Култура
Маестро Најден Тодоров со Софиската филхармонија гостува во Скопје

Софиската филхармонија на 11 март, со почеток во 20 часот, гостува во салата на македонската Филхармонија. Под диригентската палка на маестро Најден Тодоров, кој воедно е и актуелен министер за култура во владата на Бугарија, ќе прозвучи програма со дела од Вангелис, Ханс Цимер, Енио Мориконе, Дмитри Шостакович и Џон Вилијамс. Концертот е со наслов „Новата класика“, а солист ќе биде обоистот Владимир Лазаревски. Концертот се организира во соработка со бугарскиот Културно-информативен центар во Скопје.
Филмската музика, првично создадена како обид за подобрување на влијанието на киното, одамна стана класика и е дел од репертоарот на симфониските оркестри. Софиската филхармонија редовно одржува тематски концерти посветени на киното. За концертот во Скопје маестро Тодоров избра некои од најголемите ремек-дела на филмската музика од филмовите, како „Пиратите од Карибите“, 1492: Conquest of Paradise, „Мисијата“, „Хари Потер“, „Индијана Џонс“ и „Војна на ѕвездите“.
Повеќе од три децении талентот на Најден Тодоров достигнува нови врвови во разни жанрови и се наметнува на најпрестижните сцени во светот. На крајот на 2022 година, неговите концерти во Богота со Националната филхармонија на Колумбија, со познатиот виолончелист Сантијаго Канон-Валенсија како солист, како и концертот со Симфонискиот оркестар на Сан Ремо, доживеаја голем успех. Во ноември 2022 година со Софиската филхармонија тој гостуваше во Загреб, а во декември во големата сала на Берлинската филхармонија. Во меѓувреме, во октомври Најден Тодоров го презеде својот втор мандат како директор на Софиската филхармонија по презентирањето на брилијантно одбранетиот концепт за просперитет на националниот оркестар на Р. Бугарија.
Неговата професионална кариера почнува во пловдивското музичко училиште „Добрин Петков“, каде што на 16-годишна возраст дебитирал како диригент, а го создава младинскиот оркестар „Пловдив“, со кој учествува на неколку европски турнеи. Студирал диригирање кај Крстју Марев и Александар Владигеров, од 1993 година бил студент кај Урош Лајовиц и Карл Остерајхер на Универзитетот во Виена, во 1996 година специјализирал на Музичката академија „Рубин“ во Ерусалим кај Менди Родан. Магистрирал на Новиот бугарски универзитет, докторирал на Универзитетот во Лондон и насока културен менаџмент на Новиот бугарски универзитет. Бил стипендист на Меѓународната фондација „Св. Кирил и Методиј“, Фондацијата „Боргезе“, Ротари-клубот – Виена и швајцарската Фондација „Георг Вехтер“.
Првиот постојан меѓународен ангажман го доби во 1998 година во Хаифа, Израел, каде што беше избран меѓу повеќе од 150 кандидати за диригент на Симфонискиот оркестар на северен Израел. Во следните години ги посетил најголемите културни центри во Европа, Азија, Африка и во Америка. Од 2000 година, на 26 години, е музички директор на Пловдивската опера и Филхармонијата. Во операта во Пловдив ја изведе суперпродукцијата на Дарио Фо, „Севилскиот бербер“ од Росини, со која беше на турнеја во Холандија, Германија и во Велика Британија. Наградата „Пловдив“ ја доби за концертот со Пловдивската филхармонија и Џон Лорд.
Од 2001 година почнува неговото постојано партнерство со Рајна Кабаиванска, тој ги диригирал не само концертите на нејзините мастер-класи во Бугарија туку и нејзините настапи во Италија и Шпанија. Во 2002 година дебитира во Софиската опера, со која изведуваше претстави, концерти и сними многубројни оперски албуми со познати пејачи, гостуваше на оперскиот фестивал „Солотурн“, а првата заедничка продукција ја реализира со швајцарскиот режисер Џан Џаноти. На покана на диригентот Михаил Ангелов станува уметнички директор на Операта и на Филхармонијата во Бургас, а подоцна и на хорот „Дунавски звуци“ во Русе. Од 2004 година е диригент на популарната продукција „Ноќта на петте тенори“, со која ги посети Берлинската филхармонија, „Херкулес саал“ во Минхен, „Лајсхале“ во Хамбург, „Лидерхале“ во Штутгарт, „Алтеопер“ во Франкфурт, „Мајстерсингерхале“ во Нирнберг итн. Од 2005 година има контакти со Грандопера Вичита, каде што реализира разни продукции со светски изведувачи.
Во периодот од 2005 до 2017 година Најден Тодоров беше директор на Државната опера во Русе, со која настапуваше во Австрија, Швајцарија, Германија, Италија, Шпанија, Португалија, Франција, Белгија, Холандија, Луксембург, со бугарски и странски пејачи. Сними неколку ЦД-иња со Филхармонијата во Русе, едно со дела од Панчо Владигеров за Наксос. Објавено е ДВД од концертот во Букурешт со Филхармонијата во Русе и Џон Лорд. Со балетот на Операта во Русе тој почнува турнеи во Италија, Јужна Кореја и во Дубаи. Поставката на „Катерина Измаилова“ од Шостакович под режисерската палка на Вера Немирова беше објавена во специјална програма на австриската телевизија, како и во магазинот DieOpernwelt. За својата работа со Операта во Русе, Најден Тодоров доби неколку „Кристални лири“, наградите „Златна книга“, „Емил Чакеров“, музичар на годината и титулата почесен граѓанин“п на градот Русе.
Во 2006 година дебитира со Берлинскиот симфониски оркестар и една година подоцна беше поканет да диригира на турнеја во најголемите градови во Јапонија, во 2009 година го одржа својот прв концерт во салата „Чајковски“ во Москва, а во 2010 година дебитира во Виенската народна опера со изведбите на „Оревокршачка“ од Чајковски со Виенскиот државен балет. Најден Тодоров диригирал стотици симфониски концерти, оперски и балетски претстави во Австрија, Германија, Италија, Шпанија, Португалија, Велика Британија, Романија, Србија, Република Северна Македонија, Косово, Полска, Чешка, Словачка, Турција, Русија, Израел, Египет, Кина, Јужна Кореја, САД итн. Учествувал и во меѓународни кросовер-проекти, како концерти со Џон Лорд, Анастасија, Даги Вајт, Ана-Марија Кауфман, Стив Балсамо, Касија Ласка итн. Во 2019 година „Дизни“ го организира првиот концертен настап на „Војна на ѕвездите“ (StarWarsinaConcert) во најголемите градови во Кина, со Софиската филхармонија под диригентската палка на Најден Тодоров.
Во Бугарија има работено апсолутно со сите симфониски оркестри и оперски куќи, но особено е поврзан со Софиската филхармонија, со која дебитира во 2001 година. Од 2004 година е нејзин постојан гостин диригент, подоцна главен диригент, а од 2017 година е нејзин директор. За изведбата на Втората симфонија на Малер со Филхармонијата (2005) ја добива својата прва „Кристална лира“. Истата година направи нов запис на националната химна на Бугарија со солистите Рајна Кабаиванска, Никола Ѓузелев, Роберта и Орлин Горанов. За промоција на бугарската музика, со Филхармонијата ја добил наградата „Златен квинтет“ на Сојузот на бугарските композитори, наградата „Златна книга“, како и Плакета на претседателот на Република Бугарија итн. Во 2008 година со Софиската филхармонија и солистите Светлин Русев, Људмил Ангелов и Борислав Јоцов дебитира во салата на УНЕСКО во Париз. На почетокот на 2018 година диригирал со Филхармонијата на концертот на отворањето на Бугарското претседателство со Европскиот совет во салата БОЗАР во Брисел, со солистите Соња Јончева и Људмил Ангелов. Во 2019 година со Филхармонијата со голем успех одржа концерти во златната сала на „Музикфераин“ во Виена и во салата „Ватрослав Лисински“ во Загреб. Во мај 2022 година повторно триумфира со Софиската филхармонија во златната сала на „Музикфераин“. Во септември ја диригира првата турнеја во Бугарија на Виенскиот симфониски оркестар. На концертите со Софиската филхармонија негови партнери се познати музичари, како Рајна Кабаиванска, Ангела Георгиу, Соња Јончева, Веселина Кацарова, Пол Бадура-Шкода, Јуриј Башмет, Патриција Копачинскаја, Сара Чанг, Максим Венгеров, Вадим Репин, Џулиутиан Капусон, Мидори, Пласидо Доминго, Марта Аргерич, Емануел Пају, Катја и Мариел Лабек, Сергеј Накарјаков, Гидон Кремер, Марија Жоао Пирес, Ками Тома, Иво Погорелиќ и многу други.
Најден Тодоров од 2018 година стана водител на емисијата „На концерт со БНТ 2“. Тој одржува курсеви за оркестарско диригирање во Бугарија и мастер-класи во Португалија и Шпанија. Бил член на жирито и претседател на меѓународниот натпревар по диригирање „Син Дунав“ и претседател на жирито на натпреварот „Гена Димитрова“.
Во 2019 година Најден Тодоров вторпат е избран за музичар на годината, во 2020 година ја добива хуманитарната награда „Богдан Богданов“, на 1 ноември 2021 година повторно е награден со „Кристална лира“. Во септември 2022 година добива и награда за култура на Град Софија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Извонредните полски уметници Длугош и Јунгиевич ја воодушевија публиката на Охридско лето

Најнаградуваниот флејтист во полската музичка историја, Лукаш Длугош и извонредниот пијанист Анжеј Јунгиевич вчеравечер ѝ овозможија на публиката на „Охридско лето“ прекрасен концерт што долго ќе се памети.
Полските уметници настапија во црквата „Света Софија“ со внимателно одбран репертоар кој започна со композиција на Моцарт, а продолжи со дела од Шуман, Шаминад и Пуланк. Вториот дел од концертот беше резервиран за композиции од Шимановски, Падеревски, Менделсон, Горецки, Лутославски и Шелиговски.
-Многу сме изненадени од ова прекрасно место.Акустиката е фантастична, оригиналните фрески ни даваат поттик да го претставиме репертоарот онака како што го замисливме и подготвивме, рече флејтистот Длугош.
Досега повеќе од 300 композиции се напишани специјално за него и за неговата сопруга, исто така, флејтистка, Агата Кјелар-Длугош.
-Ова е важен дел за нас музичарите. Многу сакаме да соработуваме со композитори бидејќи тие се посебени уметници и ни го прикажуваат најлесниот начин на интерпретација , формата и како да се свири добра музика во добра атмосфера. Сме соработувале со над стотина композитори. Сме снимиле повеќе од 80 компакт-дискови и за нас е огромна можност да прикажеме каков репертоар се свири на флејта во 21 век, додаде Длугош.
Длугош студирал соло флејта на Високата школа за музика и театар во Минхен, а магистерските студии ги завршил на Конзерваториумот во Париз, како и на Универзитетот „Јеил“ во САД.
Победник е на повеќе меѓународни натпревари за флејта, а како солист и камерен музичар настапува во Полска и на интернационалната музичка сцена. Настапувал во Карнеги Хол, во Златната сала на Музикферајн, во Концертхаус во Берлин, во салата „Карл Орф“ и „Херкулес“ во Минхен, во театрите во Пекинг, Гуангжу, Шангај, во операта во Катар, во салата „Шин Кобе“ во Кобе, како и во салата „П. И. Чајковски“ во Москва.
Настапувал под диригентските палки на Зубин Мехта, Џејмс Левајн, Марис Јансонс, Валери Гергиев, Хесус Лопес Кобос, Јацек Капчук, Габриел Шмура, Агњешка Дучмал, а често изведувајќи го Концертот за флејта и оркестар од Кшиштоф Пенерецки настапува под диригентство на самиот композитор.
Пијанистот Анжеј Јунгиевич важи за исклучителен камерен музичар. Студирал пијано во класата на проф. Јозеф Стомпел и камерна музика во класите на Марија Швајгер-Кулаковска и проф. Урсула Станчук на Музичката академија во Катовице.
Добитник е на стипендии од полското министерство за култура во 1986/87 година, лауреат е на Натпреварот за уметничка стипендија од здружението „Фредерик Шопен“ во Варшава во 1985 и 1986 година, победник е на Натпреварот за современа камерна музика во Лоѓ во 1986 година и на Младинскиот фестивал во Аугустов во 1985 година.
Како солист и камерен музичар настапува во: Полска, Франција, Германија, Хонг Конг, Малезија, Словачка, Шведска и Украина.
Учествува на бројни фестивали и премиерно изведува дела од современите полски композитори кои се снимани за радио и ТВ. Неговите изведби се поместени на бројни носачи на звук, меѓу кои се и двата албуми со флејтистката Агата Кјелар-Длугош.
Редовно е пијано придружник на бројни работилници и мајсторски курсеви со етаблирани музичари и педагози. Јунгиевич е професор на Музичката академија во Катовице.
Култура
Романот „Годините“ од нобеловката Ани Ерно на македонски јазик

Откако минатата година го добивме романот „Девојчински спомени“ од француската писателка Ани Ерно во превод на македонски јазик, следната недела од печат излегува романот „Годините“. Изданието е на издавачката куќа „Илика“, а преводот на Андријана Папиќ Манчева.
Покривајќи го периодот од крајот на Втората светска војна, па сѐ до почетоците на XXI век, „Годините“ претставува уште едно нурнување на Ани Ерно во сликите на сопствените сеќавања и обид да се прикаже врската помеѓу два речиси еднакво недофатливи ентитети: субјективното „јас“ кое живее и пишува и објективното „таа“ врз коешто историјата го втиснува својот груб печат.
Со оваа книга француската нобеловка востановува еден нов вид на автобиографско пишување – жанр што американскиот писател Едмунд Вајт парадоксално го нарекува „колективна автобиографија“. Истовремено субјективна и имперсонална, приватна и колективна, во ова дело Ерно си задава една нескромна задача – безмалку да ги прикаже животот и времињата на една цела генерација.
Ани Ерно е француска писателка и добитничка на Нобеловата награда за литература во 2022 година, за (како што изјави комисијата) „храброста и клиничката острина со која ги открива корените, отуѓувањата и колективните ограничувања на личната меморија“. Првиот роман насловен „Празни шкафови“ (Les Armoires vides) го објавува во 1974 година. Пробивот во светот на книжевноста го прави со делото „Местото“ (La Place) за кое ја добива наградата „Теофаст Ренодо“. Некаде околу тој период таа преминува од пишување автобиографски романи кон дела што жанровски тешко се класифицираат, но кои се секогаш втемелени врз фактите и случувањата од нејзиниот живот, обликувани и протолкувани со помош на техниките на фикцијата.
Култура
Објавена „Македонистичко послание“ – нова книга од Кристина Николовска

Неодамна, книгоиздавателството „Панили“ објави нова книга од универзитетската професорка, книжевна теоретичарка и критичарка и поетеса, Кристина Николовска, насловена „Македонистичко послание“. Станува збор за книга што содржи: студии, херменевтички толкувања, интерпретации, есеи и беседи за она што авторката го дефинира како македонистичката творечка мисија на современа македонска поезија, проза и есеистика (на втората половина на 20 и актуелниот 21 век).
Во оваа книга, Николовска, всушност покажува интерес за т.н. „прекогнициска“ патриотска поезија, толкувајќи го феноменот преку интепретации на поетики на реномирани современи македонски писатели. Како што напоменува авторката, из децениите од втората половина на 20 век и од актуелниот 21 век, прекогнициската родољубива современа македонска поезија, преку стих, претскажува, укажува и драматично ја објавува својата загриженост за стожерните обележја на македонството: македонскиот јазик, литература и култура, името на Македонија, националните и идентитетски обележја, итн.
– Ова дело на Кристина Николовска е „внатрешна историја“ на македонистичкиот творечки подвиг на мисијата на современата македонска поезија, проза и есестика… …Ненапишаната македонистичка историја на современата македонска поезија и на македонствувачката мисла, Николовска ја истражува и толкува во поетиките на писателите: Гане Тодоровски, Анте Поповски, Петре М. Андреевски, Живко Чинго, Михаил Ренџов, Тодор Чаловски, Ефтим Клетников, Јордан Плевнеш, Кочо Топузовски и Раде Силјан. Македонствувачкиот подвиг на овие автори ја инспирира авторката Николовска кон длабински анализи и раскошни интерпретации. Преку херменевтичка интерпретација, Николовска ги толкува суштинските процеси на нашата македонствувачка поезија и мисла. Делото има извонредно значење бидејќи прави есеистичко „осветлување“ на нашиот македонствувачки творечки 20 и 21 век, истакнува во својата рецензија проф. д-р Веселина Лабровска, дописен член на Македонската академија на науките и уметностите.
„Македонистичко послание“ има осмислена и изградена концепција со 17 херменевтички студии, есеи и беседи. Носечки се студиите за стожерниците на македонистичката книжевна и творечка мисија, кои се вдлабуваат во суштините на македонствувањето. Книгата содржи и феноменолошки есеи и расправи на тема: јазик, поезија, идентиет, како и есеј на тема: жанрот беседа, кој ги објаснува процесите на потребата од постоење, развивање и афирмација на овој подзаборавен ораторски жанр, кој ја красеше современата македонска критика, особено во втората половина на 20 век. Николовска одново го заживува тој жанр.
– Книгата „Македонистичко послание“ ја афирмира македонската поезија, книжевност и есеистика, особено ги актуелизира македонскиот јазик и култура бидејќи покрева важни прашања за: индетитетот, македонскиот јазикот, и за феномените на творечкиот и поетскиот јазик…. …Критичкиот дискурс на Николовска е извонредно студиозен и аналитички. Николовска е врвен беседник, оратор кој восхитува со раскошна интерпретација и филозофски толкувања кои имаат висока авторска вредност. Студиите се засновани на студиозни и стабилни книжевно-теориски анализи и интерпретации, но важно е што дискурсот на обраќање е отворен, комуникативен и за пошироката публика, а не само за стручната публика, нагласува професорката Лабровска во својата рецензија.
Оваа, најнова книга на Кристина Николовска, веќе е достапна во книжарниците.