Култура
Мартовски амбивалентни интерпретации
Мултимедијалните авторки Ана Димчевска-Семенпеева, Вероника Камчевска, Марина Аврамовиќ и Симона Манчевска преку своите дела ја обработуваат идејата за жената како состојба и рефлексија во социо-економските предиспозиции на општеството. Преку видеоарт, анимација, инсталации и графика ги деконструираат феноменолошките особености на родовите специфичности, кои сами по себи го содржат конфликтот на себеспознавањето на битието како уникатен дел од живеењето. Нивниот уметнички израз го истражува критичкиот диспозитив на врамување особености што ги детерминираат половите и родовите релации. Нивната заложба не е само да се даде можност за потврда на женската битност, туку да се повлече критички осврт кон слабостите на постоење во свет на крајна поделеност.
Видеоавторките Вероника Камчевска и Марина Аврамовиќ посочуваат дека жената како авторка не е доволно присутна во филмската, мултимедијалната и во видеоарт-продукција. Според нив, креативните индустрии мора да бидат поотворени, а воедно општеството да создава и услови за еднакво партиципирање. Можноста да се создава и твори во мултимедија отвора големи прашања за поделеноста во оваа индустрија, која полека станува поосвестен и отворен пазар за жените артисти, но сѐ уште е далеку од она што значи рамноправно учевство и економска еднаквост, истакнуваат авторките. Според нив, ако се гледаат статистички добиените награди на големите филмски фетсивали, очигледно е каде се наоѓа жената авторка, а во оној момент кога некој филм станува успешен, тогаш тоа е пренагласено во медиумскиот простор дека станува збор за дело од жена режисер, што го повлекува прашањето за прикриена дискриминација.
Уметничкото видео „C/11“ на Вероника Камчевска ги истражува состојбите на поделеност и симулации на реалноста кои го оттргнуваат битието од самоспознавање. А експерименталното видео „Тешкоба“ на Марина Аврамовиќ го отсликува влијанието на медиумите во моделирањето на жената како општествен конструкт.
Авторската љубопитност на уметницата Ана Димчевска-Семенпеева кон секојдневните човекови релации ја трансформира комплексната егзистенцијална битност во уметничка содржина, каде што жената е краен агенс. Прашањата поврзани со суштината на човековото постоење и неговата егзистенција го набљудува со уметнички интерес, кој не е само градиво за почетен концепт на уметничко дело, туку и преиспитување кај самата авторка и гледачот кон постојана потрага за каузалоноста на состојбите и причината за последиците.

(Дело: „Брзиот полжав“ Сериграфија 70смХ50см, Ана Д. Семенпеева)
Уметницата Симона Манчева преку видеосимулацијата „Полиња за убивање“ ги истражува општествениот дискурс и индивидуалната слобода.
„Општествениот дискурс ни кажува многу работи и поставува разни прашања кои ја ограничуваат индивидуалната слобода, особено границите на човечкото тело, како што е човечката природа, која општеството ја сфаќа како девијантна, како и задоволувањето на човечките потреби и фантазии се смета за перверзна, а преку квир-дискурсот нашиот фокус е отворено прифаќање на овие девијантни работи… девијантното е сосема релативно…“, вели Манчева.
Уметничка изјава:
„Жената“ е состојба. Момент на симулација. Сѐ она што во фаза на рефлексија го означува бидувањето човек и ја нагризува идејата да се биде женско само поради половата предиспозиција. Битието станува свесен дел од суштествувањето само тогаш кога конструктот го губи наративот во значајниот дел да се биде во животот сам по себе.
Жената е сила. Таа е Јанус и Медеја. Гаја и Хаос.
Таа е и тогаш кога престанува означениот карактер на родовата предиспозиција и ползи во нејзиниот императив, кој создадва и руши спознание на различности.
Жената е биос-деус. Венера и силната страна на Зевс.
Жената е ти и ти си тука преку единствен циклус на создавање и отуѓување од твоето материјално Јас.
Жената е магија и уникатен инженер на сите сфери стокмени во живеењето.
Таа е уметница, писателка, лекарка, новинарка, домаќинка, сексуална работничка, припадник на ЛГБТ ( LGBTIQ + ) заедницата и сѐ што сме ТИ и ЈАС.
Жената е стваробитност во социо-економскиот систем. Таа е истисната компонента во постојана борба на самодокажување. Таа е неуморна, идеен фактор на сѐ она што е околу нас. Жената не е конструкт. Таа е самата во себе концепт.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Во Скопје концертна промоција на „Афро гитано“: албум снимен на три континенти
Во сабота, на 8 ноември, во Јавна соба, како дел од програмата на Skopje Design Week, македонската публика ќе има ретка можност да ја доживее концертната промоција на албумот „Afro Gitano“ ,заеднички проект на Тони Китановски, легендарниот Баба Сисоко од Мали и диџеј Гоце САФ.
Овој необичен спој на африкански ритми, балканска душа и урбан електронски грув претставува автентично музичко патување што ги руши границите меѓу жанровите и континентите. Китановски вели дека „’Afro Gitano’ е музика што се движи како реката, како луѓето, како слободата“.
Албумот, снимен во време на пандемијата на три континенти и во шест земји, ја носи енергијата на спонтаноста и заедништвото.
„Едноставно ќе пролета идеја што ни се чини добра, и тројцата се нафрламе на неа како мала глутница“, раскажува Китановски, откривајќи ја суштината на нивната уметничка хемија.
Африка, Балканот и урбаната сцена во едно
За Баба Сисоко, кого Китановски го опишува како „музичар од највисок ранг и гриот кој со музиката придонесува за мирот на земјата“, оваа соработка претставува спој на духовноста на западноафриканската традиција и џез-импровизацијата.
Во проектот се вклучува и диџеј Гоце САФ, кој со својата хип-хоп енергија внесува современа урбана димензија: „Џезот и хип-хопот се од иста мајка“, вели Китановски, додавајќи дека триото создава „компактна единица во која секој ја задржува својата музичка суштина, а заедно пловиме беспрекорно“.
Музика што ја почитува традицијата и ја прегрнува слободата
Во „Afro Gitano“, Китановски ја продолжува својата долгогодишна мисија – да создава музика што е истовремено прастара и современа, длабоко вкоренета и бескрајно слободна. „Музиката е секогаш онолку добра колку што е блиска до коренот“, вели тој, нагласувајќи дека искреноста кон себеси е единствениот пат до автентичност.
Албумот го издава лондонска издавачка куќа, а како што посочува Китановски, „само оригиналноста може да ја отвори портата кон светот“.
Настан што обединува музика, уметност и дизајн
Настапот е дел од Skopje Design Week – платформа што ги поврзува различните уметнички дисциплини. „Музиката е дизајн од невидливи треперења во воздухот и со тоа природно се вклопува во настанот“, додава Китановски.
Публиката може да очекува концерт исполнет со ритам, импровизација и слобода. „Сакам да си поминат убаво, да се изнаиграат без да им биде гајле за другите околу нив, и секој да си пее различна песна од нашиот репертоар на пат за дома – само тогаш ќе знам дека албумот е навистина добар“, вели Китановски.
Култура
„Андерфест 7“ – алтернативниот рок-фестивал се враќа со уште поголема енергија
„Андерфест“, еден од најпрепознатливите алтернативни рок фестивали кај нас, ја најавѝ програмата за своето седмо издание! Настанот ќе се одржи во петок на 7 ноември во Младинскиот културен центар (МКЦ) во Скопје, а и ова издание ветува вечер исполнета со моќна енергија, автентична музика и врвни настапи.
„Андерфест“ со годините изгради статус на фестивал што ги спојува најдобрите имиња од домашната алтернативна сцена, создавајќи уникатно музичко искуство за сите љубители на рокот и неговите поджанрови.
Оваа година, публиката ќе има можност да ги чуе и види LOST IN REVERIE, АУДИОЦИГЛА, ДИМИШ, ЗАНАДУ, ДЕМЕНСИ, ГОЛЕМАТА ВОДА и НОВИОТ ПОЧЕТОК – бендови кои носат свеж звук, различни емоции и препознатлив сценски настап.
Организаторите најавуваат уште повисоко ниво на продукција, динамична атмосфера и простор каде што ќе се слави вистинскиот дух на независната музичка сцена. За многумина, „Андерфест“ е повеќе од фестивал – тоа е традиција, движење и заедница што ја поттикнува домашната рок култура. Билетите се пуштени во продажба преку drugastrana.mk.
Изложби
Стигнавме ли веќе? Младите фотографи ги бараат патоказите кон Европа
Фото: Арбнора Мемети
Фото изложбата „Стигнавме ли веќе: Кои се патоказите кон ЕУ?“, ќе биде отворена в четврток, 6.11.2025 година, во 19 часот во Мултимедијалниот центар „Мала станица“.
Триесет млади фотографи (18-30 години) од целиот Западен Балкан се собрани на оваа изложба, која покажува како нивната генерација ја гледа идејата за Европа денес, поставува прашања и се поврзува со неа.
Создадена преку истоимениот регионален проект, инициран од амбасадите на Кралството Холандија во Западен Балкан, оваа изложба директно се осврнува на дезинформациите поврзани со процесот на интеграција во ЕУ. Додека Западниот Балкан се насочува кон членство во ЕУ, младите луѓе во регионот се соочуваат со спротивни наративи, дезинформации и стереотипи кои често ја замаглуваат вистинската реалност кон пристапувањето во ЕУ. Преку автентично визуелно раскажување приказни, овие триесет фотографи се спротиставуваат на лажните наративи и презентираат вистински гледишта за тоа што значи европската интеграција за нивните заедници, нивниот секојдневен живот и нивната иднина. Изложбата содржи визуелни приказни кои ја одразуваат различноста, креативноста и критичката свест на новата генерација.
Фото: Иво Велчевски
Учесниците на изложбата беа избрани од стручно жири врз основа на јавен повик – по пет фотографи од секоја земја. Овие триесет избрани фотографи учествуваа на онлајн мастер работилница со холандската фотографка Илви Њиокиктјен, а на оваа изложба го претставуваме резултатот од нивната работа.
Македонија на изложбата ја претставуваат авторите: Арбнора Мемети, Ана Ѓорѓиевска, Иво Велчевски, Каја Тасевска и Филип Лафазановски.
Од секоја од шесте земји учеснички ќе биде избран по еден победник кој во мај следната година ќе има привилегија да престојува во Амстердам во текот на неделата на објавување на победниците на најголемиот светски натпревар за новинска фотографија World Press Photo.
Изложбата ќе биде претставена во сите шест земји учеснички. Отворањето во Скопје е во четврток, 6 ноември, кога ќе биде објавен победникот од Македонија што ќе патува во Амстердам на World Press Photo.
Проектот е организиран од Амбасадата на Кралството Холандија во соработка со Македонски центар за фотографија.

