Култура
Странски македонисти од 18 држави, утре доаѓаат во Охрид – на 56. Летна школа на МСМЈЛК при УКИМ

Околу 70 странски македонисти и слависти од 18 држави, утре доаѓаат во Охрид – на 56. Летна школа на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје (МСМЈЛК при УКИМ). Значајно е што Школата ќе се одржи со семинаристи од речиси сите страни на светот, при што нивниот број е најголем последниве години. За Школата која ќе трае до крајот на август, предвидена е програма која покрај лекторската настава и предавања, вклучува и низа настани кои имаат за цел на странските македонисти да им овозможат и нови видици за македонскиот јазик, литература и култура.
Според програмата што ја објави МСМЈЛК при УКИМ, по пристигнувањето на странските македонисти и слависти во Охрид на 17 август и по отпочнувањето со лекторската настава, на 18 август, со почеток во 12 часот, во Конгресниот центар на УКИМ во Охрид ќе се одржи свеченото отворање на овој стожерен настан за македонистиката и нејзината афирмација во светот. На отворањето, свечено обраќање ќе има ректорот на УКИМ, проф. д-р Никола Јанкуловски, а пригодно обраќање ќе има директорката на МСМЈЛК при УКИМ, проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска. Традицинално, на отворањето ќе биде промовиран и зборникот од предавања од претходната летна школа на МСМЈЛК при УКИМ, а промотор ќе биде проф. д-р Гордана Алексова, долгогодишна лекторка на школите на Семинарот.
Следниот ден, првото предавање на Школата ќе биде во чест на јубилејот 100 години од раѓањето на Ацо Шопов, а ќе го одржи проф. д-р Лидија Капушевска-Дракулевска, осврнувајќи се на севкупниот поетски профил на великанот на македонската литература и култура. Во рамките на посетата на манастирскиот комплекс „Св. Наум“, предвидено е и предавање за современите преводи на Светото писмо на македонски јазик, кое ќе го одржи проф. д-р Ѓоко Ѓорѓески.
Следната работна недела ќе започне со предавање на доц. д-р Бобан Карапејовски, за категоријата определеност во македонскиот јазик и нејзините показатели. Странските македонисти ќе имаат можност да проследат и предавање за фигурата на змејот во македонската народна поезија, од проф. д-р Трајче Стамески. Со предавање ќе биде одбележан и јубилејот 120 години од Илинденското востание, проф. д-р Ана Стојаноска ќе говори за феноменот Илинден во македонската драма и театар.
Странските македонисти ќе имаат можност и подетално да се запознаат со достапните дигитални ресурси за македонкиот јазик, преку предавање на проф. д-р Николче Мицкоски. На оваа Школа, одделна тема ќе биде и македонскиот јазик во медиумите, преку предавањето „(Макро)синтаксичките карактеристики на говорениот македонски јазик во медиумите“ од доц. д-р Бојан Петревски.
Јубилејот 120 години од објавувањето на капиталното дело на Крсте Мисирков, „За македонцките работи“ќе биде одбележан со предавање на проф. д-р Елена Јованова-Грујовска и проф. д-р Лидија Тантуровска, а на ова се надоврзуваат и предавањата на проф. д-р Борче Арсов под наслов „Од Божигропски до Мисирков. Од стилизација до стандардизација на македонскиот јазик“ и на проф. д-р Славчо Ковилоски, кој ќе се осврне на книжевно-историските осврти за Мисирков како предвесник на новата епоха.
Кон завршницата на Школата е предвидено и предавање на проф. д-р Дарин Ангеловски за митот на Антигона во современата македонска драма.
Предавањата од програмата целат преку нив пред странските македонисти да се актуелизираат важни прашања за македонскиот јазик, литература и култура, но истовремено и да поттикнат контекстуални и компаративни истражувања.
Покрај предавањата, клучно, од нивното доаѓање во Охрид па сè до 31 август, семинаристите на Школата ќе следат и лекторска настава и веќе се организирани лекторски групи за сите нивоа на познавање на македонскиот јазик – почетно, средно и напредно, и тоа напредно со две поднивоа, за јазик, и за литература. Наставата за групите ќе ја изведуваат лектори коишто ќе го вложат сопствениот максимум во пренесувањето знаења на странските слависти и македонисти – проф. д-р Гордана Алексова, проф. д-р Борче Арсов, доц. д-р Бојан Петревски, м-р Андријана Павлова, м-р Иван Антоновски и Елена Ѓорѓиовска.
Со програмата се предвидени и неколку промоции на книги меѓу кои се издвојуваат:
– „Книга за светите браќа Климент и Наум Охридски“ од проф. д-р Димитар Пандев и Славе Ѓорѓо Димоски и „Славе Ѓорѓо Димовски во книжевната критика (македонска и светска)“ од Димитар Пандев. Двете книги се објавени од Општина Охрид со која МСМЈЛК при УКИМ остварува континуирана соработка и веќе неколку години наназад, во рамките на Школата се промовираат изданијата на Општината кои се значајни за македонскиот јазик, литература и култура, при што се овозможени и бесплатни примероци за семинаристите;
– „Djetelice bjelice“ / „Детелинки белинки“ – книга со современи сказни од современи македонски автори, со превод и на хрватски јазик подготвени од студенти по македонистика на Универзитетот во Риека, каде годинава е одбележаа 15 години од отворањето на Лекторатот по македонски јазик;
– „Шопов на 11 јазици“ – зборник на преводи на семинаристите на Третата зимска школа на МСМЈЛК при УКИМ.
Семинаристите на 56. Летна школа на МСМЈЛК при УКИМ ќе бидат специјални гости и на свеченото отворање 35. издание на традиционалната манифестација „Поетска ноќ во Велестово“ (ПНВ), а дел од програмските активности во рамките на манифестацијата ќе се одржат и во рамките на Школата. Соработката меѓу МСМЈЛК при УКИМ и ПНВ датира од пред неколку години и семинаристите редовно се дел од оваа значајна културна манифестација.
На Школата ќе биде организирана и јазична работилница, којашто ќе ја води проф. д-р Симон Саздов. За семинаристите коишто потемелито се интересираат за македонскиот фолклор, на Школата, традиционално ќе се одржи и курс по македонски ора, којшто ќе го води Благоја Јованоски.
Според програмата, Школата ќе биде затворена со завршна средба на 31 август, а за потоа се најавува и јубилејната 50. Меѓународна научна конференција на МСМЈЛК при УКИМ, којашто ќе е одржи од 1 до 3 септември 2023 во Конгресниот центар на УКИМ во Охрид.
Инаку, на 56. Летна школа на МСМЈЛК при УКИМ ќе учествуваат семинаристи од НР Кина, САД, Република Кореја, Италија, Франција, Грција, Турција, Полска, Словачка, Унгарија, Украина, Романија, Руската Федерација, Словенија, Хрватска, Србија, Албанија и Чешката Република. Меѓу семинаристите се и универзитетски професори, значајни истражувачи од славистичкиот свет – лингвисти, книжевници и културолози и книжевни преведувачи, но и голем број млади кадри.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Изведбата на моќното ремек-дело „Набуко“ од Џузепе Верди во рамките на 53. издание на Мајските оперски вечери

Моќното ремек-дело од Џузепе Верди, операта „Набуко“ ќе се изведе на сцената на Националната опера и балет на 19 мај со почеток во 20.00 часот во рамките на 53. издание на фестивалот „Мајски оперски вечери“. Операта ќе се изведе под диригентската палка на гостинот од Грција, Мирон Михаилидис, режијата е на Ренато Бонајуто (Италија), сценографијата и костимографијата се на Флавио Арбети и Артемио Кабаси од Италија, кореограф е Маја Митровска-Богојевска, концерт-мајстор е Јане Бакевски, хор-мајстор е Јасмина Ѓорѓеска, а светло дизајн, Милчо Александров.
Насловната улога (Набуко) ќе ја толкува, Луис Кансино од Шпанија, во улогата на Абигаиле ќе настапи Ханјинг Цо од Кина, Николина Јаневска ќе ја толкува улогата на Фенена, Уго Тарквини (Италија) ќе настапи како Исмаил, а во улогата на Захарие ќе настапи Џовани Пароди (Италија), во останатите улоги ќе настапат Диме Петров, Ана Ројдева, Дејан Стоев, хорот, оркестарот, балетскиот ансамбл на Националната опера и балет и ученици при ДМБУЦ „Илија Николовски – Луј“.
„Набуко“е лирско-драматична опера во четири чина, едно од најпопуларните дела на Џузепе Верди и е омилено кај публиката. Својата праизведба оваа опера ја имала во 1842 година во Миланска Скала. Тоа е третата опера на Верди за која што се смета дека трајно ја воспоставила неговата репутација како композитор. Темата на операта е тешката историја на еврејскиот народ, нападнати и поразени, протерани од својата татковина, иако историските настани се користат само како позадина на романтичниот и политички заплет. Верди во една ноќ ја напишал надалеку познатата хорска арија која станала драматуршки и музички столб на делото „Va, pensiero, sull’ali dorate“ („Летај на златести крилја”).
Култура
Објавен првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик

Во издание на „Бата прес“ објавен е првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик, на кој автори и редактори се осум универзитетски професори. Објавувањето на речникот е поддржано од Министерството за култура како проект од национален интерес за 2024 година.
Својата прва промоција речникот ќе ја има на годинешниот Саем на книгата во арената „Борис Трајковски“, на штандот на издавачот, во вторник, во 11.30 часот. Речникот ќе го претстават рецензентката проф. д-р Весна Костовска и авторката редактор проф. д-р Елизабета Бандиловска.
Во првиот том се поместени зборовите од буквата А до буквата Ж, а авторите (универзитетските професори) и соработниците постојано работаат, така што во наредните изданија ќе бидат обработени зборовите до буквата Ш, и правописно-нормативниот речник како плод на повеќегодишен труд ќе биде комплетиран.
Овој капитален лексикографски зафат се надоврзува на повеќето изданија од овој вид, почнувајќи првиот македонски правописен прирачник Македонски правопис со правописен речник од Блаже Конески и Крум Тошев (1950) до Правопис на македонскиот јазик во издание на Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“ и издавачката куќа „Култура“ (2015 и 2017 година).
Автори и редактори на изданието се: Лидија Аризанковска, Елизабета Бандиловска, Снежана Велковска, Виолета Јанушева, Елена Јованова-Грујовска, Искра Пановска-Димкова, Симон Саздов, Људмил Спасов.
Соработници на проектот се Марија Антевска, Филип Белчев и Македонка Додевска.
Култура
Изложба ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ во Загреб

Во македонскиот КИЦ во Загреб во рамките на програмата по повод 145-годишнината од постоењето на Музејот на уметности и занаети – Загреб, на 13-ти мај ќе биде отворена изложбата ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ на една од најзначајните македонски графичарки, Менча Спировска. На изложбата ќе бидат претставени речиси непознати дела за хрватската јавност создадени во 1950-тите години во Загреб.
Изложбата се реализира како заеднички проект на загребскиот Музеј на уметностите и занаетите и македонскиот Културно-информативен центар во Загреб по повод 145-годишнината од основањето на загребскиот Музеј за уметности и занаети. Директорката на македонскиот Културно-информативен во Загреб, Мими Ѓоргоска Илиевска, ги потврди заложбите на директорот на Музејот за уметности и занаети, Сањин Михелиќ дека со оваа изложба се промовираат вредностите на меѓународната соработка и културните врски меѓу Хрватска и Македонија, кој потенцираше дека во годината кога ја одбележуваат 145-годишнината од постоењето на Музејот ќе следи уште една исклучителна изложба на фотографии од студиото на семејството Арсовски во соработка со македонскиот Културно-информативен центар во Загреб и Музејот на Град Скопје.
Изложбата насловена ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ за првпат го претставува комплетниот уметнички опус на Менче Спировска создаден за време на нејзиното студирање во Загреб, кој што се чува во фондовите на Музејот на уметности и занаети. Централно место на изложбата е нејзиното до сега неизложено дело од областа на графичкиот дизајн, „Концептуален дизајн за рекламна туристичка брошура на Загреб“, кое сега за првпат ќе биде изложено во целост, создадено за време на нејзините студии на поранешната истакната Академија за применети уметности во Загреб, којашто оставила значаен траг во развојот на уметноста, дизајнот и визуелната култура во Хрватска.
Изложбата го прикажува и придонесот на македонските студенти на загрепската уметничка сцена во 1950-тите, а Менче Спировска зазема посебно место како посредник на културните и естетските вредности на двете земји.