Култура
Велешките актери ја носат премиерата „Рацин“ на Охридско лето
Актерската екипа на Народниот театар „Јордан Хаџи Константинов-Џинот“ од Велес со вечерашната премиера на театарската претстава „Рацин“, што ќе ја изведе на Охридско лето, ќе ги долови ликот на Коста Солев Рацин, неговите рефлексии во сите нас, но и неговата автентична емоција.
Претставата ќе се игра на сцената на Центарот за култура „Григор Прличев“, со почеток од 21 часот. Режисер е Дејан Пројковски, драматургијата е на Сашо Димовски, сценографијата е дело на Валентин Светозарев, а костимографијата ја направија Раде Василев и Елена Вангеловска. Во претставата играат Васил Зафирчев, Исидора Јованоски, Кети Борисовска, Весна Димитровска-Бобевски, Јордан Витанов, Слободанка Чичевска, Талија Настова и Благојчо Стојанов.
„Рацин е веќе дел од нашата митологија, тој е дел од ДНК на секој од нас. Многу се радуваме што, создавајќи го тој современ јазик во една театарска лабоараторија, успеавме да ја пронајдеме неговата емоција со нови изразни средства… Логички беше претставата за Рацин да ја создадеме токму во Велес, мислам дека тоа е вистинското место, каде што сѐ уште улиците ги паметат неговите чекори, неговите воздишки по Раца… Тоа е градот во кој просто беше неизбежно да се игра ‘Рацин’, местото на кое случувањата ни ги враќаат вербата и љубовта во оваа наша професија“, рече режисерот на театарската претстава, Дејан Пројковски, на денешната прес-конференција.
Драматургот на поставката, директорот на Велешкиот театар, Сашо Димоски, најавувајќи ја денешната премиера, го оцени како исклучително возбудлив обидот да се сврти ракавицата, да се свртат неговиот збор, стих и неговото историско значење и преку театарски израз да се сврти нова светлина врз она што е повеќе или помалку познато за него.
„Драматургијата за претставата е кроена според прозата и поезијата на Рацин, од една страна, и според метатекстуалните записи што постојат во самиот опус на Рацин. За мене, најголемиот предизвик беше да се транспонира поезијата во драма бидејќи поетскиот дискурс сам посебе подразбира нешто сосема друго, тој не е наменет за сценска изведба… Тој треба да се претвори во жива реплика, во говорна реч, беше предизвикот… рече, меѓу другото, Димоски, кој најави дека вечерашната претстава открива и ќе понуди работи за Рацин што досега не се познати кај аудиториумот.
Актерот Васил Зафирчев, од своја страна, посочи дека Рацин не само што е најзначајните симболи преку кој многу други луѓе се идентификуваат со градот Велес туку тој е и духовна перјаница и една од највисоките национални вредности што ги има овој народ и држава… Од друга страна, како што рече, Рацин има и неверојатно универзална вредност, што преку неговата социјална и љубовна поезија тој допира до многу нации, до многу народи насекаде во светот бидејќи третира теми актуелни до ден-денеска.
Тој посочи дека претставата дава многу јасна слика и за Рацин, но и за времето во кое живее, кога луѓето лесно преминуваат од една на друга страна, како од пријатели, симпатизери поддржувачи стануваат негови непријатели.
„Она што ние во овој проект се обидовме е да направиме своеврсна демитологизација на Рацин бидејќи неговиот лик е обвиен со многу мистерии, со многу неразјаснети аспекти, од неговиот личен живот до неговото творештво, начинот на кој неговиот збор добива некаков јавен пласман… Се обидовме да го третираме Рацин како човек од крв и месо, кој има своја земја, затоа што многу од случките врзани за животот и делото на Рацин, повеќето од нив се производ на неговиот еродитен карактер, на неговата судбина, на луѓето и времето во кое живее“, рече тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Дедо мраз дојде со воз“: специјална новогодишна театарска претстава за деца на Железничка станица – Скопје
Училиштето за театар „ОД ИГРА ДО ПРЕТСТАВА“, заедно со Македонски железници Инфраструктура и Македонски железници А.Д. Транспорт и оваа година ја продолжуваат успешната приказна што предизвика позитивни реакции кај илјадници посетители.
Интерактивната претстава ќе се одржува секој ден од 20 до 30 декември 2025 на Железничката станица во Скопје, со почеток од 19 часот. Публиката го следи големото доаѓање на Дедо Мраз од Лапонија, со неговиот волшебен воз во центарот на Скопје, преку приказна која се раскажува на различни локации:
– Музејската постановка на Македонски железници
– Театарска претстава во салон
– Посета не волшебниот воз и подарок од Дедо Мраз за секој посетител во вагонот, истакнува организаторот.
„Како куриозитет годинава во соработка со МЖ Транспорт, го имаме и легендарниот воз „ШПАНЕЦ“, неодамна реставриран, во кој се пренесува новогодишната волшебна магија и со која посетителите ќе може да патуваат низ Скопје и да другаруваат со ликови од претставата.
Претставата ги следи патешествијата со кои се соочува Дедо Мраз пред да стигне на Железничката станица во Скопје и неговото доаѓање е неизвесно, па му треба помош од неговите Елени, Џуџиња, Снешко, но најмногу од неговите обожаватели, децата“.
Автор и продуцент на проектот е Миодраг Костиќ, а текстот и режијата на Игор Ивковиќ. Реставратор и автор на музејската изложба користена во проектот е дело на авторот Ванчо Милошевски.
Во претставата играат актерите: Дарко Вељиќ, Андреј Серафимовски, Тодор Стојковски, Симона Петрушева, Ведра Димова, Александар Спироски, во кој се вклучени и 40 ученици од училиштето за театар „ОД ИГРА ДО ПРЕТСТАВА“.
Визуелното обликување на проектот е доверено на Бранкица Јордановска, во соработка со Горан Сачкарски. Музиката е авторско дело на Драган Илиевски, а монтажата е на Андреј Златаноски.
За потребите на претставата, ќе бидат користени: Локомотива создадена далечната 1942 година, серија 33 и Вагон што е изработен 50-те години на 20 век и бил во употреба до крајот на 70. години, а сега реставриран по урнекот на „ОРИЕНТ ЕКСПРЕС“, како и од неодамна реставрираниот воз „ШПАНЕЦ“ серија 712/714.
Билети може да се купат на билетарницата на Железничка станица – Скопје, секој работен ден од 12 до 19 часот.
Култура
„Дон Кихот“ на Дино Имери и Дијана Илкоска-Имери премиерно и во Битола
По фантастично успешната премиера во Скопје и меѓународната премиера во Париз, Франција, делото „Дон Кихот во Скопје“ ќе ја има и својата битолска премиера.
В недела, на 14 декември, во Офицерскиот дом во Битола, со почеток во 20 часот, овој разновиден проект инспириран од култната приказна за славниот витез Дон Кихот на Мигел де Сервантес ќе биде претставен и пред битолската публика.
Делото е создадено по повод Националниот ден на Шпанија – 12 Октомври, и е силно поддржано од Амбасадата на Шпанија во Скопје.
Станува збор за концерт за пијано, гитара, наратор и камерен оркестар, чии автори се Дино Имери и Дијана Илкоска Имери. Под диригентство на маестра Дијана Илкоска Имери, ќе настапи Камерниот оркестар „ID“, а како солисти ќе се претстават:
· Дино Имери – пијано,
· Ади Имери – гитара,
· Тина Иванова – наратор и автор на текст.
Како што кажува и самиот наслов, главната инспирација е едно од најзначајните дела во светската и шпанската книжевност – „Дон Кихот“ од Мигел де Сервантес. Музиката е програмска и ја следи приказната за замисленото патување на Дон Кихот и неговиот верен придружник Санчо Панса низ современа Северна Македонија, каде што тргнуваат во потрага по нови авантури и со намера повторно да се борат против „ветерниците“. Звучниот пејзаж е силно инспириран од шпанскиот и македонскиот фолклор, кои се преплетуваат и создаваат специфична, автентична атмосфера.
Текстот на нараторот, кој ја дополнува концертната форма, се провлекува низ делото како сценски контрапункт. Приказната, чија авторка е Тина Иванова, служи како поддршка и проширување на програмската музика.
Премиерата во Битола се реализира со поддршка од ЈОУ Културно-информативниот центар – Битола.
Култура
Охрид домаќин на министерската конференција на Советот на министрите за култура од ЈИЕ – јакнење на културата во функција на одржливиот развој
Охрид и Република Македонија на 11 и 12 декември 2025 година се домаќини на министерската конференција на „Советот на министри за култура од ЈИЕ – јакнење на културата во функција на одржливиот развој“.
Конференцијата официјално ќе биде отворена на 12 декември во 10:00 часот со воведно обраќање на министерот за култура и туризам Зоран Љутков. Свои обраќања ќе имаат и директорката на Регионалното биро на УНЕСКО за наука и култура во Европа, со седиште во Венеција, Магдалена Ландри, министри за култура, заменици-министри и претставници од земјите од ЈИЕ.
На конференцијата ќе биде усвоена Охридската декларација „Одржливи културни модели за иднината“.
Република Македонија го презеде претседателството со „Советот на министри за култура од ЈИЕ – јакнење на културата во функција на одржливиот развој“ во 2024 година за време на министерската конференција што се одржа во Херцег Нови, Црна Гора.

