Култура
Меморијата е креација: Современ израелски филм во Кинотека
Кога славниот колумбиски писател Габриел Гарсија Маркес (1927-2014), вистинска икона на Латинска Америка не само во културолошка туку и во цивилизациска смисла, пред неизбежниот крај на биолошкиот живот poради болеста започнал да го губи помнењето, неговите почитувачи со горчина се сеќаваа на максимата што го обележа творештвото на овој автор: „Меморијата е креација“ („La memoria es una creación“)!
Инспирацијата ќе ја најдеме секаде и во секое време, но меморирањето на дестилираните теми и идеи, вообличени во повеќе или помалку личен авторски ракопис – сетете се на романите „Сто години самотија“, „Есента на патријархот“, „На полковникот нема кој да му пишува“ – е токму онаа креација по која трагаат творците. Во годината кога државата Израел слави 70 години од постоењето, таа креација во нејзината кинематографија не случајно се потпира на меморијата.
Безбројните наслаги на колективното несвесно низ историјата и митовите на еврејскиот народ и личниот поглед на креаторот како ангажман се потребните состојки на оној амалгам што го посакува секоја култура.
Ако за некој народ важи предубедувањето дека ја негува меморијата за сопственото постоење, тогаш тоа е сигурно е еврејскиот народ. Не се потребни многу потсетувања за оваа теза, но дури и еден инстант преглед низ најпознатите филмски наслови на автори од еврејско потекло го потврдуваат тоа.
Стојан Синадинов
3 ДЕКЕМВРИ (ПОНЕДЕЛНИК), 20:00 ч.
ВРВКИ
( Sruchim/ Laces)
Игран филм, Израел
2018, 98 мин., колор, ДСП
Режија: Јаков Голдвасер (Jacob Goldwasser)
Сценарио: Хаим Мерин (Haim Merin)
Улоги: Нево Кимхи (Nevo Kimchi), Дов Гликман (Dov Glickman), Евелин Хагоел (Evelin Hagoel)
Гади е дете возрасен со благи пречки во развојот, со уникатна смисла за хумор, со заразно смеење и бескраен оптимизам. Ненадејната смрт на мајката го принудува привремено да се пресели во куќата на својот биолошки татко, од кого бил отуѓен речиси цел живот. Рувен, таткото на Гади, заглавен во сопствените проблеми, никогаш особено не ја сакал комуникацијата со својот чуден син. Но, скриената љубов меѓу таткото и синот се зацврстува сè повеќе како што повторно се запознаваат. Бескрајниот оптимизам на Гади ќе ги утешува во време кога ќе мора да се справуваат со турбуленциите на животот.
4 ДЕКЕМВРИ (ВТОРНИК), 20:00 ч.
НУЛА МОТИВАЦИЈА
(Efes be-yachasei enosh / Zero Motivation)
Игран филм, Израел
2014 г., 97 мин., колор, ДСП
Режија: Талија Лави (Talya Lavie)
Сценарио: Талија Лави (Talya Lavie)
Улоги: Дана Ивги (Dana Ivgy), Нели Тагар (Nelly Tagar), Шани Клајн (Shani Klein)
Во далечна пустинска воена база група млади жени војници, сите израелски регрути, служат војска играјќи компјутерски игри, пеејќи поп-песни и заговарајќи како да ги префрлат на служба во Тел Авив додека им служат кафе на мажите кои ги држат конците. Ова е израелски филм исполнет со интелигентни, бистри жени со смисла за хумор кои ги користат хефталиците како автоматско оружје. Ако постои војна, тогаш тоа е војна против досадата, лошите униформи, глупавите правила и правењето на една работа по трипати. Првиот филм на Талија Лави е одговорот на Израел на Лена Дунам, сценаристот на серијата Девојки на HBO: Нула мотивација освои урнебесни критики и огромна публика.
5 ДЕКЕМВРИ (СРЕДА), 20:00 ч.
СПАСУВАЈЌИ ГО НЕТА
(Lehazil еt Neta / Saving Neta)
Игран филм, Израел
2016 г., 90 мин., колор, ДСП
Режија: Нир Бергман (Nir Bergman)
Сценарио: Еран Бар Гил (Eran Bar Gil), Нир Бергман (Nir Bergman)
Улоги: Ротем Абухаб (Rotem Abuhab), Ема Алфи Ахарон (Emma Alfi Aharon), Наама Арлаки (Naama Arlaky)
Четири жени со хаотичен живот запознаваат мистериозен странец, Нета, чија чесност и чувствителност им помага повторно да се поврзат со нивните семејства. Кога животот на Нета ќе тргне во погрешен правец, тој прави сè што може за да се врати на вистинскиот пат. Неговата приказна се раскажува преку средбите што ги има со овие жени во текот на една година, во клучни пресвртници и за нив и за него. Секој лик е одраз на друг лик и прашањето што се поставува во една понекогаш се одговара во друга приказна.
6 ДЕКЕМВРИ (ЧЕТВРТОК), 20:00 ч.
СЛАТКАРОТ
(Haofeh mi Berlin / The Cakemaker)
Игран филм, Израел/Германија
2017, 105 мин., колор, ДСП
Режија: Офир Раул Грејзер (Ofir Raul Graizer)
Сценарио: Офир Раул Грејзер (Ofir Raul Graizer)
Улоги: Сара Адлер (Sarah Adler), Зохар Штраус (Zohar Shtrauss), Тим Калхоф (Tim Kalkhof), Сандра Саде (Sandra Sade), Рој Милер (Roy Miller)
Томас, млад германски пекар, има афера со Орен, женет Израелец, кој често патува во Берлин поради бизнис. Кога Орен ќе загине во сообраќајна несреќа во Израел, Томас патува во Ерусалим за да најде одговори за неговата смрт. Под измислен идентитет, Томас се инфилтрира во животот на Анат, вдовицата на неговиот љубовник, која е сопственик на едно кафуле во Ерусалим. Тој почнува да работи за неа – прави германски торти и колачи, кои ќе го вратат во живот нејзиното кафуле. Томас се вклучува во животот на Анат на начин на којшто воопшто не очекувал и за да ја скрие вистината, ја проширува лагата до граници од каде што нема враќање.
7 ДЕКЕМВРИ (ПЕТОК), 20:00 ч.
НА МАПАТА
(On the map)
Документарен филм, САД
2016, 85 мин., колор, ДСП
Режија: Дани Менкин (Dani Menkin)
Сценарио: Дани Менкин (Dani Menkin)
НА МАПАТА ја раскажува приказната за европскиот шампион во 1977 година, Макаби од Тел Авив, кој ја освојува титулата во време кога Средниот Исток сѐ уште заздравува од војната на Јом Кипур во 1973, олимпискиот масакр во 1972 во Минхен и киднапирањето на летот на „Ер Франс“ од Тел Авив во 1976. Преку призмата на спортот, НА МАПАТА зборува за тоа како еден тим успеа да ги освои срцата на нацијата сред домашни превирања и глобалните махинации на Студената војна.
Филмот раскажува како еден „аутсајдер“ израелски кошаркарски тим однесе победа над европските кошаркарски велесили, вклучувајќи го и ЦСКА Москва (на Западот познат и како „Црвената армија“), тим што одбивал да се натпреварува со Израелци. Веднаш по оваа историска и емотивна победа, израелско-американскиот херој Тал Броди стана нераскинлив дел од историјата на младата држава кога изјави: „Израел е НА МАПАТА, не само во спортот туку во сѐ“.
СИРИСКИОТ ПАЦИЕНТ
(Hapaтzua Hasuri / The Syrian Patient)
Документарен филм, Израел
2017 г., 61 мин., колор, ДСП
Режија: Рахели Шварц (Racheli Schwartz)
Под закрила на темнината, група војници пренесуваат ранети Сиријци во Израел.
Ова е нераскажаната приказна за херојство во тешки услови. Како што беснее војната во Сирија, ранети војници и цивили тајно се пренесуваат во Израел за помош. Овој филм за првпат ни дава можност да фрлиме поглед во комплексните и трогателни врски меѓу поранешните непријатели – пациентите и докторите. Сведоци сме на приказните на неколкумина Сиријци кои се будат во израелска болница. Можеби претходно би се чувствувале дека се на непријателска територија, но сега препознаваат дека хуманоста и надежта се можни во овој свет. Филмот ја прикажува хуманоста меѓу луѓето, Сиријци и Израелци, од различна перспектива: поранешните непријатели стануваат партнери во борбата за живот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Во Чифте амам се отвора ретроспективната изложба „Рефлексии“ посветена на Ратка и Димче Протугер
Атриум го најавува отворањето на ретроспективната мултимедијална изложба насловена „Рефлексии“, во Националната галерија – Чифте амам, на 20 декември, со почеток во 19 часот. Изложбата нуди продлабочен поглед кон животот и творештвото на непокорните брачни другари – партизанката и авторка Ратка Ковачева Протугер и ликовниот уметник Димче Протугер.
Од уметничката продукција посочуваат дека изминатата година реализирале истражувачки и продукциски процес со цел да ја споделат слоевитоста на наследството што Ратка и Димче, како припадници на една будна генерација, им го оставиле на сите нас.
Историчарката на уметност и кураторка Јованка Попова, за изложбата напиша:
„(…) Во меѓусебните траектории на Ратка и Димче Протугер се открива двојство кое не може да се сведе само на биографија. Нивниот животен и уметнички пат се одвива како паралелен запис на две форми на отпор: борбата за политичка слобода и борбата за уметничка автономија.
Ратка, партизанка и активистка, учествува во материјалната и моралната изградба на слободата – онаа што се освојува со чин, со движење, со колективна жртва.
Димче, сликар и педагог, ја практикува слободата како метод: како постојано отфрлање на догмата, на дисциплинарниот код на социјалистичкиот реализам, на стереотипот на уметникот како идеолошко знаме.“
Од Атриум, покрај поканата за заедничко чествување на делото на Ратка и Димче Протугер, во сабота, со почеток во 19 часот, во Чифте амам, упатуваат и огромна благодарност до блиските семејства, потомците и пријателите кои придонеле за реализацијата на изложбата: Милчо Протугер со семејството, Невенка Протугер со семејството, Воденка Протугер Тошевска со семејството, Брезица Тошевска, Росица Тошевска, Владимир Лазаревски со семејството, Мила Протугер со семејството, Илија Трајковски со семејството, Камелија Пророчиќ, Стефан Миновски, Јованка Попова и Соња Абаџиева Димитрова.
Истражувачки тим:
Ива Рајчевска, Дино Чупевски, Матеј Лазаревски
Проектен тим:
Дино Чупевски, Ива Рајчевска, Веда Ивановска, Деспина Ралевска
Авторки на текстови во публикацијата:
Јованка Попова, Соња Абаџиева Димитрова, Воденка Протугер Тошевска
Одговорна уредничка на публикацијата:
Ива Рајчевска
Соработничка во уредништвото на публикацијата:
Веда Ивановска
Дизајнерка на постер:
Ива Јованова
Фотографија:
Александра Костадиновска
Видео:
Исток Чаповски
Проектот е поддржан од Министерството за култура и туризам на Република Македонија и Контура, на чии претставници им се заблагодаруваме за придонесот и поддршката.
Изложбата ќе биде отворена до 27 декември.
Култура
„Лилјакот“ од Јохан Штраус II на сцената на МОБ на 23 и 26 декември
Во празничниот декемвриски репертоар, Националната опера и балет најавува две изведби на оперетата „Лилјакот“ од Јохан Штраус II, кои ќе се одржат на 23 и 26 декември 2025 година со почеток во 19.30 часот. Ова ремек-дело, кое ја освои публиката уште со својата премиера, повторно ќе блесне на големата сцена на МОБ.
Диригент на изведбите е Бисера Чадловска, режијата е на Љупка Јакимовска, сценографијата на Марија Ветероска, костимографијата на Марија Пупучевска, кореограф е Саша Евтимова, хор мајстор е Јасмина Ѓоргеска, а концерт мајстор е Климент Тодороски, светло-дизајн е Милчо Александров.
Во солистичката екипа на настапуваат: Васко Здравков, Јане Дунимаглоски(23.12.) / Благој Нацоски(26.12.), Биљана Јосифов, Нада Талевска, Соња Пендовска Мадевска, Драган Ампов, Христијан Антовски, Марјан Николовски, Александра Лазаровска Василевски, Тихомир Јакимовски, заедно со хорот, оркестарот и балетскиот ансамбл на МОБ.
„Лилјакот“ е ремек-дело на „кралот на валцерите“ Јохан Штраус II, создадено во 1874 година. Оваа брилијантна оперета претставува маестрална комбинација на љубовни интриги, недоразбирања и комични ситуации, сместени во блескавиот виенски свет на валцери, балови и маскенбали. Штраус со својата непресушна музичка инвентивност и елегантна оркестрација создава партитура исполнета со валцери и арии кои зрачат со духовитост, шарм и живост. „Лилјакот“ е вистинска прослава на радоста, убавината и ведрината на животот – дело што повеќе од еден век ја воодушевува публиката ширум светот и останува вечен симбол на виенскиот шарм и музичката магија.
Култура
Распишан конкурсот за наградата „Роман на годината“ за 2025 година
Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“ го распиша годинашниот конкурс за наградата „Роман на годината“ за 2025 година, кој ќе трае од 15 декември годинава до 15 јануари 2026 година.
Право на учество имаат романите кои за првпат се објавени на македонски јазик во 2025 година. Kандидатите се обврзани да достават по пет примероци од романот кои не се враќаат, во просториите на Друштвото на писателите на Македонија (ул. „Максим Горки“ бр. 18, Скопје) секој работен ден од 9 до 15 часот или по пошта на адреса на Фондацијата, бул. „Кузман Јосифовски Питу“ 19/6-40, Скопје.
Пожелно е и доставување на романи во електронска верзија на адресата: [email protected]
Наградата „Роман на годината“ се состои од паричен износ од 150.000 денари, статуетка и плакета. Одлуката за добитникот на наградата петчлената жири-комисија е обврзана да ја донесе најдоцна до 15 март 2026 година и да ја објави на прес-конференција.
Наградата „Роман на годината“ годинава ќе се додели 27-ти пат.
Романот „Светот што го избрав“ на Калина Малеска („Или-или“, 2024) е лауреатот на наградата „Роман на годината“ за 2024 година.
Австралискиот премиер: „Нападот беше мотивиран од ИСИС“; Сведоците опишуваат детали од ужасот
Новите изјави на австралискиот премиер Ентони Албанез, штотуку објавени од неговата канцеларија, произлегуваат од радио интервју за ABC Sydney. „Се...
Германија има план од 10 точки за Украина, објави Ројтерс
Германија ќе ја засили својата поддршка за одбраната на Украина преку план од 10 точки што вклучува заеднички инвестиции, понатамошна...
Светна новогодишната елка! Отворен и Божиќниот маркет во Скопје
Во Скопје вечерва светна новогодишната елка и официјално беше отворен Божиќниот маркет, со што симболично беше означен почетокот на празничната...
Зеленски: Не е постигнат компромис за територијалното прашање за време на преговорите во Берлин
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека позициите на САД и Украина за поделбата на териториите сè уште се разликуваат. Тој...
Херојот Ахмед од Сиднеј би можел да ја загуби раката: „Сè би повторил“
Ахмед ал Ахмед, случаен минувач кој вчера херојски совлада и разоружа еден од напаѓачите на плажата Бонди, порача дека и...
(Фото) Фудбалер на македонскиот клуб „Рокдејл Илинден“ меѓу жртвите во нападот на плажата Бонди во Австралија
Меѓу убиените во вчерашниот терористички напад на плажата Бонди е и фудбалер на Рокдејл Илинден – клуб на македонската дијаспора...
Од полноќ нови цени на горивата
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука...
(Видео) Мицевски: Поднесовме Резолуција за осуда на манипулациите на опозицијата и за потврда на политиките против нелегалната миграција
Пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ, заедно со пратеници од коалицијата ВРЕДИ и ЗНАМ, ја поднесовме „Резолуцијата за осуда на манипулациите на...
(Видео) Крај на мигранти во Македонија се става само ако се потпише резолуцијата на СДСМ, рече Кузеска
„Со договорени мигранти за пари ДПМНЕ ја предаде Македонија, ја продаде за пари, за скапи кредит врз грбот на народот....
(Фото) 10-годишно девојче, двајца рабини и маж што го преживеал холокаустот: познати жртвите од Сиднеј
Во терористичкиот напад на плажата Бонди вчера беа убиени најмалку 15 цивили, од кои многумина го славеа првиот ден од...
(Видео) Татко и син убија 15 луѓе во Сиднеј: „Се заколнале на верност на ИСИС“
Таткото и синот кои убија 15 лица на еврејски фестивал на плажата Бонди во Сиднеј во неделата можеби имале врски...
(Видео) Снимено уривањето на огромен руски воен транспортен авион, се преполови во воздухот
Рускиот канал на Телеграм „Маш“ објави снимка од падот на рускиот воен транспортен авион Ан-22 во регионот Иваново. Снимката го...
Земјотрес почувствуван во Македонија
Утрово во 7.20 часот беше почувствуван земјотрес на територијата на Македонија, објави ЕМСЦ. Според ЕМСЦ земјотресот бил со јачина од...
(Видео) Нападот врз Бонди е чин на чисто зло, вели австралискиот премиер
Австралискиот премиер Ентони Албанез и началниците на полицијата одржаа прес-конференција во Сиднеј. „Она што го видовме вчера беше чин на...
(Видео) Преживеан од холокаустот загина штитејќи ја сопругата на плажата Бонди
Една од жртвите на терористичкиот напад во неделата за време на прославата на Ханука во Австралија беше Алекс Клајтман, преживеан...
(Видео) Американски режисер и неговата сопруга пронајдени мртви: полицијата се сомнева дека е убиство
Полицијата на Лос Анџелес истражува нешто што го опишува како очигледно убиство откога две тела беа пронајдени во домот на...
Неправилности и проблеми со „Безбеден град“ ќе се пријавуваат преку специјален пункт или на интернет
Министерот за внатрешни работи, Панче Тошковски, е задоволен од резултатите од тест-периодот на проектот „Безбеден град“. Тошковски вели дека граѓаните...
Мицкоски: Буџетот е ликвиден, трезорот нема да се затвори на 15 декември
Премиерот Мицкоски изјави дека Буџетот е ликвиден и сите обврски се извршуваат тековно. Како што појасни Мицкоски, 15 декември не...
(Видео) ВМРО-ДПМНЕ предлага Резолуција за осуда на дезинформациите за мигранти
ВМРО-ДПМНЕ денеска претстави „Резолуција за осуда на манипулациите на опозицијата и за потврда на политиките против нелегалната миграција“. „Во изминатите...
(Видео) Димитријевиќ: Власта носи мигранти за пари
„Во буџетот нема пари. За првпат во историјата, утре – 15 декември – се затвора Трезорот. Државата доцни со сите...
