Култура
Јани-Петери Паси е добитник на „Златна камера 300“ на „Браќа Манаки“
И покрај сите пречки и предизвици со кои се соочивме во изминативе неколку месеци, вечерва можам конечно да кажам и покрај сè успеавме да ја продолжиме магијата и да ја отсонуваме нашата приказна до розов хепиенд. Искрено би сакал да ви заблагодарам вам за тоа. Зошто се чини дека токму со доаѓањето во вашето и наше пристаниште Битола како да запреа сите бури коишто дотогаш жестоко ни се закануваа и му се закануваа на нашиот фестивалски брод. По 16 септември нашата пловидба одеднаш стана мирна и потоа со вас, битолската публика, со вашите и наши прекрасни лауреати и со извонредното меѓународно жири поминавме шест беспрекорни денови во Битола. Имавме извонредни натпреварувачки програми, одржавме три филмски работилници, имавме исклучителни шест прес-конференции и неколку млади девојки и момчиња имаа можност да научат како да снимаат филм за првпат во животот, една група деца имаше можност да види интересен детски филм. И за сето тоа време не се случи никаков технички проблем или прекин“, рече директорот на ИФФК „Браќа Манаки“, Мони Дамевски.
На шега во тој момент во салата се исклучи струјата и микрофоните не работеа, а директорот рече дека некој од неговиот тим му рекол дека Кан, Берлин и Венеција можат да ни позавидат, на што публиката реагираше со громогласна смеа и голем аплауз.
„Ништо не може да нè запре, и покрај сè, ние ќе продолжиме“, рече на крајот Дамевски.
Добитниците на наградите ги соопштија членовите на жирито. Претседателот на жирито, Суки Меденчевиќ, од името на комисијата се заблагодари за гостопримството и за честа што ни им била дадена да ги изберат победниците на 42. издание на ИФФК „Браќа Манаки“.
„Секогаш работата на жирито е тешка. Никој не вели дека е тоа лесна работа затоа што да се донесе таква одлука е навистина тешко, но истовремено претставуваше задоволство затоа што имавме можност да погледнеме исклучителни филмови и одлучувачки беа нијансите„, рече Меденчевиќ.
Добитникот на наградата „Мала камера 300“ за краток филм го соопшти Соња Просенц.
„Почестена сум што ќе го соопштам добитникот на оваа награда. Чест ми е што ќе ѝ ја доделам наградата на една млада кинематограферка затоа што на повеќето во медиумскиот свет ни е јасно дека многу често на жените кои се занимаваат со оваа професија повеќе шанси им се дава кога станува збор за краткометражни филмови, додека потешките задачи се резервирани често за нашите колеги мажи. Но, мило ми е дека фестивалот ‘Браќа Манаки’ веќе открил и наградил повеќе кинематограферки и чест ми е да ја најавам наградата ‘Мала камера 300’ за краткометражен филм која ѝ се доделува на кинематограферката Жоана Силва-Фернандеж за филмот ‘Низ маглата’ за смелото, интуитивно, но истовремено минималистичко користење на визуелното раскажување“, рече Просенц.
Заблагодарувајќи се за наградата со видеопорака, Жоана упати благодарност и до режисерот Диого Салгадо за можноста неговата приказна да ја раскаже таа преку слики.
-Навистина сум почестена и среќна што ми е доделена оваа награда токму на фестивалот каде што се слави работата на кинематограферите. Снимањето на филмот беше интересен процес како на некое патување. Благодарам на фестивалот „Браќа Манаки“ и се надевам дека ќе се видиме следната година, рече Силва.
Димо Попов рече дека филмовите се одраз на реалноста во која живееме, во време кое е по малку чудно, по малку вчудовидувачко исто како и оние фотографии на браќата Манаки кои ги гледаме кога влегуваме во антрето на киносалата. Чудна трансформација доживува реалноста додека поминува низ објективот, чудни бои, чудни форми и чудни приказни.
„Поради бруталниот контраст меѓу вознемирувачката дистописка приказна и нејзиниот високоестетизиран визуелен стил одлучивме ‘Бронзената камера 300’ да ја добие кинематограферот Рубен Импенс за филмот ‘Титаниум’“, соопшти Попов.
„Ви благодарам за оваа неверојатна награда. Многу сум среќен, му благодарам на жирито што ја препозна и награди мојата работа. Жалам што ме успеав да дојдам во Битола, ѝ благодарам и на Џулија која беше прекрасен партнер во правењето на филмот. Многу сум среќен што ја цените нашата работа и ви посакувам убава вечер на сите“, рече во видеопорака Импенс.
Филип Бергсон рече дека мотото на фестивалот беше „И покрај сè“ најмногу се однесува на пандемијата која ни предизвика навистина големи проблеми и заблагодари на директорот на фестивалот и на тимот на фестивалот затоа што, како што рече „и покрај се направија чудо и успеаја оваа година да се одржи ИФФК „Браќа Манаки“.
„За деликатната камера што нè приближува до ликовите кои се добро позиционирани во урбаниот пејсаз на Осло, ‘Сребрената камера 300’ се доделува на Каспер Туксен за филмот ‘Најлошата личност на светот’“, соопшти Бергсон.
Заблагодарувајќи се за признанието со видеопорака, Туксен рече дека целиот тим има заслуга за овој успех.
„Му благодарам на жирито, на Јоаким Трир, режисерот на филмот, беше задоволство да се работи на овој филм. Ова многу ми значи и од срце им се заблагодарувам поединечно на сите кои работеа на овој филм“, рече Туксен.
На ова се надоврза претседателот на жирито, кој го соопшти добитникот на наградата „Златна камера 300“.
„Многу е убаво кога може да се види како самите кинематографери признаваат дека рабитите се дел од тимски напор и дека кинематограферот е налик на диригент кој го раководи оркестарот и дава ритам. Да се биде член на жири е и доста интимна работа затоа што сите цениме различни нивоа и тоа ја прави одлуката тешка, но во овој случај одлуката ни беше лесна на сите пет члена на жирито. За деликатниот и осетлив начин на која камерата ја понесува публиката на лудото патување на хероината од Москва до смрзнатиот север, жирито ја додели наградата ‘Златна камера 300’ на кинематограферот Јани-Петери Паси за филмот ‘Купе број 6’“, соопшти Меденчевиќ.
Лауреатот Јани-Петери Паси исто така во видеопорака рече дека иако веќе ја има добиена оваа награда толку многу се возбудил кога му било соопштено што се разбудил среде ноќ и останал буден до изутрината.
„Благодарам Битола, за жал, не можев да бидам таму оваа година. Беше големо изненадување за мене, истовремено чест да се добие повторно ова големо признание. Толку многу бев возбуден што се разбудив среде ноќ и останав буден. Голема чест е да се биде награден на фестивал посветен на кинематограферите, се надевам ќе се видиме следната година“, рече Паси.
Селекторот на долгометражните филмови, Слаѓан Пенев, ја најави проекцијата на филмот „Титаниум“ во режија на Џилија Дукурно и наградениот кинематографер Рубен Импенс.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Oдржана манифестацијата „Миладиновско слово“ во Струга
Во НУ Центар за култура „Браќа Миладиновци“ во Струга, денес се одржа традиционалната манифестација „Миладиновско слово“, организирана од Фондацијата „Браќа Миладиновци“. Настанот годинава беше посветен на јубилејните 215 години од раѓањето на Димитрија Миладинов и 195 години од раѓањето на Константин Миладинов.
Свечената програма започна со поетско-музички рецитал за делото на Димитар Миладинов, кој беше изведен од Христијан Миладинов. По него следуваа рецитали на повеќе песни од Константин Миладинов, интерпретирани од млади рецитатори и учесници на конкурсот.
Манифестацијата официјално ја отвори претседателот на Фондацијата „Браќа Миладиновци“, Ристе Миладинов, кој во својот говор истакна дека зачувувањето на делото на Миладиновци претставува силен столб на македонската книжевна и културна традиција.
Главната награда „Миладиновско слово“ годинава ѝ беше доделена на хрватскиот поет Дамир Марас, за неговиот поетски придонес и учество со творба инспирирана од Миладиновото наследство.
Признанието за ,,Македонски автор на годината” му припадна на Мирко Томоски, додека наградата „Млад автор на годината“ ја доби Мила Бојческа, која настапи и со свое авторско читање.
Во рамките на чествувањето беше промовирана и новата збирка песни создадена по повод распишаниот конкурс, со посвета на Миладиновци и нивното непрекинато влијание врз македонската и словенската книжевност.
Настанот заврши со поетско дружење и оддавање почит кон богатото културно наследство што го оставија браќата Димитрија и Константин Миладинов.
концерти
„Медитеранска магија“: Концерт за две пијана и четирирачно пијано на дуото Аврамовска–Мариновски
Во Салон 19 19, на 26 ноември 2025 година со почеток во 19:19 часот, ќе се одржи концертот „Медитеранска магија“ — музичка вечер посветена на јужниот медитерански дух, во изведба на дуото Аврамовска–Мариновски. Наратор на концертот ќе биде Мимоза Рајл.
Публиката ќе има можност да доживее ретко музичко патување исполнето со сончеви ритми, страст и виртуозност. На програмата се дела од италијански, француски и шпански автори, како и премиерни изведби и специјално подготвени аранжмани.
Програма:
Жорж Бизе – Свита „Арлезијанка“ бр. 2
Жорж Бизе – Свита „Арлезијанка“ бр. 1
Ернесто де Куртис – Non ti scordar di me (солист: Илија Белистојановски)
Rodolfo Falvo – Dicitebcelli (солист: Илија Белистојановски)
Г. Росини – Увертира „Крадливата страчка“
Исаак Албениз – Rapsodia Española
Дуото, активно веќе девет години, има бројни настапи во Македонија и во странство — меѓу кои Турција, Бугарија и САД. Нивната работа е посветена на спојот меѓу македонската традиција и современиот музички израз, со концертни програми што ја освојуваат публиката со емоција и уметничка длабочина.
„Медитеранска магија“ ветува вечер исполнета со топлина, енергија и дух на јужниот Медитеран — музика која ги надминува границите и допира директно до публиката.
Култура
„Лет над кукавичкото гнездо“ не може да се замисли без Николсон, но улогата не била наменета за него
Иако од денешна перспектива изгледа речиси невозможно некој да одбил улога во славниот филм „Лет над кукавичкото гнездо“, тоа сепак се случило.
Адаптацијата на Милош Форман денес со право се смета за еден од најдобрите филмови некогаш снимен, а тој филм едноставно е незамислив без Џек Николсон во улогата на Рендал Мекмерфи.
„Лет над кукавичкото гнездо“ стана дури вториот филм во историјата на Оскарот што ја освои „големата петорка“ — наградите за најдобар филм, најдобар режисер, најдобар актер, најдобра актерка и најдобро адаптирано сценарио.
Џек Николсон и неговата незаменлива улога
Џек Николсон беше во извонредна форма како Рендл Мекмерфи, во улога која без проблем се вбројува меѓу најдобрите во американската кинематографија. Рамо до рамо со него беше и Луиз Флечер како сестра Рaчед. Нивната динамика била оформена со таен пристап кон ликовите, за кој знаеле само нив двајцата за време на снимањето.
Кирк Даглас копнеел по улогата
Мнозинството што го гледале филмот знаат дека Кирк Даглас копнеел по главната улога, затоа што претходно ја играл на Бродвеј, но во семејството настанал раздор кога неговиот син Мајкл Даглас го исклучил од конкуренција, бидејќи веќе бил престар за таа улога. Мајкл Даглас освои Оскар како продуцент на филмот, но требало време нивниот однос да се опорави, пишува „Фар аут магазин“.
Ѕвездата на „Спартак“ сакал да ја предводи актерската екипа, но улогата не му била понудена, а неколку други актери биле повикани да ги толкуваат Мекмерфи и сестра Рачед. Тие ја одбиле можноста — веројатно подоцна горко жалејќи, бидејќи Николсон и Флечер ги освоија своите награди.
Актерите кои ги одбиле улогите на Мекмерфи и сестра Рачед
„Знаете, Џин Хекман ја одби улогата“, изјавил помладиот Даглас за „Ентертејмент викли“.
„Мерлон Брандо ја одби. Милош некое време имаше луда идеја за Берт Рејнолдс.
Џејмс Кан исто така бил меѓу актерите кои ја одбиле улогата на Мекмерфи, отворајќи му го патот на Николсон да ја испорача улогата која му го донесе првиот од неговите три Оскари.
Тешката потрага по совршена сестра Рачед
Пронаоѓањето на совршената актерка за улогата на сестра Рачед исто така не било лесна задача, особено поради околностите кои ја следеле конечната одлука за Луиз Флечер.
„Секоја глумица, секоја позната глумица ја одби таа улога, затоа што во 1973/74, во време на Движењето за ослободување на жените, не беше ‘кул’ да се игра негативец. Не беше ‘кул’ да се игра кучка“, објаснил Даглас.
„Така и Џералдин Пејџ и Ен Бенкрофт, вкупно пет глумици, ја одбија улогата. Луиз Флечер имаше мала улога во Алтмановиот ‘Thieves Like Us’ и сними пробна сцена за нас. Беше совршена, но имаше тивок глас. Знаете, тивок глас, но оние челични сини очи за кои пишува Кен Кизи во книгата. Беше прекрасна жена и се појави од никаде.“
Лили Томлин првично била избрана за сестра Рачед, додека Флечер се подготвувала повторно да работи со Алтман на филмот „Nashville“. На крајот тие две ги замениле местата.
Може да се каже дека сè испаднало токму како што требало.

