Култура
Битолското меѓународно графичко триенале се изложува и претставува во Кина

Единаесеттото Маѓународно графичко триенале од Битола, на 28 декември ќе биде отворено во Музејот на павилјонот Тијањи во Нингбо културен центар во Република Кина. Со тоа ќе започне неговата повеќе месечна ликовна турнеја која ќе се одвива во 6 кинески големи градови и истакнати културни центри.
Присуството на оваа најголема ликовна манифестација кај нас, е по по покана на кинеските организатори, според кои – битолслото графичко триенале е едно од најзначајните во светот и на кое своја презентација бележат околу 160 држави од светот. Покрај ова организаторите- кинеската држава, отпечатиј обемен и атрактивен каталог насловен „11 меѓународно графичко триенале Битола“ во кој покрај делата и авторите, презентирани се низа најафирмативни текстови за самата манифестација, претставена е Битола во најпозитивна смисла-како еден од културните центри на Балканот, а Кина со ова, ја превзема својата благородна мисија ова тридецениско ликовно постоење да го афирмира, истакне, популаризира низ азискиот континент и да го потенцира како едно од значајните цивилизациски движења на планетарно ниво.
Во тој контекст, особено признание ќе добие Владо Горески, човекот кој три децении живее со ова ликовно постоење како и градоначалникот на општина Битола д-р Тони Коњановски за помошта, разбирањето и вклученоста на општината Битола во опстанокот на триеналето, воедно и Министерството за култура и туризам на Република Северна Македонија за големата поддршката и заинтересираноста за неговото опстојување.
Според информациите, организацијата, приемот, односот, големиот интерес и севкупната ангажираност од Република Кина, Битола со овој константен меѓународен настан е веќе дел од најзначајните светски ликовни центри.
Со оглед дека во 2025 година ќе биде организирано и отворено и 2-то меѓународно биенале на минијатурна графика и цртеж – Битола 2025, целосно поддржано од општината Битола – „Битола ќе биде единствениот град во кој е се оддржуваат две светски ликовни манифестации, со непроценливо значење и сеопфатен радиус“ (од излагање на солунскиот градоначалник на отварањето на 1-то меѓународно биенале на минијатурна графика и цртеж Битола 2023 во Солун).
Презентацијата на 11 –то Меѓународно графичко триенале – Битола 2024 во Кина, е културен настан и афирмација на Битола и нашата земја со непроценливо, исклучително и едно од најзначајните културни и уметничкии создавања кај нас, кое е се повеќе претставувано на светско ниво како суштествено движење во развојот и историјата на светската ликовна уметност.
Беше потенцирано дека каталогот на 11-то Меѓународно графичко триенале Битола е на 1000 страници и дека е биде презентиран со посебни технички можности, додека кинескиот каталог е биде печатен и во селектирана форма.
Потенцирано и истакнато е од страна на кинеските организатори дека меѓу другото, ова е почеток на уникатна, долгорочна и константна културна и творечка соработка помѓу наиште две држави, Битола и самата ликовна творечка манифестација –Битолско меѓународно графичко триенале, организирано, концепирано и создавано од графичкиот уметник и ликовен критичар Владо Ѓорески.
Ова е мал извадок од пишувањата и обраќањата до кинеската јавност од страна на кинеските организатори:
„ Битолското триенале е една од најзначајните ликовна и творечка манифестација од областа на Меѓународно графичка уметност во светот. Во процесот на упорност и неговиот континуиран развој, тоа прослвува 30 години постоење. Ова е момент што светските графичари го прославуваат најискрено како најпотребен и суштински настан. Во овој толку долг, но и толку краток уметнички процес, основачот г. ВЛАДО ГОРЕСКИ собра извонредни уметници од повеќе од 160 земји од целиот свет. Тоа е несомнено важен уметнички настан. Одржувањето на 11-то битолско триенале во Битола во Северна Македонија и Музејот на павилјонот Тијањи во Нингбо, Кина во текот на 2024 и 2025 година претставува вовед на активно и значајо ликовно постоење . Ова е првпат триеналето од Битола да е претставена во Европа и Азија на транснационален начин, што укажува на тоа дека нашиот метод на прикажување на уметноста ги пробива претходните обрасци и се движи кон различностите и новите простори. На овој меѓународен светски творечки настан претставени се 126 уметници од повеќе од 100 земји.
Ningbo Tianyi Pavilion Museum е национален првокласен музеј во Кина. Дом е на најстарата библиотека во Кина и една од трите најстари семејни библиотеки во светот. Во моментов има речиси 300.000 тома на различни антички книги. Тијани Павилјон музеј придава големо значење на странските културни размени и е посветен на презентација и промовирање на интеракцијата помеѓу цивилизациите. Со презентацијата на исклучително значајното, светско 11-то меѓународно битолско триенале за графика е сериозно подготвен да биде „претставник за интеграција на кинеската и западната цивилизација“, како и промовирање на длабински дијалог меѓу меѓународните култури, прикажување на историјата и иднината уметноста која го промовира заедничкиот развој на светските цивилизации. Овој значаен културен настан кој ќе се одвива низ 6 најзначајни градски и културни центри во Република Кина е со единствен и посебен однос не само за соработка туку и афирмирањето на врвната светска креативност негувана во Битола од страна на графичкиот уметник и ликовен критичар Владо Горески, кој што се јавува и како значаен патеводител и за севкупната Азиска ликовна уметност“.
Список на репродукции
1. Плакат за изложбата во Кина
3. Страници од каталог- Плакат и презентација на Битола
4. Павилјон музеј Нингбо Тиани, Кина
5. Павилјон музеј Нингбо Тиани, Кина
6. Корици од кинескиот каталог за 11-то Меѓународно графичко триенале Битола
7. Учесници
8. Градоначалникот на Битола д-р Тони Коњановски му предава специјална награда на амасадорот на Аргентина за развој на графиката на Аргентина во светски контекст
9. Градоначалникот на Битола д-р Тони Коњановски му предава Голема награда на Леонардо Готлиб на 11-то Меѓународно граичко триенале во Битола
10. Дел од атмосферата на изложбата во Битола
11. Плакат и насловна на каталогот за изложбата 11 то Меѓународно графичко триенале Битола 2024 во Кина
12. Рабеаривело Дина, Мадагаскар
13. Ренато Галбусера, Италија
14. Оскар Варона, Италија
15. Луо Чи, Кина
16. Марија де ла Вега,Аргентина
17. Антонио Миано, Франција-Италија
18. Александра Хесекер, Канада
19. Алехандро Кантор, Аргентина
20. Виктор М. Хернандез Кастиљо, Мексико
21. Владо Горески, Словенија, Македонија
22. Виктор Гомез, Куба
23. Јуичи Савада Јапонија
24. Жанета Вангели, Македонија
25. Вероника Шиупка, Полска
26. Каталог
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Недела на италијанскиот филм од 9 јуни во Кинотека

Од 9 до 14 јуни 2025 година ќе се одржи XXV издание на „Неделата на италијанскиот филм – ITALIAN SCREENS“.
Организиран од италијанската амбасада во Скопје, во соработка со Италијанскиот културен институт во Белград и Кинотеката на Република Северна Македонија, фестивалот е под покровителство на проектот ITALIAN SCREENS, проект за поддршка на интернационализацијата на италијанскиот аудиовизуелен сектор, чија цел е промовирањето на најдоброто од италијанската филмска продукција во странство и вклучува и алатки за поддршка на италијанската кинематографија како што се даночни кредити и средства за дистрибуција и копродукции.
На овогодишното издание ќе бидат прикажани шест од најуспешните филмски остварувања на современата италијанска кинематографија. Филмовите, сите дистрибуирани помеѓу 2024 година и првите месеци на 2025 година, се учесници на престижни меѓународни фестивали и добитници на значајни награди и признанија од критиката и јавноста.
Темата што совршено ги обединува насловите во програма е патувањето: интерпретирано во буквална смисла со значење на пат кон родната земја или далеку од неа – но исто така и како визуелно, внатрешно, егзистенцијално, временско или емоционално патување.
Во понеделник, 9 јуни, фестивалот ќе го отвори „Партенопе“ (2024), најновото ремек-дело на наградуваниот Паоло Сорентино: филм кој претставува единствен склоп на поезија, носталгија и љубов кон Неапол, родниот град на режисерот. Во центарот на наративот се наоѓа Партенопе, независна и антиконформистична жена, со магнетна убавина и вечен порив по знаење. Нејзиното егзистенцијално и симболично патување, обележано со значајни средби, љубови, пријателства и разочарувања, кое е длабоко испреплетено со она на Неапол, прекрасен и декадентен град, колку убав толку и проклет, кој во филмот станува своевиден лик, жив и неуморен.
Фестивалот ќе се затвори во сабота, на 14 јуни, со филмот „Дијаманти“ (2024), новиот кинематографски успех на Ферзан Озпетек, кој ја освои наградата „Давид Ди Донатело од гледачите“ оваа година. Сместен во римска кројачка работилница во 1974 година, филмот ја раскажува приказната за човечките и работните односи на група жени вклучени во кроењето филмски костими. Преку овој микрокосмос, Озпетек истражува универзални теми како што се борбата против патријархатот, потрагата по идентитет, љубовта и пријателството. Резултатот е хармонично и полицентрично дело кое го слави женското соучесништво и отпорност.
Сите филмови ќе се прикажуваат на оригинален јазик со титлови на македонски и на англиски јазик. Проекциите ќе се одржат во историската Кинотека на Република Северна Македонија и ќе започнуваат во 20:00 часот.
Култура
„Кратка меморија“ – нова книга од Милица Димитријовска-Радевска

Книгоиздавателството „Панили“ ја објави поетската книга „Кратка меморија“ пд поетесата Милица Димитријовска-Радевска.
Како што истакнува Весна Мундишевска-Велјановска, оваа книга е мемориски регистар на складирани податоци, настани, случки, размислувања, укажувања… сместени во ќелиите на меморијата на една временска рамка која, и покрај активното темпо на збиднувањата, сѐ повеќе ја губи суштинската комплексност, и бледнее присвојувајќи еднозначни карактеристики.
Во едноличноста на бинарното постоење, оваа меморија тежнее да ги заштити вредностите од нивната маргинализација, да го реституира и она малку човечко што останало во нежната душа на човекот, всушност – да го сочува сопствениот капацитет, дури и да се надгради себеси елиминирајќи ја опасноста од предзнакот „кратка“, нагласено е во рецензијата.
„Во силно апострофираната конкретност на живеењето опеана во стиховите од „Кратка(та) меморија“ зјаат бројни празнини на помнењето. Боли отсуството на топлина, неодлучноста, недовербата, суетата, вришти заборавеноста, живи рани отвора обезвреднувањето – „животот вреди 10 грама чоколадо“ („Вредност“)… Во време на дигитализација и актуелната електронска комуникација, се чини како човекот да се подзагубил, како попатно да си го загинал идентитетот, како да молкнал сред преплетените фрекфенции на празните муабети, како да го закочил срцето во пребрзото темпо на стрелките од часовникот виснат на ѕидовите од галеријата на новото време. Како да му се подизгребало огледалото на средбите, па сега двонасочноста на изустената срдечност се извиличила во бесрамна себичност на збунето човече кое станува „вретено без предено, чепорошка на исколвана суета“, нагласува Мундишевска-Велјановска во рецензијата за новата книга на Димитријовска-Радевска.
Инаку, во песните од „Кратка меморија“ има и зајадливи нискости, вулгарности, пцости и гадости, подводаџии, есапџии, фалбаџии, расколници, луѓе со камења во срцата но и луѓе засегнати од сиот тој метеж кои во својата збунетост се повлекуваат во својата корупка барајќи го островот на својот спокој.
– Се чини дека стиховите на „Кратка меморија“, поотворено и погласно од претходните книги на поетесата, укажуваат на опасноста од жонглирањето на човекот по работ на амбисот и предупредуваат дека лесно може да нѐ проголта заборавот. Наместо разновидни прашања за егзистенцијалноста, овие стихови носат констатации со бројни извичници кои ја соголуваат лажната слика на среќно живеење сред пустината на духот, подвлечено е во првиот критички одглас за книгата.
Милица Димитријовска-Радевска е авторка на неколку поетски книги. Членува во Друштвото на писателите на Македонија и во Македонското научно друштво од Битола. Својот научен и истраќувачки труд го има реализирано и како коавторка на наставното помагало ,,Јазикот и графиката“. Има учествувено на голем број книжевни манифестации. Нејзината поезија е преведена на српски, англиски, романски јазик. Авторка е и на критички огледи, записи и рецензии за дела на повеќе современи македонски автори.
Поетската книга „Кратка меморија“ е достапна во книжарниците на „Матица македонска“.
Култура
Започнува 59. МТФ „Војдан Чернодрински“ во Прилеп

Со претставата „12“, во режија на Синиша Евтимов, на Македонскиот народен театар, вечерва во 20 часот во големата сала на Центарот за културата „Марко Цепенков“ во Прилеп ќе биде отворено 59. издание на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“.
Организаторите велат дека голем интерес за фестивалот покажува прилепската публика и годинава, што се докажува и со фактот дека неколку претстави и пред почетокот на фестивалот се веќе распродадени.
На изведбата на актерите од МНТ, ќе претходи доделување на наградите за животно дело Соња Михајлова, Снежана Коневски-Руси и Гоце Тодоровски. На свеченото отворање ќе се обратат Ана Стојаноска, уметнички директор и селектор на програмата, министерот за култура и туризам Зоран Љутков и прилепскиот градоначалник Борче Јовчески.
Девет претстави во официјална селекција, четири во независна програма и една во придружна се селектирани за програмата на 59. МТФ „Војдан Чернодрински“, што ќе трае до 13 јуни под мотото „Смеј се и осмели се“.
„59.издание на фестивалот е спремно, внимателно спакувано, прецизно креирано со огромна љубов и почит кон сите учесници и гости. Во духот на мотото на фестивалот и се смеевме и осмелувавме низ предизвиците во текот на оваа година, но како тим покажавме и покажуваме, заедно со градот и целата поддршка од Министерството за култура и туризам и општествено-одговорните компании, дека Прилеп е единственото место за достојно да се слави театарската уметност. Посебна љубов кон целата публика која постојано покажува зошто е тоа така“, изјави Стојаноска.
За фестивалските награди и годинава ќе одлучува меѓународно жири, во состав: Нела Оташевиќ, продуцентка од Црногорско народно позориште, Иван Меденица, театролог и професор од Белград и Лилиа Абаџиева, театарска режисерка од Бугарија.
На програмата повторно ќе бидат детската зона, промоции на книги, разговори на тркалезна маса. Годинава, наместо досегашната платформа „Автор во фокус“ во која се славеше опусот на еден значаен автор за македонскиот театар, годинава ќе биде ставен фокусот на тројца мошне значајни театарски дејци од Прилеп. Тоа се: актерот и долгогодишен директор на нашиот фестивал Кирил Ристоски, актерот Благоја Спиркоски Џумерко и драмскиот автор и писател Благоја Ристески Платнар.
Новина е програмата „Драмолетање“, односно пичинг на кој неколкумина драмски автори ќе ги претстават своите дела. На тој начин фестивалот се труди да го поттикне домашното драмско творештво, но и поставување на истото на театарските сцени.
Фестивалот ќе биде затворен на 13 јуни со „Вистината“ на Театар Комедија.