Култура
Шукова и Костадиновска-Стојчевска: Ја унапредуваме животната средина и ги негуваме културните вредности во тетовскиот крај

Министерката за животна средина и просторно планирање Каја Шукова и министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска беа во работна посета на Општината Тетово, при што направија обиколка на неколку установи кои со поддршка на Владата постигнаа напредок во унапредување на животната средина и во негување на културните вредности во овој регион.
Посетата започна со обиколка на новите простории на ЈУ Национален парк ,,Шар Планина”, при која директорот на ЈУНП Ибрахим Дехари ги запозна со степенот на екипираноста на Јавната установа и ги информираше за тековните и завршените капитални инвестиции и проекти на установата, како и со идните развојни планови.
Министерката Шукова изрази задоволство од исклучителните резултати и огромниот напредок во воспоставувањето и функционирањето на ЈУНП „Шар Планина“ и одржливото управување со ова комплексно заштитено подрачје. Националниот парк се формираше во 2021 година со финансиска поддршка на државата, но и на меѓународните организации, кои помогнаа и кои сѐ уште помагаат да се развива и одржува. Со формирањето на овој нов национален парк се достигнаа 13,9 проценти заштитена територија во државата и според Шукова, тој процес на заштита на природните вредности со кои изобилува државата, продолжува и понатаму.
„Она што сакам да го потенцирам во овој момент е дека во рамките на Паркот веќе имаме екипираност, нови вработувања и вработувања на ренџери, кои ќе помогнат да се намали ловокрадството и дивата сеча во паркот, меѓутоа, Паркот веќе размислува и за развојни компоненти за наредната година, што ќе овозможи да биде одржлив и да може сам да функционира во годините што доаѓаат. Секако, во еден извесен период државата и меѓународните организации ќе продолжат со финансиска поддршка, меѓутоа она што го гледаме тука е дека менаџментот и вработените точно знаат во која насока треба да се движат и како да управуваат со ова заштитено подрачје“, изјави министерката Шукова за медиумите.
На прашања на новинари, министерката Шукова информираше дека од наредната година ќе се обезбедат буџетски средства за поддршка на сите четири национални парка во државата, а информираше и за другите инвестирања со кои се унапредува животната средина и се подобрува квалитетот на животот на граѓаните. Таа го спомена проектот за подобрување на квалитетот на воздухот, што со поддршка на ЕУ се реализира во четири града, вклучително и Тетово, за подобрување на инфраструктурата за водоснабдување и пречистување на отпадните води, како и поддршка на системот за управување со отпад со помош на кредитните линии обезбедени преку Европската инвестициона банка и Европската банка за обнова и развој.
Посетата продолжи во Музејот на тетовски крај – Тетово, каде министерката Костадиновска-Стојчевска придружувана од министерката Шукова и директорот Миќо Стојчески го разгледа објектот и беше информирана за тековните активности и досегашни инвестиции, по што беше остварена средба со претставници на здруженијата, корисници на Конкурсот „Култура во лето“, на која разговараа за идните нивни проекти и планови за збогатување на културната програма на тетовчани.
„Министерството за култура само за поддршка на програма вложи над 14,5 милиони денари во тетовските културни установи, кои имаат долга и богата историја и повеќеслојна културна традиција, во која се сплотуваат различните култури на народите кои живеат во овој крај. Инвестираме во културата и го збогатуваме разновидното културно живеење на граѓаните, особено на младите во Тетово и околината“, изјави министерката Костадиновска-Стојчевска за медиумите.
Таа додаде дека вложувањето во заштитата на културното наследство е еден од најголемите приоритети на Владата и на Министерството за култура и информираше дека продолжуваат активностите за целосна конзервација и реставрација на ѕидното сликарство во црквата Св. Богородица во Лешок. Овие активности го овозможија и реткото откритие на третиот слој живопис кој се наоѓа во олтарот, под слојот од 17 век. Како Проект на Владата, реализацијата на заштитата на живописот ќе продолжи и во 2024 година, како и реставрацијата на конакот на овој наш вреден манастир и споменик на културата.
„Се грижиме тетовчани да имаат богата и разновидна културен репертоар за сите. Затоа основавме и нова национална установа Музички ансамбл во Република Северна Македонија – Тетово чија основна дејност ќе биде изведба, промоција и афирмација на албанската класична, џез, вокална и вокално-инструментална музика, а програмските определби ќе имаат рамноправен пристап кон сите граѓани“, нагласи министерката Костадиновска-Стојчевска.
Во рамките на посетата, министерката Костадиновска-Стојчевска го посети и Центарот за култура „Иљо Антески Смок“-Тетово.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Во Москва излезе „Пиреj“ од Петре М. Андреевски

Романот „Пиреj“ излезе од печат во Москва на инициjатива на Олга Панкина, познат популаризатор на македонските културни вредности во Русија. Таа го преведе уште во 2008 година, го обjави издавачката куќа „Феникс“, Скопjе. Како што обjаснува Панкина, романот на руски веднаш предизвика интерес каj публиката, но сепак книгата не можеше да допре до широк круг рускоjазични читатели. Сметаjќи го романот на основоположникот на современата македонска проза Петре М. Андреевски за ремек дело, таа си постави за задача да го преобjави во Москва.
Оваа година идеjата jа поддржа Центарот за книга „Рудомино“ со коj Олга Панкина плодно соработува веќе петнаесет години (Центарот за книга има обjавено творби на над 20 македонски автори).
Ова издание на „Пиреj“ е многу квалитетно (368 страни, тврд повез) и изгледа современо. На корицата има фрагмент од сликата „Стара куќа“ на Олга Панкина. Блескав предговор за книгата напиша Венко Андоновски, коj даде за руска читателска публика основни информации за историјата која е заднина на личната драма на едно македонско семејство од почетокот на ХХ век, семејството на Јон и Велика, jа подвлече актуелноста на романот и го нарече како најголем македонски бестселер на сите времиња.
Тукушто обjавениот роман веќе заживее своj книжевен живот – почна да стекнува читатели. Минатата недела, од 3 до 7 jуни, беше презентиран на Саемот на книга на Црвениот плоштад во Москва на штандот на издавачот Центар за книга „Рудомино“.
Култура
Со концерт на „Леб и сол“ на 𝟤𝟨 јуни започнува „Бит фест“

Со концерт на македонската музичката група „Леб и сол“, на 26-ти јуни, во античкиот локалитет „Хераклеја“, ќе започне 17. издание на Битолското културно лето. На денешната прес-конференција, градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, информираше дека „БИТ ФЕСТ“ оваа година ќе трае до 31 август и ќе содржи културни содржини кои ќе бидат вистинска атракција за битолчани, но и добра можност за поттикнување на културниот туризам во градот.
„Програмата ќе се реализира во соработка со КИЦ и националните установи од културата, но и со учество на голем број домашни изведувачи, уметници и културни работници кои ќе претстават доста интересни одржини за сите возрасти. Целосната програма ќе биде објавена во следните 10 дена, кога ќе имаме и точно заокружена рамка на планираниот буџет за културните содржини ова лето, вклучувајќи ги сите манифестации за кои имаме обезбедено финансиска поддршка како општина, а ќе бидат дел од културните содржини кои ќе се реализираат во градот ова лето.
Традиционални манифестации, како: Битола отворен град, Локум фест, Парко – фестивал, Илинденски денови, Битолино – Детски театарски фестивал, Мјузикленд, Фестивал на староградска музика, Широк сокак во бело, исто така се дел од БИТ ФЕСТ.
На 3 август, Битола ќе биде домаќин на еден од најголемите музички настани во историјата на градот. На Градскиот стадион „Петар Милошевски“ ќе настапи светската музичка ѕвезда и еден од највлијателните DJ артисти на сите времиња – Армин ван Бурен. За овој настан општината го обезбедува просторот и потребната логистичка поддршка“, изјави градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски.
Директорот на ЈОУ КИЦ, Благојче Божиновски, истакна дека и оваа година КИЦ е значаен партнер на општината, како во подготовката на програмските содржини, така и во обезбедување на логистичка поддршка во реализацијата на програмата.
На денешната прес конференција присуствуваа и членовите на групата „Леб и сол“, кои најавија дека од Битола го започнуваат одбележувањето на големиот јубилеј 50 годишнината од постоењето и активното работење на групата.
„Ви благодариме Битола. Ни давате верба во живот, дека она што сме го правеле во изминатите 50 години, вредело и оставило трага во нашата меморија и во нашата музичка историја. Тоа е нешто што длабоко во душата секој го посакува: да биде почитуван и сакан, затоа што чувствувам дека онаа моја искреност и желба со која сме го работеле сето ова и вербата дека хармонијата во музиката може да се пренесе и во хармонијата на живеењето има некој што знае да го почитува и ќе го чуваме и ќе го оставиме за следните поколенија. Ова е само една алка во нашата историја, која покажува дека сме постоеле и ќе постоиме понатаму. Само искрено со верба во животот и љубовта и со полно срце можеме да ги поделиме вековните вредности. Ви благодариме многу и ќе се обидеме да бидеме квалитетни како и секогаш“, велат од „Леб и сол“ и најавуваат прекрасен концерт на 26 јуни во Хераклеја.
Култура
Романот „Три Марии“ од Оливера Ќорвезироска, добитник на Рациновото признание за 2025 година

Романот-басма на писателката Оливера Ќорвезироска, „Три Марии“ (Арс Либрис, дел од Арс Ламина – публикации), кој излезе од печат во март оваа година и чијашто промоција го отвори второто издание на фестивалот за литература и општа култура „Видик“, е годинашниот добитник на наградата Рациново признание, што ја доделува општината Велес во рамките на манифестацијата Рацинови средби. Свеченото доделување на наградата ќе се одржи на 12 јуни (четврток), на отворањето на 62. издание на Рациновите средби во Велес.
„Три Марии“ е внимателно осмислен омаж на Славко Јаневски, којшто не е класична посвета, ниту римејк на конкретно дело. Романот содржи три самостојни приказни за три различни жени кои носат исто име – Марија и кои сакаат да ги напуштат моментните животи поради грешна љубов. Своја или туѓа.
Иако станува збор за современ роман од нашево време и од нашиов микропростор (Скопје), во него има етнообичаи од североисточна Македонија: китење младоженец со пари, погребување мртовец со кукла… како и свадбарско „мавиле“ од велешкиот крај. Фолклористичките обичаи, верувањата и суеверијата, црните судбини, фатуми и карасевди се мотиви што во извесна смисла го „оправдуваат“ поднасловот роман-басма.
На корицата на романот е употребен детаљ од сликата „Бош“ од Славко Јаневски, а дизајнот е дело на Марко Трпески.
Оливера Ќорвезироска (1965, Куманово) е авторка на следните книги: „Трети кат“ и „Високите бели“ (поезија); „Кифличката Мирна“ и „Мојот брат од тринаесеттиот кат“ (романи за деца); „Дедо Миле“ (сликовница); „Отвораат ли сништата работа“, „Еден Текст и една жена“ и „На полпат“ (критика и есеистика); „Заклученото тело на Лу“, „Аб’т“ и „Три Марии“ (романи за возрасни); „Страдањата на младиот лектор“, „(С)плетени раскази“, „Две перници“, „(Со)шиени раскази“, „Новелички без шеќер“, „Улиците што ги нема“ и „Престапни години“ (раскази за возрасни). Застапена е во дваесетина антологии на современиот македонски расказ, објавени дома и во странство. Нејзините раскази се преведувани на англиски, француски, унгарски, албански, чешки, српски, бугарски, словенечки, полски, руски, германски и грчки јазик.
Ќорвезироска е повеќекратен добитник на значајни награди за расказ во Македонија, а за „(С)плетени раскази“ во 2003 година ја има добиено наградата за најдобра проза на Друштвото на писателите на Македонија „Стале Попов“. Член е на ДПМ и на Македонскиот ПЕН-центар.