Култура
Премиерно прикажување на дигитално реставрираната верзија на „Мирно лето“

Синоќа во летното кино на Кинотеката, со свечена церемонија беше претставена дигитално реставрираната копија на македонската филмска комедија „Мирно лето“ на Димитрие Рули Османли.
На летната кинотечна сцена, токму со филмот по кој таа го носи името, директорот на Кинотеката Владимир Ангелов го претстави и веќе добро познатиот проект под име „Сезона на класични филмови“ (Season of Classic Films), кој веќе втора година по ред се организира од страна на Асоцијацијата на европски архиви ACE (франц: Association des Cinémathèques Européennes – ACE; анг: Association of European Cinematheques), каде што Кинотеката е членка уште од 1998 година. Во оваа ексклузивна ревија на архивски и реставрирани филмски класици вклучени се и филмските архиви од Брисел, Амстердам, Париз, Осло, Торино, Лозана, Болоња, Берн, Франкфурт, Будимпешта, Лисабон, Прага, Барселона, Даблин, како и филмските архивите од Загреб, Белград, Атина, Тирана, Софија.
„Целта на оваа иницијатива координирана од ACE и финансиски поддржана од програмата MEDIA на Европската комисија е да се доближи европското филмско наследство до публиката и да се запознае младата популација со она што за постарите претставува „филмска класика“, што повеќе луѓе да погледнат што повеќе наслови од европската филмска ризница – со проекции во живо и он-лајн, со лајв стрим пренос – а филмските архиви и институции да ги споделат со светот своите реставрирани филмови“, рече на почетокот на поздравната реч Ангелов.
Освен присутните гледачи кои го исполнија дворот на Кинотеката, проекцијата на „Мирно лето“ можеше да се следи и он-лајн преку лајв стримингот на Фејсбук и Инстаграм профилите на Кинотеката, како и од јутјуб каналот.
Филмот „Мирно лето“ нема целосни оригинални негативи, туку само позитив 35-мм копии кои останале од кино-дистрибуцијата во минатото, кои денес не се технички соодветни за проекции. Затоа тимот на Кинотеката – Игор Старделов, филмолог-советник и раководител на Архивот, Александар Трајковски, филмолог и Тихомир Кашмицовски, филмски техничар – го надгледуваа процесот на скенирање на интернегативи во 2К-резолуција, кои беа обработени од лабораторијата „Клик филм“ во Загреб, Хрватска. Звукот исто така беше дигитално обновен и завршен е новиот 2K мастер, од кој сега се достапни DCP и други дигитални верзии за прикажување и архивирање.
Изминативе месеци Кинотеката редовно на своите профили на социјалните мрежи постираше линкови од проектот „Сезона на класични филмови“, кои можеа бесплатно да се гледаат и тоа неколку денови по ред, збогатени со он-лајн дискусии, експериментални музички настапи како илустрации на некои од филмовите, видео-приказни за процесите на реставрација… Националните Филмски архиви/Кинотеки самостојно одлучуваат не само кој наслов ќе го прикаже во рамките на проектот, туку и со какви придружни содржини ќе го збогати искуството на гледање филмски класици.
На 16 јуни (среда) во 20 часот, Кинотеката на Македонија ќе го прикаже првиот македонски игран филм „Фросина“ на Воислав Нановиќ во летното кино и он-лајн.
Проектот на европските кинотеки започна со Југословенска кинотека во декември со немиот филм ГРЕШНИЦА БЕЗ ГРЕВ (Грешница без греха, 1930) на Коста Новаковиќ, потоа следуваше проектот на Филмотеката на Валенсија (Шпанија) – САНЗ И ТАЈНИТЕ НА НЕГОВАТА УМЕТНОСТ (Sanz y el secreto de su arte, 1918) на Максимилијано Тус и Франциско Санз (Maximiliano Thous & Francisco Sanz). До крајот на јуни 22 Кинотеки, члени на ACE, ќе ги претстават класичните филмски бисери од нивните (каталогот на „Сезоната на класични филмови“ можете да го симнете ТУКА).
Во духот на ведрина што веќе 60 години го емитува комедијата МИРНО ЛЕТО, публиката имаше можност да го проследи получасовниот концерт на квинтетот на пејачот Џон Илија Апелгрин, кој е и внук на актерот Илија Џувалековски, еден од главните ликови во филмот (Харалампие). Вокалистот Апелгрин, Гордан Спасовски – пијано, Кирил Туфекчиевски – контрабас, Гоце Стефковски – тапани и Кире Кузманов -алт саксофон исполнија неколку домашни и странски евергрин мелодии од втората половина на минатиот век, кога е создаван МИРНО ЛЕТО.
Ангелов ги пренесе срдечните поздрави од филмскиот сценарист и романсиер Томислав Осмални, син на Рули, а меѓу присутните беше и Димитар Рули Османли Помладиот, внукот на режисерот, како и наследниците на учесниците во МИРНО ЛЕТО.
Публиката во летното кино и гледачите на он-лајн преносот можеа да го проследат и десетминутното видео-обраќање на д-р Атанас Чупоски, филмолог-советник во Кинотеката, кој исцрпно ги запозна гледачите со историјатот на филмовите ФРОСИНА и МИРНО ЛЕТО. Со низа детали и по некоја анегдота Чупоски на гледачите им ги презентираше историските и естетските аспекти на овие пионерски наслови во македонската кинематографија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Почина Дајан Китон

Познатата актерка Дајан Китон почина на 80-годишна возраст, објави „Пипл“.
Во моментов не се познати дополнителни детали, а нејзините најблиски побараа приватност, според соопштението на семејството.
Китон се здоби со слава во 1970-тите со нејзините улоги во „Кум“ и преку соработката со режисерот Вуди Ален. Таа освои Оскар за најдобра актерка за „Ени Хол“ во 1977 година. Во текот на својата долга кариера, таа глумеше во филмови како што се „Клубот на првите сопруги“, бројни соработки со режисерката Ненси Мејерс и франшизата Book Club.
Родена во Лос Анџелес
Таа е родена како Дајан Хол во 1946 година во Лос Анџелес, најстарата од четири деца. Нејзиниот татко бил градежен инженер, а нејзината мајка домаќинка.
Китон еднаш рекла дека верува дека нејзината мајка тајно сонува за подобар живот. „Длабоко во себе, таа веројатно сакала да биде забавувачка“, изјави таа за „Пипл“ во 2004 година. „Таа пееше, свиреше на пијано, беше убава. Таа беше мојата најголема поддршка.“
Таа настапуваше во средношколски претстави, а по дипломирањето во 1964 година, се запиша на драмско училиште. Но, наскоро го напуштила колеџот и се преселила во Њујорк за да се обиде да се занимава со театар. Го зела моминското презиме на нејзината мајка, Китон, бидејќи веќе имало Дајан Хол во класата по глума.
Своето филмско деби го имаше во 1970 година во филмот „Lovers and Other Strangers“, а нејзиниот голем пробив се случи кога Френсис Форд Копола ја избра за улогата на Кеј Адамс, девојката на Мајкл Корлеоне (Ал Пачино) во филмот „Кум“ од 1972 година.
Китон подоцна призна дека не го прочитала романот на Марио Пузо пред да се пријави на аудиција и дека немала поим за што се работи во филмот. „Најдоброто нешто што ми се случи беше добивањето на улогата во „Кум“, а немав поим за што се работи“, изјави таа за „Пипл“ во 2022 година.
Филмот ја освои наградата Оскар за најдобар филм, а Китон ја повтори улогата во „Кум 2“ (1974) и „Кум 3“ (1990).
Доби Оскар во 1977 година
Во 1977 година, таа глумеше во филмот на Вуди Ален, Annie Hall, за кој освои Оскар. Нејзиниот препознатлив стил – машки елеци, капи и одела – станаа модна инспирација. Иако често се шпекулираше дека филмот ја одразува нејзината врска со Ален, Китон рече: „Не е вистина, но има елементи на реалност“.
Таа, исто така, работеше со Ален во „Interiors“ (1978), „Manhattan“ (1979) и „Manhattan Murder Mystery“ (1993). Таа ја изненади јавноста во 2014 година кога изјави за „Гардијан“: „Го сакам Вуди“.
Китон, исто така, глумеше во филмовите „Looking for Mr. Goodbar“ (1977), „Reds“ (1981), „Shoot the Moon“ (1982) и „The Little Drummer Girl“ (1984). Таа работеше со Ненси Мејерс на филмовите „Baby Boom“ (1987), „Father of the Bride“ (1991), „Father of the Bride 2“ (1995) и „Something’s Gotta Give“ (2003), за што доби уште една номинација за Оскар.
Таа, исто така, режираше
Во 1996 година, таа глумеше покрај Голди Хоун и Бет Мидлер во хит-комедијата „Клубот на првите сопруги“. Подоцна имаше значајни улоги во филмовите Family Stone, Because I Said So, Finding Dory, Book Club (и неговото продолжение) и „Poms“. На телевизија, таа се појави во серијата на HBO „Младиот папа“ (2016). Таа, исто така, режираше неколку проекти, вклучувајќи го документарецот „Heaven“ (1987) и филмот „Hanging Up“ (2000).
Неодамна, таа се појави во музичкото видео на Џастин Бибер за песната „Ghost“ (2021) и беше многу активна на Инстаграм, споделувајќи мисли за животот, кариерата и пријателствата.
Китон никогаш не била во брак
„Јас сум единствената актерка од мојата генерација која била сама целиот свој живот“, рече таа во 2019 година. „Драго ми е што не се омажив. Отсекогаш сум била малку чудна. Уште во средно училиште, едно момче ми рече: ‘Еден ден ќе бидеш добра сопруга’. А јас му реков: ‘Не сакам да бидам сопруга. Не.’“
Таа беше во врски со Вуди Ален, Ал Пачино и Ворен Бити во текот на целиот свој живот. „Талентот е неверојатно привлечен“, рече таа за мажите.
Китон посвои две деца – ќерката Декстер (1996) и синот Дјук (2001). „Мајчинството не беше огромна потреба, туку идеја за која размислував долго време. И едноставно се одлучив за тоа“, рече таа еднаш.
Култура
Холандски бит и филмски ритам на „Скопје Синема Сити 2025“: Лауреат е култниот фотограф и режисер Антон Корбајн

Филмот „Контрола“ (Control, 2007) е биографска драма за Јан Кертис, фронтменот на култниот постпанк бенд Џој Дивижн ( Joy Division) , кој го обележа звукот на една генерација.
На 29 и 30 октомври, во киното „Фросина“ во МКЦ, ќе се одржи 11. издание на фестивалот за музички документарни филмови „Скопје Синема Сити“, кој оваа година ја поставува Холандија во фокус.
Свеченото отворање ќе биде со култниот филм „Контрола“ на Антон Корбајн – легендарен холандски режисер и фотограф, познат по своите впечатливи портрети на светски музички ѕвезди и по своите влијателни музички видеа. Корбајн е лауреат на овогодинешното издание, а фестивалот ќе му ја додели наградата за животно дело за неговите достигнувања во областа на фотографијата, музиката и филмот.
Филмот „Контрола“ (Control, 2007) е биографска драма за Јан Кертис, фронтменот на култниот постпанк бенд Џој Дивижн ( Joy Division) , кој го обележа звукот на една генерација. Снимен во впечатлива црно-бела фотографија, филмот ја истражува тенката линија меѓу славата, внатрешната осаменост и автодеструкцијата, претставувајќи го Кертис како симбол на младешкиот немир и уметничката ранливост. Корбајн, кој и самиот бил фотограф на Joy Division, создава интимен, емотивен портрет што прераснува во визуелна поезија на меланхолијата.
Покрај „Контрола“, публиката ќе може да ги погледне и документарниот филм „Бимхаус блуз“, посветен на легендарниот џез клуб Бимхаус во Амстердам; краткиот анимиран филм „Мајчински инстинкти“ на Ема Зафировска; како и „Македонски дневник во рими“, проект на Види Вака кој го истражува светот на домашниот хип-хоп.
Во рамките на фестивалот, на 1 ноември во 19 часот, во Јавна соба, ќе биде отворена фотографската изложба на Ненад Георгиевски со наслов „Географии, лица и улици“, која го поврзува визуелниот израз со урбаните и културните простори низ кои патува музиката.
„Скопје Синема Сити 2025“ е поддржан од Амбасадата на Холандија во Македонија и од Министерството за култура и туризам.
Дизајнот на плакатот за 11. Издание е дело на Милица Коцева.
Култура
Објавени наградите на 28. издание на Денови на комедијата Куманово

Жирито на 28. издание на Меѓународниот театарски фестивал Денови на комедија Куманово 2025, во состав: Претседател: Александар Ивановски, и членови на жирито: Дубравка Киселички, Петар Андоновски, Гергана Трaјкова и Стефан Јакимовски ги донесе следниве одлуки и награди:
Најдобра актерка – Рада Каирјакова, претстава „Постојаната сопруга“ (Сатиричен театар „Алеко Константинов“ Софија, Р. Бугарија);
Најдобар актер – Горѓи Јолески, претстава „Бог на колежот“ (Македонски народен театар – Скопје);
Најдобра споредна улога (женска) Јасмина Вучкова, претстава „Петок 13“ (Народен театар Струмица);
Најдобра споредна улога (машка) Благојчо Стојанов, претстава „Госпоѓа Министерка“ (Театар „Јордан хаџи Константинов“ – Велес);
Најдобра улога за млад актер – Никица Јанковски, претстава „Разбуди се Тина“ (Театар Куманово);
Најдобра сценографија – Нина Пашова, претстава „Постојаната сопруга“ (Сатиричен театар „Алеко Константинов“ Софија, Р. Бугарија);
Најдобра костимографија – Маријана Живковиќ, претстава „Покондирена тиква“ (Народен театар Пирот, Р. Србија);
Најдобра режија – Бојка Велкова претстава „Постојаната сопруга“ (Сатиричен театар „Алеко Константинов“ Софија, Р. Бугарија);
Најдобра претстава – „Бог на колежот“ (Македонски народен театар – Скопје);