Култура
(Видео) Љутков до Костадиновска: За реализација на фестивалот во Приштина одвоивте 30.000 евра, тоа е многу повеќе од парите за нашите „Ристо Шишков“ и „Скомрахи“

„Реакциите на јавноста со објавувањето на Годишната програма за култура не стивнуваат! Бидејќи не е јавно соопштено, новост е дека вчера, имињата на комисиите се објавени со линк, кој e додаден на веб страната на министерството заедно со резултатите од Годишната програма. Веројатно, за да нема поголема видливост“, вели Зоран Љутков, член на ИК на ВМРО-ДПМНЕ.
„Министерке, не дадовте ниту еден аргументиран демант и должите на македонската јавност уште многу неодговорени прашања: дали од овие членови членот на комисијата за музејска дејност е наставник по англиски јазик исто како вас и нема никаква допирна точка со музејската дејност? Дали членот на комисијата за визуелни уметности е се уште студент? Ако во времето на ВМРО-ДПМНЕ како што рековте Вие имало и академици, и во најмала рака универзитетски професори, комисијата за заштита на културно наследство сега е составена од членови кои немаат ниту научно звање, а за потсетување на јавноста, минатата година за член на истата комисија беше наставник по биологија! Дали претседателката на комисијата за интердисциплинарни, освен што е истакнат активист на СДСМ е и член на извршната канцеларија на Здружението на граѓани Младински културен центар Битола, за кое во оваа дејност самата си доделила 11.000 евра за проектот „Битола отворен град 2024“, и дали членови на комисијата за фолклор си доделувале средства во здруженијата на граѓани во кои тие самите партипицираат? И колкумина од вашите членови на комисии кои го чинат македонскиот народ со околу 80.000 евра, се активисти на СДСМ и ДУИ, односно повеќе се партиски препознатливи отколку по нивниот професионален бекраунд?!
Вие која никогаш не сте биле дел од културата, да Ви повторам уште еднаш она што културната јавност многу добро го знае, дека во времето на ВМРО-ДПМНЕ, пресовите на министерот при објавувањето на Годишната програма се одржуваа во присуство на сите членови на комисиите, затоа што, со квалитетни и истакнати професионалци и со буџети со износи од 9.000.000 – 12.000.000 денари, само во националните театри, не сме имале од што да се срамиме! А, хонорарите на членовите на комисиите беа за 70% пониски, иако тогаш во најмала рака како што веќе кажав, претседателите на комисиите беа со научни звања, универзитетски професори, дури и академици.
Бидејќи во овие два изминати денови, најжолчно се обидувавте да го одбраните фестивалот „Моисиу“ во Приштина, небаре лажеме, јавноста може да се увери од Годишната програма за меѓународна дејност за Националните установи, каде многу јасно е објавен насловот, цитирам: „Реализацијата на фестивалот „Моисиу“ во Приштина, Косово“. Ако тврдите дека не се работи за организација туку за учество, произлегува и дополнителна дилема, зошто сите останати национални театри кои се финансирани за учество во многу подалечни земји, се поддржани со десет пати помали средства? И доколку станува збор само учество, како тоа за само 100 километри пат, министерството издвоило 30.000 евра?! И конечно, ова наводно учество на фестивал во Косово, зошто чини многу повеќе, отколку организацијата на нашите етаблирани традиционални меѓународни фестивали „Ристо Шишков“ и „Скомрахи“ заедно.
Почитувани уметници и граѓани на Република Македонија кои сте дел од културното битисување, денес во мое име, а и во ваше име ќе и поставам на министерката и на Владата која таа ја застапува, уште неколку дополнителни прашања врзани за капиталните инвестиции во културата, кои сите нас не засегаат и тоа:
Зошто на одобрени 220 милиони денари за доизградба на Театарот во Струмица во 2017 година, Вашата Влада ги пренамени средствата и денес 7 години потоа истиот не е довршен?
Зошто ја стопиравте градбата на Драмскиот театар во Скопје иако беа обезбедени средства во буџетот за 2017 година, а истите ги пренаменивте?
Ви оставивме изградена карабина на Турскиот театар, седум години по ред, требаше само да ја завршите во првата фаза, а остатокот на објектот да се доизгради со средства од турската Влада.
Ни тоа не го направивте. Зошто од 2020 година, од кога помпезно имаше најава дека со Одлука на Влада се одобриле средства за изградба на нов објект на „Танец“, до денес никој не видел ниту проектна програма?
Зошто од 2017, секоја година изјавувате дека сега работите на Проектна програма за Театарот во Прилеп, во 2019 година дека сега се средуваат градежните дозволи во Општината, па во јуни минатата 2023 година, се обидовте да се ја префрлите топката на градоначалникот дека политички ве опструира, а кога за само еден месец сите услови ви беа обезбедени, повторно се вративте на старата песна и пак на проектната програма“, изјави Зоран Љутков, член на ИК на ВМРО-ДПМНЕ.
„Во 2022 година, по цели 5 години отпочнавте со реконструкција на кровот на НУБ „Св. Климент Охридски“ и најавивте дека ќе продолжите следната година со блоковите 3 и 5 од објектот, се’ до неговото завршување за повторно да го вратите сјајот на овој значаен архитектонски објект. Од тоа нема ништо!
А, што да кажеме за Театарот во Куманово? Исто така, долго најавената реконструкција, за која одвоивте 15 пати помалку средства, отпочнавте со уривање на ентериерот и денес театарот е неупотреблив за реализација на културни содржини. Нови средства во 2024 за него, секако нема!
И секако, еден од најголемите најавени инвестициски најавени зафати кој е предмет на манипулација е реконструкцијата на Универзална сала, па ќе ви ги поставам истите прашања кои ви ги постави пратеничката Ане Лашкоска. Кога распишавте тендер за реконструкција на Универзална сала? На сајтот за јавни набавки, ваква набавка нема! Која фирма ја избравте за изведувач и како? Кој е и како го избравте надзорот? И колку средства се обезбедени за 2024 година?
Искрено не очекувам одговори, бидејќи одамна е јасно дека оваа неспособна Влада, освен што со години ја манипулира јавноста, нема ниту една инвестиција во Република Македонија и затоа ќе остане уште долго време запаметена како Влада која една шајка нема заковано!
Жалам што државата ја доведовте на апарати, економски, институционално, регионално. Вие и Вашата Влада успеавте и она што со столетија ни е дадено, цивилизациското и културното наследство да го урнисате!
Министерке, да сум на Ваше место најмалку што можам да направам е да ја повлечам оваа срамна и убедливо најлоша Годишна програма!
Но, надежта последна умира. После 8-ми мај, овакви скандалозни програми ќе бидат минато!“, додаде Зоран Љутков, член на ИК на ВМРО-ДПМНЕ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Музеј во движење: Не може да се замисли животот во Прилеп без театарот – Платнар, Џумерко, Ристоски раскажани низ чаршијата

Човечките приказни не треба да се оддалечуваат од луѓето и од непосредноста. Посебно актерските човечки приказни имајќи ја предвид ситуацијата со сите предизвици на театарските сцени во Прилеп важно ми беше да го покажам она што сите ние го знаеме: Прилеп имал, има и ќе има театарски уметници. Театарот за разлика од другите медиуми не може да биде зачуван на ниту еден адекватен начин освен преку пишаните, снимените, фотографираните и раскажаните податоци. Затоа одлучив приказната за театарскиот Прилеп да ја раскажам низ чаршијата надвор од стерилните услови на сите институции, рече Ана Стојаноска, уметнички директор на МТФ „Војдан Чернодрински“ синоќа на отворањето на Музејот во движење, посветен на тројцата легендарни прилепски театарски уметници – Кирил Ристоски, Благоја Спиркоски – Џумерко и Благоја Ристоски – Платнар.
На невообичаен начин, преку изложба на фотографии, лични предмети, артефакти, на неколку локации низ градот, во места пријатели на фестивалот, авторите на изложбата Звонко Димоски и Ана Стојаноска го доловија животот на овие уметници и приватно и професионално. Емотивна средба беше ова и за членовите на нивните семејства.
-Прилеп е во тесна врска со својот театар, поточно, не може да се замисли животот во Прилеп без театарот, навиките за одење во театар, прераскажувањето на театарските претстави, поздравувањето на актерите низ чаршијата, гордоста од нивните успеси по фестивалите и гостувањата во и надвор од нашата земја. Театарот за разлика од другите медиуми не може да биде зачуван на ниту еден адекватен начин освен преку пишаните, снимените, фотографираните и раскажаните податоци – рече Стојаноска.
Програмата „Прилеп во фокус“ ви овозможува да зачекорите во животот од едни од најзаслужните прилепски уметници, и со тоа секој посетител да го искуси сценско-изведувачки и аудиовизуелениот начин на значењето на Прилеп во однос на македонскиот театар. Изложбите ќе бидат достапни за посетителите до крајот на фестивалот.
На третиот фестивалски ден гостуваше екипата на Штипскиот театар со претставата „Сите најубави нешта“ во режија на Нела Витошевиќ. Топлата и трогателна претстава која во фокус го става менталното здравје ја одушеви публиката.
Се одржа и тркалезна маса за претставата „Црно семе“ на Битолскиот театар.
Вечерва во 19 часот од официјалната програма ќе биде изведена „Сите прекрасни нешта“ во режија на Нела Витошевиќ, продукција на Народниот театар од Штип. Улогите ги толкуваат: Ефтим Ѓаурски, Милорад Ангелов, Марија Минчева Андонова, Стефанија Митовска, Ава Хусеини и др.
Денеска во 11 часот ќе биде промовирани нови драми од наградите на „Еуродрам“, а на пладне ќе следува тркалезна маса за претставата „Сите најубави нешта“ на Штипскиот театар, од официјалната програма.
Вечерва во 19 часот, на големата сцена на Центарот за култура ќе игра ансамблот на Албанскиот театар со претставата „Ричард Трети“ во режија на Куштрим Бектеши. Улогите ги толкуваат: Адем Карага, Шкумбин Истрефи, Теута Ајдини Јегени, Вјолца Бектеши Хамити, Амернис Нокшиќи, Абедин Алими, Осман Ахмети, Музбајдин Ќамили, Дритеро Аме, Фисник Зеќири, Ментор Курти, Генци Мирзо, Рахим Рамадани, Сара Бајрами, Гентиана Рамадани, Хетем Етеми, Сабина Мемиши Асланај и Дениз Рустеми. Покровители на фестивалот се Министерството за култура и туризам и Општина Прилеп.
Култура
Соња Михајлова – лауреатка на наградата за животно дело на МТФ „Војдан Чернодрински“

По предлог на НУ Народен театар – Битола и директорот Васко Мавровски, доајенката на македонската театарска сцена, актерката Соња Михајлова, е годинешна добитничка на престижната награда за животно дело, која традиционално ја доделува Собранието на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“ во Прилеп.
На свеченото отворање на 59. издание на фестивалот, ова значајно признание ѝ беше официјално врачено, проследено со долготраен аплауз и силни емоции. „Оваа награда за мене вреди и е тешка колку што вреди и овој театарски фестивал – празник на театарската уметност, празник на театарските уметници, како дел од културниот идентитет на Македонија. За мене тоа е највредното“, истакна Михајлова, видливо трогната од признанието.
Во своето обраќање таа се наврати на својата долга и плодна кариера: „Има 40-ина години од моето дружење со театарот и во театарот. Сите изминати години за мене се возбудлива авантура на умот, на срцето. Како што театарот има и светла и темна страна. Светлата – предизвикувачка, потрага по сценска вистина, креирање лик. А темната страна – предизвикувачка на поинаков начин, бидејќи во земја како Македонија, таа постојано е предизвикана од промени, трансформации, кои неизбежно оставаат и белег и лузна – и врз срцето, и врз умот.“
Соња Михајлова е актерка со богат репертоар, со десетици улоги кои оставиле траен печат во македонскиот театар. Нејзината преданост, длабочината на интерпретација и неуморната љубов кон сцената ја врежаа не само во историјата на Битолскиот театар, туку и во колективната меморија на македонската културна јавност.
Михајлова е е родена на 14 октомври 1958 во Битола. По завршувањето на средното образование во гимназијата „Јосип Броз-Тито“ во Битола, се запиша на Факултетот за драмски уметности во Скопје, каде што дипломира во класата на проф. Љубиша Ѓоргиевски. Вработена е во Народниот театар од Битола од 1984 година, а се пензионира во 2022 година. Таа сѐ уште е активна на својата најсакана сцена – Битолскиот театар. Првенка е во ансамблот на НТБ, ангажирана низ годините во водечкиот репертоар на НТБ, со исклучителен придонес во афирмација на НТБ и македонскиот театар надвор од нашата земја. Во текот на актерската кариера има одиграно повеќе од 150 лика, на матичната сцена на Народен театар Битола и надвор од неа, во претстави и театарски дела.
Покрај Михајлова, награди за животно дело добија и Снежана Коневски-Руси, и Гоце Тодоровски. Тие добија награди изработени од прилепски мермер од „Крин про“ од Прилеп. Фестивалот беше отворен со изведбата на „12“ во режија на Синиша Евтимов на Македонскиот народен театар.
Култура
Недела на италијанскиот филм од 9 јуни во Кинотека

Од 9 до 14 јуни 2025 година ќе се одржи XXV издание на „Неделата на италијанскиот филм – ITALIAN SCREENS“.
Организиран од италијанската амбасада во Скопје, во соработка со Италијанскиот културен институт во Белград и Кинотеката на Република Северна Македонија, фестивалот е под покровителство на проектот ITALIAN SCREENS, проект за поддршка на интернационализацијата на италијанскиот аудиовизуелен сектор, чија цел е промовирањето на најдоброто од италијанската филмска продукција во странство и вклучува и алатки за поддршка на италијанската кинематографија како што се даночни кредити и средства за дистрибуција и копродукции.
На овогодишното издание ќе бидат прикажани шест од најуспешните филмски остварувања на современата италијанска кинематографија. Филмовите, сите дистрибуирани помеѓу 2024 година и првите месеци на 2025 година, се учесници на престижни меѓународни фестивали и добитници на значајни награди и признанија од критиката и јавноста.
Темата што совршено ги обединува насловите во програма е патувањето: интерпретирано во буквална смисла со значење на пат кон родната земја или далеку од неа – но исто така и како визуелно, внатрешно, егзистенцијално, временско или емоционално патување.
Во понеделник, 9 јуни, фестивалот ќе го отвори „Партенопе“ (2024), најновото ремек-дело на наградуваниот Паоло Сорентино: филм кој претставува единствен склоп на поезија, носталгија и љубов кон Неапол, родниот град на режисерот. Во центарот на наративот се наоѓа Партенопе, независна и антиконформистична жена, со магнетна убавина и вечен порив по знаење. Нејзиното егзистенцијално и симболично патување, обележано со значајни средби, љубови, пријателства и разочарувања, кое е длабоко испреплетено со она на Неапол, прекрасен и декадентен град, колку убав толку и проклет, кој во филмот станува своевиден лик, жив и неуморен.
Фестивалот ќе се затвори во сабота, на 14 јуни, со филмот „Дијаманти“ (2024), новиот кинематографски успех на Ферзан Озпетек, кој ја освои наградата „Давид Ди Донатело од гледачите“ оваа година. Сместен во римска кројачка работилница во 1974 година, филмот ја раскажува приказната за човечките и работните односи на група жени вклучени во кроењето филмски костими. Преку овој микрокосмос, Озпетек истражува универзални теми како што се борбата против патријархатот, потрагата по идентитет, љубовта и пријателството. Резултатот е хармонично и полицентрично дело кое го слави женското соучесништво и отпорност.
Сите филмови ќе се прикажуваат на оригинален јазик со титлови на македонски и на англиски јазик. Проекциите ќе се одржат во историската Кинотека на Република Северна Македонија и ќе започнуваат во 20:00 часот.