Култура
„Звукот на Ориентот“ – Марсел Калифе од Либан вечерва настапува во Филхармонијата

Вечерва, во 20 часот, Оркестарот на Филхармонијата ќе го одржи концерт со наслов „Звукот на Ориентот“, на кој ќе настапи исклучителниот мајстор на уд, композитор и воклист Марсел Калифе од Либан. На програмата се авторски дела на Калифе, а концертот ќе го води маестро Лубнан Балбаки од Либан. Ќе настапи и хорот „Проарс“.
Марсел Калифе студирал уд (арапска лаута) на Националниот конзерваториум за музика во Бејрут и оттогаш тој вдахнува нов живот на овој специфичен инструмент. Традиционалното свирење на уд било ограничено од строгите изведувачки техники што го одредувале начинот на свирење. Високоталентираните и надарени музичари, како Марсел Калифе, сепак можеле и успеале да го ослободат инструментот од тие ограничувања и со тоа значително да ги прошират неговите изведувачки можности. Во 1972 Калифе оформува музичка група во својот роден град Aмчит со цел да го оживее музичко наследство на арапската вокална хорска музика. Првиот настап им бил во Либан. Во 1976 се родил ансамблот „Ал Мајадин“. Збогатен со музичкото искуство од претходниот свој состав, гласноста на „Ал Мајадин“ отишла многу подалеку од Либан. Придружуван од својот музички ансамбл, Марсел Калифе почнал доживотно далекосежно музичко патување со настапи во арапските земји, Европа, САД, Канада, Јужна Америја, Австралија и во Јапонија. Автор е на повеќе вокално-инструментални композиции, а неговото дуо за уд и контрабас било наградено од престижната Charles Cros Academy во Франција во 2017 година.
Делата на Марсел Калифе се критички позитивно оценети од арапскиот свет, но и насекаде во светот. Неговите креативност, иновативност, образовни и хуманитарни залагања, како и придонесот за промоција на културата и уметноста во арапскиот свет, се причината поради која добил многубројни награди во арапскиот свет и на меѓународно ниво. По добивањето на националниот медал за култура и уметност од Палестина во 2001 година, Калифе придонесува во финансискиот дел од наградата на Националниот конзерваториум за музика „Едвард Саид“ во Палестина. Оттогаш конзерваториумот организира музички натпревар кој го носи неговото име и им доделува финансиска поддршка на младите надарени музичари за нивно континуирано музичко образование. Добитник е и на голем број други награди. Во 2005 година Марсел Калифе е назначен за уметник за мирот на УНЕСКО за неговите уметнички достигнувања и за својот хуманитарен придонес. Во 2008 година Калифе го основа Катарскиот филхармониски оркестар, каде што работи како музички директор и резиденцијален композитор.
Лубнан Балбаки е роден 1981 година во Бејрут и е најмладиот редовен диригент во Либанскиот филхармониски оркестар. Во текот на целиот свој живот Балбаки бил опкружен од уметници од блиското семејство: сликари и музичари, кои ја создале инспиративната атмосфера што помогнала да се изгради неговиот музички пат. Музичкото патување на Балбаки почнува кога се запишал на часови по виолина на Националниот конзерваториум за музика на Либан во Бејрут на 12-годишна возраст. Неколку години подоцна тој го почнал своето академско патување на додипломски студии по музикологија на Универзитетот „Светиот дух“ во Каслик (УСЕК). Во 2009 дипломирал на одделот оркестарско диригирање на Академијата за музика „Георге Дима“, под менторство на маестро Петре Шбарцеа, во романскиот град Клуј-Напока, со акцент на изучување на одделот композиција со Шего Петер. Балбаки магистрирал во 2011 година на одделот за оркестарско диригирање на Националниот универзитет за музика во Букурешт, под менторство на д-р Хорија Андреску. Во 2017 ги почнал докторските студии, каде што тема на неговото истражување била психолошката врска помеѓу диригентот и оркестарот под менторство на д-р Дан Диу. Помеѓу 2018 и 2019 година Лубнан Балбаки добива уште една диплома по оркестарско диригирање на Универзитетот за музика и уметности во Виена (Австрија) со професор Јоханес Вилднер како негов ментор.
Од 2009 до 2011 бил дел и од одделот за културен менаџмент на Националниот универзитет за музика во Букурешт со проф. д-р Луција Континеску. Во 2012 година учествувал на мастер клас по културен менаџмент со поранешниот генерален секретар на Виенската опера, Јоан Холендер. Паралелно со своите студии, учествувал и на повеќе мастер класи по оркестарско диригирање со познати европски диригенти, како Курт Мазур, Колин Метерс, Конрад вон Абел и Кристијан Бадеа. Во 2013 е назначен за редовен диригент на Либанскиот филхармониски оркестар и го основал Националниот младински оркестар. Диригирал со оркестри, како Катарскиот филхармониски оркестар, Националниот радиооркестар на Букурешт, Филхармонискиот оркестар на Мексико Сити, Државниот симфониски оркестар на Истанбул, The 5 the Mayo од Мексико, филхармонискиот оркестар Queretaro од Мексико, Државниот филхармониски оркестар од Трансилванија, Државниот филхармониски оркестар во Сибиу-Романија и „Тимисоара“, Националната опера во Романија.
Иако диригирањето е неговиот примарен фокус, маестро Балбаки грижливо ги организира повеќето од своите изведби и има блиска комуникација со луѓето инволвирани во неговите проекти на сцената и надвор од неа. Откако ја почнал својата музичка кариера, Балбаки работи како музички советник и шеф диригент со Маџида ел-Руми и Марсел Калифе.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Изведбата на моќното ремек-дело „Набуко“ од Џузепе Верди во рамките на 53. издание на Мајските оперски вечери

Моќното ремек-дело од Џузепе Верди, операта „Набуко“ ќе се изведе на сцената на Националната опера и балет на 19 мај со почеток во 20.00 часот во рамките на 53. издание на фестивалот „Мајски оперски вечери“. Операта ќе се изведе под диригентската палка на гостинот од Грција, Мирон Михаилидис, режијата е на Ренато Бонајуто (Италија), сценографијата и костимографијата се на Флавио Арбети и Артемио Кабаси од Италија, кореограф е Маја Митровска-Богојевска, концерт-мајстор е Јане Бакевски, хор-мајстор е Јасмина Ѓорѓеска, а светло дизајн, Милчо Александров.
Насловната улога (Набуко) ќе ја толкува, Луис Кансино од Шпанија, во улогата на Абигаиле ќе настапи Ханјинг Цо од Кина, Николина Јаневска ќе ја толкува улогата на Фенена, Уго Тарквини (Италија) ќе настапи како Исмаил, а во улогата на Захарие ќе настапи Џовани Пароди (Италија), во останатите улоги ќе настапат Диме Петров, Ана Ројдева, Дејан Стоев, хорот, оркестарот, балетскиот ансамбл на Националната опера и балет и ученици при ДМБУЦ „Илија Николовски – Луј“.
„Набуко“е лирско-драматична опера во четири чина, едно од најпопуларните дела на Џузепе Верди и е омилено кај публиката. Својата праизведба оваа опера ја имала во 1842 година во Миланска Скала. Тоа е третата опера на Верди за која што се смета дека трајно ја воспоставила неговата репутација како композитор. Темата на операта е тешката историја на еврејскиот народ, нападнати и поразени, протерани од својата татковина, иако историските настани се користат само како позадина на романтичниот и политички заплет. Верди во една ноќ ја напишал надалеку познатата хорска арија која станала драматуршки и музички столб на делото „Va, pensiero, sull’ali dorate“ („Летај на златести крилја”).
Култура
Објавен првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик

Во издание на „Бата прес“ објавен е првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик, на кој автори и редактори се осум универзитетски професори. Објавувањето на речникот е поддржано од Министерството за култура како проект од национален интерес за 2024 година.
Својата прва промоција речникот ќе ја има на годинешниот Саем на книгата во арената „Борис Трајковски“, на штандот на издавачот, во вторник, во 11.30 часот. Речникот ќе го претстават рецензентката проф. д-р Весна Костовска и авторката редактор проф. д-р Елизабета Бандиловска.
Во првиот том се поместени зборовите од буквата А до буквата Ж, а авторите (универзитетските професори) и соработниците постојано работаат, така што во наредните изданија ќе бидат обработени зборовите до буквата Ш, и правописно-нормативниот речник како плод на повеќегодишен труд ќе биде комплетиран.
Овој капитален лексикографски зафат се надоврзува на повеќето изданија од овој вид, почнувајќи првиот македонски правописен прирачник Македонски правопис со правописен речник од Блаже Конески и Крум Тошев (1950) до Правопис на македонскиот јазик во издание на Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“ и издавачката куќа „Култура“ (2015 и 2017 година).
Автори и редактори на изданието се: Лидија Аризанковска, Елизабета Бандиловска, Снежана Велковска, Виолета Јанушева, Елена Јованова-Грујовска, Искра Пановска-Димкова, Симон Саздов, Људмил Спасов.
Соработници на проектот се Марија Антевска, Филип Белчев и Македонка Додевска.
Култура
Изложба ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ во Загреб

Во македонскиот КИЦ во Загреб во рамките на програмата по повод 145-годишнината од постоењето на Музејот на уметности и занаети – Загреб, на 13-ти мај ќе биде отворена изложбата ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ на една од најзначајните македонски графичарки, Менча Спировска. На изложбата ќе бидат претставени речиси непознати дела за хрватската јавност создадени во 1950-тите години во Загреб.
Изложбата се реализира како заеднички проект на загребскиот Музеј на уметностите и занаетите и македонскиот Културно-информативен центар во Загреб по повод 145-годишнината од основањето на загребскиот Музеј за уметности и занаети. Директорката на македонскиот Културно-информативен во Загреб, Мими Ѓоргоска Илиевска, ги потврди заложбите на директорот на Музејот за уметности и занаети, Сањин Михелиќ дека со оваа изложба се промовираат вредностите на меѓународната соработка и културните врски меѓу Хрватска и Македонија, кој потенцираше дека во годината кога ја одбележуваат 145-годишнината од постоењето на Музејот ќе следи уште една исклучителна изложба на фотографии од студиото на семејството Арсовски во соработка со македонскиот Културно-информативен центар во Загреб и Музејот на Град Скопје.
Изложбата насловена ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ за првпат го претставува комплетниот уметнички опус на Менче Спировска создаден за време на нејзиното студирање во Загреб, кој што се чува во фондовите на Музејот на уметности и занаети. Централно место на изложбата е нејзиното до сега неизложено дело од областа на графичкиот дизајн, „Концептуален дизајн за рекламна туристичка брошура на Загреб“, кое сега за првпат ќе биде изложено во целост, создадено за време на нејзините студии на поранешната истакната Академија за применети уметности во Загреб, којашто оставила значаен траг во развојот на уметноста, дизајнот и визуелната култура во Хрватска.
Изложбата го прикажува и придонесот на македонските студенти на загрепската уметничка сцена во 1950-тите, а Менче Спировска зазема посебно место како посредник на културните и естетските вредности на двете земји.