Култура
Со предавањето на Алфредо Саад Фиљо завршува првиот дел на КРИК фестивал
Вечерва во 20,30 часот во МСУ, на програмата на КРИК фестивал за критичка култура, воведно предавање насловено „Кризата на неолиберализмот, кризата на демократијата“ ќе одржи Алфредо Саад Фиљо, професор по политичка економија на Универзитетот СОАС (SOAS) во Лондон.
Неолиберализмот е во криза. Финансискиот колапс од 2007/2008 беше привремено решен, создавањето светски финансиски меур се претвори во криза на демократијата, преку порастот на авторитарното наличје на неолиберализмот, кој зема замав во сé поголем број земји. Кога се на власт, авторитарните лидери постојано наметнуваат особено исклучувачка форма на неолиберализам, која им штети на сиромашните, ја промовира финансијализацијата и неолиберализацијата на секојдневниот живот и уште повеќе ги концентрира моќта, приходите и имотот.
Оваа сесија ќе ги испита корените на економската и политичката криза на неолиберализмот, фрактурите во глобалниот поредок, подемот на авторитарниот неолиберализам и можностите за левицата.
По предавањето, ќе се одржи разговор со професорот Алфредо Саад Фиљо и Бранимир Јовановиќ.
„Во рамки на КРИК секогаш настојуваме да излеземе од нашиот потесен фокус на културните и уметничките практики и да ги согледаме динамиките во поширокот општествен, политички и економски контекст. Општествената молекула е создадена од различните, взаемно поврзани атоми на дејствување, кои се во постојано преплетување, одбивање и привлекување.
Токму затоа, на последната вечер од првиот дел на КРИК 03, радосни сме да го објавиме предавањето на Алфредо Саад Фиљо, еден од водечките професори по политичка економија, чиј матичен универзитет повеќе од 15 години е Универзитетот СОАС (SOAS) во Лондон, каде што е и раководител на докторските студии.
Освен анализите во рамки на политичката екномија од марксистичка перспектива, тој длабко навлегува и во анализите на поврзаноста на авторитарните режими, новите фашизми, популизмот во корелација со кризата на демкоратијата заснована врз неолибералниот наратив“, вели Искра Гешоска, директорка на фестивалот.
Синоќешниот трет фестивалски ден беше посветен на Ангела Мелитопулос, уметничка од Германија, која предава на Кралската академија за ликовни уметности во Копенхаген, Данска.
Ангела Мелитополус е позната авторка, која се изразува преку видео инсталации, видео есеи, документарци и звучни дела, како и теоретски текстови. Нејзината работа ги истражува не-наративните својства на движечките слики, вметнувајќи ги во конструкти од политичка географија и нови архиви базирани на историјата на малцинствата, на пример, миграциони искуства, антикапиталистички движења и антифашистички отпори.
Таа претстави дел од нејзин видео есеј од 2002 година за автопатот „Братство единство“ во поранешна Југославија, односно за последиците на нејзиниот распад, во кој учества и професорот Небојша Вилиќ од Македонија.
Потоа, таа го претстави нејзиниот проект „Crossings“, со кој учествуваше на последното издание на Документа (2017), експериментална филмска медитација за кризата со мигрантите во Грција и како е таа поврзана со сложените реалности на делувањето на капиталот и искористувањето на ресурсите. Видео инсталацијата прикажува картографија на места, истории и сеќавања за да ја позиционира актуелната криза во подолгата историја на капиталистичко уништување што се пренесува насилно од тело на тело и од генерација на генерација.
„Повеќе се работи за следење на траги отколку за видео документирање, а кога се следат траги, тие треба и да се прочитаат и низ тој процес на прегледување, монтирање тоа станува процес на акција. Ако ве интересира мапирањето и односот кон пејсажот, се разбира, кој не ги исклучува луѓето, нужно ќе стигнете до прашањето на мигрантите. Автономијата на мигрантството се семта дека има политички потенцијал да ги смени политиките на државите, нешто што е надвор од контрола на државата“, вели Мелитополус.
Потоа следуваше и разговор помеѓу Ангела Мелитополус и Маурицио Лазарато, кој со свои теоретски текстови учествува во нејзините дела. Во овој дел тие се задржаа на важноста на микрополитиката, како значаен фактор и за иднината на светот.
„Иднината на светот ќе биде фашистичка, реакционерна и расистичка доколку не се направи поврзување помеѓу политиката и микрополитиките во заедниците“, реќе Лазарато. Со неговото предавање за политиките на задолжување и неофашистичкиот бран во светот беше отворено годинашното издание на фестивалот за критичка култура КРИК.
Синоќа во МСУ свој концерт имаше и грчката група „Millions of dead tourists“, кој познат и значаен дел од грката експериментална музичка сцена. Исто така, во текот на овие два дена се одржува работилница за критичко пишување во сферата на визуелните уметности „Јасно и гласно“.
Фестивалот КРИК на 7 декември продолжува со вториот блок програмски содржини.
КРИК – фестивал за критичка култура е отворе (Критика – Реакција – Идеја – Конфронтација) има цел да ги промовира уметничките и културните практики како општествено релевантни алатки кои ќе придонесат за еманципација и демократизација на социо-културниот контекст. КРИК застанува во одбрана на правото на критичка култура, која постојано ќе ги поместува границите на еманципаторските политики во социо-културниот простор.
КРИК е отворена платформа низ која се истражуваат и изучуваат можностите на проникнување помеѓу естетското и политичкото, помеѓу уметничките практики и нивното влијание врз пошироката демократизација на општеството. Во рамки на КРИК се промовираат теориските, социо-културните, економските и уметничките практики како важна алатка со која може да се менуваат општествените наративи.
КРИК – Фестивал за критичка култура се реализира во соработка со: Мутлимедијалниот Институт (MI2), од Загреб, kuda.org од Нови Сад, Berliner Gazette од Берлин, n.b.k. Video-Forum од Берлин, платформата Светот околу нас – критиката во регионот, организирана од партнерските организации kulturpunkt.hr и Kurziv (Хрватска), SEECult (Србија), SCCA – Љубљана (Словенија), Проектниот простор Прес ту егзит (Македонија).
Контрапункт – асоцијација за развој на критичка теорија, социо-културен активизам и современи културни практики и КРИК – фестивал за критичка култура се поддржани од: Гете-институт Скопје, Министерство за култура на Република Македонија, Фондација отворено општество – Македонија, Фондацијата Култура нова од Хрватска и Креативна Европа 2014 – 2020.
Логистички партнери на фестивалот се: НУ Музеј на современа уметност – Скопје, Младински културен центар и порталот окно.мк Постојани стратешки партнери на Контрапункт и на КРИК се: МаМа од Загреб и kuda.org од Нови Сад.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Македонскиот народен театар стана член на Европската театарска конвенција (ETC)
Директорот на Македонскиот народен театар, Никола Кимовски, престојува во Атина, на Генералното собрание на Европската театарска конвенција (ETC), во која членуваат најголемите театри од Европа.
Кимовски денес имаше официјално обраќање на собранието на кое го претстави МНТ и неговата работа и мисија.
Потоа со едногласна одлука од сите членки Македонскиот Народен Театар беше примен за член на најважната театарска мрежа во Европа.
Меѓународната театарска конференција на ETC, насловена како „Thrive Theatre Thrive! Keep the Flame Alive.“, ќе се одржи од 3 до 7 април 2025 година во Националниот театар на Грција во Атина. Со членството на Македонскиот народен театар во ETC, која е водечка мрежа на јавно финансирани театри во Европа, со 63 театри членки од 31 земја се отвораат можности за создавање европски коопродукции и размена на претстави и уметници со европските национални куќи.
ETC е посветена на промовирање на современата драма, олеснување на уметничките размени и поттикнување на културната разновидност во европската театарска уметност. Организацијата служи како платформа за дијалог, демократија и интеракција, со цел да рефлектира и да привлече разновидна публика и општества во постојан развој.
Во рамките на Генералното собрание директорот Кимовски оствари и средба со претседателката на мрежата госпоѓата Клаудиа Белхиор. Во следните два дена ќе се остварат повеќе одвоени состаноци со директори на Национални театри и фестивали со цел договарање на идна соработка и размена.
Култура
„Јон Вардар против галаксијата“ селектиран на престижниот филмски фестивал BAFICI во Буенос Аирес
Првиот македонски долгометражен анимиран филм „Јон Вардар против Галаксијата“ е селектиран на еден од водечките фестивали за независен филм во светот – BAFICI (Buenos Aires Festival Internacional de Cine Independiente) 2025.
Филмот ќе биде прикажан три пати пред фестивалската публика во Буенос Аирес, и тоа на 8, 10 и 11 април.
Мануел Рамирез, познатиот аргентински филмски критичар, кој е еден од програмерите на BAFICI, и работи за угледниот дневен весник „Пагина 12“, за филмот напиша: „Анимиран долгометражен филм од Македонија не е нешто што се гледа секој ден, но шармот на John Vardar vs. the Galaxy е далеку од тоа да биде само географски куриозитет. Оваа визуелна лудорија – со своите интергалактички авантури што наликуваат на халуцинација, откачени вонземјани и хумор со висока концентрација – се истакнува со рокерска дрскост и заразна комичност. Филмот е како црна дупка што го вовлекува гледачот во својот хаотичен универзум, каде секое чудовиште е повик на бегство од нормалното и прослава на лудото и необичното“.
Режисерот на филмот, Гоце Цветановски, за фестивалот рече дека многу го почитува поради неговата храброст да прикаже филмови што излегуваат од шаблоните.
„За нас, оваа селекција е како да сме испратиле балкански вселенски брод во срцето на Буенос Аирес. Горди сме што ‘Џон Вардар’ ќе има можност да се сретне со една отворена и љубопитна публика, каква што е аргентинската“, вели Цветановски.
Фестивалот BAFICI (Buenos Aires Festival Internacional de Cine Independiente) се смета за најголемиот и најважен фестивал за независен филм во Латинска Америка. Годинава ќе се одржи по 26-ти пат. BAFICI е познат по својата поддршка на авторскиот филм и по отворањето на нови хоризонти за независни продукции од целиот свет.
„Јон Вардар против Галаксијата“ е поддржан од Агенцијата за филм.
Култура
Голем сценски спектакл „Сонцето, колку е блиску сонцето“ Made in МNT
На 13 ноември во 20:00 часот премиерно ќе се одржи голем сценски спектакл „Сонцето, колку е блиску сонцето“ Made in МNT, од истакнатиот режисер Дејан Пројковски, информираат од Македонскиот народен театар.
„Во оваа претстава ќе се доживее спојот на минатото и сегашноста преку клучните вредности на Македонскиот народен театар – љубов, умeтничка храброст, посветеност, визија, тимска работа, чување на традицијата и создавање нови вредности за иднината. Претставата ќе претставува аудиовизуелно патување низ македонската драматургија, поезија, проза и ликовна уметност. Емотивна приказна посветена на сите големи актери, режисери, драматурзи, но и на сите оние луѓе кои се позади кулисите и помагаат во создавањето на сценскиот универзум во МНТ“, се наведува во соопштението.
Во претставата ќе учествува огромна актерска екипа од ансамблот на Македонскиот народен театар, соло пејачи, воздушни акробати и балетски играчи.
„Публиката ќе биде на едно големо патување во театарот на сонцето. Овој голем сценски спектакл ќе спои повеќе изразни средства со посебен акцент на воздушната акробатика и 3Д-видеомапингот. Идејата е преку создавањето на мултимедијални сцени на оригинален начин пред сѐ преку силно визуелен израз да се раскаже за 80- годишното театарско постоење на МНТ“, велат од театарот.
Во авторскиот тим на овој голем спектакл се потпишуваат: Дејан Пројковски – режисер, Валентин Светозарев – сценограф, Горан Трајкоски – композитор, Сергеј Светозарев – дизајнер на 3Д-видеомапингот и Марија Пупучевска – костимограф.
Премиерата е на 13 ноември, следните изведби се на 14 и 17 ноември 2025 година. Билетите за изведбите на спектаклот ќе бидат пуштени во продажба од денес, 4 април, преку веб-страницата, www.mnt.mk, како и на билетарницата во МНТ.
Семејствата на починатите во кочанската дискотека денеска излегуваат на протест
Семејствата на починатите во кочанската дискотека организираат „Марш за ангелите“. Протестот ќе се одржи денеска во 12:05 часот. Маршот ќе...
САД почнаа да ги наплаќаат новите царини на Трамп од 10%
Американските царински службеници почнаа да ја наплаќаат едностраната царина од 10 отсто на претседателот Доналд Трамп за сите увозни производи...
Денеска облаци и сонце, утре дожд и снег
Утре голема промена на времето. Времето денеска ќе биде променливо облачно со сончеви периоди. Локално ќе има услови за развој...
(Видео) „Поршето“ во Дебар маало не било на полицаец туку на ексамбасадорот Срѓан Керим
Паркираното „порше“ во Дебар маало не било на полицаец, туку било во сопственост на Срѓан Керим, ексминистер за надворешни работи,...
Се организира транспортот на телото на Александар Карадакоски – управителот на „Пулс“ кој почина во Литванија
Институциите го организираат транспортот од Литванија на телото на 29-годишниот Александар Карадакоски, кој е 60 жртва од пожарот во дискотеката „Пулс“...
90 отсто од дишните органи на 29-годишниот Карадакоски биле изгорени од пламенот што го вдишал, утврдиле лекарите во Литванија
Директна причина за смртта на 29-годишниот Александар Карадакоски, кој утрово почина во Литванија, се изгореници на дишното стебло, извести попладнево...
Палевски свртен со грб му постави 97 прашања на Кешишев: „Ништо од штабот не беше изнесено без знаење на Палчо“
Обвинетиот Влатко Кешишев за грабнувањата и убиствата на Вања и Панче денес одговараше и на прашањата на првообвинетот Љупчо Палевски,...
Обвинителството ја запре постапката против починатиот управител на „Пулс“
Основното јавно обвинителство Кочани ја запира постапката против Александар Карадакоски, кој денеска почина по повредите добиени во пожарот во дискотеката...
Повредени две лица меѓу кои и дете, биле во возилото што излета во Вардар
Две лица, меѓу кои и малолетничка се повредени во несреќата со автомобилот што синоќа излета во Вардар кај тетовско. Случајот...
Од 1 април му откажаа бубрезите, 40 отсто од телото му беше со изгореници, Таравари потврди дека во Литванија почина управителот на дискотеката „Пулс“
Министерот за здравство Арбен Таравари утрово потврди дека на повредите од пожарот во Кочани во Литванија, каде што беше на...
Уште една жртва од пожарот во Кочани, почина управителот на дискотеката „Пулс“
По неколкунеделно лекување, почина Александар Карадакоски, управител на „ММММ кафе“ ДООЕЛ, која управувала и со дискотеката „Пулс“, во која животот...
ДУИ: Дали новиот општествен договор е антипод на Охридскиот договор и почеток на реформатирање на уставниот модел на државата?
„Како е можно лидерска средба за таканаречен „нов општествен договор“ да се одржи меѓу првопласираната и третопласираната партија на изборите?...
„Во буџетот обезбедивме 17 милијарди денари за зголемување на пензиите и за здравствено осигурување на пензионерите“, велат од Владата
„Грижата за пензионерите е приоритет на Владата. Пензионерите, конечно, го добија заслуженото. Линеарното зголемување на пензиите за 5.000 денари на...
(Фото) Голем одрон на регионалниот пат Струмица – Костурино – Валандово
„Голем одрон на регионалниот пат Струмица-Костурино-Валандово“, извести градоначалникот на Струмица, Костадин Костадинов преку социјалните мрежи. Тој ги повика граѓаните да...
Венс за падот на берзата: Беше тоа само еден лош ден, ќе имаме бум
Американскиот потпретседател Џеј Ди Венс изјави за Newsmax дека вчерашниот пад на берзата, најголем од 2020 година, е само еден...
Данската премиерка за Америка: „Не можете да анектирате друга земја, дури и со аргументот за меѓународна безбедност“
Премиерката на Данска Мете Фредериксен вчера повторно ги отфрли повиците на американскиот претседател Доналд Трамп за анексија на Гренланд. Трамп...
Трамп: Случајот против Марин Ле Пен е лов на вештерки
Американскиот претседател Доналд Трамп денеска и понуди поддршка на лидерката на француската екстремна десница, Марин Ле Пен, откако судот во...
Историска одлука: Уставниот суд го смени претседателот на Јужна Кореја
Уставниот суд на Јужна Кореја одлучи да го смени претседателот Јун Сук Јеол, потврдувајќи го неговото отповикување во парламентот поради...
Трамп: Маск може да остане колку сака, но ќе се врати во своите компании
Американскиот претседател Доналд Трамп доцна синоќа повторно го поддржа својот советник, милијардерот Илон Маск, поради критиките за неговиот план за...
„Стабилна е здравствената состојба на осумтемина македонски пациенти“: Сиљановска-Давкова ги посети во Софија
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова објави дека ја посетила болницата „Пирогов“ во Софија каде што се згрижени повредените во трагичниот пожар во...
