Култура
Костадиновска-Стојчевска: Апелирам културни работници да не одат против културни работници

Министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска на денешниот брифинг со медиумите говореше за резултатите од годишната програма за поддршка на проекти од национален интерес за 2024 година.
Таа категорично ги отфрли квалификациите за политичко или друг вид одлучување или влијание на годишните конкурси и искажа незадоволство за начинот на кој некои корисници и членови на стручните комисии беа јавно жигосувани.
„Одбивам политиката да биде дел од културата“, рече Костадиновска-Стојчевска пред новинарите, која осврнувајќи се на составот на стручните комисии што ги разгледуваа предлог-проектите, потенцира дека станува збор за реномирани професори од општествените науки, кои многу внимателно и прецизно направија распределба на средствата и сите нивни одлуки се аргументирани и се во согласност со зацртаните приоритети на Министерството за култура.
„Сите членови на стручните комисии имаат потпишано три вида изјави – за немање судир на интереси, тајност и изјава дека стојат зад својата одлука. Се трудиме комисиите последните четири години да не се повторуваат“, нагласи министерката за култура, која уште еднаш ги демантира реакците и рече:„Некој е научен да ја гледа културата преку политиката и не е во ред да се удира по културната сцена. Ме погодува кога гледам како луѓе од културата си ги напаѓаат колегите, тоа не е во ред. Апелирам културни работници да не одат против културни работници“.
Костадиновска-Стојчевска за реакциите поврзани за поддршката на „Рациновите средби“ рече дека не ѝ е јасно зошто Општина Велес како долгогодишен организатор на оваа реномирана манифестација ја делегирала надлежноста за манифестацијата на организација што нема традиција или искуство.
„Ако сакаше да го задржат реномето на ‘Рациновите средби’, Општината Велес требаше да остане организатор на оваа важна манифестација“, нагласи министерката за култура.
Министерката ги повтори начелата на конкурсите по кои одлучуваа комисиите и рече дека тие не се со политички предзнак, а се однесуваат на поддршка на квалитетот, традицијта, подобрување на животот на заедницата и повеќекратни придобивки, кои придонесуваат на разнородност на културата.
Во таа насока Костадиновска-Стојчевска изрази жалење што некои од прифатените кандидати, во, како што рече, „медиумско-партискиот притисок“ се откажаа од добиените проекти. Таа додаде дека е против ваков начин на притисок и на моделирање на културата.
„Одбивам млади уменици, кои студирале на реномирани универзитети во странство, да бидат поврзувани на каков било начин со имиња од Министерството за култура. Секогаш ќе бидам со заложба на младите да им ја дадеме првата шанса. Се разбира, и на традицијата, но и на младите. Дали со ваков однос, со јавно изложување млади уметници на телевизии и во партиски соопштенија, придонесуваме за задржување на нашите млади во државата? Сигурно не. Никој не се осврна на проектот, туку само дека пријавената кандидатка е од Битола“, рече министерката за култура по реакциите за еден од поддржаните проекти на пријавен кандидат од нејзиниот роден град. Костадиновска-Стојчевска на брифингот со новинарите одговори на јавните реакции, кои се однесуваа на капиталните инвестиции. Таа додаде дека продолжува изградбата на Турскиот театар, на театрите во Тетово и Куманово, како и реконструкција на многубројни домови и центри на културата.
„Оваа Влада гради следејќи ги сите законски постапки, не со стиропор и со прехранбени бои. Обезбедуваме тригодишно финансирање како гаранција за квалитетна градба и реконструкција. Вложуваме во сите општини, што се покажува со зголемената сума за капитални дотации, на тој начин грижејќи се за рамномерен развој на културата“, истакна министерката за култуара.
Костадиновска-Стојчевска соопшти дека ниту една одлука во Министерството не се носи по лична основа и затоа потсети дека дел од годишниот конкурс е и жалбената постапка, која е во тек.
На брифингот со новинарите беа присутни директорите и претставници на четирите театри, кои учествуваат на драмскиот фестивал „Мојсиу“ во Приштина, а тоа се албанските ансамбли од Скопје, Гостивар, Куманово и од Тетово, кои ги образложија проектот и ставките што им се одобрени за реализација.
Пред новинарите претседателот на фестивалот „Меридијани“, Шкељзен Пајазити, ги објасни историјатот на манифестацијата и обемноста на програмата за која се поддржани.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Затворен 13. „Џифони Македонија“ – избрани најдобрите филмови на фестивалот

Шведскиот филм „Престолонаследникот и враќањето на Тиранинот“ од Торд Даниелсон е најдобар кај јуниорите (шесто до деветто одделение), а рускиот „Од почеток“ од Полина Кондратева е најдобар за кадетите и сениорите (прва до четврта година средно) на 13. „Џифони Македонија“, што заврши синоќа.
Вообичаено, по изгледаните филмови во повеќе категории, жирито на фестивалот кое се состои од сите негови учесници, гласаат за наградите на фестивалот.
Кај јуниорите, најдобар краток ученички филм е прогласен „Безвредна борба“ (Combat de merda) од Нико Ферари и Таина Арагонес (Шпанија). Најдобар краток филм е „Метеора“ на Микеле Бучи од Италија.
Во категоријата на кадети и сениори најдобар ученички филм е „„Доста е!“ од Јоханес Брандвајнер и Ана Хилтгартнер (Австрија). Најмногу гласови за категоријата краток филм освои „Андромеда“ од Ана Меликјан (Русија). Најдобар анимиран краток филм е прогласен „17 часот“ од Флака Коколи (С. Македонија / Косово).
Неда Стојановиќ, Јана Петрушевска и Бисера Чоневска се првите учеснички на „Џифони Македонија“, избрани за наредното издание на „Џифони експериенс“ во 2026 година.
На последната вечер што се одржа во киното „Фросина“, видовме што креирале учесниците на фестивалот во изминатите денови, на нивните работилници. Мјузикл, фотоизложба, кратки филмови… го видовме раскошниот талент на нашите џифонци, предводени од нивните ментори. Фестивалот се одржа под мотото „Да се стане човек“.
Давиде Русо, директорот за институционална соработка на „Џифони експериенс“ му се заблагодари на тимот на „Џифони Македонија“ за добрата работа.
– Ги поздравувам италијанските учесници и поздрав до Дарко Башески, едниот дел е дрвено пиперче што се верува дека носи среќа, а другиот дел е симбол на градот Џифони. Благодарение на финансиската поддршка од Италијанското Министерство за култура, а од оваа година и италијанската агенција за млади, го организираме фестивалот и подобро – рече Русо.
Ви благодарам за целата поддршка и за големата мотивација. Џифони фестивалот е голем извор за мотивација и инспирација. Тие џифонци што ја посетуваат Италија го знаат тоа, истакна Дарко Башески, директор на фестивалот „Џифони Македонија“ во поздравниот говор.
Во изминатите шест дена Скопје беше домаќин на 400 учесници од Македонија, како и 30-ина од Италија, Швајцарија, Данска, Романија, Србија, Косово и Црна Гора. Младите учесници од другите земји се сместени во фамилиите на нивните врсници од Скопје.
Култура
„Танец“ ја заокружи својата балканска турнеја

Националниот ансамбл за народни игри и песни „Танец“, триумфално ја заврши својата Балканска турнеја, оставајќи зад себе трага од воодушевена публика и силни емоции.
Со наслов „Ритамот на душата, бојата на традицијата“, турнејата го потврди статусот на „Танец“ како ненадминат амбасадор на македонската култура.
Оваа турнеја не беше само серија настапи, туку и културна мисија. Таа успеа да ја премости географската оддалеченост, да поврзе генерации и да ја претстави виталноста и убавината на македонскиот фолклор.
Концертите во Валпово (Хрватска), Крањ (Словенија), Виена (Австрија) и Лакташи (Босна и Херцеговина) „Танец“ ја воодушеви публиката со енергични кореографии и раскошни носии, пренесувајќи ја богатата македонска култура и традиција. Експлозијата на бои и звуци, од нежните звуци на тамбурите до моќните удари на тапаните, создадоа магична атмосфера што ги спои гледачите и изведувачите во еден ритам.
Турнејата претставуваше повеќе од обични концерти-тоа беше културна мисија која ги поврза Балканот и Европа. Играорците, пејачите и оркестарот маестрално пренесоа порака за виталност, убавина и културно богатство кое заслужува светско внимание. Секој настап беше доказ дека традицијата не е само минато, туку жива, пулсирачка сила.
Со овој голем триумф, Ансамблот „Танец“ ја зацврсти својата позиција како еден од најзначајните чувари и промотори на културното наследство на Македонија.
„Срцето на Македонија чука во ритамот на нашите ора и песни. Каде и да одиме, носиме дел од таа душа и таа топлина“.
Култура
Диригентката Дијана Имери-Илкоска била дискриминирана од поранешниот директор Котевски

Комисијата за спречување и заштита од дискриминација (КСЗД) утврди дека диригентката Дијана Имери Илкоска била жртва на директна дискриминација во областа на работата и работните односи од страна на Александар Котевски, поранешен в.д. директор на НУ Филхармонија.
Случајот датира од почетокот на годинава, кога работниот однос на Илкоска не бил трансформиран од определено на неопределено време иако ги исполнувала условите. Само неколку дена подоцна, таа добила забрана за влез во институцијата, а нејзиниот уметнички профил бил избришан од официјалната веб-страница на Филхармонија.
Во своето мислење, КСЗД утврдила дека Котевски не дал оправдување за прекинот на постапката за трансформација на договорот, ниту за измената на ставот дека постои потреба од вработување на неопределено време. Дополнително, ограничувањето на влезот на Илкоска во институцијата било спроведено без легитимна цел, а бришењето на нејзиниот профил не може да се сведе на техничка грешка, бидејќи било направено токму по нејзината јавна реакција.
Комисијата заклучува дека преземените дејствија биле директно насочени кон Илкоска, ставајќи ја во понеповолна положба во однос на колегите, што претставува дискриминација согласно Законот за спречување и заштита од дискриминација.
КСЗД препорача Котевски во рок од 30 дена јавно да ѝ се извини на диригентката. Доколку не постапи по оваа препорака, Комисијата најавува барање за покренување прекршочна постапка пред надлежен суд.