Контакт

Култура

Костадиновска-Стојчевска: Новиот предлог-закон за културата се изготвува со јавна дебата и отворен пристап на сите засегнати субјекти

Објавено пред

Во Кинотеката денеска се одржа јавна дебата за предлог-законот за културата, кој е јавно достапен на Електронскиот национален регистар на прописи.

dobivaj vesti na viber

Предлог-законот за културата го изготвија: Министерството за култура; експерти од областа на културата, на културните политики и на менаџментот; претставници од независната културна сцена; претставници од организаторите на настани (т.н. ивент-индустријата); претставници од двата репрезентативни синдиката во културата – СОНК и СКРМ и вработени во установите од областа на културата.

Пред почетокот на дискусијата присутните ги поздрави министерката за култура, Бисера Костадиновска-Стојчевска, која информира дека на предлог-законот за културата се работеше подолг временски период и им се заблагодари на сите што досега активно и конструктивно се вклучија во неговото изготвување.

„Овој закон е правна рамка, која е неопходна за да се уреди еден креативен и слободен простор, како што е културата, која ќе нè доближи до европските модели на остварување на културата и до современите тенденции за развој на уметноста и културата. Културата е важен двигател на промените во едно општество“, рече Костадиновска-Стојчевска.

Министерката за култура додаде дека Министерството за култура со години е отворено за сите забелешки и потреби што се јавуваат во тековното работење на институциите и на независната сцена и во минатото изготвуваше измени на постојниот закон за да се олесни работата во секојдневието, а сега, од 2017 година наваму, активно работи на овој предлог-закон, со кој, како што истакна, ќе постигнеме современа правна рамка како основа за развој и унапредување на условите за уметничко творење и за заштитата на културното наследство.

Во партнерска атмосфера во изминатите години искрено и посветено беа и се вклучени голем број експерти, а како што нагласи Костадиновска-Стојчевска, тоа уверува дека добиваме современа правна рамка, која ќе ја унапреди оваа сфера како темелна вредност за секоја држава.

„Искрено се надевам дека имаме стимулативна основа и поволен амбиент за остварување на културата, усогласена нормативна рамка, која ќе обезбеди професионално и правично остварување на сите облици на културата, на начинот и условите за финансирање, правата од работен однос во областа на културата и правата од работен однос во националните установи, како и други прашања од интерес за културата“, нагласи министерката за култура.

Таа изрази уверување дека со овој предлог-закон сме на вистинскиот пат приклучувајќи се кон современите тенденции што ја третираат културата како исклучително важен фактор на општествениот напредок.

Владимир Ангелов, член на работната група и директор на Кинотеката на Северна Македонија, го образложи текстот на новиот предлог-закон за културата.

Ангелов истакна дека со предлог-законот се уредуваат: остварувањето на јавниот интерес во културата во Република Северна Македонија; субјектите што го остваруваат јавниот интерес во културата; основањето, раководењето и управувањето со установите од областа на културата; начинот и условите за финансирање на јавниот интерес во културата; надзорот над спроведувањето на овој закон, како и други прашања од интерес за остварувањето на јавниот интерес во културата.

„Како новина, со овој предлог се утврдени мерливи, јасни и прецизни критериуми за избор на органите за раководење и за управување со јавните установи, со што ќе се придонесе за зголемување на професионалноста во раководењето и управувањето на установите од областа на културата. Исто така, со предлог- законот е даден правен основ за спроведување на втората фаза од децентрализацијата во културата, односно за пренесување на надлежностите на основачките права на дел од националните установи од државно на локално ниво, а тоа претставува една од основните претпоставки за темелна реформа во културата“, додаде Ангелов.

Во посебна глава од законот е уредено финансирањето на јавниот интерес во културата како еден од клучните сегменти на реформата во културата, со што ќе се овозможи поотчетно и потранспарентно финансирање на проектите и работата на установите од областа на културата.

„Како клучни прашања утврдени со овој предлог, меѓу другото, се и: донесување годишен план за финансирање на културата, со кој ќе се утврдат приоритетите за финансирање на културата за следната година и како новина е донесувањето план за финансирање на заштитата на културното наследство за период од пет години. Новина е утврдената обврска предлог-годишната програма за работа на националната установа, со исклучок на предлог-годишната програма за работа на национална установа од областа на заштитата на културното наследство, задолжително да содржи најмалку еден проект што ќе биде реализиран во партнерство/копродукција со автори, уметници, културни работници, самостојни уметници, здруженија и фондации од областа на културата, млади уметници и правни лица, кои вршат дејности или активности од областа на културата, како и проекти со кои се афирмира културата на припадниците на заедниците во Република Северна Македонија или да содржи најмалку еден проект на друг носител на проект што ќе се реализира во просторот што го користи националната установа. Новина во законот е министерот за култура да може да склучи и посебен договор/програма за повеќегодишно финансирање одреден проект или активност на националната установа во согласност со Законот за буџетите“, појасни Ангелов.

Други новини се: се дава можност и менаџери во културата, куратори и стручните работници во областа на заштитата на културното наследство да може да се стекнат со правото на поволности како самостојни уметници; стручната евалуација на проектите доставени на конкурсите на Министерството за култура да ја вршат оценувачи што ќе бидат избрани на јавен повик; можноста врз основа на конкурс да се склучи договор за период од три години за финансирање програми, односно проекти на приватни установи, здруженија и фондации и на други правни лица, чиј основач не е Република Северна Македонија, односно единиците на локалната самоуправа, односно кои не се основани со јавни средства; поимот даватели на услуги се заменува со поимот носители на дејност; наместо досегашната реаудиција, утврдено е дека во постапката за унапредување на уметникот му се врши проверка на уметничките способности за повисокото место за кое се унапредува и друго.

Новина со овој предлог-закон е пропишувањето постапка во која доколку при вршењето надзор над работата на органите на општината и на Градот Скопје, Министерството за култура констатира дека и покрај дадените укажувања и преземените мерки и активности, органите на општината и на Градот Скопје не го обезбедат извршувањето на работите, кои со закон се утврдени како нивна надлежност и за чие извршување се одговорни општината и Градот Скопје, по сила на овој закон може да им се одземе вршењето на соодветната надлежност.

Сите забелешки и предлози дадени на јавната расправа беа нотирани и ќе бидат разгледани, а некои од дискутантите најавија писмени сугестии.

Министерството за култура и работната група продолжуваат со работа на финализирање на предлог-законот за култура.

Култура

Македонската филхармонија со Ана Кондратенко ќе гостува во Гевгелија

Објавено пред

Со концертот насловен „Бајка“, оркестарот на Македонска филхармонија в четврток (18 септември) со почеток во 20 часот ќе гостува во Домот на културата во Гевегелија. Како солистка на овој концерт ќе настапи виолинистката Анна Кондратенко, концертмајстор во Филхармонијата.

dobivaj vesti na viber

На концертот во Гевгелија, Кондратенко воедно ќе го води оркестарот во изведбата на композициите „Come in!“ („Чукни и влези“) од Владимир Мартинов и „Писма до пријателите“ од Гија Канчели.

Кондратенко родена е во Новосибирск, Русија, каде што почнува да свири виолина на четиригодишна возраст. Своето музичко образование го започнува во Специјалната музичка школа во класите на О. Марченко и А. Гвоздев, а продолжува во класата на проф. В. Третјаков на Високата музичка школа во Келн, каде што дипломира во 2004 година.

Како солист и концерт-мајстор настапува со Младинскиот симфониски оркестар (Новосибирск), Симфонискиот оркестар на Филхармонија (Новосибирск), Интернационалниот симфониски оркестар (Мичиген, САД), Klassische Philharmonie Bonn (Германија), Philarmonie der Nationen и други во Русија, Украина, Унгарија, Германија, Шпанија, Франција, Бразил, Америка, Малезија, Кина, Либан и Јапонија. Исто така, учествува на различни мастер-курсеви (кај Z. Bron, D. Zigmondi) и фестивали, меѓу кои: Mozarteum (Австрија), Holzhausen Musiktagen (Германија) и др. Таа е победник на многубројни серуски и меѓународни натпревари, меѓу кои и Ерденко и Мравински во Русија и Ј. Ниман во Германија.

Пред две години, Кондратенко го основа квартетот „Филхармонија“ составен од членови на оркестарот на Македонската филхармонија, со кој остварува настапи на домашни и на меѓународни фестивали. Моментно работи како концерт-мајстор и солист во оркестарот на Македонската филхармонија и како концертмајстор и солист на оркестар на „F.A.M.E.S Project“ во Скопје, наведуваат од НУ Филхармонија на РСМ.

Прикажи повеќе...

Култура

Филмови од најрелевантните филмски фестивали годинава на ИФФК „Браќа Манаки“: Најважна е визуелната естетика бидејќи е фестивал на кинематографери

Објавено пред

ИФФК „Браќа Манаки“ е наша гордост и годинава ќе има исклучително квалитетно издание, со квалитетна програма и доста возбудливо, оценува директорот Димитрија Доксевски.

dobivaj vesti na viber

Селектор на главната програмата на фестивалот е Слаѓан Пенев.

-Ова е фестивал на кинематограферите и најважна е визуелната естетика. И тоа е првиот критериум според кој ги проценуваме филмовите во текот на 12 месеци помеѓу едно и друго издание на фестивалот. Годинава имаме избор од филмови од најрелевантните филмски фестивали, добитници на награди, на отворањето ќе биде прикажан македонскиот филм „Мајка“ на Теона Стругар Митевска, кој претходно имаше премиера на програмата „Хоризонти“ на филмскиот фестивал во Венеција, а на затворањето ќе биде прикажан македонскиот филм „Диџеј Ахмет“ на Георги М. Унковски, наградуван на голем број фестивали, вели Слаѓан Пенев.

Програмата на главната селекција Камера 300 ја сочинуваат филмовите: „Мајка“ во режија на Теона Стругар Митевска, кинематографер Виржини Сен Мартан, „Диџеј Ахмет“ во режија на Ѓорѓи М. Унковски, кинематографер Наум Доксевски, Сништа (секс, љубов) во режија на Даг Јохан Хаугеруд, кинематографер Сесили Семек, „Сират“ во режија на Оливер Лаше, кинематографер Мауро Херсе, „Одмазничка“ во режија на Доминик Седлар, кинематографер Дејвид Мекфарланд, „Ѓаволот пуши (и ги чува изгорените кибритчиња во истата кутија)“ во режија на Ернесто Мартинез Бусио, кинематографер Одеи Забалета, „Се уште сум тука“ во режија на Валтер Салес, кинематографер Адријан Теихидо, „Посетител“ во режија/ кинематографер Витаутас Каткус, „Мирен живот“ во режија на Александрон Авранас, кинематографер Олимпија Митилинау, „Нов бран“ во режија на Ричард Линклејтер, кинематографер Давид Шамбиј, „За паѓањето“ во режија на Лаура Кареира, кинематографер Карл Киртен.

Жири комисијата на филмовите од официјалната селекција во компетиција за ЗЛАТНАТА КАМЕРА 300 го сочинуваат: Денис Ленуар, претседател на жирито, Астрид Хојбрантнер, кинематограферка, Валерио Карузо, директор на веб-страницата „Синеуропа“, Асја Крсмановиќ е босанска сценаристка, драматургинка и истакната програмерка на филмски фестивали и Митко Панов, филмски режисер.

Марија Апчевска заедно со Атанас Велковски ја селектираа интернационалната краткомрежна програма.

-Годинава ќе бидат претставени 14 наслови од целиот свет, од Европа, Америка, Азија, Австралија… Ќе има филмови од Швајцарија, Турција, Сингапур, Филипини. Оваа програма го слави краткиот филм како засебна форма и дозволува слобода, од аспект на камера и кинематограферски достигнувања. Како и досега во оваа програма, меѓу другите наслови ќе има и македонски филм „Нова енергија“ на режисерите Сара Климовска и Радован Петровиќ, а дополнително меѓу 14-те филмови ќе биде прикажана и нашата копродукција, филмот „Лојнес“, кој имаше премиера на годинашниов Канскиот филмски фестивал, вели Апчевска.

Посочува дека дел од филмовите се со социјални теми, со авантуристички приказни. Тоа се филмови кои имале премиери на големи фестивали, биле добитници на награди, но и има и филмови на нови имиња.

Во селекцијата за кратки филмови ќе бидат прикажани следниве наслови: „Боговите“, „Гаранција“, „Добредојде дома“, „Лојнес“, „Низ твоите очи“, „Нова енергија“, „Осаменоста на гуштерите“, „По изгрејсонце“, „Победа“, „Поради тебе“, „Светлината беше прекината“, „Сино срце“, „Човечки глас“, „Кога гуските летаа“.

За оваа селекција ќе одлучува жирито во состав: Тудор Владимир Пандуру, кинематографер, Марко Брдар, кинематографер и Марија Џиџева, режисерка.

Кумјана Новакова e селекторка на документарната натпреварувачка програма на „Браќа Манаки“.

-Програмскиот концепт на натпреварувачката документарна програма на овогодинешното издание на ИФФК „Браќа Манаки“ се води од неколку начела, од кои најзначајни се како и секогаш во програмската селекција за Манаки – креативната храброст и посебноста на ликовниот филмски израз, односно иновативноста во кинематографскиот пристап, но посебно за документарната натпреварувачка програма и општествената одговорност и ангажман.

Програмата ќе претстави 8 филмски остварувања од цел свет – Европа, Јужна Америка, Блискиот Исток, како и од нашиот регион, а кои ги обединуваат актуелни социјални, еколошки, економски, политички и културни теми.

Заедничко за сите филмски дела е што преку специфичниот филмски израз кинематограферите на селектираните филмови исклучително креативно успеваат да ни го отворат светот на доку-фикцијата и хибридните доку-фиктивни форми.

Она што е посебно за оваа година е што документарната натпреварувачка програма обединува долгометражни и кратки, односно среднометражни филмови. Документарниот филм е простор на експериментирање во и со формата, и од тие причини се враќаме на правилото дека во оваа натпреварувачка програма подеднакво внимание заслужуваат филмовите со сите траења, и сите се во конуренција за Железна камера: 4 среден-метар (со траење од 20 до 30 минути, и 3 долгометражни со траење над 70 минути), вели Новакова.

За железна камера 300 ќе одлучува жирито за најдобар визуелен пристап е составено од тројца членови : Лара Виланова, Карла Црнчевиќ и Роберт Јанкулоски.

Од оваа селекција на 46. издание на ИФФК „Браќа Манаки“ ќе бидат прикажани филмовите: CONTROL ANATOMY, Cinematographer: Mahmoud Alhaj, SLET 1988 Marta Popivoda, Cinematographer: Ivan Markovic, L’mina Randa Maroufi, Cinematographer: Luca Coassin CCS, What We Ask of a Statue Is That It Doesn’t Move Daphné Hérétakis, Cinematographer: Robin Fresson, Daphné Hérétakis, Gymnasts Frédérique Menant, Cinematographer: Guillaume Mazloum, Say Goodbye Paloma López Carrillo, Cinematographer: J. Daniel Zuñiga, The Ground Beneath Our Feet Yrsa Roca Fannberg, Cinematographer: Wojciech Staroń, When The Phone Rang Iva Radivojević, Cinematographer: Martin DiCicco

Ханис Багашов ја селектираше студентската програма.

-Студентската програма обединува филмови од млади автори од филмските училишта низ Европа и пошироко. Секој филм носи свој посебен израз, а заедно прават живописен мозаик од перспективи, култури и традиции на визуелно раскажување. Од интимни и лични приказни до формално смели експерименти, овие филмови не само што ја откриваат креативноста на една нова генерација, туку и ја истакнуваат суштинската улога на кинематограферите во обликувањето на значењето, атмосферата и емоцијата на филмот, вели Багашов.

Ќе бидат прикажани: „Сенките на Месечината“, „Во топли води“, „Ментор“, „Биково око“, „Потомство“, „Со среќа, Сара!“, „Дома ми се чини дека сакам да си одам“, „Светло месо“, „Мирисот на цвеќињата“, „Лавина“, „Костимот за капење“, „Каде одиш“, „Противпожарна вежба“, „Потруди се“, „Еднорогот во пантолони за снег одеднаш избега“.

Прикажи повеќе...

Култура

Инвестиции за заштита на културното наследство и развој на културниот туризам, најавија надлежните

Објавено пред

Министерот за култура и туризам Зоран Љутков, заедно со стручниот тим од Заводот и Музеј – Струмица, денеска реализира работна посета на општините Дојран и Гевгелија, со цел увид во тековните и во планираните проекти од областа на културата и културното наследство.

dobivaj vesti na viber

Во Стар Дојран беше извршен увид во црквата „Св. Илија“, значаен објект од 19 век, со висока историска, архитектонска и духовна вредност. Министерството најавува продолжување на активностите за конзервација и реставрација на овој објект, кој претставува симбол на духовното и на културното наследство на регионот.

Особено внимание оваа година е посветено на капиталниот проект за изградба на музеј на вода преку реконструкција на праисториска наколна населба на Дојранското Езеро. Во тек се заштитни археолошки истражувања на локалитетот Мрдаја, а основниот проект за изградба на музејот се очекува да почне во 2026 година. Идејниот проект е изработен од Заводот и Музеј – Струмица.

Музејот, кој ќе биде поставен директно на површината на езерото, ќе функционира како жив музеј на отворено, со висока едукативна и туристичка вредност. Со ваквиот пристап Дојран добива можност да се позиционира како водечка дестинација за културен и археолошки туризам во поширокиот регион, најавија од Министерството.

Во рамките на посетата на Гевгелија беше извршен увид во реализацијата на проектот за целосна реконструкција на Старата чаршија, заштитено културно наследство од XIX век. Вредноста на инвестицијата изнесува над 40 милиони денари, а проектот опфаќа: реставрација на фасадите на старите дуќани, поплочување со гранит, поставување нова урбана опрема и осветление, целосна реконструкција на подземната инфраструктура.

Со завршувањето на проектот Чаршијата ќе ја задржи својата автентичност, а истовремено ќе се трансформира во современо културно-туристичко јадро, привлечно и за жителите и за посетителите.

Вечерва, во рамките на посетата, министерот за култура и туризам Зоран Љутков ќе присуствува на фестивалот „Вкуси го југот“.
Како носител на титулата град на културата, Гевгелија се етаблира како центар на културни настани, фестивали и манифестации, кои значајно придонесуваат за развојот на локалната економија, туризмот и културниот живот во регионот.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија8 часа

Град Скопје не е надлежно за фабриката во Трубарево, „Вардариште“ е на Гази Баба, кај си да писнеш за УСЈЕ, му порача Арсовска на Ѓорѓиевски

Градоначалничката на Скопје, Данела Арсовска со објава на социјалните мрежи по последните случувања со пожарите во Трубарево, „Дрисла“ и „Вардариште“...

Македонија9 часа

Опожареното место е затрупано со песок за да се спречи понатамошно тлеење на опасни материи, состојбата во Трубарево е под целосна контрола, уверуваат надлежните

Во Министерството за животна средина и просторно планирање денеска се одржа брифинг со медиумите за состојбата по пожарот во складиштето...

Топ9 часа

Скопјанeц ги убил девојката и татко и во Велес, па се самоубил

Денеска (15.09.2025) во 15:30 часот во СВР Велес е пријавено е дека на ул.,,Кочо Рацин“ во Велес е пронајдено женско...

Македонија10 часа

Нема зголемена радијација во почвата и воздухот по пожарот во Трубарево, соопшти ИЈЗ

Од Институтот за јавно здравје информираат дека се во континуирана координација со Инспекторатот за животна средина, Министерството за здравство и...

Македонија11 часа

Кирков до Арсовска: Знаете ли дека ви изгореа „Дрисла“, „Вардариште“, а Скопје е затрупано со смет кој не го собирате

Советнинкот во Советот на Град Скопје од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, Стефан Кирков, со објава на социјалните мрежи ја праша градоначалничката...

Македонија13 часа

Ноќеска Итната помош 13 пати интервенирала во Трубарево, едно лице е пренесено на Токсикологија

Во текот на изминатата ноќ заклучно со попладнево во реонот на Трубарево се извршени 13 интервенции од Итната медицинска помош,...

Топ14 часа

Повреден 18-годишник, велосипедист во Чаир испукал кон него неколку куршуми и избегал

Ноќеска ургентниот центар на комплексот клиники „Мајка Тереза“ во полиција пријавил дека кај нив е донесен 18-годишник повреден од огнено...

Македонија15 часа

(Видео) Ангелов: Пожарот во Трубарево е целосно изгаснат, состојбата во „Дрисла“ е драстично подобрена

Пожарот во Трубарево е целосно изгаснат, целата опожарена површина е затрупана со песок и земја. Утрово покажуваше на неколку места...

Македонија16 часа

(Видео) Хибридниот напад од странски центри е смешно алиби за неспособност на Мицкоски, вели Филипче

Претседателот на СДСМ, д-р Венко Филипче, денеска силно ги нападна изјавите на премиерот Мицкоски дека државата била цел на хибриден...

Македонија16 часа

За да нема чадење од „Вардариште“, треба да се најде пристоен дом за над 200 луѓе што живеат среде депонијата, а некои од нив потпалуваат, вели Тошковски

Во решавање на проблемот со депонијата „Вардариште“ треба да се вклучат сите институции, да им се најде соодветен дом на...

Македонија16 часа

(Видео) „Дуото Апасиев – Мециновиќ си пикнало во џебот милиони од партијата Левица, а на поддржувачите им велат донирајте ни пари“, вели Манасиевски

„Дуото Апасиев-Мециновиќ си пикнало во џеб милиони од Левица, а на поддржувачите им велат донирајте ни пари. Глумците Апасиев и...

Македонија17 часа

(Фото) Презентирано визуелното решение за новата Универзална сала

Денеска, пред македонската јавност беше презентирано визуелното решение за новата Универзална сала – модерен и функционален објект, кој ќе го...

Македонија17 часа

(Видео) Граѓаните го блокираа мостот „Близнаци“: секој ден без акција значи уште еден ден вдишување отрови

Граѓаните, утрово, од 7.30 часот, еден час ја блокираа крстосницата кај мостот „Близнаци“ помеѓу општините Аеродром и Гази Баба. „Овој...

Македонија18 часа

(Видео) Запленети 204 банкноти и монети за колекционерски цели

Запленети се 204 банкноти и монети за колекционерски цели, чија вредност е проценета на 700 илјади денари. Случајот е откриен...

Македонија18 часа

„Скопје се труе, Изет се крие: од потпретседател на Али Ахмети, заврши како портпарол на Мицкоски“, велат од ДУИ

„Демократската унија за интеграција изразува длабока загриженост за еколошката катастрофа што го погоди главниот град по избувнувањето на пожарот во...

Македонија20 часа

„Доста беа приказни, за еколошката катастрофа во Скопје мора да има политичка и кривична одговорност“, велат од СДСМ

„Македонија има неспособна власт која раскажува приказни додека горат депонии и фабрики, а граѓаните ја плаќаат цената со сопственото здравје....

Топ22 часа

Двајца претепале човек во Паркот на жената борец: починал во болница, Обвинителството бара притвор

Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје донесе Наредба за спроведување истражна постапка против две лица за кои постои основано...

Македонија1 ден

Побаран притвор за четири лица во врска со пожарот во Трубарево

Скопското Обвинителство поведе постапка против четири лица поради сомнение за загрозување на животната средина и природата со отпад, во врска...

Македонија1 ден

Се користи специјална пена врз песокта за да се доизгасне чадењето во Трубарево

Од опожарениот простор во Трубарево моментално има слабо чадење само од неколку места кои веќе се затрупани, информира директорот на...

Македонија2 дена

Онлајн настава една недела во четири училишта во Гази Баба поради пожарот во Трубарево

Министерството за образование и наука информира дека наставата во основните училишта „Крум Тошев“, „Његош“, „Вера Јоциќ“ и „Наум Наумовски Борче“...