Култура
Костадиновска-Стојчевска: Како министерка поднесов барање за информација од јавен карактер до Филхармонија за да добијам записници за дел од работењето

Разрешувањето на директорката на Националната филхармонија, и на целиот Управен одбор неодамна, наиде на реакции, на кои свој одговор даде министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска, на денешната прес-конференција во Владата.
Министерката рече дека Филхармонија е една од националните установи во која се слева највисок буџет од граѓаните на државата, преку Министерството за култура. Институција која има огромана поддршка и на која ѝ се подмирени сите трошоци, програмски и матерјални, и која има своја посебна сметка која ја полни по разни основи.
„Одбивам да бидам квалификувана како министерка која врши политички прогон или каков било притисок, или дека сум настапила против раководно лице кое застанало на страната на колективот, како што беше речено во реакциите. Мило ми е што поранашната директорка е заедно со вработените, но на ниту една национална институција која се финансира од државниот буџет нема да дозволам да располага со имотот и со средствата без почитување на правилниците и на соодветни одлуки“, рече министерката Костадиновска-Стојчевска која потоа наброја неколку примери од Извештајот на работната група од Министерството за култура во кој се наведени пропусти во работењето на поранешната директорка и Управниот одбор.
Комисијата од Министерството за култура изврши увид во Филахрмонија на документацијта поврзана со издавање на салата на ден 7.5.2023 година, за настан на Конвенција на жени и на документацијата поврзана со издавање на просторот под закуп на Бистро Бока.
Министерката за култура посочи дека за првиот случај, увидено дека не се исполнети обврските од член 3, 7, 8 и 9 од Договорот, според кои се предвидени обврски за договорните страни за доставување на списоци и записници, кои треба да бидат дел од договорната документација, a кои не беа презентирани на Комисијата.
„И во Извештајот на Државниот инспекторат за труд е констатирано дека не е почитуван Правилникот за ангажирање вработени лица при изнајмување на просторот. Па така ангажираните не кореспондираат со утврдениот потребен персонал предвиден во член 5 став 3 од Договорот. Со вака предвидената одредба од Договорот, за ангажирање на персонал од страна на организаторот да ракува и управува со опремата на установата која е во државна сопственост, се овозможува евентуално нестручно и несовесно ракување и можност за оштетување на опремата“, објасни министерката Костадиновска-Стојчевска. Таа додаде дека за овој настан, не е поднесено барање за изнајмување, а и не е наплатена затезна камата за задоцнета наплата на фактурата, со што директно се наштетува на Буџетот на државата, а со неангажирање професионални лица за управување со скапата опрема, се покажува несовесно однесување кон имот на институцијата.
Во однос на издавањето на просторот на бифето на Бистро Бока, не е испочитувана одлуката со која е определена квадратурата која смее да се изнајмува, како и тоа што со разни одлуки околу плаќањето на закупот, закупецот е доведен во правна заблуда околу плаќање на кириите. „Околу предвреме раскинатиот договор со Бистро Бока, е констатирано дека Управниот одбор нема донесено одлука за раскинување на договорот, што повторно е на директна штета на Буџетот“, рече министерката за култура.
Минситерката Костадиновска-Стојчевска на прес-конференцијата, осврнувајќи се на реакцијата на социјалните медиуми на поранешната директорка на Филхармонија дека имало повеќе пати инспекции во установата рече дека е тоа точно.
„Точно е дека повеќе пати имавме инспекции. Тие уследија по пријави до Мининистерството за култура за извесни неправилности во работењето. Имавме укажувања дека имало институции кои го уништиле угледот на установата. Но, ние никако не наоѓаме записници за евентуални договори со такви институции. Не можеме да најдеме записник ниту за настанот на 7 мај, и затоа јас како минситерка поднесов барање за информација од јавен карактер до Филхармонија, да ги добијам записниците. Кога ќе ја добијам информацијата, ќе излеземе сите јавно и се надевам сите, вклучувајќи ме и мене ќе пресудиме кој на кого треба да се извини. Тогаш ќе одговориме кој е вистинскиот мотив за нивните рекции и за сè што беше изнесувано во минатото, дека јас сум правела каков било политички притисок врз поранешната директорка“, изјави министерката за култура.
На крајот министерката Костадиновска – Стојчевска посочи дека според сите увиди и извештаи, од Министерството за култура и од Државниот инспекторат за труд, директорката на Филхармонија е разрешена заради несовесно менаџирање со националната установа, ненавремено и несовесно извршување на работните задачи во насока на заштита на јавниот интерес и јавните средства.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Недела на италијанскиот филм од 9 јуни во Кинотека

Од 9 до 14 јуни 2025 година ќе се одржи XXV издание на „Неделата на италијанскиот филм – ITALIAN SCREENS“.
Организиран од италијанската амбасада во Скопје, во соработка со Италијанскиот културен институт во Белград и Кинотеката на Република Северна Македонија, фестивалот е под покровителство на проектот ITALIAN SCREENS, проект за поддршка на интернационализацијата на италијанскиот аудиовизуелен сектор, чија цел е промовирањето на најдоброто од италијанската филмска продукција во странство и вклучува и алатки за поддршка на италијанската кинематографија како што се даночни кредити и средства за дистрибуција и копродукции.
На овогодишното издание ќе бидат прикажани шест од најуспешните филмски остварувања на современата италијанска кинематографија. Филмовите, сите дистрибуирани помеѓу 2024 година и првите месеци на 2025 година, се учесници на престижни меѓународни фестивали и добитници на значајни награди и признанија од критиката и јавноста.
Темата што совршено ги обединува насловите во програма е патувањето: интерпретирано во буквална смисла со значење на пат кон родната земја или далеку од неа – но исто така и како визуелно, внатрешно, егзистенцијално, временско или емоционално патување.
Во понеделник, 9 јуни, фестивалот ќе го отвори „Партенопе“ (2024), најновото ремек-дело на наградуваниот Паоло Сорентино: филм кој претставува единствен склоп на поезија, носталгија и љубов кон Неапол, родниот град на режисерот. Во центарот на наративот се наоѓа Партенопе, независна и антиконформистична жена, со магнетна убавина и вечен порив по знаење. Нејзиното егзистенцијално и симболично патување, обележано со значајни средби, љубови, пријателства и разочарувања, кое е длабоко испреплетено со она на Неапол, прекрасен и декадентен град, колку убав толку и проклет, кој во филмот станува своевиден лик, жив и неуморен.
Фестивалот ќе се затвори во сабота, на 14 јуни, со филмот „Дијаманти“ (2024), новиот кинематографски успех на Ферзан Озпетек, кој ја освои наградата „Давид Ди Донатело од гледачите“ оваа година. Сместен во римска кројачка работилница во 1974 година, филмот ја раскажува приказната за човечките и работните односи на група жени вклучени во кроењето филмски костими. Преку овој микрокосмос, Озпетек истражува универзални теми како што се борбата против патријархатот, потрагата по идентитет, љубовта и пријателството. Резултатот е хармонично и полицентрично дело кое го слави женското соучесништво и отпорност.
Сите филмови ќе се прикажуваат на оригинален јазик со титлови на македонски и на англиски јазик. Проекциите ќе се одржат во историската Кинотека на Република Северна Македонија и ќе започнуваат во 20:00 часот.
Култура
„Кратка меморија“ – нова книга од Милица Димитријовска-Радевска

Книгоиздавателството „Панили“ ја објави поетската книга „Кратка меморија“ пд поетесата Милица Димитријовска-Радевска.
Како што истакнува Весна Мундишевска-Велјановска, оваа книга е мемориски регистар на складирани податоци, настани, случки, размислувања, укажувања… сместени во ќелиите на меморијата на една временска рамка која, и покрај активното темпо на збиднувањата, сѐ повеќе ја губи суштинската комплексност, и бледнее присвојувајќи еднозначни карактеристики.
Во едноличноста на бинарното постоење, оваа меморија тежнее да ги заштити вредностите од нивната маргинализација, да го реституира и она малку човечко што останало во нежната душа на човекот, всушност – да го сочува сопствениот капацитет, дури и да се надгради себеси елиминирајќи ја опасноста од предзнакот „кратка“, нагласено е во рецензијата.
„Во силно апострофираната конкретност на живеењето опеана во стиховите од „Кратка(та) меморија“ зјаат бројни празнини на помнењето. Боли отсуството на топлина, неодлучноста, недовербата, суетата, вришти заборавеноста, живи рани отвора обезвреднувањето – „животот вреди 10 грама чоколадо“ („Вредност“)… Во време на дигитализација и актуелната електронска комуникација, се чини како човекот да се подзагубил, како попатно да си го загинал идентитетот, како да молкнал сред преплетените фрекфенции на празните муабети, како да го закочил срцето во пребрзото темпо на стрелките од часовникот виснат на ѕидовите од галеријата на новото време. Како да му се подизгребало огледалото на средбите, па сега двонасочноста на изустената срдечност се извиличила во бесрамна себичност на збунето човече кое станува „вретено без предено, чепорошка на исколвана суета“, нагласува Мундишевска-Велјановска во рецензијата за новата книга на Димитријовска-Радевска.
Инаку, во песните од „Кратка меморија“ има и зајадливи нискости, вулгарности, пцости и гадости, подводаџии, есапџии, фалбаџии, расколници, луѓе со камења во срцата но и луѓе засегнати од сиот тој метеж кои во својата збунетост се повлекуваат во својата корупка барајќи го островот на својот спокој.
– Се чини дека стиховите на „Кратка меморија“, поотворено и погласно од претходните книги на поетесата, укажуваат на опасноста од жонглирањето на човекот по работ на амбисот и предупредуваат дека лесно може да нѐ проголта заборавот. Наместо разновидни прашања за егзистенцијалноста, овие стихови носат констатации со бројни извичници кои ја соголуваат лажната слика на среќно живеење сред пустината на духот, подвлечено е во првиот критички одглас за книгата.
Милица Димитријовска-Радевска е авторка на неколку поетски книги. Членува во Друштвото на писателите на Македонија и во Македонското научно друштво од Битола. Својот научен и истраќувачки труд го има реализирано и како коавторка на наставното помагало ,,Јазикот и графиката“. Има учествувено на голем број книжевни манифестации. Нејзината поезија е преведена на српски, англиски, романски јазик. Авторка е и на критички огледи, записи и рецензии за дела на повеќе современи македонски автори.
Поетската книга „Кратка меморија“ е достапна во книжарниците на „Матица македонска“.
Култура
Започнува 59. МТФ „Војдан Чернодрински“ во Прилеп

Со претставата „12“, во режија на Синиша Евтимов, на Македонскиот народен театар, вечерва во 20 часот во големата сала на Центарот за културата „Марко Цепенков“ во Прилеп ќе биде отворено 59. издание на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“.
Организаторите велат дека голем интерес за фестивалот покажува прилепската публика и годинава, што се докажува и со фактот дека неколку претстави и пред почетокот на фестивалот се веќе распродадени.
На изведбата на актерите од МНТ, ќе претходи доделување на наградите за животно дело Соња Михајлова, Снежана Коневски-Руси и Гоце Тодоровски. На свеченото отворање ќе се обратат Ана Стојаноска, уметнички директор и селектор на програмата, министерот за култура и туризам Зоран Љутков и прилепскиот градоначалник Борче Јовчески.
Девет претстави во официјална селекција, четири во независна програма и една во придружна се селектирани за програмата на 59. МТФ „Војдан Чернодрински“, што ќе трае до 13 јуни под мотото „Смеј се и осмели се“.
„59.издание на фестивалот е спремно, внимателно спакувано, прецизно креирано со огромна љубов и почит кон сите учесници и гости. Во духот на мотото на фестивалот и се смеевме и осмелувавме низ предизвиците во текот на оваа година, но како тим покажавме и покажуваме, заедно со градот и целата поддршка од Министерството за култура и туризам и општествено-одговорните компании, дека Прилеп е единственото место за достојно да се слави театарската уметност. Посебна љубов кон целата публика која постојано покажува зошто е тоа така“, изјави Стојаноска.
За фестивалските награди и годинава ќе одлучува меѓународно жири, во состав: Нела Оташевиќ, продуцентка од Црногорско народно позориште, Иван Меденица, театролог и професор од Белград и Лилиа Абаџиева, театарска режисерка од Бугарија.
На програмата повторно ќе бидат детската зона, промоции на книги, разговори на тркалезна маса. Годинава, наместо досегашната платформа „Автор во фокус“ во која се славеше опусот на еден значаен автор за македонскиот театар, годинава ќе биде ставен фокусот на тројца мошне значајни театарски дејци од Прилеп. Тоа се: актерот и долгогодишен директор на нашиот фестивал Кирил Ристоски, актерот Благоја Спиркоски Џумерко и драмскиот автор и писател Благоја Ристески Платнар.
Новина е програмата „Драмолетање“, односно пичинг на кој неколкумина драмски автори ќе ги претстават своите дела. На тој начин фестивалот се труди да го поттикне домашното драмско творештво, но и поставување на истото на театарските сцени.
Фестивалот ќе биде затворен на 13 јуни со „Вистината“ на Театар Комедија.