По петти пат, Македонската асоцијација на издавачи (МАИ) годинава ќе ја претставува современата македонска книжевност на 76. издание на Саемот на книгата во Франкфурт, кој се одржува од 15 до 19 октомври.

Креативниот концепт на овогодишното претставување на македонската книжевност на најголемиот светски саем во областа на издаваштвото се потпира на мотото „Читај во 7/8. Приказни со единствен ритам.“ Со специјално изработен штанд за оваа намена, на простор од 32 квадратни метри, нашата земја и оваа година ќе се претстави во меѓународната четврта хала.

Македонската асоцијација на издавачи во периодот од завршувањето на нашиот Саем на книгата досега работеше паралелно на неколку проекти. На саемот ќе се претстават околу 70 автори кои се застапени во двата каталози – каталогот на книжевност за возрасни и каталогот на книжевност за деца, како и, за првпат, 20-тина илустратори, кои исто така се застапени во каталогот за деца. На штандот ќе бидат изложени голем дел од застапените дела во каталогот, како и делата на англиски јазик што се преведоа за ланското претставување на овој саем.

Врз основа на искуството од минатите години, а со цел поголема достапност на подготвените промотивни содржини за нашите автори и илустратори, оваа година МАИ изработи и нова веб-страница: www.mai.org.mk/macedonian-literature.

На веб-страницата модерно и прегледно електронски се претставени авторите и нивните најзначајни и најнови дела, награди и меѓународни успеси, потоа илустраторите со нивни репрезентативни илустрации, а имаме и регистар на издавачите членки на МАИ. Со ова, поставуваме основи на една значајна база на податоци за нашата книжевност, која ќе ја надградуваме секоја година – нешто што е неопходно да го имаме во денешната дигитална ера, вели Бојан Саздов, претседател на Македонската асоцијација на издавачи.

Современата македонска книжевност на саемот ќе ја промовира седумчлена делегација на МАИ. Нашите издавачи најголемиот и најпрестижниот книжевен саем ќе го искористат за промоција на нашата современа книжевност преку бројни деловни средби, а на два настана ќе учествува нашата писателка за деца Билјана С. Црвенковска.

Веќе традиционално, на 15 октомври – првиот, најпосетениот и највозбудливиот саемски ден, под покровителство на винарницата „Камник“, МАИ ќе организира коктел-забава за вмрежување со досегашните и идните соработници.

Саемот на книгата во Франкфурт е најголема и најпосетена манифестација од овој тип во светот. Оваа година тој се одржува по 76-ти пат. Почесна земја-гостин е Филипини. На саемот ќе се одржат околу 4.000 настани (промоции и панел-дискусии), ќе присуствуваат 10.000 новинари и 7.500 претставници на делегации на изложувачите од над сто земји, а бројот на очекувани посетители е над 230 илјади.

Познатата актерка Дајан Китон почина на 80-годишна возраст, објави „Пипл“.

Во моментов не се познати дополнителни детали, а нејзините најблиски побараа приватност, според соопштението на семејството.

Китон се здоби со слава во 1970-тите со нејзините улоги во „Кум“ и преку соработката со режисерот Вуди Ален. Таа освои Оскар за најдобра актерка за „Ени Хол“ во 1977 година. Во текот на својата долга кариера, таа глумеше во филмови како што се „Клубот на првите сопруги“, бројни соработки со режисерката Ненси Мејерс и франшизата Book Club.

Родена во Лос Анџелес
Таа е родена како Дајан Хол во 1946 година во Лос Анџелес, најстарата од четири деца. Нејзиниот татко бил градежен инженер, а нејзината мајка домаќинка.

Китон еднаш рекла дека верува дека нејзината мајка тајно сонува за подобар живот. „Длабоко во себе, таа веројатно сакала да биде забавувачка“, изјави таа за „Пипл“ во 2004 година. „Таа пееше, свиреше на пијано, беше убава. Таа беше мојата најголема поддршка.“

Таа настапуваше во средношколски претстави, а по дипломирањето во 1964 година, се запиша на драмско училиште. Но, наскоро го напуштила колеџот и се преселила во Њујорк за да се обиде да се занимава со театар. Го зела моминското презиме на нејзината мајка, Китон, бидејќи веќе имало Дајан Хол во класата по глума.

Своето филмско деби го имаше во 1970 година во филмот „Lovers and Other Strangers“, а нејзиниот голем пробив се случи кога Френсис Форд Копола ја избра за улогата на Кеј Адамс, девојката на Мајкл Корлеоне (Ал Пачино) во филмот „Кум“ од 1972 година.

Китон подоцна призна дека не го прочитала романот на Марио Пузо пред да се пријави на аудиција и дека немала поим за што се работи во филмот. „Најдоброто нешто што ми се случи беше добивањето на улогата во „Кум“, а немав поим за што се работи“, изјави таа за „Пипл“ во 2022 година.

Филмот ја освои наградата Оскар за најдобар филм, а Китон ја повтори улогата во „Кум 2“ (1974) и „Кум 3“ (1990).

Доби Оскар во 1977 година
Во 1977 година, таа глумеше во филмот на Вуди Ален, Annie Hall, за кој освои Оскар. Нејзиниот препознатлив стил – машки елеци, капи и одела – станаа модна инспирација. Иако често се шпекулираше дека филмот ја одразува нејзината врска со Ален, Китон рече: „Не е вистина, но има елементи на реалност“.

Таа, исто така, работеше со Ален во „Interiors“ (1978), „Manhattan“ (1979) и „Manhattan Murder Mystery“ (1993). Таа ја изненади јавноста во 2014 година кога изјави за „Гардијан“: „Го сакам Вуди“.

Китон, исто така, глумеше во филмовите „Looking for Mr. Goodbar“ (1977), „Reds“ (1981), „Shoot the Moon“ (1982) и „The Little Drummer Girl“ (1984). Таа работеше со Ненси Мејерс на филмовите „Baby Boom“ (1987), „Father of the Bride“ (1991), „Father of the Bride 2“ (1995) и „Something’s Gotta Give“ (2003), за што доби уште една номинација за Оскар.

Таа, исто така, режираше
Во 1996 година, таа глумеше покрај Голди Хоун и Бет Мидлер во хит-комедијата „Клубот на првите сопруги“. Подоцна имаше значајни улоги во филмовите Family Stone, Because I Said So, Finding Dory, Book Club (и неговото продолжение) и „Poms“. На телевизија, таа се појави во серијата на HBO „Младиот папа“ (2016). Таа, исто така, режираше неколку проекти, вклучувајќи го документарецот „Heaven“ (1987) и филмот „Hanging Up“ (2000).

Неодамна, таа се појави во музичкото видео на Џастин Бибер за песната „Ghost“ (2021) и беше многу активна на Инстаграм, споделувајќи мисли за животот, кариерата и пријателствата.

Китон никогаш не била во брак

„Јас сум единствената актерка од мојата генерација која била сама целиот свој живот“, рече таа во 2019 година. „Драго ми е што не се омажив. Отсекогаш сум била малку чудна. Уште во средно училиште, едно момче ми рече: ‘Еден ден ќе бидеш добра сопруга’. А јас му реков: ‘Не сакам да бидам сопруга. Не.’“

Таа беше во врски со Вуди Ален, Ал Пачино и Ворен Бити во текот на целиот свој живот. „Талентот е неверојатно привлечен“, рече таа за мажите.

Китон посвои две деца – ќерката Декстер (1996) и синот Дјук (2001). „Мајчинството не беше огромна потреба, туку идеја за која размислував долго време. И едноставно се одлучив за тоа“, рече таа еднаш.

Филмот „Контрола“ (Control, 2007) е биографска драма за Јан Кертис, фронтменот на култниот постпанк бенд Џој Дивижн ( Joy Division) , кој го обележа звукот на една генерација.

На 29 и 30 октомври, во киното „Фросина“ во МКЦ, ќе се одржи 11. издание на фестивалот за музички документарни филмови „Скопје Синема Сити“, кој оваа година ја поставува Холандија во фокус.

Свеченото отворање ќе биде со култниот филм „Контрола“ на Антон Корбајн – легендарен холандски режисер и фотограф, познат по своите впечатливи портрети на светски музички ѕвезди и по своите влијателни музички видеа. Корбајн е лауреат на овогодинешното издание, а фестивалот ќе му ја додели наградата за животно дело за неговите достигнувања во областа на фотографијата, музиката и филмот.

Филмот „Контрола“ (Control, 2007) е биографска драма за Јан Кертис, фронтменот на култниот постпанк бенд Џој Дивижн ( Joy Division) , кој го обележа звукот на една генерација. Снимен во впечатлива црно-бела фотографија, филмот ја истражува тенката линија меѓу славата, внатрешната осаменост и автодеструкцијата, претставувајќи го Кертис како симбол на младешкиот немир и уметничката ранливост. Корбајн, кој и самиот бил фотограф на Joy Division, создава интимен, емотивен портрет што прераснува во визуелна поезија на меланхолијата.

Покрај „Контрола“, публиката ќе може да ги погледне и документарниот филм „Бимхаус блуз“, посветен на легендарниот џез клуб Бимхаус во Амстердам; краткиот анимиран филм „Мајчински инстинкти“ на Ема Зафировска; како и „Македонски дневник во рими“, проект на Види Вака кој го истражува светот на домашниот хип-хоп.

Во рамките на фестивалот, на 1 ноември во 19 часот, во Јавна соба, ќе биде отворена фотографската изложба на Ненад Георгиевски со наслов „Географии, лица и улици“, која го поврзува визуелниот израз со урбаните и културните простори низ кои патува музиката.

„Скопје Синема Сити 2025“ е поддржан од Амбасадата на Холандија во Македонија и од Министерството за култура и туризам.

Дизајнот на плакатот за 11. Издание е дело на Милица Коцева.