Култура
Десетто издание на фестивалот Prilep Jazz Weekend

Во организација на здружението за субкултура ПП ЏЕЗ ФЕСТИВАЛ, на 26,27,28 и 29 август 2021г, во Центарот за култура Марко Цепенков ќе биде одржано десеттото јубилејно издание на Prilep Jazz Weekend фестивалот.
Фестивалот оваа година ќе го отворат Кантон 6, пионерски кросовер музички проект, кој датира од 2000та година и е пред се интелектуален производ на Синиша Евтимов – еден од водечките современи македонски театарски режисери и Мирко Попов – сеприсутен на нашата сцена како композитор/продуцент, диџеј, издавач и музичар воопшто. Постојаната промена и желбата за авантура, го доведоа Кантон6 до големото џез откровение, па последниве неколку години за бендот се исполнети со бројни соработки и лајв импровизации. Таа активност резултираше со третиот по ред, неверојатно интересен албум “Џезус“, во кој на основните членови, во бендот се приклучи и извонредниот џез и класичен тромбонист, лидер на легендарните Сетстат, Владан Дробицки. “Џезус“ носи посве оригинален звук, но и длабоко мистичен призвук. Основната електроника е третирана во македонски етно манир со модерен допир, а вкрстувањето со џезот е храбро, но природно.
Мирко Попов – машина, вокали;Синиша Евтимов – синтисајзери,гитара;Владан Дробицки- тромбон;
Првата вечер од фестивалот ќе ја затворат „Летечки пекинезери“, бенд кој повеќе пати настапувал во Прилеп, со голем број на свои локални обожаватели кои годинава направија „голем притисок“ кај организаторот за нивното учество на овогодинашното јубилејно издание на Prilep Jazz Weekend –от.
„Летечки пекинезери“ е состав кој постои повеќе од петнаесет години на македонската џез сцена. Од првобитната формација трпи многу мали измени, но филозофијата на овој бенд, сепак, останува иста во текот на годините. Самото име им е одбрано со намера да се разниша општото мислење на луѓето дека џезот е премногу интелектуална музика која не секој ја разбира. Затоа главната цел на овој состав е да се придобие секој слушател, без разлика дали се работи за претерано музички едуцирана личност или, пак, лаик во таа област.
Нивниот звук најмногу гравитира кон свинг-звуците од 30-тите и 40-тите години на минатиот век, но ако внимателно слушате или, да речеме дека сте познавач на свинг-музиката, ќе наидете на многу моменти кои и не се толку својствени за составите од тоа време. Тоа се должи најмногу на фактот дека „Летечки пекинезери“ изведуваат исклучиво авторска музика и како состав од Македонија не се плашат понекогаш да се препуштат на влијанието на македонската музика.
Летечки пекинезери се : Бојан Петков (гитара),Иво Солдатовиќ (кларинет), Петар Христов (тенорски саксофон), Кирил Туфекчиевски (контрабас), Славчо Коцев (тапани).
Втората вечер ќе ја отворат Taxi Consilium….како што умеат за себе да кажат : ….„ Taxi Consilium е спиритуално присоединување на четири озлогласени арамии од болникавиот македонски џез етер и сите можни други офтикави форми на музичка експресија (членови на: Cobalt Code Unit, Yordan Kostov Quintet, Filip Bukrshliev Trio, Fighting Windmills, Svetlost Odron Ritual Orchestra, Shock Troopers…), поведени од вечната мудрост на искусните таксисти: моторизираните урбани бессоници и поети на асфалтниот егзодус, éminences grises кои што како предвесници на исходи слепи и неминовни се сноват по пустите градски улици во 3 часот по полноќ. Како виежот на осамениот кларинет кој што им свири контрапункт на звуците на обљуба кои што доаѓаат од другата соба. Како што Eric Dolphy би звучел кога би бил лик во роман од Thomas Pynchon. Сенки и испарувања, злокобна смеа во далечина. Малициозно стврднување под долгиот мантил во сомнително мрачно сокаче
Благојче Томевски: bass и Bb кларинет, Филип Букршлиев: гитара,Андреа Мирческа: контрабас и Драган Теодосиев: тапани
Вториот дел од вечерта е резервиран за гитаристот Тони Китановски и бендот Панда 5 .
Панда 5 е музичка лабораторија составена од врвни македонски џез артисти која изведува оригинални композиции од Китановски. Белег на овој состав е спонтаната и често колективна импровизација во солистички аранжерски манир. Нивниот прв албум насловен “Big City Scare” го издаде СЏФ во 2018. Во проширена формација насловена Toni Kitanovski Little Big Band повторно настапија на СЏФ минатата година. Во Прилеп ќе изведуваат композиции од двете инкарнации на составот како и нешто ново. Заедно со нив ќе настапи и гостинот од УСА, трубачот Chad McCullough, истакнат интернационален изведувач кој живее во Чикаго, Илиноис. Често соработува со белгискиот пијанист Bram Weijters и има настапувано со Tim Hagans, Dana Hall, Dave Douglas, Steve Coleman и Avishai Cohen. Неговиот последен албум, Forward беше прогласен за еден од најдобрите албуми за 2020 година во Chicago Tribune. Работи на факултет во одделите за џез на DePaul University и UW-Madison .
Третиот ден на фестивалот ни нуди многу интересна програма.На почетокот ќе имаме можност да ги слушнеме „Tribute to Jazz messengers“… еден комбо состав од врвни Македонски џез инструменталисти кој дава омаж на легендарниот бенд „Jazz messengers“.
“Јazz messengers” почнуваат со работа во раните 1950-сти и се активни се до 1990 год. Низ составоот ќе продефилираат повеќе еминентни џез артисти како: Art Blakey( како лидер или ко – лидер на бендот), Kenny Dorham, Hank Mobley, Benny Golson, Lee Morgan, Wayne Shorter, Horace Silver, Freddie Hubbard, Curtis Fuler, Wynton Marsalis, Brentford Marsalis имногу други. Групата секогаш била терен за млади артисти, а со самото челенување во “Messengers” истите добивале легитимитет во џез светот. Во нивната дискографија со огромно значење тие имаат неверојатни: 47 студиски албуми, 21 албуми во живо, 6 компилациски албуми и 2 албуми со наменска музика.
Трајче Велков – труба, Кирил Кузманов – алт саксофон, Сашко Николовски – тромбон, Андреа Мирчевска – контрабас,Гордан Спасовски – пијано, Зоран Костадиновски – гитара,Виктор Филиповски – тапани.
Џез викендот ќе го затвори составот на врвни музичари SAYUGÀ QUARTET feat. JURE PUKL…ѕвезда на вечерта е саксафонистот Јуре Пукл, артист кој живее и работи во Њу Јорк а школо завшил во Berklee Colege of music, исто како и познатиот пијано музичар Васил Хаџиманов, чие име веќе многу далеку одекнува во светот на џез, ворлд и импровизираната музика.Васил зад себе има остварено многу значајни дела, одлични концертни настапи и со својот препознатлив виртуозен стил на музицирање значи многу повеќе од само едно обично отсвирување на музиката. Заедно со Оливер Јосифовски, кој пак е музичар слуган војска шо се вели, и Александар Петров, тапанер, перкусионист кој што долго време живееше во Париз, твореше во Њујорк го составуваат квартетот SAYUGÀ.
Ова година Prilep Jazz Weekend фестивалот може да се пофали и со квалитетна OFF програма:
На 29 Август 2021г на локалитетот Врбјанска Чука (кај село Славеј) ќе го проследиме перформансот LJUBOJNA AMBIENCE.
Љубојна ambience е проект посветен на музиката како амбиентален простор што не опкружува и нејзиниот одзвук како постојана звучна состојба.
Прави да се` запрашаме што се` е музика и каде се` музиката може да патува.
Бендот Љубојна веќе 20 години гради широк и слоевит звучен дизајн, менувајќи ги, раздвижувајќи и комбинирајќи ги звучните модели во различни созвучја.
Љубојна ambience е едно од тие созвучја.
Целосната програма со повеќе детали може да се види на следниот линк : www.prilepjazz.mk
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
„Мајка“ на Теона Стругар-Митевска ја отвора селекцијата „Хоризонти“ на фестивалот во Венеција

Филмот „Мајка“ на Теона Стругар-Митевска ќе ја има честа да ја отвори програмата „Хоризонти“ на првиот натпреварувачки ден на годинешното издание на Венецискиот филмски фестивал.
Македонија повторно ќе биде дел од еден од најстарите и најпрестижни филмски фестивали во светот, а со „Мајка“ ќе се натпреварува за награди во повеќе категории – режија, сценарио, најдобар филм, актерски остварувања и други.
Ова е третпат како Теона Стругар-Митевска се претставува со свој филм во официјална програма на фестивалот во Венеција по „Најсреќниот човек на светот“ (селекција „Хоризонти“, 2022) и експерименталниот „Дваесет и еден ден до крајот на светот“ (селекција „Авторски денови“, 2023).
„‘Мајка’ е филм инспириран од животот на Мајка Тереза, особено од нејзината внатрешна борба да ги оствари својата визија и хумана мисија. Идејата за филмот почна да се развива пред повеќе од десет години за време на подготовките и снимањето на документарниот филм ‘Тереза и јас’, проект финансиран од Македонската радио-телевизија. Делото што го остави зад себе оваа жена, како и нејзината духовна енергија, што сè уште се чувствува во Колката, длабоко ја допре Теона и ја разбуди нејзината авторска потреба за ново филмско истражување. Оттаму почна нејзината соработка со еден од најистакнати македонски писатели, Гоце Смилевски, кој по години посветено истражување и пишување, го создаде сценариото за филмот ‘Мајка’“, изјави Лабина Митевска, продуцент на филмот.
Никола Ристановски ја толкува улогата на отец Фредерик покрај шведската актерка Номи Рапас („Девојката со тетоважа на змеј“, 2011) во улогата на Мајка Тереза и Силвија Фокс во улогата на сестра Агнешка.
Филмот е копродукција меѓу Македонија, Белгија, Шведска, Индија, Босна и Херцеговина и Данска. Поддржан е од Агенцијата за филм на Северна Македонија, „Креативна Европа – МЕДИЈА“, Данскиот филмски институт, Belgium Tax Shelter, Белгиската национална и регионална филмска поддршка, Белгиската национална телевизија, Шведскиот филмски фонд, шведски регионални фондови, Филмскиот фонд од Сараево и Индиската канцеларија за повраток на данок.
Директор на фотографија е Виржини Сен-Мартан од Белгија, долгогодишен соработник на Митевска. Сценографијата е дело на Вук Митевски, прв асистент на режија е Јане Ќортошев, сценариото го потпишуваат Гоце Смилевски, Теона Стругар-Митевска и Елма Татарагиќ.
Селекцијата „Хоризонти“ на Венецискиот филмски фестивал, која годинава ќе биде отворена со македонскиот филм „Мајка“, е наменета за филмови што внесуваат нови естетски и изразни правци во современата кинематографија. Особено се вреднуваат дела со иновативен пристап во раскажувањето, визуелниот стил и филмскиот јазик.
Култура
„Бич филм фестивал“ го најавува своето 8. издание во Охрид: повеќе од 60 европски филма под ѕвезденото небо

Од 23 до 27 јули, Охрид повторно ќе стане живо гледалиште на новиот европски филм.
Осмото издание на Beach Film Festival ќе се одржи на четири внимателно избрани локации: главното отворено кино на плажата Славија, култната плажа Сараиште, Брод Армада и Младинскиот центар во Охрид.
Фестивалот годинава носи повеќе од 60 филма од современата европска кинематографија – внимателно селектирани, со свежи авторски гласови. Отворањето на фестивалот е закажано за утре вечер, со проекција под отворено небо на плажата Славија – почеток на петдневна филмска авантура покрај езерото.
Фестивалот има и натпреварувачки карактер, со доделување награди за: најдобар долгометражен филм, најдобар краткометражен, најдобро актерско остварување, како и специјално признание за најдобар студентски краткометражен филм.
За главната награда ќе одлучува четиричлено меѓународно жири составено од: Хуан Албарацин (режисер и сценарист, Шпанија), Танасис Неофотистос (режисер и писател, Грција), Натан Силвер (режисер, САД) и Патрик Бихтинг (режисер и продуцент, Германија).
Првпат оваа година, ќе додели своја награда и младото жири во состав: Агнес Лахтова, Димитриј Мартиновски и Иво Георгиески.
Beach Film Festival не е само платформа за филмови, туку и за идеи – за поврзување преку култура. Во магичниот амбиент на Охридското Езеро, помеѓу старото јадро и ноќните проекции под отворено небо, фестивалот ја оживува визијата за култура која не е затворена во сали, туку дише заедно со градот и со публиката. Ова издание се реализира со поддршка од: Агенција за филм, Општина Охрид, Шпанска амбасада, Гете Институт, Француски институт, Италијанска амбасада, Халкбанка и Соко.
Сите продадени карти и доброволни донации ќе бидат донирани на погодените семејства од пожарот во Кочани.
Култура
Хана Подјед од Словенија добитник на стипендијата „Ацо Шопов“ за 2025 година

Македонско-словенечките врски во поезијата од средината на дваесетиот век се централната тема на магистерскиот труд на Хана Подјед, студентка на Универзитетот во Љубљана која едногласно ја одбра стручното жири на стипендијата „Ацо Шопов“ за 2025 година, во чиј состав се д-р Маја Бојаџиевска и д-р Весна Мојсова-Чепишевска, професорки на УКИМ, д-р Ивица Баковиќ, доцент на Универзитетот во Загреб, и Јасмина Шоповa, потпретседател на фондацијата „Ацо Шопов – Поезија“ која по вторпат ја доделува оваа стипендија.
Мисијата на фондацијата за стипендирање на истражувања во полето на хуманистиката кои во својот пристап ги инкорпорираат вредностите со кои се одликува творештвото на Ацо Шопов продолжува и преку странските македонисти.
Магистерското истражување на Хана Подјед има за цел да го осветли интимизмот и причините за неговата појава во словенечката и македонската поезија, и да предложи пристапи за подлабока книжевна анализа на интимизмот како насока. Во фокус се Ацо Шопов и Иван Минати, како канонски автори кои силно ја одбележале словенечката и македонската книжевност. Претставувањето на нивните меѓусебни контакти и поетики ќе ја осветли меѓу другото и големината на двајцата автори, како и нивното значење за пријателството меѓу двете книжевности, односно меѓу двата народа.
Според проф. д-р Намита Субиото која, заедно со проф. д-р Андраж Јеж, е ментор на макгистерскиот труд „Свртувањето кон интимното во македонските и словенечките повоени лирски дела: Шопов и Минати (1945–1965)“, „оригиналниот придонес на Хана Подјед се состои во тоа што поетиката на двајцата еминетнти автори ја разгледува низ фазите на објавување на нивните поетски збирки, и тоа на компаративен начин, со детална анализа на избраните песни. Посебен придонес во овој амбициозен труд е осветлување на кореспонденцијата меѓу поетите Ацо Шопов и Иван Минати“.
„Во трудот ја истражувам поетиката на Ацо Шопов, со желба таа да биде подобро претставена и во словенечкиот академски и книжевен простор“, изјави кандидатката. „Воедно, преку магистерската работа се стремам кон поголемо разбирање на силното пријателство и блискост меѓу словенечката и македонската книжевна сцена. Настојувам да ги разберам комплексните околности во кои се создаваше оваа величествена, монументална поезија што инспирираше многу нови генерации“.
Хана Подјед се истакнува и како талентирана преведувачка на книжевни текстови од македонски на словенечки јазик. Неколку нејзини преводи се вклучени во антологијата на младата македонска поезија „Ново раѓање на зборот“, насловена според антологиската песна на Шопов „Раѓање на зборот“. Антологијата беше објавена на македонски во 2023 година, а двојазично (словенечки – македонски) во 2024 година. Хана Подјед учествувала на летните и зимски школи по македонски јазик, книжевност и култура, на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“, Скопје, како и на Меѓународниот семинар за српски јазик и култура во Белград, била студентка-асистентка за македонско-словенечки речник, „Терманија“, стажирала како преведувачка во Европската комисија во Луксембург (Blue Book Trainee) и била на студиски престој во Скопје.
Во 2024 година, првите добитници на стипенцијата „Ацо Шопов“ беа Иван Антоновски (трет циклус) и Саранда Мехмеди (втор циклус), студенти на УКИМ.