Култура
Ноќ на литературата во Културно-информативниот центар во Софија
Културно-информативниот центар на Република Северна Македонија во Софија, на Осмата европска ноќ на литературата – 2019, што ќе се одржи на 15 мај, од 18 до 22 часот, на различни места („гнезда“) низ Софија, ќе се претставува во Националниот студентски дом, сала „Репетициона 304“, кат 3, плоштад Народно собрание 10 во Софија.
Актерите Игор Дамјанов и Ѓорги Георгиев – Антика ќе читаат делови од книгата „Еретички писма или наоѓајќи ги небата што сјаат црвено“ од младиот македонски писател Стефан Марковски.
Приказната на романот е структурирана во шест дела во кои вајарот и скулптор Максимилијан Комнениус создава бронзени статуи посветени на шесте типови љубов – Ерос, Лудус, Сторге, Прагма, Манија и Агапе, минувајќи низ различни фази од животот, односно сонот и јавето, човечкото и божественото.
Максимилијан халуцинира девојка по име Катја, која синтетизира своевидна отелотворена инспирација и возвишена љубов. Вајарот е зависен од сопствената халуцинација и склучува договор, чија цел е халуцинациите да станат пореални и повивидни, што ултимативно би довело до тоа таа да се претопи во неговата реалност во замена за совршена изработка на шесте статуи.
Паралелно на ова, во романот е прикажан и неговиот социјален живот и дружбата со Џими, заробен во недоумици поради сопствени психолошки проблеми и животни перипетии, што е еден од наведувачките фактори кои ја задаваат склоноста за експериментирање со наркотици. Овде се вклучени и активностите на музичкиот бенд „Сагитариус“, од кој, покрај Џими, дел е и русокосата Марјана, пријателка на Максимилијан.
Паралелно со ова се случуваат немили настани и исчезнувања на девојки за кои полицијата разоткрива дека на еден или друг начин се поврзани со настапите на бендот.
Орнаментираниот и полиасоцијативен стил на раскажување е една од помоќните алатки со кои авторот нè воведува во приказната. Променливиот раскажувач во различни сегменти од романескното дејство на различни начини се преплетува меѓу субјективен и објективен, оставајќи го читателот самостојно да сфати во кои мигови од дејството раскажува објективниот наратор, а во кои Максимилијан.
Романот „Еретички писма или наоѓајќи ги небата што сјаат црвено“ со својата деликатна, повеќеслојна структура што го прави пристапен до различни нивоа за различни типови читатели е, како што би рекол Јордан Плевнеш, „пресвртнички чин во тековите на новата македонска проза, кој би можел да биде сведен на Прозонема или роман во една реченица или, пак, во Роман-Река што може да ги однесе во духовна поплава сите негови идни читатели заедно со авторот“. Овој роман е прва објава на книга од Марковски на бугарски јазик.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Поддршка за културата во Битола: MINT зад Шекспир фестивалот 2025
Денес официјално започнува Шекспир фестивалот во Битола, еден од најзначајните и најреномирани театарски настани во регионот, кој годинава повторно ги обединува највлијателните и најиновативните Шекспирови продукции од светот.
Организиран од Народниот театар Битола, фестивалот претставува платформа каде класичните драмски текстови добиваат современи интерпретации, а Битола станува центар на висока сценска уметност.
Во пресрет на свеченото отворање, денес се одржа работна средба помеѓу директорот на Народниот театар Битола, Васко Мавровски, и генералниот директор на MINT Fintech Group, Никола Јошевски. MINT е долгогодишен партнер и спонзор на Народниот театар Битола, а годинава ја проширува својата поддршка и како клучен спонзор на Шекспир фестивалот.
Средбата, одржана во фоајето на театарот, беше можност за разговор за заедничката визија, новите идеи и стратешкото планирање на програмските и културните иницијативи за 2026 година.
„MINT продолжува да вложува во културата не како обврска, туку како уверување дека уметноста ја гради заедницата, а силната културна сцена значи силно и одржливо општество,“ истакнаа од компанијата.
Вечерва, со кревање на завесата, Битола повторно ќе стане театарски центар чијашто традиција, енергија и визија ја прават препознатлива на културната мапа на регионот.
(ПР)
Култура
Објавен „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половина на ХХ век“ од Славчо Ковиловски
„Македоника литера“ објави нова книга на Славчо Ковилоски со наслов „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половинана ХХ век“.
Овој речник се надоврзува на „Речникот на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век“, од истиот автор, публикуван во 2022 година. Покрај лажните имиња од сите видови (псевдоними, кратенки, знаци) овде се вклучени и одредници со прекари на публицисти, родените имиња на авторите, како и одреден број партизански псевдоними.
Во Речникот се наоѓаат книжевни псевдоними на 187 автори и 36 псевдоними од други области со вкупен број од 223 лица со скриени имиња. Исто така, има 19 родени (крстени) имиња на луѓе од книжевноста и културата, како и 37 автори чии прекари се споменуваат покрај нивните имиња. Вкупниот број на псевдоними изнесува повеќе од петстотини. Посебно поглавје е посветено на теорискиот пристап при објаснувањето на методологијата, односно постапките за дешифрирање и категоризирање на скриените имиња. Овој дел е особено важен, бидејќи без соодветен критички метод на потврдување или негирање на авторството препишано според псевдоним, не може да се добие релевантен одговор, прецизно дефиниран, елабориран според современите концепции на теоријата на книжевноста, но и на книжевно-историските односи и практики.
Славчо Ковилоски (Скопје, 1978) е македонски книжевен историчар, културолог, поет, прозаист. Автор е на неколку прозни, поетски и монодрамски дела, како и на повеќе монографии од областа на книжевноста, историјата и културологијата. Прикази и статии објавувал во повеќе македонски списанија и дневните весници. Има преведено шест белетристички и научни дела од хрватски и бугарски на македонски јазик и повеќе преводи од српски јазик објавени во периодиката. Делови од неговото прозно и поетско творештво се преведени и препеани на неколку европски јазици.
Работи во Институтот за македонска литература (Одделение за македонска литература во XIX век), при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Култура
Пијано-рецитал „Скопје во петолиние 2028“
Културниот информативен центар – Скопје го најавува пијано рециталот „Скопје во петолиние 2028“ – македонска музичка приказна во чест на Скопје, Европска престолнина на културата 2028.
Овој уникатен рецитал ќе ја раскаже музичката приказна на нашиот град преку внимателно одбрани дела на македонски композитори, претворајќи го Скопје во вистинска партитура, а пијаното – во раскажувач. Рециталот претставува интимна пијанистичка нарација која го пренесува духот и енергијата на градот директно до срцето на публиката.
На пијаното ќе настапи Давид Павиќ, млад, но веќе признат пијанист кој го претставува новиот бран на македонски уметници. Со внимателно одбраниот репертоар, рециталот ќе го истакне генерацискиот премин на македонските композитори и континуитетот на музичкото изразување во Македонија.
Овој рецитал е прв целовечерен концерт од ваков вид воопшто кај нас, во кој младата надеж на македонската пијанистичка сцена, Давид Павиќ, преку својот личен уметнички израз ќе ги претстави делата на македонските композитори во ново светло.
Со внимателна интерпретација и емоционална длабочина, тој не само што ги оживува музичките дела на македонските композитори, туку и ги афирмира пред домашната и меѓународната публика.

