Култура
Предавање „Илјада маргини“ на Артан Садику вечерва на КРИК

Годинешниот КРИК – фестивал за критичка култура продолжува вечерва во 20 часот во Чифте амам со предавањето со наслов „Илјада маргини“ на Артан Садику, истражувач, истражувач, теоретичар и активист, кој има докторат по филозофија. Негови примарни научни интереси се теориите на субјектот, феминизмот, радикалните практики во политиката и уметноста. Садику во своето предавање ќе ги истражува можностите за надминување на предизвиците преку идејата на маргините/маргиналноста. Тој предлага да се приближиме кон маргините и наместо револуционерни практики, да развиваме маргинални мисли.
Денеска се одржува и семинарот „Естетичко образование наназад: политички ќор-сокаци на сегашноста“ со Нејтан Браун, професор од Монтреал, Канада. Политичките случувања покажуваат перверзна, но сепак предвидлива врска помеѓу реакцијата и реакцијата на реакцијата. Семинарот во фокусот го има разгледувањето на тоа како општествената структура и историските ќор-сокаци на ваквата релација може да се анализираат и да се адресираат како ефекти од политичко-економските контрадикции.
Синоќа, пред публиката во Чифте амам се обратија Искра Гешоска и Артан Садику, програмски уредници на фестивалот.
„КРИК – фестивалот за критичка култура годинава се одвива како процес и тоа беше нашиот сон уште од почетокот бидејќи веруваме дека критичката култура може да постои и се развива само низ процеси и подолготрајни поврзувања и навики, кои ќе бидат будни цело време за она што се случува во општеството, но и едновремено ќе му опонираат доколку тоа општество предизвикува незадоволство“, рече Гешоска.
За темата на годинешниот фестивал „Човек без својства – политики на маргините“, која потекнува од книгата на Музил, беше речено:
„Во светот во кој денес живееме има две тенденции: прогресивни, кои се трудат да влезат во општеството и да ја променат централизираноста и да ја внесат инклузивноста во општеството. Од друга страна, гледаме тенденција за ретрадиционализација, враќање на национализмот, религиозноста, како прилично доминантни идентитески преференции и пракси во нашето општество, и тоа не само во Македонија туку и во цела Европа и тие две струи се интересни да се разгледаат. Нашата појдовна точка годинава е контра тие струи, сакаме да му додадеме позитивни својства на немањето својства и на каква било форма на стабилизирање на идентитетот, кој станува авторитарен. Од друга страна, сакаме да ги истражиме потенцијалните политики и правци, кои се на маргините на централните идеи на општеството“, рече Садику.
Во рамките на програмата на КРИК 04, Нејтан Браун го одржа предавањето „Празнината, темнината и соголеноста: засновани врз детерминантите во Цвеќињата на злото“ и преку книжевноста го анализира политичкото. Поврзувајќи ја темата на фестивалот со својата студија на Бодлер, тој го постави прашањето за разликата помеѓу тоа да се биде детерминиран или да се детерминира. Преку разни теми, концепти и форми Les Fleurs du Mal (Цвеќињата на злото) постојано се занимава со детерминирањето на проблемот: во фокус е тензијата што се создава помеѓу тоа да се биде едновремено утврден и детерминирањето што произведува субјективна желба и поетска конструкција.
„Денес пропадна квалитативното одредување и на некој начин она што го зборуваше Музил пропадна поради вишокот искуство. Да не се прави ништо, е исто како да се прави сè. Вишокот квантитет го заменува недостигот на квалитет“, рече Браун.
„Театарот на мртвите на Жене“ е насловот на второто предавање што го одржа американскиот писаел и филозоф Арон Шустер. Тој преку анализа на претставата „Балкон“ од Жене поставена во 1956 годна анализира неколку одредувачки тенденции на современиот свет, особено моќта. Театарот на Жан Жене е еден од највеличествените политички театри на дваесеттиот век иако тој самиот ги нарекува своите претстави имплицитно политички и често јасно и прецизно го одредува нивното политичко значење. Така, Шустeр зборуваше за појавата на осамениот и фаталниот политички субјективитет во светло на современата политика.
„Зборувајќи за современиот американски контекст наспроти жалбите на либералите да не се нормализира Трамп, напротив, парадоксланиот театар на Жене веројатно би го отсликал Трамп како темпераментно дете наспроти идејата дека капиталистичката демократија ја водат возрасни луѓе“, рече Шустер.
Утре (22 јуни), на програмата е критичко читање низ филмови и во кафе-киното „Котур“, со почеток во 19.30 часот, ќе биде прикажан филмот Segunda Vez („Втор пат“) од 2018, во режија на Дора Гарсија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Изведбата на моќното ремек-дело „Набуко“ од Џузепе Верди во рамките на 53. издание на Мајските оперски вечери

Моќното ремек-дело од Џузепе Верди, операта „Набуко“ ќе се изведе на сцената на Националната опера и балет на 19 мај со почеток во 20.00 часот во рамките на 53. издание на фестивалот „Мајски оперски вечери“. Операта ќе се изведе под диригентската палка на гостинот од Грција, Мирон Михаилидис, режијата е на Ренато Бонајуто (Италија), сценографијата и костимографијата се на Флавио Арбети и Артемио Кабаси од Италија, кореограф е Маја Митровска-Богојевска, концерт-мајстор е Јане Бакевски, хор-мајстор е Јасмина Ѓорѓеска, а светло дизајн, Милчо Александров.
Насловната улога (Набуко) ќе ја толкува, Луис Кансино од Шпанија, во улогата на Абигаиле ќе настапи Ханјинг Цо од Кина, Николина Јаневска ќе ја толкува улогата на Фенена, Уго Тарквини (Италија) ќе настапи како Исмаил, а во улогата на Захарие ќе настапи Џовани Пароди (Италија), во останатите улоги ќе настапат Диме Петров, Ана Ројдева, Дејан Стоев, хорот, оркестарот, балетскиот ансамбл на Националната опера и балет и ученици при ДМБУЦ „Илија Николовски – Луј“.
„Набуко“е лирско-драматична опера во четири чина, едно од најпопуларните дела на Џузепе Верди и е омилено кај публиката. Својата праизведба оваа опера ја имала во 1842 година во Миланска Скала. Тоа е третата опера на Верди за која што се смета дека трајно ја воспоставила неговата репутација како композитор. Темата на операта е тешката историја на еврејскиот народ, нападнати и поразени, протерани од својата татковина, иако историските настани се користат само како позадина на романтичниот и политички заплет. Верди во една ноќ ја напишал надалеку познатата хорска арија која станала драматуршки и музички столб на делото „Va, pensiero, sull’ali dorate“ („Летај на златести крилја”).
Култура
Објавен првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик

Во издание на „Бата прес“ објавен е првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик, на кој автори и редактори се осум универзитетски професори. Објавувањето на речникот е поддржано од Министерството за култура како проект од национален интерес за 2024 година.
Својата прва промоција речникот ќе ја има на годинешниот Саем на книгата во арената „Борис Трајковски“, на штандот на издавачот, во вторник, во 11.30 часот. Речникот ќе го претстават рецензентката проф. д-р Весна Костовска и авторката редактор проф. д-р Елизабета Бандиловска.
Во првиот том се поместени зборовите од буквата А до буквата Ж, а авторите (универзитетските професори) и соработниците постојано работаат, така што во наредните изданија ќе бидат обработени зборовите до буквата Ш, и правописно-нормативниот речник како плод на повеќегодишен труд ќе биде комплетиран.
Овој капитален лексикографски зафат се надоврзува на повеќето изданија од овој вид, почнувајќи првиот македонски правописен прирачник Македонски правопис со правописен речник од Блаже Конески и Крум Тошев (1950) до Правопис на македонскиот јазик во издание на Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“ и издавачката куќа „Култура“ (2015 и 2017 година).
Автори и редактори на изданието се: Лидија Аризанковска, Елизабета Бандиловска, Снежана Велковска, Виолета Јанушева, Елена Јованова-Грујовска, Искра Пановска-Димкова, Симон Саздов, Људмил Спасов.
Соработници на проектот се Марија Антевска, Филип Белчев и Македонка Додевска.
Култура
Изложба ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ во Загреб

Во македонскиот КИЦ во Загреб во рамките на програмата по повод 145-годишнината од постоењето на Музејот на уметности и занаети – Загреб, на 13-ти мај ќе биде отворена изложбата ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ на една од најзначајните македонски графичарки, Менча Спировска. На изложбата ќе бидат претставени речиси непознати дела за хрватската јавност создадени во 1950-тите години во Загреб.
Изложбата се реализира како заеднички проект на загребскиот Музеј на уметностите и занаетите и македонскиот Културно-информативен центар во Загреб по повод 145-годишнината од основањето на загребскиот Музеј за уметности и занаети. Директорката на македонскиот Културно-информативен во Загреб, Мими Ѓоргоска Илиевска, ги потврди заложбите на директорот на Музејот за уметности и занаети, Сањин Михелиќ дека со оваа изложба се промовираат вредностите на меѓународната соработка и културните врски меѓу Хрватска и Македонија, кој потенцираше дека во годината кога ја одбележуваат 145-годишнината од постоењето на Музејот ќе следи уште една исклучителна изложба на фотографии од студиото на семејството Арсовски во соработка со македонскиот Културно-информативен центар во Загреб и Музејот на Град Скопје.
Изложбата насловена ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ за првпат го претставува комплетниот уметнички опус на Менче Спировска создаден за време на нејзиното студирање во Загреб, кој што се чува во фондовите на Музејот на уметности и занаети. Централно место на изложбата е нејзиното до сега неизложено дело од областа на графичкиот дизајн, „Концептуален дизајн за рекламна туристичка брошура на Загреб“, кое сега за првпат ќе биде изложено во целост, создадено за време на нејзините студии на поранешната истакната Академија за применети уметности во Загреб, којашто оставила значаен траг во развојот на уметноста, дизајнот и визуелната култура во Хрватска.
Изложбата го прикажува и придонесот на македонските студенти на загрепската уметничка сцена во 1950-тите, а Менче Спировска зазема посебно место како посредник на културните и естетските вредности на двете земји.