Контакт

Култура

Лена Стефанова ​- „110 години од раѓањето“ – јубилејна изложба во Чифте амам

Објавено пред

На 20 декември, во 12 часот, во Чифте амам, ќе биде отворена јубилејната изложбата „110 години од раѓањето“ на уметницата Лена Стефанова.

dobivaj vesti na viber

На отворањето пригодно обраќање ќе имаат историчарката Викторија Васева-Димеска и д-р Дита Старова-Ќерими, директор на Националната галерија.

Голем предизвик е организирањето јубилејна изложба и одбележувањето 110 години од раѓањето на уметницата Лена Стефанова. Јубилејните изложби секогаш се повод за констатација како нечие творештво на посебен и специфичен начин ја обележало својата епоха. Пишуваните текстови и аналитичките студии што се посветени на животот и делото на Лена Стефанова се многу малку. Секако дека мал број каталози од нејзините постхумни изложби даваат некаков увид во нејзината уметност, но се работи за релативно кратки текстови што не влегуваат во некаква детална анализа на нејзиното творештво.

Во историјата на современата македонска ликовна уметност, Лена Стефанова зазема втемелувачко и изделено место. Таа ѝ припаѓа на генерацијата уметници кои чувствувајќи ја и доживувајќи ја моралната и духовната тензија на своето време, се вклучиле во современиот живот, без двоумење ги прифатиле тековите на современата ликовна уметност.

Лена Стефанова има голема улога во културата на уметноста како прва уметница во современата македонска ликовна уметност. Се школувала во престижното француско училиште (EcoleFranco-Serbe) во Скопје и го завршува во учебната 1930 година. Во текот на школувањето го посетува ателјето на Олга Бенсон (1924 – 1928), каде што ги стекнува првите ликовни искуства. Во ова школо Лена црташе, сликаше, изработуваше акварели и се предаде на учењето на занаетот. Овој период остава траен белег врз нејзината определба за сликарството. Член на Друштво на ликовните уметници на Македонија станала од неговото формирање во 1945 година и учествувала на сите позначајни групни изложби заедно со основоположниците на современата македонска ликовна уметност: Личеновски, Мартиновски, Владимирски, Коџоман, Белогаски и други. Во периодот од 1945 до 1976 година работела како ликовен педагог во Женската гимназија во Скопје, во гимназијата во Велес и во неколку основни училишта. Двапати имала прекин во педагошката дејност и тогаш работела како дизајнер во одделот за килимарство во Институтот за фолклор, потоа како илустратор во весникот „Нова Македонија“ и како слободен уметник.

Таа го сликаше она што го гледа, што го чувствува, што го сака – слики од нејзиното непосредно опкружување: топлите бои на есента, лелеавите пејзажи, селските амбиенти, скромните градски визури, историските, митските личности од нејзината почва, миризбата на цвеќето, овошјата, мртвата природа… што се шират во патријархалниот амбиент, нешто свое, автохтоно и специфично.

Исполнета со чувство за новото време и свесна за новите состојби и синтези во уметноста, ја развиваше и продлабочуваше потребата да ја експлоатира традицијата, да го резимира она што го учела и да го изостри критериумот за избор. Компонентата што ја урамнотежуваше, посредно коегзистенцијата на сезанизмот и естетскиот рационализам, стана еден вид подготовка за ликовната естетика која го обележа карактерот на нејзиното творештво. Се определи за сублимирање на постимпресионистичките искуства, за реалниот однос кон природата, ставајќи го акцентот, уште на самите почетоци, на поетскиот реализам, на поетиката на мотивот, на автентичноста на уметничката порака, тргнувајќи од мотивот кон чувствата, кон барање на идентитетот, на реалниот и непосреден внатрешен живот. Во интимата на сликовните преобразби во природата, ја бараше атмосферата на мотивот за да создаде свои светови, врз контурите на визуелната стварност. Делата на уметниците со кои изложуваше (основоположниците на македонската современа уметност : Мартиновски, Личеноски, Владимирски, Коџоман, Белогаски…) и помалку или повеќе видливите влијанија од европските уметнички метрополи (посредно) претставуваа повеќе поттик и можност да ги провери и дополни своите сознанија и ставови отколку модел кој безрезервно ќе го прифати.

Нејзиното творештво е целовито и доследно, без потреси, без нагли амплитуди, без подеми и падови, без резигнираност, без драстично видливи одрази и белези од нејзиниот слоевит и трауматичен живот. Достоинствено ги носеше своите мачни спомени, без патетика и наративност, му се посвети на разубавениот свет на сликата, зад кој, во длабочините на пејзажите, пределите, мртвите природи и портретите, постојано тлееше некоја носталгија и достоинствена тага некоја коприна, под која тивко се слушаше елегичната мелодија на нејзината животна приказна.

Нејзиниот уметнички придонес е огромен иако животната судбина и била особено тешка, така што нејзиниот живот бил постојана борба и барање на суштината на животот, љубовта, природата, пејзажот, акварелот итн.

Лена Стефанова твори до крајот на својот живот, во подоцнежните години тоа го постигнува седејќи до прозорецот и сликајќи до таму до каде што достигнува нејзиниот поглед. Активна, креативна, борбена во уметничката егзистенција, за новата форма и секогаш за ЧОВЕКОТ.

Патокази во уметноста не постојат, постојат во светот на духот, умот, сетилата, што, пред сè, во себе ги носи авторката за да цутат и да даваат плодови поскапоцени од материјалните добра.

Куратори на изложбата се Татјана Бундалевска и Елена Иванова и ќе биде поставена до февруари 2024.

Култура

Македонски претставници на најголемиот Меѓународен уметнички фестивал во Шангај

Објавено пред

Од

На покана на ChinaSPAF 2025 и Network of Silk Road Arts Festivals, Џез Фабрика Фестивалот и Народниот театар од Битола ја претставија Македонија на 24-тиот Меѓународен уметнички фестивал во Шангај, Кина, како дел од 5-та годишна конференција.

dobivaj vesti na viber

Како еден од највлијателните фестивали од ваков вид во Кина, CSIAF е годишен фестивал што трае еден месец и се одржува во Шангај од 1999 година. Фестивалот, кој се одржува од средината на октомври до средината на ноември секоја година, опфаќа сценски уметности, визуелни уметности, музика, танц итн.

Саемот за изведувачки уметности CSIAF (ChinaSPAF) е водечкиот годишен пазар за нови дела од Кина, кој ги поврзува уметниците и уметничките професионалци од целиот свет. По големиот успех на минатогодишното издание, оваа година понуди уште побогата содржина, подлабоки разговори и нови можности за соработка.

Оваа година, ChinaSPAF конференцијата се одржа од 17. до 20. октомври 2025 година во Шангај.

Џез Фактори фестивалот претставен од директорот на истиот, професорот Сашо Поповски и Народниот театар од Битола, претставен од долгогодишниот новинар од областа на културата, воедно и ПР, Неда Маретиќ, ја претставија Битола, Македонија, но и Југоисточна Европа, споделувајќи ја визијата за поврзување на културите преку џезот, театарот и креативноста.

„Нашето учество означува уште еден чекор во нашата мисија да „Одиме во светот“, а воедно да го донесеме светот во Битолa – градејќи мостови меѓу уметниците, публиката и заедниците ширум светот. Чест ни е што креативната енергија на Битолчани резонира на меѓународната сцена и сме благодарни на сите што го поддржуваат нашето патување на звук, соработка и културен дијалог. Оваа година можам да кажам дека организацијата на фестивалот е на многу повисоко ниво и зголемен е бројот на претставници кои ја посетуваат конференцијата, а од друга страна се сретнав со многу пријатели од минатата година, воспоставивме комуникација со нови лица и партнери. Една од тие соработки ексклузивно можам да откријам е со еден фестивал во Кина и еден фестивал во Куба, така што се надеваме следната година да биде доста плодна за нашиот фестивал“, изјави професорот Сашо Поповски, директор на Џез Фактори фестивалот.

„Кога не поканија на фестивалот благодарение на проф. Поповски, не се двоумевме за претставување на институција, па го избравме Народниот театар и неговата долгогодишна успешна дејност. Чест ми беше да можам пред толку голем аудиториум во Шангај, да зборувам за најстариот театар во Македонија, од првата претстава на македонски јазик токму во Битола, до претставувањата на повеќе светски сцени од Глоуб во Лондон до гостувањата два пати во Кина на светски реномирани театарски фестивали, за кои гостувања организаторите на конференцијата со задоволство се потсетија. Како долгогодишен новинар во областа на културата и следење и објавување на театарската дејност на Битолскиот театар, гордост е да се претстави 81 годишната работа на оваа институција, да се претстави Битола како град на културата и лулка на уметноста, што верувам со професорот Поповски достојно тоа го направивме“, изјави Маретиќ.

Покрај Џез фактори фестивалот и Народниот театар од Битола, учесник и претставник на Македонија беше и д-р Иванка Апостолова Баскар од Македонскиот центар на Интернационалниот театарски Институт.

Присуството на македонските претставници обезбеди одлична можност на уметниците и уметничките и медиумските професионалци, од овој сектор во светот да дознаат повеќе за културната сцена на Битола, Скопје и воопшто Македонија.

Прикажи повеќе...

Култура

Фотографии од браќата Манаки во старо-ново руво

Објавено пред

Од

Во понеделник, 27 октомври во 20 часот, во Културно Информативниот Центар – Скопје, ќе се отвори изложба на дела настанати на работилниците за алтернативна фотографија кои се одржаа во село Смилево, во организација на фестивалот Зрно.

dobivaj vesti na viber

Од 17 до 23 јули, манастирот „Св. Петар и Павле“ во Смилево беше дом на едно од највпечатливите летни уметнички собирања каде колу педесет фотографи и млади автори од различни европски земји, заедно со волонтери од Македонија, Србија и Словенија, учествуваа на четвртото издание на Зрно, посветено на благородните фотографски процеси.

Оваа година, Зрно понуди осум работилници исполнети со експерименти, споделена страст, хемија и љубов кон уметноста. Учесниците заедно истражуваа и создаваа, градејќи искрен и креативен однос кон фотографијата.

Во Смилево се одржаа следниве седумдневни интензивни работилници под водство:

· Предраг Узелац (Нови Сад) – колодиумска фотографија
· Ивана Брезовац (Белград) – напредна црно-бела фотографија
· Мартина Павлоска (Милано) – креативна игра со Полароид
· Флориан Копр (Виена) – стратегии за развивање уметничка визија
· Вјеран Хрпка (Осијек) – Фоџо и хемиграм техники
· Дамијан Диаконеску (Темишвар) – гумоил и гум-бихромат принт
· Емилија Сандиќ (Белград) – експерименти со мордансаж
· Сашо Алушевски (Скопје) – цијанотипија и лумен принт

Оваа година, фестивалот Зрно ја збогати својата програма со исклучително значаен сегмент – изложба што вклучува негативи од опусот на браќата Манаки, љубезно отстапени и дигитализирани од Архивот на Македонија – одделение Битола. Овие ретки материјали, сведоштва на првите чекори на балканската фотографија, беа повторно оживеани преку нивна современа интерпретација во различни историски техники. На тој начин, им беше подарен нов живот – како поетски дијалог меѓу минатото и сегашноста, и како искрена почит кон визионерството и наследството на браќата Манаки, во рамки на овогодинешната соработка меѓу Зрно и Архивот на Македонија.

Оваа година Зрно со разни активности обедини над 250 фотографи од целиот свет. Зрно е повеќе од настан – тоа е движење што ја спојува уметноста, природата и луѓето во едно исконско искуство. Тоа е место каде фотографијата дише, инспирира и обединува – каде магијата се создава со светлина, време и љубов.

Прикажи повеќе...

Култура

Концерт на „Никола Бочваров квартет“ во КИЦ – Скопје

Објавено пред

Целвечерен концерт на “ Никола Бочваров квартет “ ќе се одржи на 28 октомври во Културно Информативен Центар – Скопје, Салон 19:19. Никола Бочваров квартет е еден од најиновативните состави во регионот, составен од искусни музичари кои креираат оригинална музика инспирирана од различни стилови и култури.

dobivaj vesti na viber

Членови на квартетот се : Никола Бочваров – бас , Иван Петровски – гитара , Филип Димишковски – клавијатури и Александар Ванчовски – тапани.

Активен од 2020 година, квартетот бележи настапи на повеќето значајни фестивали во регионов : “ Нишвил џез фестивал “, “ It’s all about jazz “, “ Прилеп џез викенд “, настапот на доделување орден за заслуги на Македонија , како и многу самостојни концерти. На престојниот концерт во Културно Информативен Центар – Скопје, репертоарот ќе опфати како постари, така и нови композиции од вториот албум на квартетот, се уште официјално неиздаден, најави организаторот.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија12 часа

Мицкоски: Очекуваме во вториот круг бројката на гласови за Орце Ѓорѓиевски да биде околу 125-130 илјади

Христијан Мицкоски, претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, се обрати од денешниот настан одржан во Валандово, во рамки на вториот круг од локалните...

Македонија16 часа

Често миење раце, фрлање ѓубре со ракавици и дезинфекциски бариери во училиштата, препорачаа лекарите од ИЈЗ

Засега не е регистриран пораст на заболувања што може да бидат предизвикани од натрупаното ѓубре на улиците во Скопје, велат...

Македонија18 часа

(Видео) Mециновиќ за отпадот во Скопје: Владата намерно го остави градот да дојде до колапс за потоа да се прикажува како херој

Амар Мециновиќ, кандидатот на Левица зa градоначалник на Град Скопје во вториот круг на локалните избори, со предупредување за алармантната...

Македонија18 часа

М-НАВ: Тасевски призна дека штрајкот што го најави беше незаконит и свесно спроведува атака

На 22.10.2025 година М-НАВ АД Скопје преку правниот застапник адвокат Горан Николовски одржа прес-конференција, на која беа презентирани ставовите и...

Македонија19 часа

Tримесечна специјализирана обука: Лекарската комора го условува продолжувањето на лиценцата на д-р Кузмановски

Комисијата за етички и правни прашања при Лекарската комора го разгледала поднесеното барање за продолжување на лиценцата за работа на...

Македонија20 часа

Каде скопските градоначалници го одлагаат собраниот отпад, прашуваат од ЈП „Комунална хигиена“ – Скопје

Во текот на вчерашниот ден и минатата ноќ ЈП „Комунална хигиена“ – Скопје спроведе активности за собирање и транспорт на...

Македонија20 часа

Скопје се соочува со неприроден прилив на бездомни кучиња, нивното дислоцирање од една во друга општина е сурова и опасна пракса, порачуваат од „Анима мунди“

Во последниот период сведочиме на повторливи, систематски и сурови случаи на дислоцирање цели легла и глутници кучиња во градот Скопје...

Македонија22 часа

Камион излета од патот кај клучката Хиподром, сообраќајот во прекин

Товарно моторно возило денеска во 9 часот излета од патот Скопје – Куманово, кај клучката Хиподром (обиколница Скопје) кон Куманово,...

Европа23 часа

(Видео) Акција на украинските падобранци: ослободија село, заробија 50 Руси

Украинските воздушни напаѓачки сили го ослободија селото Кучерив Јар во Донецката област, заробувајќи повеќе од 50 руски војници и спасувајќи...

Свет24 часа

Ким Џонг-ун: Ниту доминацијата ниту тиранијата не може да ги прекинат врските со Русија

Севернокорејскиот лидер Ким Џонг-ун изјави дека воениот сојуз меѓу неговата земја и Русија ќе напредува непрекинато, објави државната медиумска агенција...

Свет1 ден

Белата куќа: Трамп ќе се сретне со кинескиот претседател следниот четврток

Американскиот претседател Доналд Трамп ќе се сретне со кинескиот претседател Кси Џинпинг следниот четврток, соопшти Белата куќа. Трамп ќе присуствува...

Европа1 ден

(Видео) Се појави нова снимка од бегството на крадците од „Лувр“

Се појави неверојатна снимка од двајцата крадци кои лежерно бегаат од Лувр откако украле француски крунски скапоцености во вредност од...

Европа1 ден

Мерц: Ќе разговарам со Американците, се надевам дека „Роснефт“ ќе биде ослободен од санкциите

Германскиот канцелар Фридрих Мерц изјави дека претпоставува дека германското делување во Роснефт ќе биде исклучено од американските санкции наметнати врз...

Македонија1 ден

Коалиции се градат со вредности, не со етнички поделби, му порача Мицкоски на Касами кој најави поддршка за ДУИ во Кичево

Лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, реагираше на изјавата на лидерот на Беса од „Влен“, Билал Касами, кој во интервју за...

Македонија2 дена

За Мицкоски предвремените избори се непотребни, но на oпозицијата и’ порача: „Внимавајте што посакувате, можеби ќе ви се исполни“

Премиерот и лидер на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, во своето обраќање по повод Денот на македонската револуционерна борба се осврна на...

Македонија2 дена

Даниловски алармира: Глувците во Скопје шират ризик од болести, преминат е Рубиконот, потребна е итна интервенција

Епидемиологот проф. д-р Драган Даниловски предупреди дека Скопје се соочува со закана за јавното здравје, повикувајќи на итна, координирана интервенција...

Македонија2 дена

Независниот кандидат Милосим Војнески се повлече од вториот круг во Македонски Брод

Независниот кандидат за градоначалник на Општина Македонски Брод, Милосим Војнески, објави дека се повлекува од изборната трка пред вториот круг...

Македонија2 дена

Не сакаме да се повтори сценариото со Арсовска, ние сме тука за скопјани, не за поединци, рече Мециновиќ

Кандидатот за градоначалник на Скопје од редовите на Левица, Амар Мециновиќ, на денешната прес-конференција изјави дека партијата бележи значителен раст...

Македонија2 дена

Скопските лихвари им ги одземале имотите на оние кои не можеле да ја вратат позајмицата, каматата била и до 15 отсто месечно

Полицијата спроведе координирана акција на повеќе локации низ Скопје и приведе 11 лица осомничени за лихварство и перење пари, а...

Македонија2 дена

Николоски: Потпишавме меѓудржавен Договор за авиосообраќај, создаваме услови за нови линии и бројни туристи од Велика Британија

Заменик претседателот на Владата и министер за транспорт Александар Николоски и Киер Метер, министер за воздухопловство, поморство и декарбонизација, во...