Култура
Почна неделата на италијанскиот филм во Кинотека

Со проекција на „Леб и чоколадо“ (Pane e cioccolata / Bread and Chocolate) на Франко Брусати, вчера на сцената на летното кино „Мирно лето“ започна Неделата на италијанскиот филм.
Настанот чијашто годишна тематика е емиграцијата по 21. пат се одржува во светот, а во Македонија со проекција на тематски избрани филмови во Скопје и Битола.
На присутните во полниот аудиториум на летното кино на Кинотеката им се обрати професорот Марко Пешетели, селекторот на програмата на годинешната Недела на италијанскиот филм. Заблагодарувајќи им се на домаќините на манифестацијата, директорот на Кинотеката, Владимир Ангелов, и вработените за соработката и поддршката, Пешетели го претстави тематскиот избор на филмовите со разни гледишта на емиграцијата.
„Повеќето од нив се комедии како вечерашниот филм со Нино Манфреди, многу познат актер, чија стогодишнина од раѓањето го одбележавме годинава“, посочи меѓу другото професорот Пешетели.
Амбасадорот на Италија, Андреа Силвестри, поздравувајќи ги присутните на македонски јазик, говореше за идејата која ја одржува манифестацијата во светот и кај нас.
Говорејќи за феноменот на миграцијата, кој им е добро познат на Италијанците, но и на Македонците, амбасадорот Силвестри посочи дека денес надвор од Италија живејат околу 60 милиони луѓе со италијански корени.
Амбасадорот ја соопшти и специјалната објава на отворањето на Неделата на италијанскиот филм: одликувањето на директорот на Кинотеката Владимир Ангелов со значка и плакета на Витешкиот ред Ѕвезда на Италија (Cavaliere Dell’Ordine della Stella di Italia / Knight of the Order of the Star of Italy). Одликувањето го доделува италијанскиот претседател Серџо Матарела (Sergio Mattarella), по препорака на министерот за надворешни работи на Италија, за особени заслуги во промовирањето на италијанската култура и кинематографија во Македонија.
„Микеланџело Антониони рекол дека филм што може да се објасни со зборови не е вистински филм. Јас овој филм што ми се случува навистина не можам да го објаснам и затоа ќе се заблагодарам на сите што ме поддржувале, а некои од нив и се жртвувале во мојата 26-годишна кариера во Кинотеката. Ќе се заблагодарам на моето семејство, сопругата и децата, родителите, кои секако се жртвуваа… моето пошироко семејство, пријателите, колегите… секако, благодарност до италијанската амбасада, особено Одделението за култура со кои одамна соработуваме на врвно стручно и професионално ниво. Секако на Италија која како држава постојано ми ги држи отворени очите, а љубопитноста за филмската уметност непроменлива, и тоа преку двата фестивала што често ги посетувам – оној во Болоња на новореставрирани филмови и фестивалот на неми филмови во Порденоне“, рече Ангелов.
До крајот на програмата ќе имаме можност да го видиме и ДА ВИ СЕ ПРЕТСТАВАМ? РОКО ПАПАЛЕО (Permette? Rocco Papaleo / My name is Rocco Papaleo, 1971) на Еторе Скола (Ettore Scola), со Марчело Мастројани (Marcello Mastroianni) во насловната улога; реалистичната драма САКО И ВАНЦЕТИ (Sacco e Vanzetti) на Џулијано Монталдо (Giuliano Montaldo); наградуваниот НОВИОТ СВЕТ (Nuovomondo / Golden Door, 2006) на Емануеле Криалезе (Emanuele Crialese; социјалната комедија УБАВ, ЧЕСЕН ЕМИГРАНТ ВО АВСТРАЛИЈА БИ СЕ ОЖЕНИЛ СО ЧЕСНА СОГРАЃАНКА (Bello, onesto, emigrato in Australia sposerebbe compaesana illibata / A Girl in Australia, 1971) на Луиџи Ѕампа (Luigi Zampa), со Алберто Сорди, Клаудија Кардинале и Рикардо Гароне (Alberto Sordi, Claudia Cardinale, Riccardo Garrone) во главните улоги; современата комедија ТРОБОЈКАТА ОДИ НА ГЛАСАЊЕ (Bianco, rosso e Verdone) на Карло Вердоне (Carlo Verdone); како и еден од најгледаните филмови во Италија последнава деценија, ДОБРЕДОЈДОВТЕ НА ЈУГ (Benvenuti al sud / Welcome to the South) на Лука Минеиро (Luca Miniero), кој се занимава со тн. „внатрешна емиграција“, односно вечниот судир меѓу италијанскиот Север и Југ.
Насловите на филмовите што се вечерта на програмата во 20:00 ч ќе бидат репризирани следниот ден во 18:00 ч.
Во овој период на променлива временска состојба, Кинотеката го задржува правото да ја промени локацијата на било која од филмските проекции, со цел истите да бидат одржани, а не одложени до некоја метеоролошки поповолна прилика.
Во случај на дожд, некои од проекциите наместо во дворот и летното кино „Мирно лето“ на Кинотеката, ќе се одржат на затворено, во киносалата на Кинотеката.
Билетарницата ќе биде отворена секој ден од 19 часот и проекциите се бесплатни и започнуваат во 20:00 часот.
Проекциите се одвиваат со целосно почитување на препораките за заштита од Ковид-19.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Недела на италијанскиот филм од 9 јуни во Кинотека

Од 9 до 14 јуни 2025 година ќе се одржи XXV издание на „Неделата на италијанскиот филм – ITALIAN SCREENS“.
Организиран од италијанската амбасада во Скопје, во соработка со Италијанскиот културен институт во Белград и Кинотеката на Република Северна Македонија, фестивалот е под покровителство на проектот ITALIAN SCREENS, проект за поддршка на интернационализацијата на италијанскиот аудиовизуелен сектор, чија цел е промовирањето на најдоброто од италијанската филмска продукција во странство и вклучува и алатки за поддршка на италијанската кинематографија како што се даночни кредити и средства за дистрибуција и копродукции.
На овогодишното издание ќе бидат прикажани шест од најуспешните филмски остварувања на современата италијанска кинематографија. Филмовите, сите дистрибуирани помеѓу 2024 година и првите месеци на 2025 година, се учесници на престижни меѓународни фестивали и добитници на значајни награди и признанија од критиката и јавноста.
Темата што совршено ги обединува насловите во програма е патувањето: интерпретирано во буквална смисла со значење на пат кон родната земја или далеку од неа – но исто така и како визуелно, внатрешно, егзистенцијално, временско или емоционално патување.
Во понеделник, 9 јуни, фестивалот ќе го отвори „Партенопе“ (2024), најновото ремек-дело на наградуваниот Паоло Сорентино: филм кој претставува единствен склоп на поезија, носталгија и љубов кон Неапол, родниот град на режисерот. Во центарот на наративот се наоѓа Партенопе, независна и антиконформистична жена, со магнетна убавина и вечен порив по знаење. Нејзиното егзистенцијално и симболично патување, обележано со значајни средби, љубови, пријателства и разочарувања, кое е длабоко испреплетено со она на Неапол, прекрасен и декадентен град, колку убав толку и проклет, кој во филмот станува своевиден лик, жив и неуморен.
Фестивалот ќе се затвори во сабота, на 14 јуни, со филмот „Дијаманти“ (2024), новиот кинематографски успех на Ферзан Озпетек, кој ја освои наградата „Давид Ди Донатело од гледачите“ оваа година. Сместен во римска кројачка работилница во 1974 година, филмот ја раскажува приказната за човечките и работните односи на група жени вклучени во кроењето филмски костими. Преку овој микрокосмос, Озпетек истражува универзални теми како што се борбата против патријархатот, потрагата по идентитет, љубовта и пријателството. Резултатот е хармонично и полицентрично дело кое го слави женското соучесништво и отпорност.
Сите филмови ќе се прикажуваат на оригинален јазик со титлови на македонски и на англиски јазик. Проекциите ќе се одржат во историската Кинотека на Република Северна Македонија и ќе започнуваат во 20:00 часот.
Култура
„Кратка меморија“ – нова книга од Милица Димитријовска-Радевска

Книгоиздавателството „Панили“ ја објави поетската книга „Кратка меморија“ пд поетесата Милица Димитријовска-Радевска.
Како што истакнува Весна Мундишевска-Велјановска, оваа книга е мемориски регистар на складирани податоци, настани, случки, размислувања, укажувања… сместени во ќелиите на меморијата на една временска рамка која, и покрај активното темпо на збиднувањата, сѐ повеќе ја губи суштинската комплексност, и бледнее присвојувајќи еднозначни карактеристики.
Во едноличноста на бинарното постоење, оваа меморија тежнее да ги заштити вредностите од нивната маргинализација, да го реституира и она малку човечко што останало во нежната душа на човекот, всушност – да го сочува сопствениот капацитет, дури и да се надгради себеси елиминирајќи ја опасноста од предзнакот „кратка“, нагласено е во рецензијата.
„Во силно апострофираната конкретност на живеењето опеана во стиховите од „Кратка(та) меморија“ зјаат бројни празнини на помнењето. Боли отсуството на топлина, неодлучноста, недовербата, суетата, вришти заборавеноста, живи рани отвора обезвреднувањето – „животот вреди 10 грама чоколадо“ („Вредност“)… Во време на дигитализација и актуелната електронска комуникација, се чини како човекот да се подзагубил, како попатно да си го загинал идентитетот, како да молкнал сред преплетените фрекфенции на празните муабети, како да го закочил срцето во пребрзото темпо на стрелките од часовникот виснат на ѕидовите од галеријата на новото време. Како да му се подизгребало огледалото на средбите, па сега двонасочноста на изустената срдечност се извиличила во бесрамна себичност на збунето човече кое станува „вретено без предено, чепорошка на исколвана суета“, нагласува Мундишевска-Велјановска во рецензијата за новата книга на Димитријовска-Радевска.
Инаку, во песните од „Кратка меморија“ има и зајадливи нискости, вулгарности, пцости и гадости, подводаџии, есапџии, фалбаџии, расколници, луѓе со камења во срцата но и луѓе засегнати од сиот тој метеж кои во својата збунетост се повлекуваат во својата корупка барајќи го островот на својот спокој.
– Се чини дека стиховите на „Кратка меморија“, поотворено и погласно од претходните книги на поетесата, укажуваат на опасноста од жонглирањето на човекот по работ на амбисот и предупредуваат дека лесно може да нѐ проголта заборавот. Наместо разновидни прашања за егзистенцијалноста, овие стихови носат констатации со бројни извичници кои ја соголуваат лажната слика на среќно живеење сред пустината на духот, подвлечено е во првиот критички одглас за книгата.
Милица Димитријовска-Радевска е авторка на неколку поетски книги. Членува во Друштвото на писателите на Македонија и во Македонското научно друштво од Битола. Својот научен и истраќувачки труд го има реализирано и како коавторка на наставното помагало ,,Јазикот и графиката“. Има учествувено на голем број книжевни манифестации. Нејзината поезија е преведена на српски, англиски, романски јазик. Авторка е и на критички огледи, записи и рецензии за дела на повеќе современи македонски автори.
Поетската книга „Кратка меморија“ е достапна во книжарниците на „Матица македонска“.
Култура
Започнува 59. МТФ „Војдан Чернодрински“ во Прилеп

Со претставата „12“, во режија на Синиша Евтимов, на Македонскиот народен театар, вечерва во 20 часот во големата сала на Центарот за културата „Марко Цепенков“ во Прилеп ќе биде отворено 59. издание на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“.
Организаторите велат дека голем интерес за фестивалот покажува прилепската публика и годинава, што се докажува и со фактот дека неколку претстави и пред почетокот на фестивалот се веќе распродадени.
На изведбата на актерите од МНТ, ќе претходи доделување на наградите за животно дело Соња Михајлова, Снежана Коневски-Руси и Гоце Тодоровски. На свеченото отворање ќе се обратат Ана Стојаноска, уметнички директор и селектор на програмата, министерот за култура и туризам Зоран Љутков и прилепскиот градоначалник Борче Јовчески.
Девет претстави во официјална селекција, четири во независна програма и една во придружна се селектирани за програмата на 59. МТФ „Војдан Чернодрински“, што ќе трае до 13 јуни под мотото „Смеј се и осмели се“.
„59.издание на фестивалот е спремно, внимателно спакувано, прецизно креирано со огромна љубов и почит кон сите учесници и гости. Во духот на мотото на фестивалот и се смеевме и осмелувавме низ предизвиците во текот на оваа година, но како тим покажавме и покажуваме, заедно со градот и целата поддршка од Министерството за култура и туризам и општествено-одговорните компании, дека Прилеп е единственото место за достојно да се слави театарската уметност. Посебна љубов кон целата публика која постојано покажува зошто е тоа така“, изјави Стојаноска.
За фестивалските награди и годинава ќе одлучува меѓународно жири, во состав: Нела Оташевиќ, продуцентка од Црногорско народно позориште, Иван Меденица, театролог и професор од Белград и Лилиа Абаџиева, театарска режисерка од Бугарија.
На програмата повторно ќе бидат детската зона, промоции на книги, разговори на тркалезна маса. Годинава, наместо досегашната платформа „Автор во фокус“ во која се славеше опусот на еден значаен автор за македонскиот театар, годинава ќе биде ставен фокусот на тројца мошне значајни театарски дејци од Прилеп. Тоа се: актерот и долгогодишен директор на нашиот фестивал Кирил Ристоски, актерот Благоја Спиркоски Џумерко и драмскиот автор и писател Благоја Ристески Платнар.
Новина е програмата „Драмолетање“, односно пичинг на кој неколкумина драмски автори ќе ги претстават своите дела. На тој начин фестивалот се труди да го поттикне домашното драмско творештво, но и поставување на истото на театарските сцени.
Фестивалот ќе биде затворен на 13 јуни со „Вистината“ на Театар Комедија.