Култура
Меморијата е креација: Современ израелски филм во Кинотека

Кога славниот колумбиски писател Габриел Гарсија Маркес (1927-2014), вистинска икона на Латинска Америка не само во културолошка туку и во цивилизациска смисла, пред неизбежниот крај на биолошкиот живот poради болеста започнал да го губи помнењето, неговите почитувачи со горчина се сеќаваа на максимата што го обележа творештвото на овој автор: „Меморијата е креација“ („La memoria es una creación“)!
Инспирацијата ќе ја најдеме секаде и во секое време, но меморирањето на дестилираните теми и идеи, вообличени во повеќе или помалку личен авторски ракопис – сетете се на романите „Сто години самотија“, „Есента на патријархот“, „На полковникот нема кој да му пишува“ – е токму онаа креација по која трагаат творците. Во годината кога државата Израел слави 70 години од постоењето, таа креација во нејзината кинематографија не случајно се потпира на меморијата.
Безбројните наслаги на колективното несвесно низ историјата и митовите на еврејскиот народ и личниот поглед на креаторот како ангажман се потребните состојки на оној амалгам што го посакува секоја култура.
Ако за некој народ важи предубедувањето дека ја негува меморијата за сопственото постоење, тогаш тоа е сигурно е еврејскиот народ. Не се потребни многу потсетувања за оваа теза, но дури и еден инстант преглед низ најпознатите филмски наслови на автори од еврејско потекло го потврдуваат тоа.
Стојан Синадинов
3 ДЕКЕМВРИ (ПОНЕДЕЛНИК), 20:00 ч.
ВРВКИ
( Sruchim/ Laces)
Игран филм, Израел
2018, 98 мин., колор, ДСП
Режија: Јаков Голдвасер (Jacob Goldwasser)
Сценарио: Хаим Мерин (Haim Merin)
Улоги: Нево Кимхи (Nevo Kimchi), Дов Гликман (Dov Glickman), Евелин Хагоел (Evelin Hagoel)
Гади е дете возрасен со благи пречки во развојот, со уникатна смисла за хумор, со заразно смеење и бескраен оптимизам. Ненадејната смрт на мајката го принудува привремено да се пресели во куќата на својот биолошки татко, од кого бил отуѓен речиси цел живот. Рувен, таткото на Гади, заглавен во сопствените проблеми, никогаш особено не ја сакал комуникацијата со својот чуден син. Но, скриената љубов меѓу таткото и синот се зацврстува сè повеќе како што повторно се запознаваат. Бескрајниот оптимизам на Гади ќе ги утешува во време кога ќе мора да се справуваат со турбуленциите на животот.
4 ДЕКЕМВРИ (ВТОРНИК), 20:00 ч.
НУЛА МОТИВАЦИЈА
(Efes be-yachasei enosh / Zero Motivation)
Игран филм, Израел
2014 г., 97 мин., колор, ДСП
Режија: Талија Лави (Talya Lavie)
Сценарио: Талија Лави (Talya Lavie)
Улоги: Дана Ивги (Dana Ivgy), Нели Тагар (Nelly Tagar), Шани Клајн (Shani Klein)
Во далечна пустинска воена база група млади жени војници, сите израелски регрути, служат војска играјќи компјутерски игри, пеејќи поп-песни и заговарајќи како да ги префрлат на служба во Тел Авив додека им служат кафе на мажите кои ги држат конците. Ова е израелски филм исполнет со интелигентни, бистри жени со смисла за хумор кои ги користат хефталиците како автоматско оружје. Ако постои војна, тогаш тоа е војна против досадата, лошите униформи, глупавите правила и правењето на една работа по трипати. Првиот филм на Талија Лави е одговорот на Израел на Лена Дунам, сценаристот на серијата Девојки на HBO: Нула мотивација освои урнебесни критики и огромна публика.
5 ДЕКЕМВРИ (СРЕДА), 20:00 ч.
СПАСУВАЈЌИ ГО НЕТА
(Lehazil еt Neta / Saving Neta)
Игран филм, Израел
2016 г., 90 мин., колор, ДСП
Режија: Нир Бергман (Nir Bergman)
Сценарио: Еран Бар Гил (Eran Bar Gil), Нир Бергман (Nir Bergman)
Улоги: Ротем Абухаб (Rotem Abuhab), Ема Алфи Ахарон (Emma Alfi Aharon), Наама Арлаки (Naama Arlaky)
Четири жени со хаотичен живот запознаваат мистериозен странец, Нета, чија чесност и чувствителност им помага повторно да се поврзат со нивните семејства. Кога животот на Нета ќе тргне во погрешен правец, тој прави сè што може за да се врати на вистинскиот пат. Неговата приказна се раскажува преку средбите што ги има со овие жени во текот на една година, во клучни пресвртници и за нив и за него. Секој лик е одраз на друг лик и прашањето што се поставува во една понекогаш се одговара во друга приказна.
6 ДЕКЕМВРИ (ЧЕТВРТОК), 20:00 ч.
СЛАТКАРОТ
(Haofeh mi Berlin / The Cakemaker)
Игран филм, Израел/Германија
2017, 105 мин., колор, ДСП
Режија: Офир Раул Грејзер (Ofir Raul Graizer)
Сценарио: Офир Раул Грејзер (Ofir Raul Graizer)
Улоги: Сара Адлер (Sarah Adler), Зохар Штраус (Zohar Shtrauss), Тим Калхоф (Tim Kalkhof), Сандра Саде (Sandra Sade), Рој Милер (Roy Miller)
Томас, млад германски пекар, има афера со Орен, женет Израелец, кој често патува во Берлин поради бизнис. Кога Орен ќе загине во сообраќајна несреќа во Израел, Томас патува во Ерусалим за да најде одговори за неговата смрт. Под измислен идентитет, Томас се инфилтрира во животот на Анат, вдовицата на неговиот љубовник, која е сопственик на едно кафуле во Ерусалим. Тој почнува да работи за неа – прави германски торти и колачи, кои ќе го вратат во живот нејзиното кафуле. Томас се вклучува во животот на Анат на начин на којшто воопшто не очекувал и за да ја скрие вистината, ја проширува лагата до граници од каде што нема враќање.
7 ДЕКЕМВРИ (ПЕТОК), 20:00 ч.
НА МАПАТА
(On the map)
Документарен филм, САД
2016, 85 мин., колор, ДСП
Режија: Дани Менкин (Dani Menkin)
Сценарио: Дани Менкин (Dani Menkin)
НА МАПАТА ја раскажува приказната за европскиот шампион во 1977 година, Макаби од Тел Авив, кој ја освојува титулата во време кога Средниот Исток сѐ уште заздравува од војната на Јом Кипур во 1973, олимпискиот масакр во 1972 во Минхен и киднапирањето на летот на „Ер Франс“ од Тел Авив во 1976. Преку призмата на спортот, НА МАПАТА зборува за тоа како еден тим успеа да ги освои срцата на нацијата сред домашни превирања и глобалните махинации на Студената војна.
Филмот раскажува како еден „аутсајдер“ израелски кошаркарски тим однесе победа над европските кошаркарски велесили, вклучувајќи го и ЦСКА Москва (на Западот познат и како „Црвената армија“), тим што одбивал да се натпреварува со Израелци. Веднаш по оваа историска и емотивна победа, израелско-американскиот херој Тал Броди стана нераскинлив дел од историјата на младата држава кога изјави: „Израел е НА МАПАТА, не само во спортот туку во сѐ“.
СИРИСКИОТ ПАЦИЕНТ
(Hapaтzua Hasuri / The Syrian Patient)
Документарен филм, Израел
2017 г., 61 мин., колор, ДСП
Режија: Рахели Шварц (Racheli Schwartz)
Под закрила на темнината, група војници пренесуваат ранети Сиријци во Израел.
Ова е нераскажаната приказна за херојство во тешки услови. Како што беснее војната во Сирија, ранети војници и цивили тајно се пренесуваат во Израел за помош. Овој филм за првпат ни дава можност да фрлиме поглед во комплексните и трогателни врски меѓу поранешните непријатели – пациентите и докторите. Сведоци сме на приказните на неколкумина Сиријци кои се будат во израелска болница. Можеби претходно би се чувствувале дека се на непријателска територија, но сега препознаваат дека хуманоста и надежта се можни во овој свет. Филмот ја прикажува хуманоста меѓу луѓето, Сиријци и Израелци, од различна перспектива: поранешните непријатели стануваат партнери во борбата за живот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Воодушевувачки концерт на парискиот квартет „Модиљани“ на Охридско лето

Еден од најзначајните гудачки квартети на денешницата, „Модиљани“ од Франција вчеравечер музицираше на „Охридско лето“ воодушевувајќи ја фестивалската публика со нивната совршена изведба и внимателно избраната програма.
На репертоарот беа гудачки квартети од композиторите Хоакин Турина, Морис Равел и Лудвиг ван Бетовен.
Концертот беше во рамки на Вечерта на Европската унија што веќе осумнаесетта година по ред се организира на фестивалот со поддршка на Делегацијата на Европската унија во Р.С.Македонија.
Заменик-амбасадорот на Делегацијата на ЕУ, Бен Нупнау, истакна дека преку оваа соработка македонските уметници се промовираат во светот, а најдобрите европски уметници се претставуваат пред овдешната публика.
-Навистина ми е многу мило што веќе 18 години го поддржуваме овој фестивал. Тоа е дел од нашата долгогодишна посветеност кон промовирање на музичките вредности. На тој начин се трудиме да ги промовираме македонските уметници во светот, но и обратно, да донесеме различни европски уметници овде. Морам да изразам огромна благодарност до директорот на фестивалот „Охридско лето“, Ѓорѓи Цуцковски и до селекторката на музичката програма Симона Ѓорчева затоа што направија прекрасен избор со гудачкиот квартет „Модиљани“ кои ги слушнавме во исклучителната атмосфера на црквата „Света Софија“ што претставува една од најбесценетите богатства на Р.С.Македонија, рече заменик-шефот на Делегацијата на ЕУ, Нупнау.
Парискиот квартет „Модиљани“ во 2023 година ја прослави својата 20-годишнина. Во сезоната 2024/2025 овој гудачки состав е посветен на еден од најголемите потфати во нивната кариера, а тоа е снимањето на сите 16 гудачки квартети од Лудвиг ван Бетовен. Покрај тоа, во октомври минатата година остварија турнеја низ САД, а потоа и концерти во Хамбург, на биеналето на гудачки квартети во „Аудитори“ во Барселона, во Филхармониската сала во Стокхолм и на „Шубертијадата“ во Шварценберг.
Култура
Повикот за музичката манифестација ‘Нешто што ќе остане” трае до утре

Градоначалникот Горан Герасимовски ги повикува сите регистрирани здруженија, организации и правни субјекти што работат во полето на културата и кои имаат седиште во Општина Центар, да се пријават на јавниот повик за финансиска поддршка за реализација на музичкиот хепенинг „Нешто што ќе остане“. ж
Тој потенцира дека оваа музичка манифестација и годинава повторно ќе го размрда Паркот на франкофонијата со звуците на македонските изведувачи.
„Лани, ‘Нешто што ќе остане’ беше нашиот настан на годината. Заедно со скопјани уживавме во добра квалитетна музика, ги пеевме најпознатите македонски хитови. Културата е таа којашто не спојува, културата е душата на Центар, на Скопје. Затоа, ги повикувам сите заинтересирани да се пријават на настанот и повторно да создадеме нешто што ќе остане, што ќе го паметиме и ќе бидеме горди“, вели Герасимовски.
Општина Центар бележи континуирано зголемување на буџетот за култура, кој од 4 милиони денари на почетокот на мандатот на градоначалникот Герасимовски, денес изнесува 13 милиони денари, што претставува трикратно зголемување.
Овој повик нуди можност за финансиска поддршка до 1.840.000 денари за организација на културниот настан, со цел поддршка на македонската музика, уметници и продукција. Пријавените треба да предложат целосна четиричасовна програма со реномирани македонски изведувачи и водител, како и целокупна логистика за реализација на настанот.
Рокот за пријавување трае до утре (четврток), односно 7 дена од денот на објавувањето на повикот на веб-страницата на Општина Центар: www.centar.gov.mk
Пријавите се доставуваат во архива (барака 6) или по пошта на адреса: Општина Центар – Скопје
Сектор за јавни дејности / Одделение за култура
ул. „Михаил Цоков“ бр. 1, 1000 Скопје
со назнака: „Јавен повик за финансиска поддршка за реализација на проектот ‘Нешто што ќе остане’“
Формуларот за пријава е достапен на веб-страницата на Општината: https://www.centar.gov.mk/?p=25930, пријави се!
Култура
Утревечер, со солистички концерт на Кокан Димушевски почнува 19. издание на балканскиот етнофјужн-фестивал „Локум-фест – музика и традиција 2025“

Утревечер во познатото Пацио на НУ Завод и Музеј со солистички концерт на Кокан Димушевски, ќе започнува 19-то издание на Балканскиот етно фјужн фестивал „Локум фест-музика и традиција 2025 “.
Никола, Кокан, Димушевски, е роден во Скопје, 26. Ⅳ 1958 – клавијатурист, аранжер, композитор и продуцент. Кариерата ја започнал како клавијатурист на групата „Леб и сол”, а има напишано над 200 аранжмани за различни автори и изведувачи во Македонија и во Европа.
Автор е на музика (околу 1.500 минути) за голем број театарски претстави во Европа и во САД. Создавал музика (аудиодизајн) за повеќе радио и ТВ станици. Одржал над 1.000 концерти во целиот свет. Соработувал со Ѕамаха и Радио Франце Интернационал. Издал дваесетина ЦД и ДВД-носачи.
Локум фест е единствен ваков фестивал во Македонија и на Балканот кој ги спојува традиционалната градска музика со fusion & world music, и зад себе има преку 110 реализирани концерти на ансамбли од Македонија, Балканот и светот, а се одржува на културно-историски локации промовирајќи ги истите како сцена , што годинава е и слоган на фестивалот. „Наследството како сцена“.
Инспирацијата за Локум фест доаѓа од живото културно наследство на некогашна конзулска Битола, која била важен воено-економски центар и цивилизациска крстосница, дом на бројни етноси и амалгам на култури, каде се вкрстувале византиската, ориенталната , сефардската и европската култура. Сето тоа резултираше со неверојатно богатство на музички влијанија, обичаи, архитектура и др. Локум фест е фестивал кој повикува на средба, помеѓу културите и еден дух. Истовремено е атрактивен за туристи од земјата и странство и веќе со години промовира културен туризам као дел од локалната и национална туристичка понуда. Локум фест е член на Most music, Without borders, EFFA, и други регионални и европски фестивалски асоцијации.
За прв пат паралелно со Битола, Локум фест се случува и во Скопје. Во соработка со Public room на 18 јули таму ќе настапат грчката група Reggetiko project и русите VEDAN KOLOD, под мотото „Однадвор кон центарот“. Ова е редок пример на културна дисперзија од крајниот југозапад на државата кон центарот и ги најавува амбициите за следната година кога се одбележува 20 години Локум фест, а фестивалот ќе се дисперзира на неколку автентични локации во Македонија и регионот.
Фестивалот е една од ретките манифестации која доследно се држи до јавниот карактер и е не се приклонува кон естрадизација на културата. Се одржува на јавни простори без наплата на средства и е проект од национално значење финансиран од Министерство за култура и туризам и Општина Битола, а се одржува во склоп на Бит фест 2025 година.