Култура
Еден од најдобрите пијанисти на денешнината настапува со Филхармонија

Овој четврток, со почеток во 20 часот, оркестарот на Македонската филхармонија ќе одржи концерт насловен „Озвучени емоции“ на кој како солист ќе настапи еден од најдобрите пијанисти на денешнината – Лука Дебарг од Франција.
На програмата се Концертот за пијано и оркестар бр. 1 од Фредерик Шопен, Симфонијата во три става и оркестарската суита од балетот „Жар птица“ од Игор Стравински. Диригентка е маестра Бар Авни од Израел, лауреатка на престижниот натпревар „Маестра“ во Париз.
„Не се појавил пијанист што предизвикал таква вознемиреност уште од пристигнувањето на Глен Гулд во Москва, во средината на Студената војна, или од победата на Ван Клибурн на натпреварот ’Чајковски‘“, ќе напише „Хафингтон пост“ за францускиот пијанист Лука Дебарг (1990), едно од најголемите откритија денес во сферата на пијанизмот, лауреат на 15. „Чајковски“ во 2015 година. Иако беше на четвртото место во финалето, тој беше единствениот музичар награден во сите дисциплини од страна на московската музичка критика и опишан како пијанист со „неверојатен талент, уметничка визија и креативна слобода што ги импресионира и критичарите и публиката“. Лука Дебарг е нова сензација во класичната музика.
„Тој е фантастично надарен, оригинален е и не е скротен од академизмот“, ќе напише „Франкфуртер алгемајне цајтунг“. „Шпигел“, пак, ќе додаде: „Дебарг ѝ припаѓа на лигата на шампиони меѓу пијано-виртуозите“, а „Ле поинт“ ќе заврши со зборовите: „Моќ, суптилност, контрола, имагинација, вкус: тој има сè“. „Светот на музиката е мојот дом. Музиката е речиси мојот мајчин јазик. Ме храни…“ Со овие зборови почнува документарниот филм за Лука Дебарг, кој во едно интервју признава дека не вежбал онолку колку што треба сè додека не ја запознал неговата професорка, реномираната Рена Шерешевскаја, на 20 години. Таа го поканила да студира (потоа и да магистрира) во нејзината класа на престижната академија „Екол Нормал“ во Париз и по само четири години, како едно од највидните имиња и на „Чајковски“, неговата кариера почнува рапидно да расте. Лука Дебарг, како што самиот вели, црпи инспирација од литературата, сликарството, филмот, од џез-музиката и мошне внимателно го избира репертоарот во кој се наоѓаат и дела на помалку познати композитори. Зад себе има три изданија за „Сони класикал“, а во 2017 година ја доби врвната германска награда „ЕХО класик“.
Диригентката Бар Авни (1989, Израел) е добитничка на Првата награда на натпреварот „Ла Маестра“ во Париз во 2024 година, награда која ѝ беше доделена од страна на престижно жири предводено од влијателната Натали Штуцман. Маестра Авни ги освои и дополнителните награди, вклучувајќи ги и Наградата на оркестарот, „Арте“, „Ехо“…Ова подразбира дека во наредните две години, таа ќе биде стипендист на Академијата „Ла Маестра“, а по натпреварот за неа веќе се пројави огромен интерес за нејзината диригентска работа, односно покани да диригира со бројни светски оркестри. Ја опишуваат како диригентка со вешта и креативна програмска концепција и јасен и елегантен стил на диригирање. Во моментов, маестра Авни е главен диригент на Филхармонијата Бајер, позиција на којашто е од 2021 година, како прва жена диригент во 120-годишната историја на оркестарот. Силно е посветена на промоцијата на нови, млади таленти и тесно соработува со тимот во Бајер за развивање возбудливи музички образовни проекти. Од нејзиното диригентско деби во 2016 година, маестра Авни соработувала со различни оркестри, вклучувајќи ја Израелската филхармонија, Камерната филхармонија во Бремен, Израелскиот камерен оркестар, Ансамблот „Резонанц“, „Камерата“ од Хамбург.
Нејзината флексибилност и љубопитност при креирање програми, како и нејзината разноликост и способност да негува широк спектар на репертоар се импресивни. Една од главните поддржувачи и советници на маестра Авни е славната Барбара Ханиган, а на почетокот на 2024 година, таа дебитираше со оркестарот „ВДР Функхаус“ и Гетеборшката симфонија како асистентка токму на маестра Ханиган. Следните сезони маестра Авни ќе диригира со Националниот оркестар на Лил, Националниот оркестар на Бордо, Државниот младински оркестар на Хамбург, Радио-симфонискиот оркестар на Штутгарт…, а ќе биде и на позиција асистентка на врвниот Клаус Мекела во Париз и со Франсоа-Завие Рот во Келн. Инаку, маестра Бар Авни студирала перкусии и настапувала како перкусионистка во нејзината земја, но желбата за диригирање ќе ја однесе во Тел Авив, каде што студирала со Јоав Талми, а подоцна станала негов асистент на Израелскиот камерен оркестар. Потоа ги продолжила студиите во Грац и во Хамбург, а во 2021 година станала најмладата добитничка на награда и стипендист на Меѓународниот институт „Курт Мазур“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
„Танец“ ја заокружи својата балканска турнеја

Националниот ансамбл за народни игри и песни „Танец“, триумфално ја заврши својата Балканска турнеја, оставајќи зад себе трага од воодушевена публика и силни емоции.
Со наслов „Ритамот на душата, бојата на традицијата“, турнејата го потврди статусот на „Танец“ како ненадминат амбасадор на македонската култура.
Оваа турнеја не беше само серија настапи, туку и културна мисија. Таа успеа да ја премости географската оддалеченост, да поврзе генерации и да ја претстави виталноста и убавината на македонскиот фолклор.
Концертите во Валпово (Хрватска), Крањ (Словенија), Виена (Австрија) и Лакташи (Босна и Херцеговина) „Танец“ ја воодушеви публиката со енергични кореографии и раскошни носии, пренесувајќи ја богатата македонска култура и традиција. Експлозијата на бои и звуци, од нежните звуци на тамбурите до моќните удари на тапаните, создадоа магична атмосфера што ги спои гледачите и изведувачите во еден ритам.
Турнејата претставуваше повеќе од обични концерти-тоа беше културна мисија која ги поврза Балканот и Европа. Играорците, пејачите и оркестарот маестрално пренесоа порака за виталност, убавина и културно богатство кое заслужува светско внимание. Секој настап беше доказ дека традицијата не е само минато, туку жива, пулсирачка сила.
Со овој голем триумф, Ансамблот „Танец“ ја зацврсти својата позиција како еден од најзначајните чувари и промотори на културното наследство на Македонија.
„Срцето на Македонија чука во ритамот на нашите ора и песни. Каде и да одиме, носиме дел од таа душа и таа топлина“.
Култура
Диригентката Дијана Имери-Илкоска била дискриминирана од поранешниот директор Котевски

Комисијата за спречување и заштита од дискриминација (КСЗД) утврди дека диригентката Дијана Имери Илкоска била жртва на директна дискриминација во областа на работата и работните односи од страна на Александар Котевски, поранешен в.д. директор на НУ Филхармонија.
Случајот датира од почетокот на годинава, кога работниот однос на Илкоска не бил трансформиран од определено на неопределено време иако ги исполнувала условите. Само неколку дена подоцна, таа добила забрана за влез во институцијата, а нејзиниот уметнички профил бил избришан од официјалната веб-страница на Филхармонија.
Во своето мислење, КСЗД утврдила дека Котевски не дал оправдување за прекинот на постапката за трансформација на договорот, ниту за измената на ставот дека постои потреба од вработување на неопределено време. Дополнително, ограничувањето на влезот на Илкоска во институцијата било спроведено без легитимна цел, а бришењето на нејзиниот профил не може да се сведе на техничка грешка, бидејќи било направено токму по нејзината јавна реакција.
Комисијата заклучува дека преземените дејствија биле директно насочени кон Илкоска, ставајќи ја во понеповолна положба во однос на колегите, што претставува дискриминација согласно Законот за спречување и заштита од дискриминација.
КСЗД препорача Котевски во рок од 30 дена јавно да ѝ се извини на диригентката. Доколку не постапи по оваа препорака, Комисијата најавува барање за покренување прекршочна постапка пред надлежен суд.
Култура
Клаудио Губитози: Во „Џифони“ ги обожаваме македонските учесници – знаат одлично англиски и умеат вешто да дискутираат

Што сработиле учесниците на 13. „Џифони Македонија“, публиката ќе може да види вечерва во 19 часот на затворањето на фестивалот во киното „Фросина“ во Скопје. Џифонци ќе ги прикажат нивните дела кои се резултат на изминатите шест дена на работилниците за кратки документарни филмови, за фотографија, видео во еден кадар, работилница за кратки филмови, за стрип, а кај основците – за перформанс и мјузикл и за краток филм.
По шест години, во Скопје деновиве е и основачот на фестивалот, Клаудио Губитози, кој на прес-конференција денес го сподели своето огромно одушевување од „Џифони Македонија“.
-Македонија е во центарот на фестивалот „Џифони“. Има важна улога во сите наши активности и покрај тоа што имаме многу поголеми земји соработнички. Зошто многу ги сакаме македонските учесници на Џифони? Прво, затоа што одлично зборуваат англиски и второ, затоа што имаат одлични комуникациски вештини и знаат да дискутираат добро и да кажат свое мислење. Единствено за македонското издание на фестивалот ние како „Џифони Италија“ бараме финансиска поддршка и од Министерството за култура и од Националната агенција за млади. Фестивалот „Џифони“ е нешто различно од фестивалите како Кан, Берлин, Венеција, ние ги ставиме младите во центарот на приказната. Брендот е раширен во 35 држави, нè следат 1.600.000 луѓе – рече Губитози.
Тој посочи дека да се работи со млади воопшто не е лесно.
-Ние многу внимаваме како ќе им пристапиме, да го задржиме нивното внимание во овој свет и општества што се менуваат многу брзо. Нема тема што не сме ја опфатиле, а била важна – сајбербулинг, ментално здравје, врсничко насилство. Ја започнав оваа приказна пред 56 години и од самиот почеток верував во мисијата. Ме гледаа малку како да ми фали нешто, кога им велев дека на овој тревник ќе никне кино. Успеав да го донесам Михаил Горбачов во Џифони една година по паѓањето на Берлинскиот ѕид. Седнав, му напишав писмо и се охрабрив. Треба да знаете што да кажете. Намерно ја раскажувам мојата приказна пред младите, за да се охрабрат и да зборуваат. Нашата наредна мисија е „Џифони“ да влезе на УНЕСКО листата на нематеријално културно добро, заради огромното позитивно влијание што го има врз младите. Се радувам што Башески веќе го препушта фестивалот на младите. И јас најавив дека од 31 декември веќе нема да бидам директор на фестивалот и го препушта на мојот тим од 90 луѓе – објасни тој.
Македонските учесници создаваат мостови на културата, вели идејниот творец на „Џифони“. Филмот „Диџеј Ахмет“ влезе во официјалната програма на фестивалот во Џифони годинава.
-Порано имавме изданија во кои фокус ни беше одредена земја, со што се претставуваше културниот живот, нашата намера е да се навратиме на ваквите изданија. Да ја претставиме македонската култура и потемелно. Од самиот почеток верував во овој фестивал. Отсекогаш сум знаел дека најважната работа е да се сака она што се работи. Треба да убедите многу луѓе во тоа во што верувате – да го убедите регионот, италијанските политичари, европските, исто така. Тоа не е мала работа.
Директорот на „Џифони Македонија“, Дарко Башески, истакна дека во првите години од Македонија учествувале по две три деца, а денес веќе делегациите ги сочинуваат по 12-13 секоја година во јули. Тој му се заблагодари на Клаудио Губитози за сета поддршка што ја дава на фестивалот, но и што се труди секогаш да ги поврзува двете култури и со настани што не се директно поврзани со „Џифони“.
– 13 години како одам во Џифони, секоја година се појавува нешто ново. Тоа што некогаш беше ливада, денес е мултимедијален капацитет на околу 6.500 квадратни метри. По неколку години тоа здание никна. Филмот е само повод младите да гледаат филмови, но тоа што го добиваат е многу суптилно и влијае на нив. Собирањето шишиња, на пример, што го воведовме од лани, дава нова вредност. И изборот кој ќе оди на Џифони, пак е даден на веќе искусните џифонци, тие гласаат кој е најзаслужен за да биде дел од македонската делегација. Практично ги мотивираме дека нивната иднина зависи од нив и дека ако се заложат, ќе добијат тоа што сонуваат. Губитози за мене беше голема мотивација. Успеа да ми го сврти целиот фокус во животот и да се посветам на работата со младите – сподели искрено Башески.
Фестивалот „Џифони Македонија“ е поддржан од: Агенција за филм, Градот Скопје, Општина Карпош, Џифони Експириенс од Италија, Министерство за култура на Италија и Италијанската амбасада во Скопје, Италијанската младинска агенција, British Council преку проектот Culture and creativity for Western Balkans, Пакомак, Витаминка, Дивела и др.