Култура
Словенечкиот писател Драго Јанчар е добитник на наградата „Прозарт“
Наградата „Прозарт“, што Интернационалниот литературен фестивал „ПРО-ЗА Балкан“ 11. пат ја доделува на истакнат автор за авторски придонес кон развојот на книжевноста на Балканот, годинава му припадна на словенечкиот писател Драго Јанчар. Станува збор за автор со изострен нерв за современо раскажување и писателска моќ, во кои слика оригинални страници во словенечката и балканската проза. Неговите прозни дела во современата балканска и европска литература се наметнуваат како силен потенцијал во разоткривањето нови стратегии и можности на прозното писмо, стои во образложението за доделување на наградата, во состав Ермис Лафазановски, претседател, Александар Прокопиев и Дејан Трајкоски, членови.
Освен Јанчар, гости на 11. издание на фестивалот ќе бидат: Владимир Левчев од Бугарија, Тарик Туфан од Турција, Даница Вукичевиќ од Србија, Ренато Баретиќ од Србија, Слободан Шијан од Хрватска и Снежана Младеновска Анѓелков од Македонија.
Како романсиер, раскажувач, драматург и есеист, Драго Јанчар е централна фигура во современата словенечка литература. Неговите романи, есеи и раскази се преведени на 33 јазици и објавени во Европа, Азија и САД. Додека неговите драми, поставени од голем број странски театри, дома се сметаат за најважни настани во словенечката театарска сезона. Јанчар има добиено голем број словенечки и меѓународни книжевни награди, вклучувајќи ја Прешерновата награда, највисоката словенечка награда за уметнички достигнувања за 1993 година; четири награди „Кресник“ за најдобар словенечки роман на годината за 1999, 2001, 2011 и 2018 година, како и наградата „Кресник“ за најдобар роман на деценијата во 2020 година; Европската награда за краток расказ, 1994 година; наградата „Хердер“, 2003 година; „Жан Амери“, 2007 година; Европската награда за литература, 2011 година; Наградата за најдобра странска книга, 2014; Австриската државна награда за европска литература, 2020 година и други.
Тарик Туфан е познат романсиер, раскажувач, есеист и сценарист. Има објавено десет книги, вклучувајќи романи и збирки раскази. Негови изданија се: Хор на деца кои пелтечат (2000), Болвите на кралицата (2002), И ти стануваш птица (2004), Сонот Мејал (2007), Еден човек влезе во градот трчајќи ( 2010), Сала за свадби Шанзелизе (2015), Не ми ги давај (2017), Додека паѓа (2018), Изгубени (2020), Доцна (2021), Нема простор за љубовници (2023). Неговите книги се преведени на грчки, бугарски, босански, српски, македонски, албански, грузиски, арапски, азербејџански и на романски јазик. Покрај пишувањето за литературни списанија, тој пишува и документарни филмови и сценарија за играни филмови. Освоил награди за сценаријата што ги напишал за филмовите „Погрешна розарија“ на Филмскиот фестивал во Истанбул во 2009 година и „Јозгат блуз“ на Филмскиот фестивал во Адана во 2013 година. Исто така, ја освоил специјалната награда на жирито на Филмскиот фестивал во Венеција во програмата „Хоризонти“, со филмот „Најава“, во кој биле еден од продуцентите.
Владимир Левчев е бугарски поет, писател и вонреден професор по литература и пишување на Американскиот универзитет во Бугарија. Дипломирал на Академијата за ликовни уметности во Софија во 1982 година. Неговото незаконски печатено списание „Глас“ било забрането од страна на комунистичките власти пред ноември 1989 година. Тој добил Фулбрајтова стипендија во 1994 година, а магистрирал на програмата за креативно пишување на Американскиот универзитет во Вашингтон во 1996 година. 13 години престојувал и работел како лектор и професор по литература во САД. Објавил четири книги поезија во САД, една во Италија, една во Романија, една во Македонија и 20 книги поезија во Бугарија. Тој е исто така автор на три романи и четири книги научно-стручна литературна проза, вклучително и една монографија со наслов „Поезија и музика: Четири квартети“ од Т.С. Елиот. Неговиот роман „Крали Марко: Балканскиот принц“ е преведен и на македонски јазик.
Даница Вукиќевиќ дипломирала компаративна книжевност и теорија на литература и женски студии. Живее и работи во Белград. Нејзини книги се: Како хотел на ветрот (1992); Кога слушнав гласови (1995); Шаманка (2001); Лак и стрела (2006); Премин од еден во друг вид (2007); Високи фабрички оџаци (2012); Раскош и милост (2013); Сè додека ги има Сонцето и Месечината (2015); Јас, Клаудија, (2018); Кога ние, мртвите, се будиме, (2014); книга поезија на германски јазик (превод Матијас Јакоб, избор и предговор Драгослав Дедовиќ) Шаман (2014); книги со кратка проза: На плажите (1998); Животот е горила, (2000); збирката раскази Мајката на превртените нешта, (2017); романот Внатрешно море, (2022). Ги освоила следните награди: Профемина; Билјана Јовановиќ; Милица Стојадиновиќ-Србинка; Кондирот на косовка девојка; наградата НИН.
Пишува и книжевна критика и есеи. Нејзините песни се преведени на шпански, англиски, германски, полски, француски, грчки, македонски, холандски…
Ренато Баретиќ работи периодично како филмски и телевизиски сценарист, новинар; коосновач е, а од 2007 година и уметнички директор на популарниот фестивал за раскажување приказни „Причигин“ во Сплит, Хрватска. Член е на Хрватското здружение на новинарите, хрватскиот ПЕН-центар и Друштвото на хрватските писатели; порано бил член на хрватскиот разгранок на Менса (IQ 153), но бил исклучен поради нередовно плаќање на претплатата за членство. Негови книги се: Последен допир (2021); Јадран Лазиќ – 50 години фотографија (2021); Следи го срцето низводно, поетски есеи во монографија за хрватската област Сисачко-мославинска жупанија, која претрпе последици од разорниот земјотрес во 2020 (2021). Одиме во кино, едукативен водич за училишта, (2019); Маката на малиот волк, сликовница (2015); Сплит за почетници, во коавторство со Ивица Иванишевиќ (2015); Хотел Гранд, роман (2008); финалист на книжевните наградни конкурси на Саемот на книгата во Пула на „Јутарњи лист“ и „Т-портал“ за соодветната година; преведен и објавен во Украина, Словенија, Македонија и во Албанија, а објавен во оригинал во Србија; Зборувај ми за неа (2006); (полуфиналист на литературниот награден конкурс на „Јутарњи лист“ за соодветната година); преведено и објавено во Украина и Македонија; Кому да испратиме разгледници, собрани песни (2005); Кадрови на кадарот, (2005 година); Осмиот повереник, (2003) и други.
Снежана Младеновска-Анѓелков дипломирала на ФДУ на отсекот за филмска и ТВ-монтажа во 2000 година, а магистрирала во 2012 година. Нејзиниот прв роман „Единаесет жени“ (2011) ја доби наградата „Роман на годината“ на „Утрински весник“ и таа потоа доживеа уште три изданија. Во 2014 година ја издаде филмско-есеистичката книга „Слики со животна уверливост“ посветена на филмовите на режисерот Владимир Блажевски.
Како автор е застапена во тематската збирка раскази „Тивка анестезија“ (2016, Антолог) и во антологиите Best European Fiction 2017 и Contemporary Macedonian Fiction (2019) на Dalkey Archive Press. Нејзиниот втор роман „Молчи со отворена уста“ (2019) беше финалист на наградата „Роман на годината“ на Фондацијата „Славко Јаневски“. Нејзината најнова книга „Луѓето, а не градот“(2022) е слоевито, хибридно дело, документарна проза, книга посветена на Скопје, кое веќе го нема.
Слободан Шијан (1946, Белград) е филмски режисер, сценарист, писател, публицист, сликар и мултимедијален уметник. Автор е на неколку најпопуларни српски играни филмови и низа публикации и книги за филмот и визуелната култура. Автор е на поетската проза за познатиот филм на Алфред Хичкок „Вртоглавица“ во издание на „Геопоетика“. Објавил повеќе книги за филмот, меѓу кои и книгата за Џон Форд. За книгата „Кино Том“ во Хрватска во 2013 ја доби престижната награда на „Јутарњи лист“ за најдобра публицистичка книга. Режисер е на некои од најпознатите филмови од поранешна Југославија, како „Кој тоа таму пее“, „Маратонците го трчаат почесниот круг“, „Како бев систематски уништуван од идиот“, „Давител против давител“, „Тајната на манастирската ракија“, „Сироти мали хрчки“ и „С.О.С Спасете ги нашите души“, како и на повеќе телевизиски филмови и преку дваесет експериментални филмови и видеа. Шијан е добитник на многу домашни и меѓународни признанија за своите филмски остварувања. Шијан ја доби и наградата „Традиција на авангардата“ за придонес кон авангардната уметност.
Во рамките на „ПРО-ЗА Балкан“ годинава се одржува 10. програма „Скопје фелоушип“, која годинава е дел од меѓународниот проект „Читај, сподели, уживај“. Се реализира во соработка со КУД „Содобност“ од Словенија, а кофинансиранa е од програмата „Креативна Европа“ на Европската Унија.
Организатор на фестивалот „ПРО-ЗА Балкан“ е издавачката куќа „Прозарт медија“ од Скопје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Јон Вардар против галаксијата“ селектиран на престижниот филмски фестивал BAFICI во Буенос Аирес
Првиот македонски долгометражен анимиран филм „Јон Вардар против Галаксијата“ е селектиран на еден од водечките фестивали за независен филм во светот – BAFICI (Buenos Aires Festival Internacional de Cine Independiente) 2025.
Филмот ќе биде прикажан три пати пред фестивалската публика во Буенос Аирес, и тоа на 8, 10 и 11 април.
Мануел Рамирез, познатиот аргентински филмски критичар, кој е еден од програмерите на BAFICI, и работи за угледниот дневен весник „Пагина 12“, за филмот напиша: „Анимиран долгометражен филм од Македонија не е нешто што се гледа секој ден, но шармот на John Vardar vs. the Galaxy е далеку од тоа да биде само географски куриозитет. Оваа визуелна лудорија – со своите интергалактички авантури што наликуваат на халуцинација, откачени вонземјани и хумор со висока концентрација – се истакнува со рокерска дрскост и заразна комичност. Филмот е како црна дупка што го вовлекува гледачот во својот хаотичен универзум, каде секое чудовиште е повик на бегство од нормалното и прослава на лудото и необичното“.
Режисерот на филмот, Гоце Цветановски, за фестивалот рече дека многу го почитува поради неговата храброст да прикаже филмови што излегуваат од шаблоните.
„За нас, оваа селекција е како да сме испратиле балкански вселенски брод во срцето на Буенос Аирес. Горди сме што ‘Џон Вардар’ ќе има можност да се сретне со една отворена и љубопитна публика, каква што е аргентинската“, вели Цветановски.
Фестивалот BAFICI (Buenos Aires Festival Internacional de Cine Independiente) се смета за најголемиот и најважен фестивал за независен филм во Латинска Америка. Годинава ќе се одржи по 26-ти пат. BAFICI е познат по својата поддршка на авторскиот филм и по отворањето на нови хоризонти за независни продукции од целиот свет.
„Јон Вардар против Галаксијата“ е поддржан од Агенцијата за филм.
Култура
Голем сценски спектакл „Сонцето, колку е блиску сонцето“ Made in МNT
На 13 ноември во 20:00 часот премиерно ќе се одржи голем сценски спектакл „Сонцето, колку е блиску сонцето“ Made in МNT, од истакнатиот режисер Дејан Пројковски, информираат од Македонскиот народен театар.
„Во оваа претстава ќе се доживее спојот на минатото и сегашноста преку клучните вредности на Македонскиот народен театар – љубов, умeтничка храброст, посветеност, визија, тимска работа, чување на традицијата и создавање нови вредности за иднината. Претставата ќе претставува аудиовизуелно патување низ македонската драматургија, поезија, проза и ликовна уметност. Емотивна приказна посветена на сите големи актери, режисери, драматурзи, но и на сите оние луѓе кои се позади кулисите и помагаат во создавањето на сценскиот универзум во МНТ“, се наведува во соопштението.
Во претставата ќе учествува огромна актерска екипа од ансамблот на Македонскиот народен театар, соло пејачи, воздушни акробати и балетски играчи.
„Публиката ќе биде на едно големо патување во театарот на сонцето. Овој голем сценски спектакл ќе спои повеќе изразни средства со посебен акцент на воздушната акробатика и 3Д-видеомапингот. Идејата е преку создавањето на мултимедијални сцени на оригинален начин пред сѐ преку силно визуелен израз да се раскаже за 80- годишното театарско постоење на МНТ“, велат од театарот.
Во авторскиот тим на овој голем спектакл се потпишуваат: Дејан Пројковски – режисер, Валентин Светозарев – сценограф, Горан Трајкоски – композитор, Сергеј Светозарев – дизајнер на 3Д-видеомапингот и Марија Пупучевска – костимограф.
Премиерата е на 13 ноември, следните изведби се на 14 и 17 ноември 2025 година. Билетите за изведбите на спектаклот ќе бидат пуштени во продажба од денес, 4 април, преку веб-страницата, www.mnt.mk, како и на билетарницата во МНТ.
Култура
МНТ, 80 години – приказни поголеми од времето
Театарот е место каде што се случува нешто исклучително.
Тука се преплетуваат режисерските идеи; најсилно чука актерското срце; се слуша зборот на драматургот; шепотот на суфлерот; сценографите, костимографите и композиторите ја оплеменуваат сцената со својот креативен израз; светлото, дизајнот и тонот создаваат магија; големиот број луѓе зад сцената се секогаш посветено тука; а менаџерскиот тим е тука да ја поддржи секоја идеја.
Се создава магија, а публиката го восприема секој атом на театарската уметност.
Македонскиот народен театар е сила што опстојува 80 години!
90 отсто од дишните органи на 29-годишниот Карадакоски биле изгорени од пламенот што го вдишал, утврдиле лекарите во Литванија
Директна причина за смртта на 29-годишниот Александар Карадакоски, кој утрово почина во Литванија, се изгореници на дишното стебло, извести попладнево...
Палевски свртен со грб му постави 97 прашања на Кешишев: „Ништо од штабот не беше изнесено без знаење на Палчо“
Обвинетиот Влатко Кешишев за грабнувањата и убиствата на Вања и Панче денес одговараше и на прашањата на првообвинетот Љупчо Палевски,...
Обвинителството ја запре постапката против починатиот управител на „Пулс“
Основното јавно обвинителство Кочани ја запира постапката против Александар Карадакоски, кој денеска почина по повредите добиени во пожарот во дискотеката...
Повредени две лица меѓу кои и дете, биле во возилото што излета во Вардар
Две лица, меѓу кои и малолетничка се повредени во несреќата со автомобилот што синоќа излета во Вардар кај тетовско. Случајот...
Од 1 април му откажаа бубрезите, 40 отсто од телото му беше со изгореници, Таравари потврди дека во Литванија почина управителот на дискотеката „Пулс“
Министерот за здравство Арбен Таравари утрово потврди дека на повредите од пожарот во Кочани во Литванија, каде што беше на...
Уште една жртва од пожарот во Кочани, почина управителот на дискотеката „Пулс“
По неколкунеделно лекување, почина Александар Карадакоски, управител на „ММММ кафе“ ДООЕЛ, која управувала и со дискотеката „Пулс“, во која животот...
ДУИ: Дали новиот општествен договор е антипод на Охридскиот договор и почеток на реформатирање на уставниот модел на државата?
„Како е можно лидерска средба за таканаречен „нов општествен договор“ да се одржи меѓу првопласираната и третопласираната партија на изборите?...
„Во буџетот обезбедивме 17 милијарди денари за зголемување на пензиите и за здравствено осигурување на пензионерите“, велат од Владата
„Грижата за пензионерите е приоритет на Владата. Пензионерите, конечно, го добија заслуженото. Линеарното зголемување на пензиите за 5.000 денари на...
(Фото) Голем одрон на регионалниот пат Струмица – Костурино – Валандово
„Голем одрон на регионалниот пат Струмица-Костурино-Валандово“, извести градоначалникот на Струмица, Костадин Костадинов преку социјалните мрежи. Тој ги повика граѓаните да...
Венс за падот на берзата: Беше тоа само еден лош ден, ќе имаме бум
Американскиот потпретседател Џеј Ди Венс изјави за Newsmax дека вчерашниот пад на берзата, најголем од 2020 година, е само еден...
Данската премиерка за Америка: „Не можете да анектирате друга земја, дури и со аргументот за меѓународна безбедност“
Премиерката на Данска Мете Фредериксен вчера повторно ги отфрли повиците на американскиот претседател Доналд Трамп за анексија на Гренланд. Трамп...
Трамп: Случајот против Марин Ле Пен е лов на вештерки
Американскиот претседател Доналд Трамп денеска и понуди поддршка на лидерката на француската екстремна десница, Марин Ле Пен, откако судот во...
Историска одлука: Уставниот суд го смени претседателот на Јужна Кореја
Уставниот суд на Јужна Кореја одлучи да го смени претседателот Јун Сук Јеол, потврдувајќи го неговото отповикување во парламентот поради...
Трамп: Маск може да остане колку сака, но ќе се врати во своите компании
Американскиот претседател Доналд Трамп доцна синоќа повторно го поддржа својот советник, милијардерот Илон Маск, поради критиките за неговиот план за...
„Стабилна е здравствената состојба на осумтемина македонски пациенти“: Сиљановска-Давкова ги посети во Софија
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова објави дека ја посетила болницата „Пирогов“ во Софија каде што се згрижени повредените во трагичниот пожар во...
(Видео) Мицкоски и Филипче договориле формирање на работни групи
Премиерот Христијан Мицкоски и лидерот на СДСМ, Венко Филипче, на состанокот во Владата договориле формирање на работни групи за спроведување...
Најниската плата во здравството се искачи на 27.000 денари, толку ќе земаат чистачите
Со линеарното зголемување од 2.500 денари најниската плата во здравство изнесува нешто над 27.000 денари, соопшти денес директорот на Фондот...
(Видео) Токсично загадување на Крива Река, водата да не се употребува ни за наводнување, порача градоначалникот Митковски
Врз основа на анализата направена од Институтот за јавно здравје на барање на риболовното друштво „Мрена“, водата во Крива Река...
Семејствата на жртвите oд модуларната болница повикаа да се обнови истрагата, а германското вештачење да биде клучен доказ
Семејствата на жртвите од пожарот во модуларната болница во Тетово побараа Обвинителството да ја обнови истрагата. На прес-конференција пред Основниот...
Тошковски не кажа како службена тајна завршила кај обезбедувачот на премиерот за да не ја осуети истрагата
Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и утрово порача дека неселективно ќе се бори против криминалците и кога тие доаѓаат...
