Култура
„ПМГ рекордингс фестивал 13“ во две вечери со фантастична програма од домашни и странски изведувачи

Во две фестивалски вечери, на 7 и 14 октомври, „ПМГ рекордингс фестивалот“ оваа година нуди извонредна програма од актуелни и висококвалитетни домашни и странски имиња од сферата на електронската, поп, рок и џез-музиката.
Првата фестивалска вечер закажана за 7 октомври ќе биде во скопскиот клуб „Станица 26“. Специјален гостин на оваа вечер е хрватската музичка дива САРА РЕНАР, која го носи статусот на една од најдобрите и најхрабри пејачки текстописци од новата генерација на Балканот. Нејзиниот музички стил може да се опише како експериментален поп, со суптилни мелодии на електронски и театарски елементи. Зад себе има пет студиски албуми, повеќе регионални награди и речиси илјада концерти во живо. Нејзините најнови настапи се опишани како експлозивна електропанк-забава.
Од домашната сцена претставуваме два големи бенда со импозантна дискографија и многубројни концерти.
„ПМГ колектив оркестар“ е звукот на модерно Скопје. Автентична линија на сочност, која се развива и менува повеќе од 20 години. Нивниот звук носи софистицирани танцови линии, прилично уникатни и речиси поп-мелодични. 9 студиски албуми, двоен винил со најголемите хитови, многубројни ЕП, синглови, компилации, видеозаписи, ремикси и неколку македонски и европски турнеи. Моментната инкарнација на бендот е прилично авантуристички микс на танцов ритам на современа електронска продукција, тапани во живо, бас, гитара, дувачка секција, вокали и синтисајзери. Вистински оркестар составен од некои од најдобрите и најталентирани македонски музичари споени со цел да донесат музичка правда и зрели аранжмани на сите познати ПМГ-песни („Скопјанка“, „Манекенки“, „80-ти“, „90-ти“, „Ти си мојот свет“, „Луѓе од градови“, „Деца на два века“…), максимално задоволувајќи ја публиката на концертите.
„Сетстат“ без двојба е најквалитетниот и најдолготраен џез-состав, кој во континуитет работи повеќе од триесет години во нашата земја. Фантастичен бенд, добро обучен во т.н. уметност на џезот со познавање на речиси секој стил што некогаш се појавил. „Сетстат“ има издадено 10 студиски албуми. Нивниот концерт на „ПМГ рекордингс фестивал“ во 2021 година, издаден како албум во живо со наслов White Night за „ПМГ џез“, беше избран како едно од најдобрите џез-изданија на музичката платформа Bandcamp за јануари 2022 година. Во 2004 година нивната композиција MVP беше број 1 на листата на Top Downloads 200 на реномираниот џез-портал All About Jazz website. Во 2015 нивниот албум „Се плашам од Македонци“ (заедно со Никола Коџабашија и Мирко Попов) беше прогласен за албум на годината, според култното скопско радио „Канал 103“. Со повеќе од 30 години активна работа „Сетстат“ е бенд што бележи континуирана и активна концертна активност како во домашен така и во меѓународен контекст.
Концертниот дел од програмата го затвораме со настапот на АЛЕКСАНДАР ВЕЛИКИ (Александар Гавровски). Неговиот прв студиски албум „Првиот Македонец во вселената“ излегува во 2018 година за издавачката куќа „Балкан Велики“, со кој впечатливо и лесно ја освојува домашната публика. По него, следуваат „Мирно лето“ (2020) и „Голем“ (2023), обата албума во издание за „ПМГ рекордингс Скопје“. Неговиот последен албум изобилува со интелигентна мелодичност и танцова атмосфера. Лириката на Александар Велики е во правопропорционален развој со квалитетот на музиката, па „Голем“ е секако неговиот најдобар албум до сега, кој воедно и ќе биде музички изведен на фестивалот.
Програмата по полноќ носи дел од електронската музичка сцена со настапи на добро познатите ПМГ-диџеи Мирко Попов, Илина Ангеловска и Виолета Качакова, кои гарантираат добра журка и загревање на атмосферата за танц.
Втората фестивалска вечера е закажана за 14 октомври, каде што на сцената на Младинскиот културен центар во дансинг-салата во живо ќе настапи светски познатиот музичар и инструменталист Метју Џонсон од Канада. Се работи за водечко име на електронската музичка сцена, човек што со децении владее на светските подиуми и врвни музички фестивали. Со него сцената ќе ја поделат звучни имиња од македонската електронска и поп-музичка сцена, како Young Dadi, 5R+Domchuga, Горан Кан, Андреја Салпе и Вански.
„ПМГ рекордингс фестивалот“ е годишна смотра на истоимената дискографска куќа, со речиси 300 изданија на современа македонска музика е водечка сила на домашната сцена во последните децении.
Фестивалот се реализира со поддршка на Министерството за култура на Република Северна Македонија.
Македонскиот реномиран уметник и професор Велимир Жериновски отстапи свој цртеж од серијата :Memoris#000: за изработка на визуелниот промотивен материјал за годинешниот фестивал.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
„Мајка“ на Теона Стругар Митевска со триумфална светска премиера во Венеција

Со долг аплауз и стоечки овации, долгоочекуваниот филм „Мајка“ на режисерката Теона Стругар Митевска беше премиерно прикажан на 81.
Венецискиот филмски фестивал во преполната Sala Darsena, отворајќи ја престижната селекција „Хоризонти“.
Филмот раскажува интимната и драматична приказна за младата Тереза во Калкута, 1948 година – во мигот кога таа чека одобрение од Ватикан да го напушти манастирот и да основа нов ред. Во главната улога блеска светски познатата актерка Номи Рапас, која ја толкува идната Мајка Тереза како сложена, човечна и противречна личност – исполнета
со амбиција, сомнежи и силна жед за слобода.
Актерската екипа ја сочинуваат и Никола Ристановски во улогата на отец Фредерик, Силивија Хукс како сестра Агнешка, како и Екин Чорапчи, Марајке Пиној и Лабина Митевска. Сценариото го потпишуваат Гоце Смилевски, Теона Стругар Митевска и Елма Татарaгиќ, додека зад камерата стои наградуваната белгиска директорка на фотографија
Виржини Сен-Мартин (SBC).
Првите критики по премиерата во Венеција го оценија „Мајка“ како „смело и современо филмско портретирање“ и „најкомплексното остварување на Митевска досега“. Овој исклучителен прием претставува уште еден голем успех за македонската кинематографија – во Венеција беше прикажан филм што се наметнува со интернационален јазик, естетика и релевантност.
„Мајка не е класичен биографски филм, туку обид да се прикаже една жена – Мајка Тереза – како сложена, повеќеслојна личност, далеку од клишеата на насмеаната светица.
Доаѓајќи од истата земја и град, чувствував длабока поврзаност со историскиот лик – и восхит кон нејзината храброст и решителност. Но, се запрашав: зошто мажите во историјата сме ги претставувале во најразлични светла, славени и во нивното добро и лошо, а жените речиси секогаш еднодимензионално? Со „Мајка“ сакав да дадам нова
перспектива, и да портретирам женска историска фигура прикажана без идеализации, туку со својата автентична сила, амбиција и противречности.
Во таа смисла, „Мајка“ е филм за слободата – и за храброста на една жена да биде различна, и покрај сите ограничувања на своето време.“ – изјави Теона Стругар Митевска за време на пресс конференцијата во Palazzo del Casino.
Номи Рапас, пак, рече: „Прифаќањето на оваа улога беше неверојатен предизвик и патување. Со месеци живеев со „Мајка“ во мене, низ многу емоции и внатрешни битки. Се нурнав во нејзиниот свет преку истражувања – читав многу, и позитивно и негативно, ги проучував нејзините писма, Библијата и Куранот, се обидував да го разберам времето и
местото во кое делувала. Она што го гледате на екранот е мојата Тереза – не копија, туку обид да ја пронајдам вистинската личност зад митот.
Соработката со Теона беше апсолутно прекрасна. Имавме искрена и силна врска, работевме без его и ја создадовме нашата Мајка Тереза заедно. Тоа беше двегодишно патување кое ми донесе нови перспективи и длабоко ме збогати.“
Уште пред премиерата, „Мајка“ беше продаден за кино-дистрибуција во над 15 европски земји, меѓу кои Франција, Германија, Италија, Шпанија, Данска, Шведска, Норвешка, Полска, Чешка, Финска и Белгија.
Од 3 декември, филмот ќе започне со кино-прикажување низ Европа – ретко и извонредно достигнување за македонска продукција.
„Овој извонреден интерес е доказ дека филмот има потенцијал да стане едно од најистакнатите европски остварувања оваа година,“ истакнуваат од француската агенција Kinology, задолжена за светска продажба и дистрибуција.
По премиерата во Венеција, филмот продолжува на своето фестивалско патување низ Европа и светот, а за македонската публика ќе биде прикажан на 46. издание на Интернационалниот фестивал на филмска камера „Браќа Манаки“, од 20 до 26 септември во Битола.
„Со оваа премиера, македонската кинематографија уште еднаш направи голем исчекор на светската сцена. Отворени се вратите кон нови можности, а патот кон меѓународен успех е трасиран – не само за филмовите на Теона, туку и за новите млади генерации кои доаѓаат” – изјави директорот на Агенцијата за филм, Сашко Мицевски.
„Мајка“ е копродукција на Северна Македонија, Белгија, Шведска, Данска и Босна и Херцеговина, во продукција на Лабина Митевска и Себастиен Делое, со извршни продуценти Номи Рапас и Силвија Хукс. Проектот е поддржан од Агенцијата за филм на Северна Македонија, Шведскиот филмски институт, Данскиот филмски институт, Центарот за кино на Федерацијата Валонија-Брисел и повеќе европски фондови.
Култура
Две македонски премиери вечерва на 16. „МакеДокс“ во Сули ан

Две македонски премиери ќе се одржат на 16. „МакеДокс“ во Сули ан на претпоследниот фестивалски ден на 27 август. Во 20:30 часот на програмата е документарниот филм „Крајолици на човештината“ на Јана Хунтерова, кој е снимен во соработка во „Арт-поинт Гумно“. По нејзината уметничка резиденција во селото Слоештица, Хунтерова креирала визуелна приказна за Љубица и малкуте други соселани, кои и покрај тешкотиите, наоѓаат мир, поврзаност и слобода во зафрленото македонско село.
Во терминот од 22:30 часот, исто во Сули ан, ќе биде прикажан филмот „Кодот на Преспа“ на Никола Поповски. Во регионот на Долна Преспа, особено во селото Наколец, но и во околните села, со децении (а можеби и со векови) постои традиција на органски создаден соживот заснован врз меѓусебно разбирање и почитување. Секојдневниот живот на протагонистите таму и нивните меѓусебни односи претставуваат своевиден модел во кој е скриен одреден код на заедништво и општествена кохезија помеѓу луѓе од различни етнички, верски и други профили.
Сценариото за филмот е на Борјан Јовановски, кинематографери се Ѓорѓи Клинчаров и Фејми Даут, монтажата е на Гоце Кралевски, дизајнер на звук е Игор Поповски, музиката ја компонираше Глигор Кондовски, а продукцијата е на „Strymon Film“.
Претходната вечер, на 26 август, во Сули ан беше отворена фотоизложба на уметникот со светско реноме Киро Урдин. Фотографиите се создадени во при неговите многубројни посети на Долината Омо во Африка. Пред публиката во Сули ан авторот Урдин зборуваше за своите искуства при патувањата во Африка, средбата со африканските етнички заедници во Долината Омо и фасцинацијата од светот кој е далеку од цивилизацијата, а блиску до срцето.
Урдин зборуваше и за снимањето на своите арт-филмови во Африка, како и за патешествието со неговиот најпознат филм „Планетариум“. Во истиот блок беше прикажан и неговиот документарен филм „Оган и вода“.
Премиерата на три кратки документарни филмови на школата „Докуникулци“ на „МакеДокс“ се одржа на 26 август во Сули ан. Објектот едноставно беше претесен да ги собере сите заинтересирани да ги видат остварувањата на „Докуникулците“. Во еден блок беа прикажани филмовите „Живуша“ на Ксенија Довезенска, „Како стигнав до овде?“ на Рој Стефанова и „Борби со ветерници“ на Борјан Гаговски. Ментори на работилницата се режисерот Трифун Ситниковски и монтажерот Горјан Атанасов. Во реализацијата на филмовите учествуваа и Ивана Тимова, Ева Божиновска, Теодор Дамјановски, Јована Гаврилоска и Никола Поповски. Пред публиката во Сули ан младите филмски автори со голема возбуда зборуваа за снимањето, монтажата и продукцијата на своите први филмски дела.
Целосната програма на фестивалот „МакеДокс“ може да се пронајде на официјалната веб-страница на „МакеДокс“ (www.makedox.mk), а може да се симне и мобилната фестивалска апликација.
Култура
Драмски театар Скопје со „Плејбоите…“ гостува на фестивалот РУТА на Бриони

Драмски театар Скопје со претставата „Животот на провинциските плејбоји по Втората светска војна или Туѓото го сакаме – своето не го даваме“ утре, на 28 август ќе гостува на Бриони во Хрватска каде театарот „Ulysses“ е домаќин на фестивалот на Регионалната унија на театри, РУТА. Претставата ќе биде изведена на големата сцена на локалитетот Мали Бриони во 21 часот. Гостувањето на Бриони ќе биде шеста изведба на пиесата со што се заокружува сезоната на планирани настапи на летните фестивали. Станува збор за копродукција на НУ Драмски театар Скопје, Белградското драмско позориште, Местното гледалишче Љубљана и продукцијата на „Град театар“ Будва.
Премиерата на копродукциската претстава „Животот на провинциските плејбоји по Втората светска војна или Туѓото го сакаме – своето не го даваме“ во режија на Иван Пеновиќ, по текст на Душан Јовановиќ се играше во Црна Гора на 10 август на 39. фестивал „Град театар“ Будва. На летната сцена во комплексот „Словенска плажа“ претставата беше играна во четири последователни вечери.
Предизвикот да се создаде копродукциската претстава на четирите уметнички куќи е одбележувањето на пет години од смртта на авторот Душан Јовановиќ, кој остави силен печат во театарскиот израз во регионот. За претставата е истакнато дека: „Плејбоите…“ е текст напишан во 1972, од раниот драмски опус на Душан Јовановиќ, работен во формата на комедија дел арте. Претставата првпат е изведена во Местното гледалишче Љубљана една година подоцна. Во творештвото на тошашнаите „бунтовни“ уметници е присутен таканаречениот „лудизам“ – специфичен одговор на „тешките теми“ што ги отвори повоената генерација млади луѓе што биле современици на регионални историски движења, во духот на „Сексуалната револуција“ и „Пролетта од 1968 година“.
Режисерот Пеновиќ за претставата „Плејбоите…“ вели дека е вителот на живата еротика, младост и незаузданата, вечно незаситна страст. Сепак, меѓу редови се насетува и една празнина, суета и егоизам на општеството што постојано трча по уживање. Денес, половина век по ‘68, суетата и бесцелноста остануваат актуелни, а им се придружуваат и трката по материјалниот статус, но и егзистенцијалниот страв.
Покрај Иван Пеновиќ, авторскиот тим го сочинуваат и Соња Должан (превод), Лазе Трипков (сценографија), Александар Ношпал (костимографија), Владимир Пејковиќ (композиција) и Дамир Клемениќ (сценско движење). Во копродукциската претставата играат актерите од четирите уметнички куќи од регионот: Лазар Христов, Јулита Кропец, Марко Гверо, Соња Стамболџиоска, Лазар Николиќ, Вукашин Јовановиќ, Нејц Језерник, Марјан Наумов и Јована Спасиќ.
По изведбата во Охрид, македонската публика ќе има можност повторно да ја гледа претставата во втората половина на октомври за време на фестивалот РУТА во Драмски театар Скопје.