Култура
„Зад стоговите сено“ ќе го отвора филмскиот фестивал „Киненова“, награда за особен придонес во филмската уметност за Бранислав Лечиќ

Осмото издание во натпреварувачката програма „МФФ Киненова“ носи осум драгоцени филмски стории на дебитанти и перспективни автори, кои ги рушат стереотипите на воздржаност и одважно и вртоглаво се втурнуваат во вителот на актуелното, горливото, ранливото, убавото, грдото и доброто, одмаздољубивото и рамнодушното, тажното и среќното, она што ни е на дофат и во она што е далеку од нас, во трансцедентното и во суровото реално.
На денешната прес-конференција директорот на фестивалот, Небојша Јовановиќ, ја претстави програмата, која изобилува со филмови што користат и класични и екпсериментални концепти, но „ѓаволот“ е меѓу дијалозите, онаму каде што навистина се случува филмот. Тој го соопшти годинешниот добитник на наградата за особен придонес во филмската уметност, српскиот актер Бранислав Лечиќ, како и филмот што ќе го отвори фестивалот. Станува збор за долгометражниот игран филм „Зад стоговите сено“ (Behind the Haystacks), дебито на грчката режисерка Асимина Проедроу, во кој копродуцент е и македонската куќа „Сектор филм“, кој доби десет награди на годишната церемонија на Грчката филмска академија.
„Киненова“ во својата осма едиција се обидува да ги одржи високо поставените стандарди во однос на програмата бидејќи новите авторски филмски гласови сѐ повеќе се присутни и силно одекнуваат како на филмските фестивали така и во киноприкажувачката мрежа во Европа и пошироко.
„Малку повеќе калкулиравме и ги чекавме да завршат фестивалите во Карлови Вари и во Локарно, фестивали во чии програми се вложува огромен труд, посветеност и доверба во младите и перспективни филмаџии. Така и овој пат го создадовме ова наше осмо патување преку осмото сетило со филмови, кои знаеме дека долго ќе се паметат поради нивната авторска умешност и занаетска сензибилност. Главната селекција ја почнвме да ги градиме почнувајќи со два филма од годинешново Берлинале прикажани во главната и во програмата ‘Панорама’: 20.000 вида пчели на исклучителната Баскијка Естибалиц Уресола Солагурен. Во Берлин 11-годишната талентираната Софија Отеро ја понесе наградата ‘Сребрена мечка’ за актерско остварување. Филм за збунетоста на едно дете, кое само се справува со својот идентитет и прашањата на еден затворен екосистем на матријархат на пчеларки во едно баскиско село. Деликатен, полн со нежност филм. Овој филм годинава е кандидат за ‘Оскар’ на Шпанија, вклучен во 40-те играни филма, кои се во трка за европскиот ‘Оскар’, а нејзиниот краток филм ‘Хорда’ исто така е во конкуренција за најдобар краток филм кандидат за Европската филмска награда, и контроверзниот ‘Феемe’ (‘Женствена’), на двоецот Сем Фриман и Нг Чон Пинг од Велика Британија, осведочени поборници за родовата еднаквост и правата на ЛГБТ-заедницата, со своето деби за прославената драгa кралица и уметница Афродита Бенкс соочена со нејзиниот кошмар и справувањето со него. Филм за кој се бараше карта повеќе на Берлинскиот фестивал, а потоа беше прикажан и во Монтреал, Единбург, Сараево итн. Режисерскиот концепт, иако класично развиен, добива своја моќ над гледачот поради неговите одлични ноќни кадри, третиот филм е филмот ‘Празни мрежи’ (јалови мрежи), дебитантски игран филм на познатиот германско-ирски документарист Бехруз Карамиѕаде, кој со една згусната меланхолија ни ги открива љубовните искри на Амир и Наргес, кои ги развиваат своите идни планови наспроти стереотипите на едно патријахално и затворено општество. Малото рибарско село, упорноста на Амир, грижата на Наргес и неговата мајка и околината, која е корумпирана, отсликани се да ја поседува онаа автентичност на познатиот ирански бран на суровиот и поетскиот реализам во исто време. Филмот ја доби специјалната награда за режија на главното жири во Карлови Вари.
Единствениот македонски филм што ги предизвика нашите сетила и нашето внимание, а е во главната компетициска програма, е филмот „Преекспонирано“ на Елеоноира Венинова, филм што диши со една сценаристичка и режисерска свежина и отвора нови дилеми за секоја атракција, која е незаобиколна за нашето око и тело.
Во рамките на „Киненова“ прикажуваме и 4 играни филма од најновата полска кинематографија селектирани од нас, а понудени како партнерска програма на „Киненова“ и „Вистула ФФ“. Годинава, ќе ни гостува директорката на овој фестивал, Малгорзата Скулска, познатиот режисер, сценарист, кинематографер, мултимедијален ументик Лех Мајевски со неговиот најнов игран филм за Брижит Бардо, прекрасната и актерката во филмот „Опасен господин“, Марта Ојрзинска. Другите два филма се филмот на Јан Холубек, „25 години невиност“, „Случајот на Томек Коменда“, рече Гена Теодосиевска, уметнички директор на фестивалот.
На денешната прес-конференција присуствуваше и режисерката на „Преекспонирано“, Елеонора Венинова.
„Големо задоволство ми е што сме селектирани во официјалната програма на ‘МФФ Киненова’ бидејќи ова ќе биде првиот македонски фестивал на кој имаме официјална селекција за филмот, но и бидејќи во некои од поранешните изданија на фестивалот работев и како претселектор на кратките филмови. Светската премиера на филмот се случи во ноември минатата година во Каиро, а во меѓувреме беше на уште десетина фестивали. Следува учество на фестивал во Женева, Луксембург, и на уште еден фестивал, кој сѐ уште не ја објавил програмата, па не смеам да го споменам“, истакна Венинова, која истакна дека особено ѝ е драго што имаме фестивал што го слави првиот, вториот, па и третиот филм на режисерите затоа што навистина е тешко да се добие место, да се биде селектиран на некој фестивал.
Проекциите на сите филмови ќе се одвиваат во „Синеплекс“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
“Инхерентно инертни“ – мултимедијална изложба на Христина Крстеска

Во Културно-информативниот центар – Скопје на 2 октомври во 20 часот ќе се отвори мултимедијалната изложба од ликовниот уметник Христина Крстеска насловена „Инхерентно инертни“
„Колку се стари планините? Колку брзо се движат гребените? Колку длабоко продираат карпите?
Зборот колку навестува нешто мерливо, како што е времето, брзината или длабочината. Но, она по што Христина Крстеска трага во својата уметничка пракса можеби поточно би го опишале со прашалниот збор како.
Во својата пракса, Христина успева да разоткрие и документира дел од јазикот и постапките со кои луѓето се служат обидувајќи се да се соочат со својата немоќ. Сепак, се чини дека во длабоката потрага по возвишеност и значење, луѓето погледнуваат кон карпите и, во нивната величенственост, го наоѓаат во себе токму тоа на што Христина инсистира – нашата способност да ја согледаме вродената оживеаност на целиот свет“, вели Клелија Живковиќ.
Христина Крстеска (1995) е визуелен уметник и истражувач. Има завршено дипломски и магистерски студии на Факултетот за Ликовни Уметности во Скопје, област сликарство но нејзината уметност се базира на мултимедијални практики. Во полето на уметноста таа работи со интердисциплинарен пристап, учејќи за геологијата, со фокус кон истражување на карпести пејзажи кои на било каков начин биле под влијание на човечки активности и разгледувајќи ги геоморфолошките промени кои се случуваат поради антропогени процеси. Во декември 2023 ја издаде својата прва уметничко – истражувачка книга Raw Breathing – Traveling through rockscapes поддржана од студиото Private Print во Скопје. Има реализирано неколку изложби и соработувано со повеќе уметници од македонската сцена. Христина има учествувано и во многу групни изложби, проекти и работилници од партиципативен карактер, социјално ангажирани уметнички практики, неформални уметнички предавања, како и проекти за подигнување на свеста за заштита на животната средина.
Изложбата ќе биде отворена до 14.10.2025 година.
Култура
„Снег” на Зоја Бузалковска, во продукција на Штрих ќе го отвори „Under 600″ – фестивал на независна театарска продукција

Претставата „Снег” во режија на Зоја Бузалковска, продукција на организаторите на фестивалот „Штрих”, ќе го отвори првиот фестивал „Under 600″ – фестивалот што ги обединува независните театри од Западен Балкан (поддржан од British Council), на 25 септември во 19:00 часот во сала 25 мај на Младинскиот културен центар во Скопје.
Under 600 е дел од проектот „Култура и креативност за Западен Балкан“ (CC4WBs), финансиран од Европската унија, кој има за цел да го подобри дијалогот во Западен Балкан преку зајакнување на културниот и креативниот сектор, како и развој на потенцијалот на секторот за социо-економско влијание во овој регион
„Снег” зборува за себепотрагата и за љубовта. Таа го следи патот на младиот поет Јуко Акита до себеси и до боите во неговите снежнобели хаику стихови. На тоа необично патување до разгатнувањето на тајните на уметничката креација, Јуко открива прекрасна, љубовна историја, нежна и суптилна, која засекогаш ќе го промени неговиот живот. За јапонската култура македонската публика знае многу малку, а јапонските прозни и драмски дела се ретко поставувани на македонската театарска сцена. Иако прекрасната новела „Снег” е дело на францускиот автор Максанс Фермин, таа во себе ја содржи срцевината на јапонската култура во најширока општествена и историска смисла. Освен тоа, таа е новела-мост помеѓу двете култури, онаа на Далечниот Исток и онаа на Западот.
Во таа смисла, работата на еден ваков материјал е огромна провокација за целиот креативен и актерски тим, зашто подразбира истражување и учење на култура која е тотално различна од нашата, како и усвојување на низа вештини, потребни за да се раскаже оваа толку необична бајковидна приказна.
Автор: Максанс Фермин
Режија: Зоја Бузалковска
Превод од француски јазик: Владимир Мартиновски
Извршен продуцент: Андреа Маркоска
Сценографија: Ненад Тонкин
Костимографија: Роза Трајчевска
Композитор на музика: Давид Ангелевски
Бушидо култура и сценски движења: Иванчо Горјанин
Консултант за јапонска култура и јазик: Chie Nagashima
Асистенти на режија: Бојана Василевска и Моника Ставревска
Дизајн на плакат и програма: Румена Најчевска и Павле Игновски
Техничка поддршка: Павле Игновски
Играат: Марјан Наумов, Томислав Давидовски, Александар Степанулески, Јанка Лефкова, Ава Хусеини, Лазар Христов, Нела Павловска, Мартин Мазнев.
Култура
Над 400 младинци од осум земји ќе учествуваат на филмскиот фестивал за млади „Џифони Македонија“

Тринаесеттото издание на Филмскиот фестивал за млади „Џифони Македонија“ ќе се одржи од 26 септември до 1 октомври во Младинскиот културен центар и во Кинотеката. Утревечер, фестивалот ќе го отвори амбасадорот на Република Италија, Паоло Палминтери во 20 часот, во киното „Фросина“, а потоа ќе биде прикажан филмот „Засекогаш со тебе“ (Io non ti lascio solo) на режисерот Фабрицио Катани. Овој филм неодамна ја имаше светската премиера на Филмскиот фестивал во Локарно. Влазниците за отварањето на фестивалот се бесплатни.
Во наредните шест дена Скопје ќе биде домаќин на 400 учесници од Македонија, како и 30-ина младинци од Италија, Швајцарија, Данска, Романија, Србија, Косово и Црна Гора. Младите учесници од другите земји ќе бидат сместени во фамилиите на нивните врсници од Скопје. Сите учесници на фестивалот го сочинуваат жирито поделено во три категории според возраста: јуниори (од 10 до 14 години), кадети (од 14 до 16 години) и сениори (од 17 до 19 години). Сите проекции на филмови, работилници и содржини наменети за младите учесници на фестивалот се целосно бесплатни.
Учесниците во текот на петте дена ќе гледаат филмови, ќе се вклучуваат на дискуции и мастеркласови и тиа ќе одберат да учествуваат на една од седумте креативни работилници на кои ќе може да креираат филмови, фотографии, стрипови и перформанс.
Во рамките на Creative You(th) Talks конференцијата ќе бидат претставени млади автори и иницијативи и ќе се дискутира за теми кои ја засегаат младата генерација.
Младите автори Бојан Василев и Беса Туша од Скопје, ќе ги презентираат своите кратки филмови и ќе дискутираат за креативноста, но и за креативното творење како мотивација.
Младите документаристи од последната генерација на „Докуникулци“ ќе ги прикажат трите нивни кратки документарни филмови кои ги направија ова лето во рамките на филмската школа на „МакеДокс“ и ќе дискутираат су учеџниците.
На презентацијата на UWC (United World Colleges) ќе биде презентирана можноста средношкочците да го завршат средното образование на едно од 18-те училишта во разни земји во светот и како и добивање на една од 10 стипендии за средношколци од целата држава кои македонскиот комитет на UWC ги доделува.
Дискусијата со Теодора Милевска (едукатор и истражувач, посветена на унапредување на родовата еднаквост) ќе се надоврзата на документарниот филм „Девојките не плачат“, кој следи шест храбри тинејџерки од целиот свет, секоја соочена со уникатни предизвици, но обединети од една желба: да живеат слободно и според свои услови. Има многу прашања кои треба да се дискутираат. Како девојките се движат низ свет кој често се чини повеќе рестриктивен отколку слободен? Дали на девојките им е потребна инспирација и моќен повик за вистинско женско јакнење – и подобар, послободен свет за следната генерација?
Повод за разговор ќе биде и филмот „101% – Кој ги контролира вашите избори?”, снимен под покровителство на италијанската полиција, како дел од кампањата за подигање на свеста за сајбербезбедноста на младите и водич во дигиталниот свет, заштите на приватноста и контролата на личните податоци онлајн.
Покрај тоа ќе се одржи и работилница “Young Europeans meet the Italian Youth Agency“ на која ќе учествуваат учесниците од повеќе земји и ќе се запознаат со активностите на Италијанската младинска агенција, која управува со европските младински програми во Италија и со многу иницијативи и можности за промовирање на учеството, инклузијата, талентот и креативноста кај младите.
На фестивалот ќе се придружи и Клаудио Губитози, основач и директор на Филмскиот фестивал Џифони од Италија на чија иницијатива пред 13 години беше создаден фестивалот „Џифони Македонија“ како еден од најважните столбови на „Џифони“ визијата во балканските земји.
На крајот од фестивалот, меѓу учесниците кои ќе бидат најактивни во дискусиите и работилниците, ќе рециклираат и ќе бидат добри домаќини на гостите од странство, најдобрите 12-мина ќе бидат избрани за учество на Филмскиот фестивал Џифони во Италија во 2026 година и како и други меѓународни фестивали во Европа.
Свеченото затворање на фестивалот на 1 октомври со почеток од 19 часот и ќе претставува презентација на целата креативната работа кои учесниците ја направиле на седумте работилници во текот на петте дена. Ќе бидат изложени сите фотографии и стрипови и ќе се прикажат сите кратки филмови направени од учесниците во текот на фестивалот.