Култура
Костадиновска-Стојчевска: Жените Ромки имаат потенцијал преку уметноста да рушат стереотипи

Министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска го отвори културниот настан кој се одржa во рамки на 9. Меѓународна конференција за жени Ромки и жени патнички, порачувајќи дека колективна обврска е заедно да градиме еднаквост и дека уште сега треба да се размислува за тоа како ќе живеат и каков ќе биде животот на Ромките родени денес.
„Изложбата „Жена – мајка, столб и потпора“ го покажува уважувањето и почитта која ја имаме кон жената Ромка и нејзината улога и придонес во семејството и општеството“, рече министерката за култура Костадиновска-Стојчевска, укажувајќи дека црвената боја на женската ромска традиционална облека е симболот на нивната индивидуална жртва за колективна благосостојба, но и потенцијал да ги пробиваат општествено наметнатите бариери.
Костадиновска-Стојчевска се осврна и на денешната меѓународна конференција, за која рече дека е одлична можност за размена на добри практики и продолжување на дијалогот на сите засегнати страни на патот кон обезбедување на еднаквост и социјална вклученост на жените Роми и патници.
„Одржувањето на 9. Меѓународна конференција за жени Ромки и жени патнички, тука во Скопје, во организација на Советот на Европа е уште една потврда за нашето партнерство и заедничко делување во заштитата на човековите права, борбата против дискиминација и градењето инклузивни општества“, додаде Костадиновска-Стојчевска.
Таа посочи дека во годината кога се одбележуваат 75 години од усвојувањето на Универзалната декларација за човекови права, социјалното вклучување, борбата против сегрегацијата и стигматизацијата продолжуваат да бидат силни предизвици за еднаквоста на Ромките во најразвиените демократски општества, вклучувајќи го и македонското.
„Немаме алтернатива за највисоките демократски вредности и имплементација на инклузивните политики и стратешкиот план за вклучување на Ромите и патниците на Советот на Европа (2020-2025), за развој на отворено и инклузивно општество, во кое Ромките се интегрирани, почитувани и ценети граѓанки“, истакна Костадиновска-Стојчевска, нагласувајќи дека Владата посветува посебно внимание на заштитата на правата на етничките заедници врз основа на почитување на основните човекови права и слободи, како вреден и нераскинлив дел од македонското општество и неговата културна разноликост.
Министерката за култура потенцираше дека сме постигнале многу во унапредување на правата на Ромите, но мора да продолжиме гласно и јавно да зборуваме за предизвиците со кои се соочуваат секојдневно.
Костадиновска-Стојчевска посочи дека непоколебливо чекориме по овој пат кој е долг и никако лесен, но како што рече таа „е единствен за отстранување на бариерите што го попречуваат образовно, економско и политичко издигнување на жената Ромка“.
Во тој контекст таа укажа дека се поставени столбовите на кои градиме основа за вистинска и ефективна еднаквост на Ромките и дека промените се остварливи, доколку сите работиме заедно за еднаквост и еднакви права.
„А не смееме да заборавиме дека промените доаѓаат и преку уметноста која има моќ да даде идеја, емоција и храброст за дејствување во околината и секојдневието. Доближувајќи ги богатите традиции, култура и обичаи на ромската заедница до граѓаните, ги рушиме предрасудите и стереотипите за жените Ромки“, рече министерката.
Како пример за активни и влијателни жени, кои со своите активности го потврдиле потенцијалот и капацитетот на жената Ромка, министерката Костадиновска-Стојчевска ги наброја извонредните Есма Реџепова, Уснија Реџепова, Елена Лацкова, Цаја Стојка, Олга Панкова, Бронислава Вајс и многу други, како доказ за улогата и придонесот на Ромките во градењето на мултикултурното и одржливото општество.
На изложбата на уникатни носии кои за оваа прилика ги отстапи Здружението на љубители на ромската фолклорна уметност „Романо Ило“, се обрати и Халвард Горсет, раководителот на Одделот за антидискриминација при Советот на Европа, кој изрази задоволство што ромската култура и идентитет се дел од македонските музеи и музеите низ целиот свет.
„Тоа треба да биде позитивен пример за останатите земји членки на Советот на Европа коишто на тој начин го претставуваат и го промовираат културното наследство на Ромите, најмногу жените Ромки“, нагласи Горсет.
Настанот беше организиран од Советот на Европа и Европскиот ромски институт за уметност и култура (ЕРИАК), во соработка со Министерството за култура и Министерството за труд и социјална политика.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
15 години Баскерфест – уличната магија тргнува на пат низ Македонија

Од 25 август до 6 септември, на 13 локации во 9 градови, ќе се одржи јубилејното 15. издание на Баскерфест — најпознатиот и најпосетуван уличен фестивал во земјава. По неколкугодишна пауза, фестивалот повторно ќе ги оживее плоштадите и булеварите со шарени уметнички настапи, радост и позитивна енергија.
Под мотото „Побарај ја забавата“, инспириран од шпанскиот збор buscar (барај), Баскерфест ќе понуди уникатно улично искуство без билети и сцена, каде што улиците ќе станат сцена за акробати, жонглери, кловнови, музичари, танчери, илузионисти и други улични артисти од целиот свет.
Оваа година фестивалот ќе собере над 20 артисти од Полска, Србија, Албанија, како и од далечните Чиле, Бразил и Канада, кои ќе ги споделат своите уметнички таленти и ќе создадат непредвидливи и возбудливи моменти за публиката.
Секоја вечер ќе биде дополнета со музичка програма која ќе го збогати визуелниот спектакл со звук и ритам, овозможувајќи уште поголема блискост помеѓу уметниците и посетителите.
Баскерфест 2025 е единственото уметничко доживување кое живее на улица, создавајќи атмосфера исполнета со смеа, аплаузи и забава. Сите заинтересирани се повикуваат да го доживеат фестивалот, да повикаат пријатели и да уживаат во ритамот на уличната магија.
Култура
Отворена мултимедијалната изложба „Нурни во мене“ на Сашо Блажес во Охрид

Вчера во Куќата на Робевци во Охрид беше отворена самостојната мултимедијална изложба „Нурни во мене“ на охридскиот ликовен уметник Сашо Блажес.
Изложбата ги содржи неговите слики, а надвор во Лапидариумот е прикажан 28-минутен видео материјал со инсерти од длабочините на Охридското езеро, кој е инспириран од истоимената изложба.
Отворањето беше збогатено со музички настапи на кларинетистот Петар Танески и хармоникашот Наум Џуклески. Куратор на изложбата е Маја Чанкуловска од Националната галерија.
Изложбата ќе биде отворена секој ден од 09:00 до 22:00 часот, освен понеделник, и ќе трае до 28 август.
Култура
„Охридско лето“ го слави 65. роденден со концерт на Ана Дурловски во „Света Софија“

Со концерт на реномираната македонска сопранистка, првенката на Националната опера и балет, Ана Дурловски која ќе настапи со пијано придружба на Анархит Тер-Татшатјан, вечерва ќе биде одбележан 65. роденден на фестивалот „Охридско лето“. Пригодната концертна програма ќе се одвива во катедралната црква „Света Софија“ од 21 часот, таму каде штои започна целата приказна наречена „Охридско лето“.
Македонската сопранистка Ана Дурловски студиите ги завршува на ФМУ – Скопје, а на оперската сцена дебитира како Лучија од Ламермур во истоимената опера на Доницети во Македонската опера и балет, по што ѝ се отвораат и вратите на оперите во Србија, Босна, Хрватска и Албанија. Во 2006 година Ана дебитира во Виенската државна опера како Кралица на ноќта во Моцартовата „Волшебна флејта“, улога која ја повторува и во Баварската државна опера, Берлинската опера и Германската опера во Берлин.Нејзината успешна кариера ѝ носи соработки со познатите светски диригенти и солисти како Сер Сајмон Ратл, Јонас Кауфман, Адам Фишер, Прити Јенде, Рејчел Вилис-Соренсен и др. Активна на концертната сцена, Дурловски настапува со Берлинската филхармонија, Симфонискиот оркестар во Шангај, Оркестарот на Минхенското радио, Филхармонијата во Штутгарт и др.
Анахит Тер-Татшатјан има кариера како солист пијанист, камерен музичар и репетитор во меѓународно признати оперски куќи, како и во камерни ансамбли повеќе од две децении. Меѓу останатите таа е репетитор во Грчката национална опера и балет во Атина каде е и официјален корепетитор на Меѓународниот натпревар за соло пејачи „Гран При Марија Калас“ од 2001 година. Покрај тоа, таа е пијанист на интернационалните мајсторски курсеви предводени од Гена Димитрова, Шерил Студер, Курт Еквилуц, Нели Мирициоу и Костас Паскалис. Концертните ангажмани ја водат на сцените низ Европа каде настапува во Швајцарија, Русија, Грција, Италија, Полска и Романија.
Првиот концерт на „Охридсколето“ се случи на 4. август 1961 година во „Света Софија“ каде што магичниот глас на првенката на Македонската опера Ана Липша- Тофовиќ како нарачан за тој прекрасен амбиент со неверојатната акустика, дефинитивно ја потврди оправданоста на сите дотогашни настојувања и желби за да се дојде до тоа што Охрид бездруго треба да го има.
Тој чин на концертно крштевање во „Света Софија“ направен во миг на визионерско вдахновение на Ана Липша- Тофовиќ и нејзиниот пијано соработник Ладислав Перлдик, со голем ентузијазам поддржан од охриѓани и македонски културни дејци, покажа дека семето е посеано на плодна почва и од него се зародува манифестација од светско значење. Изведбата на дела од Хендл, Моцарт, Бетовен, Глук, со самиот почеток делуваше импресивно и покажа дека „Света Софија“ е дадена за тоа.
Така започна приказната што се вика фестивал „Охридско лето“. Во првите фестивалски години во програмскиот концепт преовладуваше непосредната врзаност на „Света Софија“ со вокалното музицирање, но се разбира со настојување пред сè да биде обезбеден уметничкиот квалитет од една страна, а од друга страна грижата и потребата за застапеност на дела инспирирани од светото дело на браќата Кирил и Методиј со што ќе се нагласи значењето на Охрид како лулка на словенската писменост. Во неколкуте први години на себенаоѓање и профилирање на сопствената физиономија, „Охридско лето“ силно се утврди како еден од стожерите на македонската културна традиција.
Денес, „Охридско лето“ е високоетаблиран фестивал во европски и пошироки рамки. Од 1994 година е член на Европската асоцијација на фестивали(ЕФА). Покровител на оваа најзначајна музичко-сценска манифестација во земјава е претседателот на Р.С. Македонија, а фестивалот е финансиран од Владата преку ресорното министерство за култура. Освен тоа, врвната уметничка програма која секоја година испишува уникатна приказна, ја препознаваат и генералниот спонзор А1 Македонија, како и бројно спонзори и помагатели.