

Вечерва, во фоајето на Националната опера и балет, со почеток во 20 часот, во рамките на нивната турнеја по повод 50-годишнината од основањето, финскиот мешан хор „Доминанте“, под диригентската палка на маестро Сепо Мурто, ќе изведе разновидна програма со дела од светскиот репертоар и ќе ја даде светската праизведба на композицијата „Јовано Јованке“ од македонската композиторка Дарија Андовска.
Концертот во Скопје се одржува по неколкудневни подготовки на хорот во Охрид. Во Скопје хорот ќе одржи и заедничка проба со мешаниот хор на ФМУ „Драган Шуплевски“, предводен од маестро проф. Сашо Татарчевски.
Хорот „Доминанте“, основан во 1975 година при Универзитетот „Аалто“ во Хелсинки, е еден од најпознатите фински хорови, препознатлив по својот блескав звук и уметничка извонредност.