Култура
„Скопје филм фестивал“ ќе ја одбележи стогодишнината од раѓањето на Славко Јаневски
„Скопје филм фестивал“ (СФФ) во рамките на својата годинешна програма ја одбележува и стогодишнината од раѓањето на книжевникот, филмски сценарист и режисер Славко Јаневски (Скопје, 11.1.1920 – 20.1.2000).
По тој повод во рамките на СФФ во летното кино „Мирно лето“ во 21 часот ќе биде прикажан неговиот краткометражен игран филм „Давид, Голијат и петел“. Оваа програма се реализира заедно со Кинотеката на Северна Македонија и во соработка со Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“.
Славко Јаневски е раскажувач, романсиер, поет, филмски сценарист, есеист и сликар. Еден од основачите на современата македонска книжевност и автор на првиот роман на стандарден македонски јазик, „Село зад седумте јасени“ (1952). Бил уредник и на првиот весник за деца „Пионер“, потоа главен уредник на списанието за деца „Титовче“, на списанијата за литература и уметност „Нов ден“ и „Современост“, на литературниот весник „Хоризонт“ и на хумористично-сатиричниот весник „Остен“. Во меѓувреме работи како уредник во издавачките куќи „Кочо Рацин“, „Наша книга“ и „Македонска книга“. Автор е на книги за деца, патописна проза, збирки раскази, романи, поезија и филмски сценарија.
Јаневски е сценарист на 6 долгометражни играни филма. Добитник е на две „Златни арени“ за сценарио, за филмовите „Волчја ноќ“ (1955) и „Македонскиот дел од пеколот“ (1974) на филмскиот фестивал во Пула. Член на МАНУ од нејзиното основање во 1967 година. Добитник е на наградите и признанијата АВНОЈ (1968); „11 Октомври“; на Струшките вечери на поезијата (СВП); „13 Ноември“, награда на Градот Скопје; Рациново признание и наградата „Мирослав Крлежа“.
ДАВИД, ГОЛИЈАТ И ПЕТЕЛ
Македонија, 1960, 21 минута
Режија и сценарио: Славко Јаневски, улоги: Кирил Ќортошев, Димитрие Бужаровски
Скитникот е гладен, а детето има петел. За да ја оствари својата цел, да се најаде, скитникот му го зема петелот на детето. Но, поради тагата на детето, скитникот се премислува и детето е повторно со својот пријател. „И доброто и злото му се вродени на човекот, а ти суди што повеќе му лежи“ (од ненапишаните Голијатови псалми).
Можеби е интересно да се напомене дека детето во филмот го игра Димитрие Бужаровски, подоцна познат композитор и професор на Факултетот за музички уметности. другите членови од креативниот тим на овој краток игран филм се: директор на фотографија: Киро Билбиловски; монтажа: Драгомир Панков; директор на филм: Благоја Ангеловски; музика: Властимир Николовски; сценографија: Диме Шумка; тон: Јордан Јаневски.
Програма на СФФ за вторник (15 септември)
19 часот ЕМА (2019)
Режија: Pablo Larraín, Chile 102 минути
21 часот ДАВИД, ГОЛИЈАТ И ПЕТЕЛ/DAVID, GOLIATH AND A ROOSTER (1960)
Режија: Slavko Janevski, Macedonia, 21 min.
21.20 h А БРОДОТ ПЛОВИ/AND THE SHIP SAILS (1983)
Режија: Federico Fellini Italy/France, 128 минути
Сите проекции се бесплатни.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Поддршка за културата во Битола: MINT зад Шекспир фестивалот 2025
Денес официјално започнува Шекспир фестивалот во Битола, еден од најзначајните и најреномирани театарски настани во регионот, кој годинава повторно ги обединува највлијателните и најиновативните Шекспирови продукции од светот.
Организиран од Народниот театар Битола, фестивалот претставува платформа каде класичните драмски текстови добиваат современи интерпретации, а Битола станува центар на висока сценска уметност.
Во пресрет на свеченото отворање, денес се одржа работна средба помеѓу директорот на Народниот театар Битола, Васко Мавровски, и генералниот директор на MINT Fintech Group, Никола Јошевски. MINT е долгогодишен партнер и спонзор на Народниот театар Битола, а годинава ја проширува својата поддршка и како клучен спонзор на Шекспир фестивалот.
Средбата, одржана во фоајето на театарот, беше можност за разговор за заедничката визија, новите идеи и стратешкото планирање на програмските и културните иницијативи за 2026 година.
„MINT продолжува да вложува во културата не како обврска, туку како уверување дека уметноста ја гради заедницата, а силната културна сцена значи силно и одржливо општество,“ истакнаа од компанијата.
Вечерва, со кревање на завесата, Битола повторно ќе стане театарски центар чијашто традиција, енергија и визија ја прават препознатлива на културната мапа на регионот.
(ПР)
Култура
Објавен „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половина на ХХ век“ од Славчо Ковиловски
„Македоника литера“ објави нова книга на Славчо Ковилоски со наслов „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половинана ХХ век“.
Овој речник се надоврзува на „Речникот на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век“, од истиот автор, публикуван во 2022 година. Покрај лажните имиња од сите видови (псевдоними, кратенки, знаци) овде се вклучени и одредници со прекари на публицисти, родените имиња на авторите, како и одреден број партизански псевдоними.
Во Речникот се наоѓаат книжевни псевдоними на 187 автори и 36 псевдоними од други области со вкупен број од 223 лица со скриени имиња. Исто така, има 19 родени (крстени) имиња на луѓе од книжевноста и културата, како и 37 автори чии прекари се споменуваат покрај нивните имиња. Вкупниот број на псевдоними изнесува повеќе од петстотини. Посебно поглавје е посветено на теорискиот пристап при објаснувањето на методологијата, односно постапките за дешифрирање и категоризирање на скриените имиња. Овој дел е особено важен, бидејќи без соодветен критички метод на потврдување или негирање на авторството препишано според псевдоним, не може да се добие релевантен одговор, прецизно дефиниран, елабориран според современите концепции на теоријата на книжевноста, но и на книжевно-историските односи и практики.
Славчо Ковилоски (Скопје, 1978) е македонски книжевен историчар, културолог, поет, прозаист. Автор е на неколку прозни, поетски и монодрамски дела, како и на повеќе монографии од областа на книжевноста, историјата и културологијата. Прикази и статии објавувал во повеќе македонски списанија и дневните весници. Има преведено шест белетристички и научни дела од хрватски и бугарски на македонски јазик и повеќе преводи од српски јазик објавени во периодиката. Делови од неговото прозно и поетско творештво се преведени и препеани на неколку европски јазици.
Работи во Институтот за македонска литература (Одделение за македонска литература во XIX век), при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Култура
Пијано-рецитал „Скопје во петолиние 2028“
Културниот информативен центар – Скопје го најавува пијано рециталот „Скопје во петолиние 2028“ – македонска музичка приказна во чест на Скопје, Европска престолнина на културата 2028.
Овој уникатен рецитал ќе ја раскаже музичката приказна на нашиот град преку внимателно одбрани дела на македонски композитори, претворајќи го Скопје во вистинска партитура, а пијаното – во раскажувач. Рециталот претставува интимна пијанистичка нарација која го пренесува духот и енергијата на градот директно до срцето на публиката.
На пијаното ќе настапи Давид Павиќ, млад, но веќе признат пијанист кој го претставува новиот бран на македонски уметници. Со внимателно одбраниот репертоар, рециталот ќе го истакне генерацискиот премин на македонските композитори и континуитетот на музичкото изразување во Македонија.
Овој рецитал е прв целовечерен концерт од ваков вид воопшто кај нас, во кој младата надеж на македонската пијанистичка сцена, Давид Павиќ, преку својот личен уметнички израз ќе ги претстави делата на македонските композитори во ново светло.
Со внимателна интерпретација и емоционална длабочина, тој не само што ги оживува музичките дела на македонските композитори, туку и ги афирмира пред домашната и меѓународната публика.

