Култура
„Златен круг на времето“ од Шопов во препев на словенечки: прв двојазичен избор од поезијата на македонски класик во ваков формат
Во Словенија штотуку излезе од печат избор од поезијата на Ацо Шопов на македонски и во препев на словенечки јазик. Под наслов преземен од песна на Шопов – „Златен круг на времето“ –, ова обемно и луксузно издание воспоставува дијалог помеѓу неговата поезија и уметничките дела на академскиот сликар Боге Димовски.
Ова е прв избор од поезијата на македонски класик објавен во странство во ваков формат, којшто ги обединува сите препејувачи, односно преведувачи што во децениите наназад се имаат посветено на пренесување на моќта на македонската поетска реч во кодот на својот мајчин јазик.
Поконкретно, во изборот, со критички пристап се опфатени препеви на поезијата на Шопов на повеќе генерации преведувачи, започнувајќи од првите препеви остварени од Богомил Футур, Иван Минати и Цирил Злобец во педесеттите и шеесеттите години на минатиот век со критички одглас на Фран Петре, преку препевите на Северин Шали и Јоже Шмит, во седумдесетите години, и заклучно со најновите остварени во 2023 година од Намита Субиото, Маја Ковач и Соња Цекова Стојаноска. Всушност, како што е нагласено и во книгата – „Ацо Шопов е еден од најпреведуваните македонски литературни уметници на словенечки јазик во XX век“, а нови препеви се случија и во ова столетие.
Во овој двојазичен избор од поетското творештво на „вечниот поет“ како што е наречен Шопов од Драги Стефанија се застапени песни од сите збирки на македонскиот класик, распоредени во неколку циклуси. Изданието содржи и обемна студија за словенечките преводи на поезијата на Ацо Шопов и за рецепцијата за неа во словенечката културна средина, од истакнатата македонистка и славистка, проф. д-р Намита Субиото, раководителка на Одделот за славистика на Филозофскиот факултет при Универзитетот во Љубљана.
Изборот е објавен од Сојузот на македонските културни друштва во Република Словенија, а е резултат на комплексен проект за истражување на присуството и рецепцијата на поезијата на Шопов во Словенија. Проектот е инициран од Одделот за славистика на Филозофскиот факултет при Универзитетот во Љубљана и остварен е во текот на 2023. – годината во чест на Ацо Шопов, кога меѓу другото, по речиси половина век се остварија и нови препеви на неговата поезија на словенечки.
Цитирајќи интервју на Шопов дадено во Словенија во 1977 година, во предговорот на „Златен круг на времето“, Намита Субиото нагласува:
„Од ова интервју и од последната антологија со песните на Шопов на словенечки помина скоро половина век. Во јануари 2023 г. во рамките на 3-та Зимска школа на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура, во групата за литература, во инспиративна атмосфера поттикната од лекторот Иван Антоновски, конечно започнаа да се создаваат и нови словенечки препеви на поезијата на Шопов: препеани се сите песни од последната збирка „Дрво на ридот“, потоа неколку значајни, но дотогаш непрепеани песни од претходните збирки, како и нови препеви на веќе препеаните песни […] голем дел од нив се поместени и во овој репрезентативен двојазичен избор“.
Изданието „Златен круг на времето“ е влог и на словенечката академска и културна средина во минатогодишното чествување на стогодишнината од раѓањето на Шопов, но истовремено и на половина век творештво на академскиот сликар Боге Димовски. Но, како исклучително критичко издание е објавено во годината кога се навршуваат осум децении од прогласувањето на македонскиот јазик за службен јазик во современата македонска држава и од објавувањето на првата поетска книга во слободна Македонија – „Песни“ од Шопов, како прилог кон чествувањето и на овие јубилеи.
Инаку, Шопов е прв македонски автор објавен во Словенија – избор од неговата поезија под наслов „Слеј се со тишината“ е објавен на словенечки во 1957 година –, а како културен деец и како препејувач дал значителен придонес во развивањето на македонско-словенечките културни врски. Меѓу другото, негов е и препевот на македонски јазик на познатата поетска книга за деца „Цицибан“ од словенечкиот поет Отон Жупанчич, објавен уште во 1951 година, којшто неколку децении беше и лектирно издание.
Изборот „Златен круг на времето“ е објавен со финансиска поддршка од спонзори и од Јавниот фонд за културни дејности на Република Словенија. Во Словенија веќе се закажани и првите промоции на книгата, и тоа во Љубљана, во организација на Сојузот на македонските културни друштва во Словенија и на македонската амбасада, и во Крањ во организација на МКД „Св. Кирил и Метoдиј“ од Крањ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Македонскиот народен театар стана член на Европската театарска конвенција (ETC)
Директорот на Македонскиот народен театар, Никола Кимовски, престојува во Атина, на Генералното собрание на Европската театарска конвенција (ETC), во која членуваат најголемите театри од Европа.
Кимовски денес имаше официјално обраќање на собранието на кое го претстави МНТ и неговата работа и мисија.
Потоа со едногласна одлука од сите членки Македонскиот Народен Театар беше примен за член на најважната театарска мрежа во Европа.
Меѓународната театарска конференција на ETC, насловена како „Thrive Theatre Thrive! Keep the Flame Alive.“, ќе се одржи од 3 до 7 април 2025 година во Националниот театар на Грција во Атина. Со членството на Македонскиот народен театар во ETC, која е водечка мрежа на јавно финансирани театри во Европа, со 63 театри членки од 31 земја се отвораат можности за создавање европски коопродукции и размена на претстави и уметници со европските национални куќи.
ETC е посветена на промовирање на современата драма, олеснување на уметничките размени и поттикнување на културната разновидност во европската театарска уметност. Организацијата служи како платформа за дијалог, демократија и интеракција, со цел да рефлектира и да привлече разновидна публика и општества во постојан развој.
Во рамките на Генералното собрание директорот Кимовски оствари и средба со претседателката на мрежата госпоѓата Клаудиа Белхиор. Во следните два дена ќе се остварат повеќе одвоени состаноци со директори на Национални театри и фестивали со цел договарање на идна соработка и размена.
Култура
„Јон Вардар против галаксијата“ селектиран на престижниот филмски фестивал BAFICI во Буенос Аирес
Првиот македонски долгометражен анимиран филм „Јон Вардар против Галаксијата“ е селектиран на еден од водечките фестивали за независен филм во светот – BAFICI (Buenos Aires Festival Internacional de Cine Independiente) 2025.
Филмот ќе биде прикажан три пати пред фестивалската публика во Буенос Аирес, и тоа на 8, 10 и 11 април.
Мануел Рамирез, познатиот аргентински филмски критичар, кој е еден од програмерите на BAFICI, и работи за угледниот дневен весник „Пагина 12“, за филмот напиша: „Анимиран долгометражен филм од Македонија не е нешто што се гледа секој ден, но шармот на John Vardar vs. the Galaxy е далеку од тоа да биде само географски куриозитет. Оваа визуелна лудорија – со своите интергалактички авантури што наликуваат на халуцинација, откачени вонземјани и хумор со висока концентрација – се истакнува со рокерска дрскост и заразна комичност. Филмот е како црна дупка што го вовлекува гледачот во својот хаотичен универзум, каде секое чудовиште е повик на бегство од нормалното и прослава на лудото и необичното“.
Режисерот на филмот, Гоце Цветановски, за фестивалот рече дека многу го почитува поради неговата храброст да прикаже филмови што излегуваат од шаблоните.
„За нас, оваа селекција е како да сме испратиле балкански вселенски брод во срцето на Буенос Аирес. Горди сме што ‘Џон Вардар’ ќе има можност да се сретне со една отворена и љубопитна публика, каква што е аргентинската“, вели Цветановски.
Фестивалот BAFICI (Buenos Aires Festival Internacional de Cine Independiente) се смета за најголемиот и најважен фестивал за независен филм во Латинска Америка. Годинава ќе се одржи по 26-ти пат. BAFICI е познат по својата поддршка на авторскиот филм и по отворањето на нови хоризонти за независни продукции од целиот свет.
„Јон Вардар против Галаксијата“ е поддржан од Агенцијата за филм.
Култура
Голем сценски спектакл „Сонцето, колку е блиску сонцето“ Made in МNT
На 13 ноември во 20:00 часот премиерно ќе се одржи голем сценски спектакл „Сонцето, колку е блиску сонцето“ Made in МNT, од истакнатиот режисер Дејан Пројковски, информираат од Македонскиот народен театар.
„Во оваа претстава ќе се доживее спојот на минатото и сегашноста преку клучните вредности на Македонскиот народен театар – љубов, умeтничка храброст, посветеност, визија, тимска работа, чување на традицијата и создавање нови вредности за иднината. Претставата ќе претставува аудиовизуелно патување низ македонската драматургија, поезија, проза и ликовна уметност. Емотивна приказна посветена на сите големи актери, режисери, драматурзи, но и на сите оние луѓе кои се позади кулисите и помагаат во создавањето на сценскиот универзум во МНТ“, се наведува во соопштението.
Во претставата ќе учествува огромна актерска екипа од ансамблот на Македонскиот народен театар, соло пејачи, воздушни акробати и балетски играчи.
„Публиката ќе биде на едно големо патување во театарот на сонцето. Овој голем сценски спектакл ќе спои повеќе изразни средства со посебен акцент на воздушната акробатика и 3Д-видеомапингот. Идејата е преку создавањето на мултимедијални сцени на оригинален начин пред сѐ преку силно визуелен израз да се раскаже за 80- годишното театарско постоење на МНТ“, велат од театарот.
Во авторскиот тим на овој голем спектакл се потпишуваат: Дејан Пројковски – режисер, Валентин Светозарев – сценограф, Горан Трајкоски – композитор, Сергеј Светозарев – дизајнер на 3Д-видеомапингот и Марија Пупучевска – костимограф.
Премиерата е на 13 ноември, следните изведби се на 14 и 17 ноември 2025 година. Билетите за изведбите на спектаклот ќе бидат пуштени во продажба од денес, 4 април, преку веб-страницата, www.mnt.mk, како и на билетарницата во МНТ.
(Видео) „Поршето“ во Дебар маало не било на полицаец туку на ексамбасадорот Срѓан Керим
Паркираното „порше“ во Дебар маало не било на полицаец, туку било во сопственост на Срѓан Керим, ексминистер за надворешни работи,...
Се организира транспортот на телото на Александар Карадакоски – управителот на „Пулс“ кој почина во Литванија
Институциите го организираат транспортот од Литванија на телото на 29-годишниот Александар Карадакоски, кој е 60 жртва од пожарот во дискотеката „Пулс“...
90 отсто од дишните органи на 29-годишниот Карадакоски биле изгорени од пламенот што го вдишал, утврдиле лекарите во Литванија
Директна причина за смртта на 29-годишниот Александар Карадакоски, кој утрово почина во Литванија, се изгореници на дишното стебло, извести попладнево...
Палевски свртен со грб му постави 97 прашања на Кешишев: „Ништо од штабот не беше изнесено без знаење на Палчо“
Обвинетиот Влатко Кешишев за грабнувањата и убиствата на Вања и Панче денес одговараше и на прашањата на првообвинетот Љупчо Палевски,...
Обвинителството ја запре постапката против починатиот управител на „Пулс“
Основното јавно обвинителство Кочани ја запира постапката против Александар Карадакоски, кој денеска почина по повредите добиени во пожарот во дискотеката...
Повредени две лица меѓу кои и дете, биле во возилото што излета во Вардар
Две лица, меѓу кои и малолетничка се повредени во несреќата со автомобилот што синоќа излета во Вардар кај тетовско. Случајот...
Од 1 април му откажаа бубрезите, 40 отсто од телото му беше со изгореници, Таравари потврди дека во Литванија почина управителот на дискотеката „Пулс“
Министерот за здравство Арбен Таравари утрово потврди дека на повредите од пожарот во Кочани во Литванија, каде што беше на...
Уште една жртва од пожарот во Кочани, почина управителот на дискотеката „Пулс“
По неколкунеделно лекување, почина Александар Карадакоски, управител на „ММММ кафе“ ДООЕЛ, која управувала и со дискотеката „Пулс“, во која животот...
ДУИ: Дали новиот општествен договор е антипод на Охридскиот договор и почеток на реформатирање на уставниот модел на државата?
„Како е можно лидерска средба за таканаречен „нов општествен договор“ да се одржи меѓу првопласираната и третопласираната партија на изборите?...
„Во буџетот обезбедивме 17 милијарди денари за зголемување на пензиите и за здравствено осигурување на пензионерите“, велат од Владата
„Грижата за пензионерите е приоритет на Владата. Пензионерите, конечно, го добија заслуженото. Линеарното зголемување на пензиите за 5.000 денари на...
(Фото) Голем одрон на регионалниот пат Струмица – Костурино – Валандово
„Голем одрон на регионалниот пат Струмица-Костурино-Валандово“, извести градоначалникот на Струмица, Костадин Костадинов преку социјалните мрежи. Тој ги повика граѓаните да...
Венс за падот на берзата: Беше тоа само еден лош ден, ќе имаме бум
Американскиот потпретседател Џеј Ди Венс изјави за Newsmax дека вчерашниот пад на берзата, најголем од 2020 година, е само еден...
Данската премиерка за Америка: „Не можете да анектирате друга земја, дури и со аргументот за меѓународна безбедност“
Премиерката на Данска Мете Фредериксен вчера повторно ги отфрли повиците на американскиот претседател Доналд Трамп за анексија на Гренланд. Трамп...
Трамп: Случајот против Марин Ле Пен е лов на вештерки
Американскиот претседател Доналд Трамп денеска и понуди поддршка на лидерката на француската екстремна десница, Марин Ле Пен, откако судот во...
Историска одлука: Уставниот суд го смени претседателот на Јужна Кореја
Уставниот суд на Јужна Кореја одлучи да го смени претседателот Јун Сук Јеол, потврдувајќи го неговото отповикување во парламентот поради...
Трамп: Маск може да остане колку сака, но ќе се врати во своите компании
Американскиот претседател Доналд Трамп доцна синоќа повторно го поддржа својот советник, милијардерот Илон Маск, поради критиките за неговиот план за...
„Стабилна е здравствената состојба на осумтемина македонски пациенти“: Сиљановска-Давкова ги посети во Софија
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова објави дека ја посетила болницата „Пирогов“ во Софија каде што се згрижени повредените во трагичниот пожар во...
(Видео) Мицкоски и Филипче договориле формирање на работни групи
Премиерот Христијан Мицкоски и лидерот на СДСМ, Венко Филипче, на состанокот во Владата договориле формирање на работни групи за спроведување...
Најниската плата во здравството се искачи на 27.000 денари, толку ќе земаат чистачите
Со линеарното зголемување од 2.500 денари најниската плата во здравство изнесува нешто над 27.000 денари, соопшти денес директорот на Фондот...
(Видео) Токсично загадување на Крива Река, водата да не се употребува ни за наводнување, порача градоначалникот Митковски
Врз основа на анализата направена од Институтот за јавно здравје на барање на риболовното друштво „Мрена“, водата во Крива Река...
