Култура
Недела на шпански филм во Кинотека

Во рамките на одбележувањето на јубилејот 25 години од воспоставувањето на билатерални односи со Шпанија, амбасадата на Шпанија во соработка со Министерството за култура и Кинотеката на Македонија организира „Недела на шпански филмови“.
Свеченото отворање на манифестацијата е планирано да се одржи на 21 ноември во Кинотека на Македонија со проекција на филмот Requisitos para ser una persona normal (Requirements to be a normal person), 2015, во режија на Летисија Долера.
Сите филмови имаат превод на македонски и на англиски јазик.
Во прилог, репертоарот за проекциите.
21 НОЕМВРИ (ЧЕТВРТОК), 20:00 ч.
КАКО ДА СЕ БИДЕ НОРМАЛНА ЛИЧНОСТ
(Requisitos para ser una persona normal / Requirements to Be a Normal Person)
Игран филм, Шпанија
2015, 90 мин., колор, блуреј
Режија: Летисија Долера (Leticia Dolera)
Сценарио: Летисија Долера (Leticia Dolera)
Улоги: Летисија Долера, Мануел Бурк, Силвија Мунт (Leticia Dolera, Manuel Burque, Silvia Munt)
Марија има 30 години, посебна жена е и има една цел – да стане нормална личност. Поради тоа мора да открие што значи да се биде нормален. Марија е невработена и не платила кирија за станот, па мора го напушти и да се врати во куќата на родителите, со кои не е во добри односи. Нема врска со маж и во основа се смета себеси за неуспешна личност. Си ги поставува прашањата каква личност е. Дали е нормална? Што значи да се биде нормален? Тие прашања ја копкаат длабоко во душата, и откако ќе ги наведе сите услови да се стане нормална личност, ќе одлучи да ги постигне. На патот на осознавањето ќе ѝ помогне брат ѝ Алекс, 25-годишно момче со заостанат ментален развој.
Марија го запознава и Борја, момче опседнато со диети за слабеење. Двајцата ќе склопат необичен сојуз: Марија ќе му помогне на Борја да живее активен и здрав живот, а Борја ќе ѝ помогне на Марија да стане „нормална личност“.
Филмските критичари го истакнуваат префинетиот хумор на авторката и актерка Летисија Долера, препорачувајќи им го филмот на гледачите кои сакаат комедии поинакви од холивудските.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
22 НОЕМВРИ (ПЕТОК), 20:00 ч.
КИНЕСКА ПРИКАЗНА
(Un cuento chino – Chinese Take-Out)
Игран филм, Шпанија / Аргентина
2011, 93 мин., колор, ДЦП
Режија: Себастијан Боренштајн (Sebastián Borensztein)
Сценарио: Себастијан Боренштајн (Sebastián Borensztein)
Улоги: Рикардо Дарин, Муриел Санта Ана, Игнасио Хуанг (Ricardo Darín, Muriel Santa Ana, Ignacio Huang)
Во Буенос Ајрес живее огорчениот, но методичен Роберто, осаменик и сопственик на продавница за железарија. Хобито на Роберто е собирање бизарни вести од светот, а неговата познајничка Мари страда поради невозвратената љубов од Роберто, бидејќи тој постојано ја избегнува.
Еден ден, додека го гледа слетувањето на авионот на аеродром, Роберто здогледува Кинез кој е исфрлен од такси-возилото. Му помага да стане на нозе. Кинезот се вика Јун, но не говори шпански, туку само му покажува некоја адреса истетовирана на неговата рака. Роберто го носи Јун на наведената адреса и откриваат дека местото му припаѓало на Јуновиот чичко, кој го продал пред три и пол години. Роберто и Јун одат во полициска станица, во кинеската амбасада и во кинескиот кварт, во потрага по чичкото на Јун, но залудно.
Роберто го сместува Јун во неговата куќа и по низа инциденти го пронаоѓа доставувачот на храна кој на Роберто ќе му ја преведе од кинески на шпански јазик драматичната животна сторија на Јун…
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
23 НОЕМВРИ (САБОТА), 19:00 ч.
АПОСТОЛ
(O Apóstolo / The Apostle)
Анимиран филм, Шпанија
2012, 80 мин., колор, блуреј
Режија: Фернардо Кортизо (Fernando Cortizo)
Сценарио: Фернардо Кортизо (Fernando Cortizo)
Улоги: Карлос Бланко, Хосе Мануел Оливеира Пико, Паул Наши (Carlos Blanco, Xosé Manuel Olveira ‘Pico’, Paul Naschy)
АПОСТОЛ е долгометражен анимиран првенец на Фернандо Кортизо, а воедно и прва шпанска дигитална бурлеска снимена со техниката на 3Д стоп-анимација.
Бегалец од затвор се враќа по пленот од грабежот што го скрил неколку години претходно. Но, наместо пленот, наоѓа нешто страшно, што не би помислил ниту на сон: злокобни претци, чудни појави, духови… сите тие ќе се најдат во приказната полна со тајни, хумор и фантазија.
Фернандо Кортизо е присутен на филмската сцена од почетокот на 1990-тите, најпрвин со краткиот игран филм ЧУДОВИШТЕ НА ПЛАЖА (El monstruo de la playa), а потоа му се посвети на анимираниот филм, претежно со техниката на стоп-анимација.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
23 НОЕМВРИ (САБОТА), 21:00 ч.
ДОЖДОТ ИСТО ТАКА
(También la lluvia / Even the Rain)
Игран филм, Шпанија / Мексико / Франција
2010, 103 мин., колор, блуреј
Режија: Исијар Болаин (Icíar Bollaín)
Сценарио: Пол Лаверти (Paul Laverty)
Улоги: Гаел Гарсија Бернал, Луис Тосар, Кара Елехалде (Gael García Bernal, Luis Tosar, Karra Elejalde)
Режисерот Себастијан и неговата филмска екипа започнуваат со снимање на контроверзен филм за Кристофер Колумбо во едно мало место во Боливија. Себастијан е од Шпанија, извршниот продуцент Коста и целата екипа се од Боливија, а темата на филмот е за истражувачкиот потфат на Колумбо и начинот на кој Шпанците се однесувале кон Индијанците пред повеќе од 5 века.
Коста го избрал токму тоа место за снимање бидејќи има тенок буџет, па планира да ангажира луѓе од локалното население како актери и статисти за малку пари. Снимањето се одвива според планираното сè додека локалното население не се побуни против приватизацијата на водените ресурси, поточно на изворите за чиста и питка вода. Еден од главните актери е на чело на протестите…
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
24 НОЕМВРИ (НЕДЕЛА), 19:00 ч.
ЦРН ЛЕБ
(Pa negre / Black Bread)
Игран филм, Шпанија
2010, 108 мин., колор, блуреј
Режија: Агусти Виљаронга (Agustí Villaronga)
Сценарио: Агусти Виљаронга (Agustí Villaronga)
Улоги: Францеск Коломер, Марина Комас, Нора Навас (Francesc Colomer, Marina Comas, Nora Navas)
Десетгодишниот Андреа наоѓа мртви тела на еден човек и неговиот син во шумата. Локалните власти сакаат да го обвинат таткото на Андреа за ова убиство, бидејќи тоа најмногу им одговара, па детето по секоја цена се труди да го открие вистинскиот убиец.
Низ целата приказна се провлекува легендата за питоријули, духот од локалната пештера, со кого мештаните ги плашеле децата. Во личната потрага по вистината, Андреа најпрво открива дека целиот свет на возрасните е изграден на лаги, а дознава и дека духот од пештерата, всушност хомосексуалец, бил жртва на група локални силеџии. На крајот ќе открие кој ги убил сите тие луѓе и зошто, па целосно разочаран и повреден си заминува од селото. Една влијателна госпоѓа сака да го посвои и Андреа се согласува со тоа…
Драмата е сместена во Каталонија, уништена од граѓанската војна во 30-тите години од минатиот век, а режисерот посебно внимание им посветил на живописните каталонски предели. ЦРН ЛЕБ е добитник на девет национални шпански филмски награди „Гоја“. Филмот на Виљаронга е и прв филм на каталонски јазик кој ги добил овие признанија, меѓу кои и најдобар филм на Шпанија за 2010.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
24 НОЕМВРИ (НЕДЕЛА), 21:00 ч.
МАРТИН (ЈУНИОР)
(Martín Hache)
Игран филм, Шпанија / Аргентина
1997, 123 мин., колор, ХД
Режија: Адолфо Аристараин (Adolfo Aristarain)
Сценарио: Адолфо Аристараин, Кати Сааведра (Adolfo Aristarain, Kathy Saavedra)
Улоги: Федерико Лупи, Хуан Диего Бото, Еузебио Понсела (Federico Luppi, Juan Diego Botto, Eusebio Poncela)
Мартин Јуниор (или помладиот), викан „Хаш“ е 19-годишно момче кое, откако неговата девојка ќе го напушти, се предозира со дрога, речиси со фатални последици. Сепак тој преживува и мајка му ќе го испрати во Мадрид, да живее со татко му Мартин. Насловот на филмот алудира на терминот „јуниор“; буквата h (се изговара hache) во шпанскиот јазик е ознака за „hijo“, што значи син, а е еквивалент за „junior“ во англискиот јазик).
Мартин Сениор (или Постариот) е успешен филмски творец, но не сака да се грижи за син му бидејќи сака да живее сам, но и затоа што неговите двајца пријатели, Алисија и Данте, по малку експериментираат со уживањето во дрогите. Сепак, без оглед на тоа, го прима синот во домот, надевајќи се дека ќе ги спречи евентуалните лоши влијанија кои би можеле да предизвикаат Мартин Јуниор да ѝ се врати на дрогата и(ли) да изврши самоубиство.
Како што времето одминува, пријателствата на Мартин Постариот сè повеќе се затегнуваат и станува јасно дека Мартин Помладиот треба да го напушти татковиот дом и да си живее свој живот.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
25 НОЕМВРИ (ПОНЕДЕЛНИК), 18:00 ч.
ЖИВОТОТ ПРОДОЛЖУВА
(El mundo sigue / Life Goes On)
Игран филм, Шпанија
1965, 121 мин., црно-бел, ДЦП
Режија: Фернандо Фернан Гомез (Fernando Fernan-Gomez)
Сценарио: Фернандо Фернан Гомез (Fernando Fernan- Gomez)
Улоги: Лина Каналехас, Фернандо Фернан Гомез, Гема Куерво (Lina Canalejas, Fernando Fernán Gómez, Gemma Cuervo)
Низ приказната за две сестри кои се обидуваат да успеат во животот, да ја најдат љубовта и да стекнат статус во Мадрид во раните 60-ти години од минатиот век во Мадрид, режисерот Гомез дава силен и реалистичен портрет на Шпанија од тој период. Тоа е време исполнето со омраза, завист, бес, алчност, насилство, прељуби, коцкање, просторуција, измами, лоша позиција на жените во општеството…
Заедно со претходниот филм на Гомез, НЕОБИЧНО ПАТУВАЊЕ (1964) – инаку, еден од омилените филмови на Педро Алмодовар – ЖИВОТОТ ПРОДОЛЖУВА најпрвин бил забранет филм. Мелодрамата со елементи на неореализам на Гомез била тајно прикажувана. За познавачите на филмот, ЖИВОТОТ ПРОДОЛЖУВА е скапоцен камен во шпанската кинематографија и една од најсилните осуди на режимот на диктаторот Франциско Франко.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Недела на италијанскиот филм од 9 јуни во Кинотека

Од 9 до 14 јуни 2025 година ќе се одржи XXV издание на „Неделата на италијанскиот филм – ITALIAN SCREENS“.
Организиран од италијанската амбасада во Скопје, во соработка со Италијанскиот културен институт во Белград и Кинотеката на Република Северна Македонија, фестивалот е под покровителство на проектот ITALIAN SCREENS, проект за поддршка на интернационализацијата на италијанскиот аудиовизуелен сектор, чија цел е промовирањето на најдоброто од италијанската филмска продукција во странство и вклучува и алатки за поддршка на италијанската кинематографија како што се даночни кредити и средства за дистрибуција и копродукции.
На овогодишното издание ќе бидат прикажани шест од најуспешните филмски остварувања на современата италијанска кинематографија. Филмовите, сите дистрибуирани помеѓу 2024 година и првите месеци на 2025 година, се учесници на престижни меѓународни фестивали и добитници на значајни награди и признанија од критиката и јавноста.
Темата што совршено ги обединува насловите во програма е патувањето: интерпретирано во буквална смисла со значење на пат кон родната земја или далеку од неа – но исто така и како визуелно, внатрешно, егзистенцијално, временско или емоционално патување.
Во понеделник, 9 јуни, фестивалот ќе го отвори „Партенопе“ (2024), најновото ремек-дело на наградуваниот Паоло Сорентино: филм кој претставува единствен склоп на поезија, носталгија и љубов кон Неапол, родниот град на режисерот. Во центарот на наративот се наоѓа Партенопе, независна и антиконформистична жена, со магнетна убавина и вечен порив по знаење. Нејзиното егзистенцијално и симболично патување, обележано со значајни средби, љубови, пријателства и разочарувања, кое е длабоко испреплетено со она на Неапол, прекрасен и декадентен град, колку убав толку и проклет, кој во филмот станува своевиден лик, жив и неуморен.
Фестивалот ќе се затвори во сабота, на 14 јуни, со филмот „Дијаманти“ (2024), новиот кинематографски успех на Ферзан Озпетек, кој ја освои наградата „Давид Ди Донатело од гледачите“ оваа година. Сместен во римска кројачка работилница во 1974 година, филмот ја раскажува приказната за човечките и работните односи на група жени вклучени во кроењето филмски костими. Преку овој микрокосмос, Озпетек истражува универзални теми како што се борбата против патријархатот, потрагата по идентитет, љубовта и пријателството. Резултатот е хармонично и полицентрично дело кое го слави женското соучесништво и отпорност.
Сите филмови ќе се прикажуваат на оригинален јазик со титлови на македонски и на англиски јазик. Проекциите ќе се одржат во историската Кинотека на Република Северна Македонија и ќе започнуваат во 20:00 часот.
Култура
„Кратка меморија“ – нова книга од Милица Димитријовска-Радевска

Книгоиздавателството „Панили“ ја објави поетската книга „Кратка меморија“ пд поетесата Милица Димитријовска-Радевска.
Како што истакнува Весна Мундишевска-Велјановска, оваа книга е мемориски регистар на складирани податоци, настани, случки, размислувања, укажувања… сместени во ќелиите на меморијата на една временска рамка која, и покрај активното темпо на збиднувањата, сѐ повеќе ја губи суштинската комплексност, и бледнее присвојувајќи еднозначни карактеристики.
Во едноличноста на бинарното постоење, оваа меморија тежнее да ги заштити вредностите од нивната маргинализација, да го реституира и она малку човечко што останало во нежната душа на човекот, всушност – да го сочува сопствениот капацитет, дури и да се надгради себеси елиминирајќи ја опасноста од предзнакот „кратка“, нагласено е во рецензијата.
„Во силно апострофираната конкретност на живеењето опеана во стиховите од „Кратка(та) меморија“ зјаат бројни празнини на помнењето. Боли отсуството на топлина, неодлучноста, недовербата, суетата, вришти заборавеноста, живи рани отвора обезвреднувањето – „животот вреди 10 грама чоколадо“ („Вредност“)… Во време на дигитализација и актуелната електронска комуникација, се чини како човекот да се подзагубил, како попатно да си го загинал идентитетот, како да молкнал сред преплетените фрекфенции на празните муабети, како да го закочил срцето во пребрзото темпо на стрелките од часовникот виснат на ѕидовите од галеријата на новото време. Како да му се подизгребало огледалото на средбите, па сега двонасочноста на изустената срдечност се извиличила во бесрамна себичност на збунето човече кое станува „вретено без предено, чепорошка на исколвана суета“, нагласува Мундишевска-Велјановска во рецензијата за новата книга на Димитријовска-Радевска.
Инаку, во песните од „Кратка меморија“ има и зајадливи нискости, вулгарности, пцости и гадости, подводаџии, есапџии, фалбаџии, расколници, луѓе со камења во срцата но и луѓе засегнати од сиот тој метеж кои во својата збунетост се повлекуваат во својата корупка барајќи го островот на својот спокој.
– Се чини дека стиховите на „Кратка меморија“, поотворено и погласно од претходните книги на поетесата, укажуваат на опасноста од жонглирањето на човекот по работ на амбисот и предупредуваат дека лесно може да нѐ проголта заборавот. Наместо разновидни прашања за егзистенцијалноста, овие стихови носат констатации со бројни извичници кои ја соголуваат лажната слика на среќно живеење сред пустината на духот, подвлечено е во првиот критички одглас за книгата.
Милица Димитријовска-Радевска е авторка на неколку поетски книги. Членува во Друштвото на писателите на Македонија и во Македонското научно друштво од Битола. Својот научен и истраќувачки труд го има реализирано и како коавторка на наставното помагало ,,Јазикот и графиката“. Има учествувено на голем број книжевни манифестации. Нејзината поезија е преведена на српски, англиски, романски јазик. Авторка е и на критички огледи, записи и рецензии за дела на повеќе современи македонски автори.
Поетската книга „Кратка меморија“ е достапна во книжарниците на „Матица македонска“.
Култура
Започнува 59. МТФ „Војдан Чернодрински“ во Прилеп

Со претставата „12“, во режија на Синиша Евтимов, на Македонскиот народен театар, вечерва во 20 часот во големата сала на Центарот за културата „Марко Цепенков“ во Прилеп ќе биде отворено 59. издание на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“.
Организаторите велат дека голем интерес за фестивалот покажува прилепската публика и годинава, што се докажува и со фактот дека неколку претстави и пред почетокот на фестивалот се веќе распродадени.
На изведбата на актерите од МНТ, ќе претходи доделување на наградите за животно дело Соња Михајлова, Снежана Коневски-Руси и Гоце Тодоровски. На свеченото отворање ќе се обратат Ана Стојаноска, уметнички директор и селектор на програмата, министерот за култура и туризам Зоран Љутков и прилепскиот градоначалник Борче Јовчески.
Девет претстави во официјална селекција, четири во независна програма и една во придружна се селектирани за програмата на 59. МТФ „Војдан Чернодрински“, што ќе трае до 13 јуни под мотото „Смеј се и осмели се“.
„59.издание на фестивалот е спремно, внимателно спакувано, прецизно креирано со огромна љубов и почит кон сите учесници и гости. Во духот на мотото на фестивалот и се смеевме и осмелувавме низ предизвиците во текот на оваа година, но како тим покажавме и покажуваме, заедно со градот и целата поддршка од Министерството за култура и туризам и општествено-одговорните компании, дека Прилеп е единственото место за достојно да се слави театарската уметност. Посебна љубов кон целата публика која постојано покажува зошто е тоа така“, изјави Стојаноска.
За фестивалските награди и годинава ќе одлучува меѓународно жири, во состав: Нела Оташевиќ, продуцентка од Црногорско народно позориште, Иван Меденица, театролог и професор од Белград и Лилиа Абаџиева, театарска режисерка од Бугарија.
На програмата повторно ќе бидат детската зона, промоции на книги, разговори на тркалезна маса. Годинава, наместо досегашната платформа „Автор во фокус“ во која се славеше опусот на еден значаен автор за македонскиот театар, годинава ќе биде ставен фокусот на тројца мошне значајни театарски дејци од Прилеп. Тоа се: актерот и долгогодишен директор на нашиот фестивал Кирил Ристоски, актерот Благоја Спиркоски Џумерко и драмскиот автор и писател Благоја Ристески Платнар.
Новина е програмата „Драмолетање“, односно пичинг на кој неколкумина драмски автори ќе ги претстават своите дела. На тој начин фестивалот се труди да го поттикне домашното драмско творештво, но и поставување на истото на театарските сцени.
Фестивалот ќе биде затворен на 13 јуни со „Вистината“ на Театар Комедија.