Во изминатите 70-тина дена, почнувајќи од 26 јуни, Битола повторно блесна како центар на културните случувања во државата.

Општина Битола беше домаќин на низа настани кои ја славеа македонската музика, култура и традиција, кои отворија простор за младинска креативност, за театарска уметност, за врвни класични изведби и за содржини посветени на најмладите.

„Посебна гордост се настаните што оставија траен впечаток – како спектакуларниот концерт на Армин ван Бурен на Стадионот „Петар Милошевски“, кој уште долго ќе се памети како дел од културната историја на градот.

Со особено внимание ги негувавме и традиционалните манифестации: „Илинденски денови“, „Широк Сокак во бело“, „Битолино“, „Локум фест“ и многу други – настани кои се препознатлив белег на нашиот фестивал и на градот.

Оваа година е значајна и по тоа што за првпат БИТ ФЕСТ доби поддршка од Министерството за култура и туризам токму во доменот на креативните индустрии. Резултат на таа поддршка е и вечерашниот настан, кој ја претставува финалната слика на ова фестивалско лето – “Bitola Art Mapping”, проект кој ја претвори Битола во сцена за современа уметност, за 3Д мапинг, музика и интерактивни инсталации, кои ја пренесуваат културата директно до публиката“, наведуваат од општина Битола.

„Со секое издание на БИТ ФЕСТ ја зацврстуваме позицијата на Битола како културно срце на регионот и дека вечерва е уште една прекрасна страница во таа приказна.

Ова не е само крај на едно фестивалско лето – ова е прослава на уметноста што нè издигнува над секојдневието и ни покажува колку е моќна културата кога ја живееме заедно“, додаваат од општина Битола.

фото: фејсбук

Од 25 до 28 септември на различни локации во Скопје ќе се одржи првиот фестивал што ги обединува независните театри од Западен Балкан „Under 600“.

Преку овој ревијален фестивал, публиката ќе има можност да се запознае со моменталните трендови и естетички тенденции во современиот независен театар, како и предизвиците со кои тој се соочува.

Овој четиридневен настан ќе го претвори Скопје во прослава на независниот театар. Како организатор на фестивалот, „Штрих” ќе биде домаќин на 12 претстави и перформанси и тоа со фокус на македонската продукција. Програмата ја сочинуваат и настани за вмрежување, како и специјална програма со фокус на млади театарски уметници, која вклучува проследување на фестивалот од студенти од регионот и презентирање на две претстави.

Овие активности се насочени кон поддршка на следните генерaции театарски креатори и создавање на платформа за размена на искуства и соработка.

Со настани низ целиот град на јавни, алтернативни простори, кафулиња и неконвенционални локации, фестивалот ќе го потенцира проблемот со простор на независната сцена и креативните решенија кои таа ги користи за да се справи со истиот. Регионалниот карактер на фестивалот дополнително овозможува создавање на една заедничка енергија, запознавање и заедничко согледување на творечките сличности и различности во регионот.

Програмата ќе биде објавена во наредните денови на официјалните канали на фестивалот.

„Штрих” е независен театар основан во Скопје во 2021 година, посветен на создавање слободен простор за творештво. Преку смели театарски продукции, издавање драмска литература и меѓународни соработки, нивната визија е да се подигне свеста за независниот театар и да се катализира уметничко и опшествено влијание. Мисијата на „Штрих” е да ја разгори фантазијата, да ги предизвика перспективите и да ги обедини заедниците преку моќта на театарот.

„Under 600“ е иницијатива за зајакнување на независниот театар во регионот на Западен Балкан, создадена од Штрих заедно со Дах театар од Србија и Корифеј театар од Црна Гора. Иницијативата започна со креирање на онлајн платформа за споделување и комуникација во секторот, настани на фестивалите Уметноста и човековите права на Дах театар и Корифеј фестивалот во Колашин, Црна Гора. Фестивалот е главниот фокус на оваа програма.

Оваа иницијатива е дел од проектот „Култура и креативност за Западен Балкан“ (CC4WBs), финансиран од Европската унија, кој има за цел да го подобри дијалогот во Западен Балкан преку зајакнување на културниот и креативниот сектор, како и развој на потенцијалот на секторот за социо-економско влијание во овој регион.

Со долг аплауз и стоечки овации, долгоочекуваниот филм „Мајка“ на режисерката Теона Стругар Митевска беше премиерно прикажан на 81.

Венецискиот филмски фестивал во преполната Sala Darsena, отворајќи ја престижната селекција „Хоризонти“.

Филмот раскажува интимната и драматична приказна за младата Тереза во Калкута, 1948 година – во мигот кога таа чека одобрение од Ватикан да го напушти манастирот и да основа нов ред. Во главната улога блеска светски познатата актерка Номи Рапас, која ја толкува идната Мајка Тереза како сложена, човечна и противречна личност – исполнета
со амбиција, сомнежи и силна жед за слобода.

Актерската екипа ја сочинуваат и Никола Ристановски во улогата на отец Фредерик, Силивија Хукс како сестра Агнешка, како и Екин Чорапчи, Марајке Пиној и Лабина Митевска. Сценариото го потпишуваат Гоце Смилевски, Теона Стругар Митевска и Елма Татарaгиќ, додека зад камерата стои наградуваната белгиска директорка на фотографија
Виржини Сен-Мартин (SBC).

Првите критики по премиерата во Венеција го оценија „Мајка“ како „смело и современо филмско портретирање“ и „најкомплексното остварување на Митевска досега“. Овој исклучителен прием претставува уште еден голем успех за македонската кинематографија – во Венеција беше прикажан филм што се наметнува со интернационален јазик, естетика и релевантност.
„Мајка не е класичен биографски филм, туку обид да се прикаже една жена – Мајка Тереза – како сложена, повеќеслојна личност, далеку од клишеата на насмеаната светица.
Доаѓајќи од истата земја и град, чувствував длабока поврзаност со историскиот лик – и восхит кон нејзината храброст и решителност. Но, се запрашав: зошто мажите во историјата сме ги претставувале во најразлични светла, славени и во нивното добро и лошо, а жените речиси секогаш еднодимензионално? Со „Мајка“ сакав да дадам нова
перспектива, и да портретирам женска историска фигура прикажана без идеализации, туку со својата автентична сила, амбиција и противречности.
Во таа смисла, „Мајка“ е филм за слободата – и за храброста на една жена да биде различна, и покрај сите ограничувања на своето време.“ – изјави Теона Стругар Митевска за време на пресс конференцијата во Palazzo del Casino.

Номи Рапас, пак, рече: „Прифаќањето на оваа улога беше неверојатен предизвик и патување. Со месеци живеев со „Мајка“ во мене, низ многу емоции и внатрешни битки. Се нурнав во нејзиниот свет преку истражувања – читав многу, и позитивно и негативно, ги проучував нејзините писма, Библијата и Куранот, се обидував да го разберам времето и
местото во кое делувала. Она што го гледате на екранот е мојата Тереза – не копија, туку обид да ја пронајдам вистинската личност зад митот.
Соработката со Теона беше апсолутно прекрасна. Имавме искрена и силна врска, работевме без его и ја создадовме нашата Мајка Тереза заедно. Тоа беше двегодишно патување кое ми донесе нови перспективи и длабоко ме збогати.“

Уште пред премиерата, „Мајка“ беше продаден за кино-дистрибуција во над 15 европски земји, меѓу кои Франција, Германија, Италија, Шпанија, Данска, Шведска, Норвешка, Полска, Чешка, Финска и Белгија.

Од 3 декември, филмот ќе започне со кино-прикажување низ Европа – ретко и извонредно достигнување за македонска продукција.

„Овој извонреден интерес е доказ дека филмот има потенцијал да стане едно од најистакнатите европски остварувања оваа година,“ истакнуваат од француската агенција Kinology, задолжена за светска продажба и дистрибуција.

По премиерата во Венеција, филмот продолжува на своето фестивалско патување низ Европа и светот, а за македонската публика ќе биде прикажан на 46. издание на Интернационалниот фестивал на филмска камера „Браќа Манаки“, од 20 до 26 септември во Битола.

„Со оваа премиера, македонската кинематографија уште еднаш направи голем исчекор на светската сцена. Отворени се вратите кон нови можности, а патот кон меѓународен успех е трасиран – не само за филмовите на Теона, туку и за новите млади генерации кои доаѓаат” – изјави директорот на Агенцијата за филм, Сашко Мицевски.

„Мајка“ е копродукција на Северна Македонија, Белгија, Шведска, Данска и Босна и Херцеговина, во продукција на Лабина Митевска и Себастиен Делое, со извршни продуценти Номи Рапас и Силвија Хукс. Проектот е поддржан од Агенцијата за филм на Северна Македонија, Шведскиот филмски институт, Данскиот филмски институт, Центарот за кино на Федерацијата Валонија-Брисел и повеќе европски фондови.