Култура
Италијанскиот јазик и младите: „Како извини? Не те фоловам”

Понудата на културни настани промовирани од Амбасадата на Италија во Скопје по повод XXII издание на Неделата на италијанскиот јазик во светот (17-21 октомври), оваа година посветена на италијанскиот јазик што го зборуваат младите, е особено богата и со висок квалитет и е насловена „Како извини? Не те фоловам“.
Настаните ќе бидат на различни теми, од стрип до кино, од книжевна критика до уметност.
Всушност, Неделата на италијанскиот јазик во светот веќе ја промовираа два настана кои се случија на почеток на месецот: Comic’s Day / Ден на италијанскиот стрип организиран како дел од Филмскиот фестивал Џифони, кој се случи на 6 октомври, со учество на авторите на култниот италијански стрип Дилан Дог, Алесандро Билота и Серџо Џерази, како и разговор со писателката Надја Теранова – поранешна финалистка на наградата Стрега – одржан на 5 октомври, како дел од меѓународниот саем на книгата Букстар.
В понеделник, 17 октомври, ќе биде официјалното отворање на Неделата на италијанскиот јазик во светот со онлајн семинар на тема „Поимот за јазик на младите во денешницата: лексички фонд, граматика, стратегии“ мешавина од социолингвистика и дидактички размисли“ од познатиот лингвист, проф. Паоло Балбони, доцент на универзитетот Ка Фоскари од Венеција и стручњак по методика на настава по јазик, како и почесен професор по методика на предавање.
Понатаму, во вторник, на 18 октомври, проф. Имер Алили ќе зборува за впечатоците од неговиот превод „Прва лекција по граматика“ од Лука Серијани.
В среда, на 19, во Кинотеката ќе се одржи проекцијата на филмот Атлас, италијанско-швајцарско-белгиска копродукција, во режија на Николо Кастели, награден на филмскиот фестивал во Локарно како најдобар режисер во подем. Улогите ги толкуваат, меѓу другите, и Матилда Де Анџелис и Нери Маркоре.
Здружението на професори по италијански јазик во земјата ќе организира и меѓуучилиштен натпревар во онлајн квизот Кахут! (Kahoot!) за ученици од основните училишта, со наслов „КАЖИ ГО СО ЕМОТИКОНИI! “, а церемонија на доделување на наградите ќе се одржи на 20 октомври заедно со изложба на дигитални постери за употребата на емотиконите. Ќе се одржи и изложба на средношколски стрипови, како и проекција на видеа насловена „ВАТСАПНИ МЕI!“, обете изработени од средношколци.
В четврток, 20 октомври, во Музејот на современа уметност во Скопје – во кој од 8 до 26 октомври ќе биде поставена изложбата Современи екосистеми, ленд-арт проект за стимулирање на јавната свест за важноста на локалното природно наследство – Министерката за култура на Северна Македонија Бисера Костадиновска-Стојчевска и Амбасадорот на Италија Андреа Силвестри ќе ја потпишат Петтата извршна програма за соработка во областа на образованието, културата и науката меѓу Италија и Северна Македонија.
В петок, на 21, ќе се одржи интеркултурен настан за студентите на Универзитетот „Гоце Делчев“ од Штип, насловен „Младите и Италија – инспирација за многу приказни“.
За крај, на 25 октомври, проф. Лоренцо Ковери, редовен професор на Универзитетот во Џенова и академик на институцијата специјализирана во лингвистика и филологија на италијанскиот јазик, Академија Дела Круска, ќе одржи онлајн семинар „Италијанскиот јазик на младите“.
Како и секоја година, всушност, Академијата Дела Круска подготви едно издание на темата на Неделата на италијанскиот јазик во светот (SLIM 2022), „Италијанскиот јазик и младите“, која може да се преземе бесплатно помеѓу 17 и 23 октомври (почнувајќи од 24 октомври истото ќе биде достапно само со доплата) преку линкот што ќе биде објавен на веб-страницата на Амбасадата на Италија.
Спектарот на настани е наменет за сите љубители на италијанскиот јазик и култура. Сите информации во врска со поединечните настани може да се најдат во деталната програма објавена на официјалната веб-страница и на фејсбук-страницата на Амбасадата на Италија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Недела на италијанскиот филм од 9 јуни во Кинотека

Од 9 до 14 јуни 2025 година ќе се одржи XXV издание на „Неделата на италијанскиот филм – ITALIAN SCREENS“.
Организиран од италијанската амбасада во Скопје, во соработка со Италијанскиот културен институт во Белград и Кинотеката на Република Северна Македонија, фестивалот е под покровителство на проектот ITALIAN SCREENS, проект за поддршка на интернационализацијата на италијанскиот аудиовизуелен сектор, чија цел е промовирањето на најдоброто од италијанската филмска продукција во странство и вклучува и алатки за поддршка на италијанската кинематографија како што се даночни кредити и средства за дистрибуција и копродукции.
На овогодишното издание ќе бидат прикажани шест од најуспешните филмски остварувања на современата италијанска кинематографија. Филмовите, сите дистрибуирани помеѓу 2024 година и првите месеци на 2025 година, се учесници на престижни меѓународни фестивали и добитници на значајни награди и признанија од критиката и јавноста.
Темата што совршено ги обединува насловите во програма е патувањето: интерпретирано во буквална смисла со значење на пат кон родната земја или далеку од неа – но исто така и како визуелно, внатрешно, егзистенцијално, временско или емоционално патување.
Во понеделник, 9 јуни, фестивалот ќе го отвори „Партенопе“ (2024), најновото ремек-дело на наградуваниот Паоло Сорентино: филм кој претставува единствен склоп на поезија, носталгија и љубов кон Неапол, родниот град на режисерот. Во центарот на наративот се наоѓа Партенопе, независна и антиконформистична жена, со магнетна убавина и вечен порив по знаење. Нејзиното егзистенцијално и симболично патување, обележано со значајни средби, љубови, пријателства и разочарувања, кое е длабоко испреплетено со она на Неапол, прекрасен и декадентен град, колку убав толку и проклет, кој во филмот станува своевиден лик, жив и неуморен.
Фестивалот ќе се затвори во сабота, на 14 јуни, со филмот „Дијаманти“ (2024), новиот кинематографски успех на Ферзан Озпетек, кој ја освои наградата „Давид Ди Донатело од гледачите“ оваа година. Сместен во римска кројачка работилница во 1974 година, филмот ја раскажува приказната за човечките и работните односи на група жени вклучени во кроењето филмски костими. Преку овој микрокосмос, Озпетек истражува универзални теми како што се борбата против патријархатот, потрагата по идентитет, љубовта и пријателството. Резултатот е хармонично и полицентрично дело кое го слави женското соучесништво и отпорност.
Сите филмови ќе се прикажуваат на оригинален јазик со титлови на македонски и на англиски јазик. Проекциите ќе се одржат во историската Кинотека на Република Северна Македонија и ќе започнуваат во 20:00 часот.
Култура
„Кратка меморија“ – нова книга од Милица Димитријовска-Радевска

Книгоиздавателството „Панили“ ја објави поетската книга „Кратка меморија“ пд поетесата Милица Димитријовска-Радевска.
Како што истакнува Весна Мундишевска-Велјановска, оваа книга е мемориски регистар на складирани податоци, настани, случки, размислувања, укажувања… сместени во ќелиите на меморијата на една временска рамка која, и покрај активното темпо на збиднувањата, сѐ повеќе ја губи суштинската комплексност, и бледнее присвојувајќи еднозначни карактеристики.
Во едноличноста на бинарното постоење, оваа меморија тежнее да ги заштити вредностите од нивната маргинализација, да го реституира и она малку човечко што останало во нежната душа на човекот, всушност – да го сочува сопствениот капацитет, дури и да се надгради себеси елиминирајќи ја опасноста од предзнакот „кратка“, нагласено е во рецензијата.
„Во силно апострофираната конкретност на живеењето опеана во стиховите од „Кратка(та) меморија“ зјаат бројни празнини на помнењето. Боли отсуството на топлина, неодлучноста, недовербата, суетата, вришти заборавеноста, живи рани отвора обезвреднувањето – „животот вреди 10 грама чоколадо“ („Вредност“)… Во време на дигитализација и актуелната електронска комуникација, се чини како човекот да се подзагубил, како попатно да си го загинал идентитетот, како да молкнал сред преплетените фрекфенции на празните муабети, како да го закочил срцето во пребрзото темпо на стрелките од часовникот виснат на ѕидовите од галеријата на новото време. Како да му се подизгребало огледалото на средбите, па сега двонасочноста на изустената срдечност се извиличила во бесрамна себичност на збунето човече кое станува „вретено без предено, чепорошка на исколвана суета“, нагласува Мундишевска-Велјановска во рецензијата за новата книга на Димитријовска-Радевска.
Инаку, во песните од „Кратка меморија“ има и зајадливи нискости, вулгарности, пцости и гадости, подводаџии, есапџии, фалбаџии, расколници, луѓе со камења во срцата но и луѓе засегнати од сиот тој метеж кои во својата збунетост се повлекуваат во својата корупка барајќи го островот на својот спокој.
– Се чини дека стиховите на „Кратка меморија“, поотворено и погласно од претходните книги на поетесата, укажуваат на опасноста од жонглирањето на човекот по работ на амбисот и предупредуваат дека лесно може да нѐ проголта заборавот. Наместо разновидни прашања за егзистенцијалноста, овие стихови носат констатации со бројни извичници кои ја соголуваат лажната слика на среќно живеење сред пустината на духот, подвлечено е во првиот критички одглас за книгата.
Милица Димитријовска-Радевска е авторка на неколку поетски книги. Членува во Друштвото на писателите на Македонија и во Македонското научно друштво од Битола. Својот научен и истраќувачки труд го има реализирано и како коавторка на наставното помагало ,,Јазикот и графиката“. Има учествувено на голем број книжевни манифестации. Нејзината поезија е преведена на српски, англиски, романски јазик. Авторка е и на критички огледи, записи и рецензии за дела на повеќе современи македонски автори.
Поетската книга „Кратка меморија“ е достапна во книжарниците на „Матица македонска“.
Култура
Започнува 59. МТФ „Војдан Чернодрински“ во Прилеп

Со претставата „12“, во режија на Синиша Евтимов, на Македонскиот народен театар, вечерва во 20 часот во големата сала на Центарот за културата „Марко Цепенков“ во Прилеп ќе биде отворено 59. издание на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“.
Организаторите велат дека голем интерес за фестивалот покажува прилепската публика и годинава, што се докажува и со фактот дека неколку претстави и пред почетокот на фестивалот се веќе распродадени.
На изведбата на актерите од МНТ, ќе претходи доделување на наградите за животно дело Соња Михајлова, Снежана Коневски-Руси и Гоце Тодоровски. На свеченото отворање ќе се обратат Ана Стојаноска, уметнички директор и селектор на програмата, министерот за култура и туризам Зоран Љутков и прилепскиот градоначалник Борче Јовчески.
Девет претстави во официјална селекција, четири во независна програма и една во придружна се селектирани за програмата на 59. МТФ „Војдан Чернодрински“, што ќе трае до 13 јуни под мотото „Смеј се и осмели се“.
„59.издание на фестивалот е спремно, внимателно спакувано, прецизно креирано со огромна љубов и почит кон сите учесници и гости. Во духот на мотото на фестивалот и се смеевме и осмелувавме низ предизвиците во текот на оваа година, но како тим покажавме и покажуваме, заедно со градот и целата поддршка од Министерството за култура и туризам и општествено-одговорните компании, дека Прилеп е единственото место за достојно да се слави театарската уметност. Посебна љубов кон целата публика која постојано покажува зошто е тоа така“, изјави Стојаноска.
За фестивалските награди и годинава ќе одлучува меѓународно жири, во состав: Нела Оташевиќ, продуцентка од Црногорско народно позориште, Иван Меденица, театролог и професор од Белград и Лилиа Абаџиева, театарска режисерка од Бугарија.
На програмата повторно ќе бидат детската зона, промоции на книги, разговори на тркалезна маса. Годинава, наместо досегашната платформа „Автор во фокус“ во која се славеше опусот на еден значаен автор за македонскиот театар, годинава ќе биде ставен фокусот на тројца мошне значајни театарски дејци од Прилеп. Тоа се: актерот и долгогодишен директор на нашиот фестивал Кирил Ристоски, актерот Благоја Спиркоски Џумерко и драмскиот автор и писател Благоја Ристески Платнар.
Новина е програмата „Драмолетање“, односно пичинг на кој неколкумина драмски автори ќе ги претстават своите дела. На тој начин фестивалот се труди да го поттикне домашното драмско творештво, но и поставување на истото на театарските сцени.
Фестивалот ќе биде затворен на 13 јуни со „Вистината“ на Театар Комедија.