Култура
„Декамерон“ – претстава за човековата кревкост но и за силата на човечкиот дух

Прилепските актери од Театарот „Војдан Чернодрински“ вчеравечер на фестивалската сцена Долни Сарај во рамки на драмската програма на „Охридско лето“ ја донесоа театарската претстава „Декамерон” од Џовани Бокачо, во режија Мартин Кочовски.
Станува збор за претстава која ја следи цикличноста на постоењето, каде што човекот низ постојана борба со вселенските или божествените неправди успева експлозивно да го издигне својот дух. Силно удира по деликатни места на општеството, будејќи воодушевувачка радост од театарскиот чин. „Декамерон“ е претстава полна со живот. Таа се базира врз хуманистичката платформа на Џовани Бокачо и зборува за човековата волја за живот, радоста од „сега и тука“, за човековата кревкост но и за силата на човечкиот дух низ ефемерноста на среќата и поуките на трагичност.
Претставата, според драматургот Лидија Митоска Ѓорѓиевска има фрагментарна драмартургија затоа што, како што вели, секоја сцена е посебна приказна.
-Напорна работа беше изборот на сцените, односно кои новели да се направат во сцени затоа што сами по себе не се поврзани. Публиката обично очекува да има приказна со континуитет но овде нема такво нешто. Кај нас приказните се поврзани на друго ниво, повеќе би рекла, на емоционално ниво. Претставата беше голем зафат, мојата подготовка траеше подолго време, речиси цела година пред да започнеме со пробите. Тоа што јас го напишав, режисерот Мартин го облагороди. Тоа што јас успеав да го извлечам,тој го употреби но го оплемени и од целата драматизација ја извади на површина радоста што мене тоа многу ми значи. Се чувствувам благословено што работам со припепската актерска екипа затоа што има што да понуди. Секој актер е посебен, има посебни таленти и сензибилитет и сето тоа ја прави целината да биде богата, вели драматургот на претставата „Декамерон“, Лидија Митоска Ѓорѓиевска.
Според актерот Илија Волчески, „Декамерон“ бара огромна концентрација и прецизност зашто и мала грешка може да ја потоне претставата надолу.
– Секој од нас актерите во различни сцени се појавува со различни улоги. Секој има најмалку една до две сцени каде што се појавува во водечка улога, а во останатите има споредни улоги. Претставата се подготвуваше повеќе од три месеци. Комплексна, зависна од многу технички работи како базени, рефлектори, платна и сѐ треба да биде на точна позиција. Треба огромна концентрација и прецизност затоа што ако некој во одреден момент се најде на погрешно место или каже погрешна реплика, може целата енергија од сцената и претставата да ја потоне надолу, објаснува Волчески.
Театарската претстава „Декамерон“ не е прва соработка на прилепските актери со режисерот Мартин Кочовски.
– Со режисерот Мартин Кочовски досега сме сорботувале многу пати. Затоа ни е многу полесно да се прочитаме меѓу себе, која е неговата идеја, како ние како актери сметаме дека треба да ја реализираме и да ја надградиме таа идеја. Но и покрај тоа што сме имале заеднички проекти, сепак ни е предизвик да работиме со него. Кога станува збор за Прилепски театар и Мартин Кочовски во комбинација, тоа е секогаш голем број актери, голема екипа и добра претстава. Прилепскиот театар беше на „Охридско лето“ последен пат во 2015 година исто така со претстава режирана од Мартин Кочовски, и еве, речиси по осум години се враќаме на фестивалската сцена. Кога ги работиме претставите, се трудиме да се забавуваме во нив за да можеме да си ја сакаме работата и да ни биде забавно, а не да сметаме дека одиме на работа. А кога станува збор за Мартин, тоа значи дека не само што ќе биде забавно, туку ќе биде и напорно и нервозно, но на крајот сѐ има совршени резултати, додава актерката Ангела Наумоска.
До крајот на годинешното 63-то издание, драмската програма на фестивалот „Охридско лето“ ќе понуди уште две театарски претстави, „Нора“ од Хенрик Ибзен во режија на Нела Витошевиќ, а во изведба на МГЛ Градски театар Љубљана од Словенија, како и претставата „Лагата“ од Флориан Зелер во режија на Никола Љуца што на свеченото свеченото затворање ќе ја одиграат актерите од Драмски театар Белград, Србија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Во Москва излезе „Пиреj“ од Петре М. Андреевски

Романот „Пиреj“ излезе од печат во Москва на инициjатива на Олга Панкина, познат популаризатор на македонските културни вредности во Русија. Таа го преведе уште во 2008 година, го обjави издавачката куќа „Феникс“, Скопjе. Како што обjаснува Панкина, романот на руски веднаш предизвика интерес каj публиката, но сепак книгата не можеше да допре до широк круг рускоjазични читатели. Сметаjќи го романот на основоположникот на современата македонска проза Петре М. Андреевски за ремек дело, таа си постави за задача да го преобjави во Москва.
Оваа година идеjата jа поддржа Центарот за книга „Рудомино“ со коj Олга Панкина плодно соработува веќе петнаесет години (Центарот за книга има обjавено творби на над 20 македонски автори).
Ова издание на „Пиреj“ е многу квалитетно (368 страни, тврд повез) и изгледа современо. На корицата има фрагмент од сликата „Стара куќа“ на Олга Панкина. Блескав предговор за книгата напиша Венко Андоновски, коj даде за руска читателска публика основни информации за историјата која е заднина на личната драма на едно македонско семејство од почетокот на ХХ век, семејството на Јон и Велика, jа подвлече актуелноста на романот и го нарече како најголем македонски бестселер на сите времиња.
Тукушто обjавениот роман веќе заживее своj книжевен живот – почна да стекнува читатели. Минатата недела, од 3 до 7 jуни, беше презентиран на Саемот на книга на Црвениот плоштад во Москва на штандот на издавачот Центар за книга „Рудомино“.
Култура
Со концерт на „Леб и сол“ на 𝟤𝟨 јуни започнува „Бит фест“

Со концерт на македонската музичката група „Леб и сол“, на 26-ти јуни, во античкиот локалитет „Хераклеја“, ќе започне 17. издание на Битолското културно лето. На денешната прес-конференција, градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, информираше дека „БИТ ФЕСТ“ оваа година ќе трае до 31 август и ќе содржи културни содржини кои ќе бидат вистинска атракција за битолчани, но и добра можност за поттикнување на културниот туризам во градот.
„Програмата ќе се реализира во соработка со КИЦ и националните установи од културата, но и со учество на голем број домашни изведувачи, уметници и културни работници кои ќе претстават доста интересни одржини за сите возрасти. Целосната програма ќе биде објавена во следните 10 дена, кога ќе имаме и точно заокружена рамка на планираниот буџет за културните содржини ова лето, вклучувајќи ги сите манифестации за кои имаме обезбедено финансиска поддршка како општина, а ќе бидат дел од културните содржини кои ќе се реализираат во градот ова лето.
Традиционални манифестации, како: Битола отворен град, Локум фест, Парко – фестивал, Илинденски денови, Битолино – Детски театарски фестивал, Мјузикленд, Фестивал на староградска музика, Широк сокак во бело, исто така се дел од БИТ ФЕСТ.
На 3 август, Битола ќе биде домаќин на еден од најголемите музички настани во историјата на градот. На Градскиот стадион „Петар Милошевски“ ќе настапи светската музичка ѕвезда и еден од највлијателните DJ артисти на сите времиња – Армин ван Бурен. За овој настан општината го обезбедува просторот и потребната логистичка поддршка“, изјави градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски.
Директорот на ЈОУ КИЦ, Благојче Божиновски, истакна дека и оваа година КИЦ е значаен партнер на општината, како во подготовката на програмските содржини, така и во обезбедување на логистичка поддршка во реализацијата на програмата.
На денешната прес конференција присуствуваа и членовите на групата „Леб и сол“, кои најавија дека од Битола го започнуваат одбележувањето на големиот јубилеј 50 годишнината од постоењето и активното работење на групата.
„Ви благодариме Битола. Ни давате верба во живот, дека она што сме го правеле во изминатите 50 години, вредело и оставило трага во нашата меморија и во нашата музичка историја. Тоа е нешто што длабоко во душата секој го посакува: да биде почитуван и сакан, затоа што чувствувам дека онаа моја искреност и желба со која сме го работеле сето ова и вербата дека хармонијата во музиката може да се пренесе и во хармонијата на живеењето има некој што знае да го почитува и ќе го чуваме и ќе го оставиме за следните поколенија. Ова е само една алка во нашата историја, која покажува дека сме постоеле и ќе постоиме понатаму. Само искрено со верба во животот и љубовта и со полно срце можеме да ги поделиме вековните вредности. Ви благодариме многу и ќе се обидеме да бидеме квалитетни како и секогаш“, велат од „Леб и сол“ и најавуваат прекрасен концерт на 26 јуни во Хераклеја.
Култура
Романот „Три Марии“ од Оливера Ќорвезироска, добитник на Рациновото признание за 2025 година

Романот-басма на писателката Оливера Ќорвезироска, „Три Марии“ (Арс Либрис, дел од Арс Ламина – публикации), кој излезе од печат во март оваа година и чијашто промоција го отвори второто издание на фестивалот за литература и општа култура „Видик“, е годинашниот добитник на наградата Рациново признание, што ја доделува општината Велес во рамките на манифестацијата Рацинови средби. Свеченото доделување на наградата ќе се одржи на 12 јуни (четврток), на отворањето на 62. издание на Рациновите средби во Велес.
„Три Марии“ е внимателно осмислен омаж на Славко Јаневски, којшто не е класична посвета, ниту римејк на конкретно дело. Романот содржи три самостојни приказни за три различни жени кои носат исто име – Марија и кои сакаат да ги напуштат моментните животи поради грешна љубов. Своја или туѓа.
Иако станува збор за современ роман од нашево време и од нашиов микропростор (Скопје), во него има етнообичаи од североисточна Македонија: китење младоженец со пари, погребување мртовец со кукла… како и свадбарско „мавиле“ од велешкиот крај. Фолклористичките обичаи, верувањата и суеверијата, црните судбини, фатуми и карасевди се мотиви што во извесна смисла го „оправдуваат“ поднасловот роман-басма.
На корицата на романот е употребен детаљ од сликата „Бош“ од Славко Јаневски, а дизајнот е дело на Марко Трпески.
Оливера Ќорвезироска (1965, Куманово) е авторка на следните книги: „Трети кат“ и „Високите бели“ (поезија); „Кифличката Мирна“ и „Мојот брат од тринаесеттиот кат“ (романи за деца); „Дедо Миле“ (сликовница); „Отвораат ли сништата работа“, „Еден Текст и една жена“ и „На полпат“ (критика и есеистика); „Заклученото тело на Лу“, „Аб’т“ и „Три Марии“ (романи за возрасни); „Страдањата на младиот лектор“, „(С)плетени раскази“, „Две перници“, „(Со)шиени раскази“, „Новелички без шеќер“, „Улиците што ги нема“ и „Престапни години“ (раскази за возрасни). Застапена е во дваесетина антологии на современиот македонски расказ, објавени дома и во странство. Нејзините раскази се преведувани на англиски, француски, унгарски, албански, чешки, српски, бугарски, словенечки, полски, руски, германски и грчки јазик.
Ќорвезироска е повеќекратен добитник на значајни награди за расказ во Македонија, а за „(С)плетени раскази“ во 2003 година ја има добиено наградата за најдобра проза на Друштвото на писателите на Македонија „Стале Попов“. Член е на ДПМ и на Македонскиот ПЕН-центар.