Контакт

Култура

Настанот „Сто години од раѓањето на Блаже Конески: Песна од копнеж и песна од мака“ вечерва во НОБ

Објавено пред

Свечениот настан „Сто години од раѓањето на Блаже Конески: Песна од копнеж и песна од мака“, на кој ќе бидат промовирани реобјавени пет значајни дела од великанот на македонската книжевност, ќе се одржи вечерва (16 декември, четврток), со почеток во 19 часот, во фоајето на Националната опера и балет. Во чест на стогодишнината од раѓањето на Блаже Конески, издавачката куќа „Арс Ламина“ ги реобјави стихозбирките „Везилка“, „Црква“, „Црн овен“ и двотомниот избор од творештвото на Конески: „Збор и опит 1“ и „Збор и опит 2“, кои се со нови предговори и поговори, напишани од еминентни книжевници и професори.

dobivaj vesti na viber

На промоцијата ќе зборуваат авторите на поговорите, односно предговорите: академик Влада Урошевиќ, проф. д-р Вера Стојчевска-Антиќ, проф. д-р Зоран Анчевски, проф. д-р Иван Џепароски и проф. д-р Димитар Пандев. Модератори ќе бидат Бисера Бендевска и Ведран Диздаревиќ, уредници на петте книги, кои се дел од едицијата Македонски книжевни класици, во издание на „Арс Либрис“, дел од „Арс Ламина – публикации“.

На програмата се и проекција на видео, специјално снимено по повод јубилејот, како и рецитал, во кој познатиот актер Ѓорѓи Јолевски ќе чита избор песни од Конески.

Во стихозбирката „Везилка“, каде што автор на поговорот писателот и академик Влада Урошевиќ, се присоединети песните од збирките „Везилка“ и „Стерна“. Тука се собрани најпознатите песни на Конески: Везилка, Стерна, Одземање на силата, Болен Дојчин… Истовремено, тие се и најпарадигматични за неговата поетика, затоа што преку нив, Конески го артикулира народниот дух на својата земја, обработен низ своите лични искуства.

Во поговорот Урошевиќ вели: „Посегнувајќи по корените на националниот идентитет, Конески честопати бара потпорка во традицијата, сака да воспостави мост кон претходниците. Но, и во песните во кои зборува за личностите од македонската културна историја (Прличев, Жинзифов…), тој ја согледува, пред сè, нивната осаменичка трагедија. Зборувајќи за нивната судбина, тој ја искажува, всушност, својата сопствена“.

Во стихозбирката „Црква“, која е со поговор на проф. д-р Вера Стојчевска-Антиќ, носечка е истоимената песна Црква, во која лирскиот субјект, кој е, всушност, гласот на самиот Конески, пее за тагата од сознанието дека сакаат да ја урнат црквата во родното село Небрегово и која, според кажувањата, одиграла клучна улога во отстапувањето од таа намера. Освен оваа песна, стихозбирката содржи тематски сродни мотиви што се однесуваат на религиозни празници и на светци што се поврзани повеќе со неговата семејна традиција, отколку со неговата набожност.

„Далековидоста на поетот, доживеана масовно од својот народ, ја откри неговата песна Црква. Овде е и поентата на неговата длабока мисловност и пробивот во нашата традиција. Овој македонски народ, вековно збран во неволи и во маки го докрепила и прибрала нашата црква. Затоа не може да премине преку неа и познавачот и вљубеникот во својата земја. И колку да сакаме да ја прифатиме теориската поставка за мигновеното пишување на песната, што е секако можно, со сфаќањето дека песната не се создава, туку се открива, тој чин без длабоките пробиви во суштините на изминатото искуство и поројните мисли, не би ја остварил високоприфатената уметничка вистина и предност на поетот“, вели во поговорот Стојчевска-Антиќ.

„Црн овен“ е со поговор на проф. д-р Зоран Анчевски. Станува збор за последната реч во долгото и богато творештво на Блаже Конески, стихозбирка во која на величествен начин го заокружува и го коментира сопствениот опус. Збирката ја сочинуваат песни и препеви поделени на два дела – насловени „Отпор“ и „Пораки од исток“ – двата обединети околу симболот на црниот овен, симбол извлечен преку креативна интерпретација на народна традиција на принесување курбан од бел овен за празникот Св. Атанас, со што се означува крајот на еден годишен циклус и почетокот на нов. Така, песните и препевите во духот на црниот овен главно говорат за разочараноста и резигнираноста од животот, обележани со многу меланхолија и тага. Но, „Црн овен“ е исто така збирка за проштавањето и барањето прошка; за убави спомени на прекрасни пејзажи и богати софри; збирка за животот, смртта и поезијата. Во поговорот проф. д-р Анчевски вели:

„Едноставната (‘проста’) и строга поетска изведба се програмска определба во поетското творештво на Конески. Навидум, едноставноста и строгоста се на спротивставени, оксиморонски поставени позиции… Едноставноста за Леонардо да Винчи е ‘конечна мудрост’, за Шопен е ‘врвно остварување’, за Волт Витмен таа е ‘величественост на изразот’, а според Ајнштајн ‘сè треба да биде просто и едноставно, но не и попросто од тоа’ итн. Значи, за да се постигне едноставноста треба да се има големо знаење за сложеното како систем, но и ‘мерка’ (како што вели Конески) за негова редукција… Нивната (на песните) „комплицирана јасност“ се должи на една совршено обмислена постапка со која песната се доведува до состојба на ‘проѕирен израз’, а притоа таа треба „да кажува нешто многу сериозно“.

Двотомниот избор од творештвото на Конески „Збор и опит: избор од книжевното творештво“ го приредија универзитетските професори Иван Џепароски и Димитар Пандев. Осмислени по повод стогодишнината од раѓањето на Конески, овие две книги треба да претставуваат краток вовед во неговото дело, избор од најважното што го создал во доменот на книжевноста и во доменот на науката.

„Збор и опит 1“ со избор и предговор на проф. д-р Иван Џепароски ги сочинува најдобрите творби од богатиот уметнички опус на Блаже Конески, од поезијата, прозата и есеистиката. Почнувајќи од неговите први песни објавени во четириесеттите години на 20 век, сè до последната стихозбирка „Црн овен“ од 1993 година, целото поетско творештво на Конески е сумирано во овој избор. Потоа се надоврзуваат текстови од кратката проза, од раната збирка „Лозје“ до „Дневник по многу години“, а изборот се заокружува со неговите најпознати есеи, вклучувајќи го и култниот „Еден опит“.

„Збор и опит 2“, кој е со избор и предговор на проф. д-р Димитар Пандев, ги содржи најважните дела од богатиот научен опус на Конески, од неговите трудови и есеи посветени на лингвистиката, историјата и книжевноста. Тука се трудовите од областа на општата лингвистика и историјата на македонскиот јазик, јазичните и стилистичките анализи на песни низ историјата на македонската литература, како и портрети и прикази на култни личности и институции од нашата историја: Охридската школа, Крсте Мисирков, Кочо Рацин итн. Оваа книга го потенцира двојниот статус на Конески, како уметник и како научник и ги прави неговите трудови достапни за пошироката публика.

Реобјавените книги од Блаже Конески се достапни во книжарниците „Литература.мк“ и онлајн преку www.literatura.mk, а ќе можат да се набават и на промотивниот настан во Националната опера и балет.

Култура

Доајенката на Битолски театар, Соња Михајлова добитник на награда за животно дело на 59. МТФ „Војдан Чернодрински“

Објавено пред

Од

По предлог на НУ. Народен Театар Битола актерката Соња Михајлова, доајенка на македонската театарска сцена и долгогодишен член на Народниот театар во Битола, е добитничка на наградата за животно дело доделена од Собранието на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“ во Прилеп.

dobivaj vesti na viber

Ова признание претставува круна на нејзината плодна и инспиративна кариера, која трае повеќе од четири децении. Родена на 14 октомври 1958 година во Битола, Соња Михајлова дипломирала на Факултетот за драмски уметности во Скопје во 1983 година, во класата на проф. Љубиша Георгиевски. Истата година се вработила во Народниот театар – Битола, каде останала до нејзиното пензионирање во 2022 година. Иако во пензија, Михајлова изјави дека останува посветена на театарот, велејќи: „Глумата и театарот се засекогаш со мене и во мене“.

Соња Михајлова е добитничка на бројни награди и признанија, меѓу кои: -Награда за млад актер на Фестивалот „Војдан Чернодрински“, Прилеп. -Награда „Ристо Шишков“ за улогата на Петра фон Кант. -Награда за најдобро актерско остварување за улогите на Сандра Заум во претставата „Магна карта“ и Цвета во „Балканот не е мртов“. -Награда за најдобра женска епизодна улога за ликот Мирса во претставата „Бегалка“ -Награда „Златна маска“ за најдобра женска улога во претставата „Свирач на покривот“ -Награда за најдобра женска улога за ликот на Каесар во претставата „Јулиј Цезар“ на Фестивалот на античка драма „Стоби“ -И оваа година -награда за животно дело на Фестивалот „Војдан Чернодрински“.

Михајлова има богата кариера со улоги во театарски, филмски и телевизиски проекти. Некои од нејзините познати улоги вклучуваат:„Табакерата“ (1972), „Јужна патека“ (1982), „Бушава азбука“ (1985), „Трговецот од Солун“ (1985), „Девојките на Марко“ (1987), „Ѕвездите на 42-та“ (1987), „Еурека“ (1989) „Прекалени“ (1994), „Северо источно од југозапад“ (2000), „Што сонува кучето“ (2000), „Сенки“ (2007), „Збогум Румелија“ (2008), „Македонски народни приказни“ (2010), „Тврдокорни“ (2013), „До балчак“ (2014), „Лимоната“ (2015), „Големото прогонство во Кавкасија“ (2015-2016), „Обожение“ (2016), „Кајмак“ (2022), „Црвениот поет“ (2024) . Со околу 150 одиграни улоги Соња Михајлова не мирува. Иако пензионер таа настапува во НУ Народен театар Битола со концептуалната монодрама ,,Куфер.МК,, во која ја сумира нејзината животна и творечка приказна. Со својата оригиналност, неуморност и посветеност, Соња Михајлова остави длабок печат во македонската театарска уметност и останува инспирација за идните генерации актери. „Горди сме на тебе Соња. Ти благодариме .Поклон до земја“, изјавија од Битолски театар.

Покрај Михајлова наградата за животно дело ја добиваат и Снежана Конеска-Руси и Гоце Тодоровски. Оваа година девет претстави во официјална и пет во независна програма се селектирани за програмата на 59. МТФ „Војдан Чернодрински“ во Прилеп, што ќе се одржи од 6. до 13. јуни, а која програма ја објави уметничкиот директор на фестивалот, Ана Стојаноска.

Па така претставата „Црно семе“ од Ташко Георгиевски, во режија на Андреј Цветановски, продукција на Народен театар – Битола, ќе биде дел од годинешното издание на МТФ „Војдан Чернодрински“. Фестивалот ќе се одржи под мотото „Смеј се и осмели се“.

Прикажи повеќе...

Култура

Себастијан Фицек доаѓа на Саемот на книга 2025

Објавено пред

Од

Во година кога слави 15 години љубов кон книгите и речиси 500 изданија, издавачката куќа „Сакам книги“ го носи во Скопје еден од најголемите современи автори на психолошки трилери – Себастијан Фицек.

dobivaj vesti na viber

Овој мај, Фицек ќе биде специјален гостин на Саемот на книга 2025, каде што на 10 мај ексклузивно ќе ги претстави своите две нови книги преведени на македонски: Девојката со свеќа и  Мимики.

Настанот вклучува и лична средба со читателите, потпишување, разговор и инспирација – историски момент за македонската книжевна сцена и заслужена награда за верната читателска заедница.

„Не постои ништо поубаво од тоа да се запознаеш со твоите читатели, и тоа во град како Скопје, каде љубовта кон книгите е толку жива“, изјави Фицек пред посетата.

Прикажи повеќе...

Култура

Актерката Снежана Коневски -Руси е добитник на наградата за животно дело на МТФ „Војдан Чернодрински“, Прилеп

Објавено пред

По предлогот на НУ РСМ Македонски народен театар, наградата за животно дело на МТФ „Војдан Чернодрински“ за оваа 2025 година ѝ е доделена на Снежана Коневски-Руси (1952), актерка.

dobivaj vesti na viber

Снежана Коневски-Руси, легенда на македонскиот театар, филм и култура, повеќе од пет децении е дел од театарскиот филмски репертоар во земјава. Нејзината актерска кариера низ децении тивко и непрекинато ниже широк дијапазон на ликови на сцената на МНТ и на други сцени. А со самото тоа се огледува и се документира и голем дел од општата историја на театарот и на филмот во земјава. Нејзината кариера во бројки изгледа вака: 48 театарски улоги, 10 улоги во серии и во филмови и 20 режии и асистенции на режија.

Тука се и активностите како сценарист и водител на голем број детски музички фестивали, синхронизација на неброени цртани филмови и ТВ-проекти, образовни и контактни емисии и сл. Творец е и на голем број проекти за деца (од предучилишна и училишна возраст), позајмува гласови на ликови во серии за возрасни и за деца, реализатор е на голем број специјални програми на НВО и долгогодишен соработник на ФААТ и ДАФ, Кочани, како селектор, член на жири-комисија и уметнички директор, како и спикер-водител и член на голем број емисии од музички, забавен и водителски карактер и на Детската радиодрама во РТС. Постојаноста на сцената, одличната дикција, како нејзин клучен адут и секогаш убедливата актерска вештина ја прават Снежана Коневски-Руси една од најквалитетните актерки кај нас, секогаш барана од колегите режисери.

Прецизна е, докрај посветена на ликот и на неговото место во целото дејствие. Лесно и добро го наоѓа и го промислува секој код/знак што го носи ликот и со убедлива актерска вештина знае искреираниот (неретко комплициран) лик да го пренесе на лесно разбирлив, интелектуален начин пред публиката. Она што посебно ја истакнува од плејадата актери од највисок ранг е јасното говорење на текстот и прецизно (како со нож) изразената дикција.

Снежана Коневски-Руси искажува/прикажува чист сценски говор за да може секој јасно да ги чуе секој збор и значењето на текстот, на начин на говор што „везе“ на сцената и што треба да го има секој актер. Вредноста и посветеноста на Снежана Коневски-Руси кон театарот се забележани и се наградени од стручните театарски и театролошки лица.

Ги добива наградите: награда на МТФ „Војдан Чернодрински“ – Прилеп за најдобро актерско остварување за улогата на Маргарита во претставата „Ричард Трети“, 1991 г.; наградата „13 Ноември“ на Град Скопје за повеќегодишни значајни остварувања во областа на драмската уметност, 1992 г.; награда на МТФ „Војдан Чернодрински“ – Прилеп за епизодната улога на Слепата девојка во претставата „Крчма под зеленото дрво“, 1976; и награда на весникот „Млад Борец“ за најуспешен млад актер за улогата на Девојката во претставата „Димна Јуда, град градила“ и за монодрамата „Ана Франк”, 1974 г.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија8 часа

Уважена жалбата на Асмир Јахоски: излегува од притвор со парична гаранција

Апелациониот суд Скопје информира дека постапувајќи по кривичниот предмет KСЖ-406/25, на нејавна седница одржана на ден 06.05.2025 година, ја уважиl...

Македонија10 часа

Обвинение против вкупно 10 лица за злоупотреби во РЕК Битола

Основното јавно обвинителство Битола поднесе обвинение против 7 лица кои се осомничени дека како соизвршители сториле кривично дело – Злоупотреба...

Македонија11 часа

(Видео) Нови ценовни шокови за граѓаните, власта нема решение, обвини СДСМ

Граѓаните се соочуваат со нови ценовни шокови по маркетите и продавниците. Цените повторно се покачени по истекот на мерката за...

Топ12 часа

10-годишно девојче со тешки повреди донесено во болница во Прилеп: со возило ја прегазил нејзиниот 7-годишен брат

Вчера во 18.55 часот во Полициската станица Прилеп, од Општа болница „Борка Талески“ Прилеп било пријавено дека кај нив со...

Топ12 часа

Кривична против поранешен директор на Здравствен дом Куманово: незаконски вработил вкупно 127 лица

СВР Куманово поднесе кривична пријава против Ф.А. од Куманово поради постоење основи на сомнение за сторено кривично дело „злоупотреба на...

Македонија12 часа

Пороен дожд, грмежи, силен ветер и изолирана појава на град: УХМР најави невреме за среда

Од УХМР известуваат дека под влијание на влажна и нестабилна воздушна маса во текот на оваа седмица времето ќе биде...

Македонија13 часа

„Пливачите останаа на цедило – министерот Борко плива во тишина и безидејност“, велат од партијата Левица

„Министерот за спорт, Борко Ристовски се нама огласено по затворањето на базенот „Борис Трајковски“, а ветуваше брзо и ефективно решавање...

Македонија14 часа

Обвинение против 59-годишник за полов напад врз дете: го допирал малолетникот во парк во Чаир

Основното јавно обвинителство Скопје, по спроведена претходна постапка, поднесе обвинение против 59-годишник кој се товари за полов напад врз малолетник,...

Свет14 часа

Фридрих Мерц не ја доби поддршката за нов канцелар на Германија

Конзарвативниот германски лидер на Христијанско-демократската унија (CDU/CSU) Фридрих Мерц не успеа да го обезбеди потребното мнозинство во Бундестагот за да...

Регион14 часа

Украл автомобил со мало девојче внатре: драма на бензинска пумпа во Србија

Полицијата во Обреновац од синоќа бара „Пунто“ кое еден маж го украл од бензинска пумпа, забрзал и избегал, објави „Телеграф.рс“....

Свет14 часа

Министерка на Трамп до Харвард: Нема потреба повеќе да барате владини пари, нема да ги добиете

Министерството за образование на САД во понеделник го извести Универзитетот Харвард дека ги замрзнува милијардите долари наменети за идни истражувачки...

Македонија15 часа

Тошковски склучил скандалозен тендер од 500.000 евра со фирма која ДПМНЕ ја обвинувало за корупција, обвини Левица

На 25 март, министерството на Панче Тошковски склучило скандалозен тендер во вредност од 575.000 евра со компанијата „Дон Холдинг”, фирма...

Свет16 часа

(Видео) Москва нападната со дронови, затворени сите аеродроми

Русија соопшти дека Украина синоќа извршила напад со беспилотни летала насочени кон Москва. Сите четири главни аеродроми во Москва беа...

Македонија1 ден

На многумина ќе им бидеме пречка, но како премиер нема да отстапам од правото да говориме на македонски, јазикот е нашиот неспорен идентитет, вели Мицкоски

Пред осумдесет години, на оваа почва, се кодифицираше македонскиот литературен јазик. Тоа беше повеќе од административен чин. Тоа беше признавање...

Македонија1 ден

Љутков: Македонскиот јазик низ историјата помина низ многу предизвици и тешкотии

Министерот за култура и туризам Зоран Љутков денеска се обрати на Свечената академија по повод 80-годишнината од кодификацијата на македонскиот...

Економија2 дена

Поевтинуваат дизелот и бензините

Цените на горивата од ноќеска на полноќ ќе поевтинат за половина и за еден денар, соопшти Регулаторната комисија за енергетика,...

Македонија2 дена

Мицкоски му даде две опции за избор на Таравари, да остане во Влада или да оди со ДУИ: Во политиката образот или го имаш или го немаш

Премиерот Христијан Мицкоски денес во Штип потврди дека попладнево ќе се сретне со лидерот на едно крило од Алијанса за...

Топ2 дена

Семејно насилство во Охрид: татко ја истепал ќерка си, по што се вклучиле и други членови на семејството

Денеска во 00.15 часот во СВР Охрид е пријавено дека Р.Б. од Охрид физички ја нападнал неговата ќерка, по што...

Македонија2 дена

(Фото) Каде заглави реконструкцијата на тротоарите на „Владимир Комаров“, прашува СДСМ Аеродром

„Неспособноста на ВМРО-ДПМНЕ и Дејан Митески во Општина Аеродром е видлива буквално на секој чекор. Реконструкцијата на тротоарите на половина...

Македонија2 дена

Дали Филипче ќе учи од Заев како да профитира со лажни идентитети и како се штанцаат пасоши за 215 белосветски криминалци, прашува ВМРО-ДПМНЕ

„СДС и Заев 7 години беа заштитници на криминалот и криминалните банди. СДС, Заев и Спасовски им дадоа пасоши на...