Култура
Ретроспектива на филмските остварувања на „Петра Пан продукција“ во Кинотеката во Скопје
Во Кинотеката во Скопје, на 24, 25, 27 и на 28 ноември, ќе се одржи ретроспектива на филмските остварувања на „Петра Пан продукција“. На филмската програма се седум остварувања со разни содржини и нијанси на документарниот жанр.
Ретроспективата се одржува во рамките на проектот Месец на европскиот филм, што се реализира од мрежата на кина „Европа синемас“ и има цел во 70 европски града преку разни европски филмови да презентира специјални програми, настани и филмски ретроспективи.
Ретроспективата на „Петра Пан продукција“ ќе биде отворена на 24 ноември (петок), во 18 часот, со проекција на документарниот филм „Бабичките на револуцијата“ (документарен филм, Словенија/Куба, 2006, 96 мин., колор, СД-видео), со сценарио на Бранд Феро и Петра Селишкар, во режија на Петра Селишкар. Филмот претставува интимна приказна за еден пар и нивните семејства, кои имале слична судбина во периодот на Втората светска војна. Тоа ги натерало Петра Селишкар и Бранд Феро да го направат овој документарен филм, кој ги однесе во Словенија, Македонија и во Куба, од каде што потекнуваат нивните баби и дедовци. Филмот е полн со емотивни и комични елементи и нè воведува во верувањата во три идеологии.
Истата вечер во терминот од 20 часот ќе следува проекција на филмот „Тело“ (документарен филм, Словенија/Македонија /Хрватска, 2023, 92 мин., колор), трогателна долгометражна приказна на режисерката Петра Селишкар, која опфаќа две децении од чудесниот живот на Уршка Ристиќ, блиска пријателка на режисерката Селишкар, додека се бори со ретки автоимуни болести. На проекцијата ќе присуствува Митко Филев, еден од протагонистите во филмот, кој ќе одговара на прашањата од публиката по проекцијата.
На 25 ноември (сабота), во 18 часот, ќе биде прикажан филмот „Се прашувам кога ќе ти недостигам“ (игран филм, Италија/Словенија, 2019, 90 мин., колор) во режија на Франческо Феи, со сценарио на Кјара Барзини, Франческо Феи, Лука Инфаскели. Станува збор за драмедија, бајка што се занимава со клучни теми, како што се тинејџерската нелагодност, важноста на волјата и моќта на сонот, а раскажана со реализам и поезија.
Во терминот од 20 часот, на 25 ноември, ќе биде прикажан музичкиот документарец „Мојот превртен свет“ (документарен филм, Словенија/Македонија/Хрватска, 2016, 74 мин., колор), со сценарио и режија на Петра Селишкар. Филмот ја раскажува животната приказна на еден сестран словенечки уметник со сериозно оштетување на мозокот, наречено разум.
Ретроспективата ќе продолжи на 27 ноември (понеделник), во 20 часот, со проекција на филмот „Денови на лудило“ (документарен филм, Хрватска/Словенија, 2018, 73 мин., колор), со сценарио и режија на Дамијан Ненадиќ. Преку партиципативниот метод на снимање филм приказната нè води низ деинституционализацијата и социјализацијата на ментално болните лица.
Последната вечер на ретроспективата, 28 ноември, е посветена на бендот и на пријателите на култниот скопски состав „Бернајс пропаганда“ и ќе донесе две филмски остварувања.
Во терминот од 18 часот е проекцијата на „Мама Европа“ (документарен филм, Словенија/Македонија/Хрватска, 2013, 90 мин., колор), со сценарио на Петра Селишкар и Тера Феро Селишкар, во режија на Петра Селишкар. „Мама Европа“ е приказна за Европа видена низ очите на шестгодишната Тера. Родена на Балканот, но израсната како граѓанин на светот, од татко со кубанско-македонско потекло и мајка со словенечки корени, малата Тера многу бргу учи што е тоа граница.
Во 20 часот ќе биде прикажан музичкиот документарец „Ако никој не свири“ (документарен филм, Македонија, 2010 г., колор, 54 мин., СД-видео), со сценарио и режија на Ѓорѓи Јаневски, кој ќе биде присутен на проекцијата и ќе одговара на прашањата од публиката. Филмот одблиску ги следи почетоците на бендот „Бернајс пропаганда“ преку секојдневниот предизвик да се живее за музиката и е приказ на подземната историја на скопската рокенрол-сцена, за нејзиниот автентичен урбан сензибилитет и неисцрпна креативна енергија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

