Култура
На рускиот книжевен портал „Горки“, објавен опсежен критички одглас кон романот „Бродот. Конзархија“ на македонскиот писател Томислав Османли

Македонскиот антиутописки роман „Бродот. Конзархија“ неодамна беше објавен во Москва во рамките на меѓународната едиција „100 словенски романи“, а на 23 мај во при што во центарот на словенските култури во Москава, книгата доживеа имаше и едноипол часовно претставување. На оваа промоција учествуваа Јегениј Н. Резниченко, генералниот директор на Центарот за книги „Рудомино“, книгоидателството што го сега публикуваше повеќе дела од македонски автори, на преведувачката О. В. Панкина, славистката и литературна теоретичарка Јулија А. Созина, виш научен соработник на Институтот за славистика на Руската академија на науките, како и актери кои читаа делови од преводот на романот на руски јазик.
По таа претставување кое се одвиваше и онлајн, неодмана се појави и првиот, исклучително позитивен одглас во електронското скисание „Горки“ од перото на научниот работник и книжеве критичар Едуѕард Лукојанов. Во својата , инаку значително поопсежна објава, критичарот Едуард Лукојанов меѓу другото пишува:
„ (….) Неподносливиот замор од политиката, економијата, општеството, бирократијата и сè друго што ја сочинува државата и нејзиниот „историски процес“ – е водечкиот мотив на дистопискиот роман на македонскиот писател, публицист, есеист и теоретичар на медиумите Томислав Османли „Бродот. Конзархија“, завршена во 2015 година и сега преведена на руски за серијата „Сто словенски романи“.
Дејството на „Брод“ се случува во 2039 година. Нема посебна потреба да се прераскажува неговиот заплет – жанрот на утопија или дистопија ретко вклучува раскажување приказна; Она што го чека читателот е повеќе збир на ситуации кои се случиле во негативната прогноза за човековиот развој нацртана од авторот.
Така, до 2039 година, светот конечно постига конечен консензус за оптималниот политички систем. Идеалната форма на влада е признавањето на „конзархијата“ (од зборот „конзорциум“) – корпоративна моќ на акционерските друштва.
Конзархиското владеење се заснова на целосна контрола врз реалноста, на лишување од реалноста од сè „вообичаено“, „природно“. Овде Османли го поканува читателот на ужаснување од целосниот борбен комплет на модерното стихијно реакционерство: генетски модифицирани рози, исламска глобализација, материјалистички екуменизам, трансхуманизам, спојување на половите во еден голем пол, сексуална слобода изразена во широко распространета пансексуалност, широко распространета зависност од фармацевтски производи и наркотични супстанции.
Тоа е крајот на историјата, во која нема социјални, етнички и верски конфликти. Сите противречности овде не беа решени од самите луѓе во демократските граѓански процеси, туку од елитите кои беа водени не од чувството за хуманизам, туку од чисто економски размислувања:
„Идејата на потрошувачот и креаторот на профит, акционерот, беше огромен чекор напред во развојот на духот на новата заедница. На него се засноваа сета либерализација и надминување на социјалните разлики и сите видови социјална нееднаквост“.
„Идејата на потрошувачот и креаторот на профит, акционерот, беше огромен чекор напред во развојот на духот на новата заедница. На тоа се засноваа сета либерализација и надминување на социјалните разлики и сите видови социјална нееднаквост“.
Крајната цел на конзарсите е да ја доловат човечката имагинација, да ги лишат своите поданици од можноста дури и да размислуваат за какви било алтернативи на сегашниот светски поредок.
Навистина, имагинацијата е практично отстранета од оваа дистописка иднина. „Бродот“ е целосно изграден од вообичаените места на хуманитарната фикција: летечки скејтборди, хипер-реалистични холограми, облека што ја менува формата и бојата по волја на оној што го носи, смешен волапук наместо жив јазик на комуникација, 6Д кино наместо нормални два. -димензионални филмови (како медиумски историчар Османли, инаку, знае дека киното почна да се движи подалеку од рамниот екран пред сто години и зошто никогаш нема да го напушти). Женските гради овде се биомеханички, способни да ја менуваат формата и големината. Доминантен стил во архитектурата е стилот на ампирот, во кој е изградено модерното Скопје, за рускиот читател, специфичните нови градби на македонскиот главен град можеби потсетуваат на Москва од времето на Лужков.
„Оваа противречна слика, која брзо се појави пред неговите очи за само неколку години, на Слободан Савин му остави впечаток дека конзархијата живее во некој вид стрип од втор ред, а понекогаш неговата слика беше поврзана со некаков апсурден куклен театар во неуспешно конструираната сценографија од европски неокласичен, византиско-еклектичен и ретро-декоративен тип со неодреден идентитет, кој од некоја непозната причина беше наречен барок“.
(…) Овој роман неизбежно му поставува на читателот едно исклучително важно прашање: зошто, всушност, ја сметаме објективната, „стварната“ реалност за нешто не само вредно само по себе, туку за некаква највисока вредност? Зошто сме толку отпорни дури и на помислата за објективно добра идеја да го преместиме нашиот ужасен, монструозен, гладен, разурнат од војна свет во озлогласениот Матрикс, каде што ќе бидеме нахранети, наводнувани и згрижени на секој можен начин во замена за компјутерската моќ на нашите тела?
Ако ја имате на ум општата поставка на „Бродот“, можете да дојдете до заклучок дека „реалноста“ е само една од многуте „традиционални“ вредности што никој не може јасно да ги формулира, но за кои вреди да се умре (иако подобро, се разбира, испратете некој друг да умре за нив). Ова е веројатно точно – но само веројатно.
Многу поинтересно, а уште попродуктивно е да се оттргнеме од сите овие генерализации и малку да размислиме за конкретни работи, зошто токму таква книга напишал Македонецот Томислав Османли во средината на 2010-тите? Едно интервју што писателот еднаш го дал за хрватската (што е важна) публикација ТРИС ( https://tris.com.hr/2023/09/interview-tomislav-osmanli-makedonski-pisac-scenarist-teoreticar-medija-europa-jeste-jedna-sjajna-plodotvorna-ideja-ali-nju-ndanas-izjedaju-skakavci-njene-vlastite-birokracije-pa-i-u-sustini-a/ ) ќе ви помогне да го разберете ова. Во него, Османли, одговарајќи на прашања за неговите политички чувства, си даде јасен опис: евроскептичен еврофил.
Единствениот европски простор му изгледа како утописки идеал кон кој треба да се стремиме, но во пракса тој е недостижен од повеќе причини.
(…)
Зошто реалноста луѓето ја перцепираат како некаква највисока самодоволна вредност? Очигледно, ова се случува кога човек, во своето разочарување од реалноста, ќе дојде до заклучок: реалноста не е стварна, наместо тоа е спроведена некаква симулација. Овој заклучок може да има трагични последици. На пример, луѓето, гледајќи само фантазии и фатаморгани наместо вистинска иднина, можат да се свртат кон минатото, одлучувајќи дека тогаш сè било реално. Така се случува во универзумот „Брод“, каде не само што стилот на Ампирот е доминантен архитектонски стил, туку и целата култура е произведена во „ретро“ естетика, бидејќи главното мото на оваа дистопија гласи: „Соврменоста не само што го содржи целото минато, но е и негова кулминација“.
Водени од овој принцип, реакционерите кои се борат против „крајот на историјата“, гледајќи наназад во митските (или холографските?) „идеали од минатото“, без да го знаат тоа, се наоѓаат во борба да го постигнат токму овој крај. Затоа, вистинскиот идеал сè уште лежи во иднината – и тоа може да се постигне, но само ако измамнички не ја замрзнете, како што покажа животот, пријатна сегашност.
Ова е, можеби, позитивното значење на оваа, сепак, оптимистичка книга на македонскиот писател Томислав Османли. “
Инаку, романот на османли, пред руската објава се појави и во Србија како издание на престижната издавачка куќа „Агора.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Дистописки шлагери и вампирски серенади – премиерен концерт на „Трето колено“ во Јавна соба

„Во геометријата на битието, под сенката на Пелистер, во дом над облаците, три сродни набљудувачи на животот, ги сплетија своите огледани искуства во совршениот круг на сонот, каде се отсликани трите точки на времето: минатото, сегашноста и иднината. Дистописките рефрени на Чапе, сонливиот надреализам на Деки и политактниот погон на Брадата, ткаат современа смисла, како сенки на реалноста што раскажуваат во полумрак.“, – „Трето колено“.
Сосема нова авторска музика создадена од тројца уметници, кои се препознале како креативни „сродни души“ ќе биде по прв пат изведена на концертот на групата „Трето колено“ што ќе се одржи на во Јавна соба (Public Room) на 3 април (четврток) со почеток во 21 часот.
Кога се чини дека жанровите во музиката се исцрпени, свежина стигнува од подножјето на Пелистер и нуди сосема поинаков инструментално вокален каледиоскоп од фузијата на будните соништа на искусните Дејан Петровиќ – Чапе: вокал и гитара, Дејан Марковски – Деки: вокал и гитара, Пеце Трајковски – Брада: перкусии и хармоника.
„Во геометријата на битието, под сенката на Пелистер, во дом над облаците, три сродни набљудувачи на животот, ги сплетија своите огледани искуства во совршениот круг на сонот, каде се отсликани трите точки на времето: минатото, сегашноста и иднината. Дистописките рефрени на Чапе, сонливиот надреализам на Деки и политактниот погон на Брадата, ткаат современа смисла, како сенки на реалноста што раскажуваат во полумрак.“, – „Трето колено“.
На концертот ќе бидат изведени 20 композиции, а публиката ќе има несекојдневна можност да проследи една поинаква концертна сценографија и да ги чита стиховите од бината и заедно со бендот да се нурне во оваа нова музичка приказна.
За бендот: Дејан Петровиќ – Чапс (Битола, Македонија, 1986) е дипломиран Историчар, Скопје (2011) и дипломиран дизајнер на звук за
визуелни медиуми, Ванкувер, Канада (2015). Работи како freelance продуцент на амбиентална и медитативна музика, аудио за филм, видео игри, едукативни апликации, реклами, корпоративни видеа, монтажа и продукција на аудио книги и подкаст серии. Тој е основач на мултимедијалниот состав Sweet Rapscallions и арт колективот ,,Колегиум” од Битола што го организира годишниот фестивал за аудиовизуелни уметности и литература – ,,300 работи, Триста’’ – и проектот ,,Live Литературен Перформанс” (2012-2014). Работел како копирајтер во агенцијата – ,,New Moment – New Ideas” Скопје (2012), соработник на сценарио за ТВ емисијата ,,Фчерашни новости” (2017) и асистент за звук на факултетот за филмска уметност – FIOFA Охрид (2017). Тој е креатор и водител на радио емисијата ,,Сина Позадина”, емитувана на УКЛО ФМ 90,8 Битола (2018-2020). Членувал во локални музички состави од кои се истакнува бендот Промашена Инвестиција (2003-2016), настапил на разни фестивали – ,,Рок Фест”, ,,Таксират”, ,,Битола Отворен Град”, ,,Битфест”, ,,Feelmotion”, ,,Д Фест”, ,,Пин Конференција”, ,,Акто” и други. Тој е автор на кратки текстови објавени во едицијата ,,Колегиумски Записник” и автор на многубројни неконвенционални литературни дела на социјалните мрежи и интернет порталите.
Дејан Марковски, роден во Битола е музички изведувач и автор околу 15 години. Низ времето член на неколку кавер бендови и неколку годишно искуство со барски свирки. Исто така член и на два авторски проекти: “kuli” – aмбиентално – мелодичен состав, со два одржани концерти во рамките на битфест и “nine weeks” – мешавина од блуз, фанк и рок музика поткрепен со студиски албум и настапи во рамките на пиволенд и рокфест во Скопје како и на ТК ТАК фестивалот во Кавадарци. Моментално работи на соло проект “Дејание” кој засега резултира со неколку студиски снимки, со цел, во блиска иднина да се оформи албум кој ги избегнува можните жанровски рамки. Со овој проект е одржан еден официјален концертен настап во рамките на Градич фест во Нови Сад – Србија и неколку приватни (неофицијални) концерти во земјава и надвор. Во меѓувреме патувач и уличен изведувач низ земјите во Европа, последните 4 години.
Пеце Трајковски (27 мај 1981 / Битола, Македонијa) е музичар, член и коавтор на групите Фолтин и Пијан Славеј; композитор на театарска и филмска музика, како и актерско учество на сцена; идеен творец, претседател на управен одбор и програмски раководител / организатор на НУ Манифестација Смилевски Конгрес и нејзините оф програмски активности, како Kooperacija Sessions и сл. Средното образование го завршил во гимназијата “Јосип Броз Тито“ – Битола. Студирал на ФТУ Охрид и Џез одделот при музичката академија на УГД Штип. Зад себе има 11 студиски албуми, авторска музика и сценско учество во над 30 театарски претстави во земјава и странство, авторска музика и актерско учество во 13 филмови (вклучувајќи ја и музиката за номинираниот во две категории на 92-рите Оскари и добитник на три награди „Санденс 2019“, „Медена Земја“, како и меѓународно признатиот со над 10 победи и над 30 номинации „Исцелител“), учество во 3 работилници како предавач, оригинална музика за модна ревија, организација на повеќе концерти и настани, и бројни настапи во зeмјава и во странство. За својата работа е досега повеќепати наградуван. ДИСКОГРАФИЈА: 2024 – НУДИСТ / ПИЈАН СЛАВЕЈ (Skopje Jazz Festival) 2024 – ПИЈАН СЛАВЕЈ И ВИНСКИТЕ МУШИЧКИ (Live @ Xotel Music, Нижеполе, Битола) 2022 – ПИЈАН СЛАВЕЈ / ПИЈАН СЛАВЕЈ (Skopje Jazz Festival) 2021 – СИМУЛТАН БАКНЕЖ / ФОЛТИН (Охо продукција) 2020 – ТЕАТАРСКИ МИНИЈАТУРИ (Компилација од театарска музика) 2020 – HONEYLAND SUITE (Музика од филмот „Медена земја“) 2019 – МОМÓМА / ФОЛТИН (H.M.A, Skopje) 2015 – ПИЈАН СЛАВЕЈ / ФОЛТИН (Центар за Култура, Битола) 2012 – АНТИТЕЛО / ФОЛТИН (МКЦ, Скопје) 2011 – PENELOPE X (Литиум / Filter), со Никола Коџабашијa, Г. Стевковски 2008 – ОВАА ТРАНСПЛАНТИРАНА МАШИНА ЗА ЧУКАЊЕ ДОСЕГА НЕ ТИПКАЛА ЉУБОВНО ПИСМО / ФОЛТИН (КИЦ-Скопје) 2005 – LО-LЕЕ-TА-TОО / ФОЛТИН (Ding-Dong) 2003 – DONKEY HOT / ФОЛТИН (Кукузел).
Култура
Почина Ричард Чембрлен

Ричард Чембрлен (роден како Џорџ Ричард Чембрлен на 31 март 1934 година во Беверли Хилс, Калифорнија) беше американски актер и пејач, најпознат по неговите телевизиски улоги во 1960-тите и 1980-тите, што му донесе статус на меѓународна ѕвезда и секс симбол.
Ричард бил син на Елсинор и Чарлс Чембрлен. Студирал на колеџот Помона, каде што дипломирал уметност. За време на Корејската војна служел во армијата на САД, а по враќањето посериозно се посветил на актерството.
Чембрлен стана познат во 1961 година со улогата на доктор Џејмс Килдер во истоимената медицинска серија „Д-р Килдер“. Серијата стана огромен хит. Актерот стана тинејџерски идол, а неговата популарност беше придружена со музичка кариера. Тој објави неколку албуми и синглови, вклучувајќи го и хитот „Три ѕвезди ќе светат вечерва“.
По неговиот успех на телевизија, Чембрлен се посвети на театарот и филмот. Глумеше во бројни драми на Шекспир, а студираше и во Англија, каде што се здоби со сериозна актерска репутација. На филм, тој се истакна во адаптацијата на Љубителите на музиката (1971), блокбастерот Класниот пекол (1974) и авантуристичките филмови како Грофот од Монте Кристо (1975) и Човекот со железната маска (1977).
Неговите најпознати улоги беа во ТВ мини сериите во 1980-тите.
Долго време бил таинствен за приватниот живот поради тогашните општествени норми. Дури во 2003 година, во својата автобиографија тој јавно призна дека е хомосексуалец и ја откри својата долгогодишна врска со продуцентот Мартин Рабет.
Наследството и подоцнежниот живот Чембрлен е запаметен како еден од најзначајните актери на неговата генерација, особено во светот на телевизиската драма. Неговата способност да отелотворува сложени, романтични и трагични ликови остави силен впечаток кај публиката ширум светот. Во подоцнежните години, тој повремено се појавуваше во помали улоги на телевизија и во театар.
Култура
(Видео) Почина основачот на групата „Нови фосили“

Маринко Колнаго, еден од основачите и долгогодишен член на групата Нови фосили, почина на 83-годишна возраст по кратко и тешко боледување. Веста е објавена на нивната официјална страница на Фејсбук.
Маринко Колнаго, басист и еден од основачите на легендарната екс ју група, е единствениот член кој свирел во овој култен поп бенд од самиот почеток, уште во 1969 година, а чии песни живеат и денес.
„Драги пријатели, со голема тага соопштуваме дека нашиот добар дух Фосил, нашиот драг Маринко, не напушти. Неизмерно ќе ни недостига. Маринко, засекогаш си во нашите срца“, се вели во објавата.
Лани групата имаше концерт во Скопје.