Култура
Јубилејното 15. издание на „Македокс“ заврши на 22 август, беа доделени неколку награди
Јубилејното 15. издание на фестивалот на креативен документарен филм „МакеДокс“ заврши на 22 август со објава и доделување на наградите „Кромид“, „Млад кромид“, „Сечкан кромид“, „Кокарче“ и Наградата за најдобри етички идеи. На последната вечер се одржа и македонската премиера на долгометражниот документарен филм „Патување пеш“ („The Walk“) на македонската режисерка Тамара Котевска, а по проекцијата се одржа уникатен концерт со музика од филмот во изведба на пијанистот и композитор Дуке Бојаџиев и неговиот ансамбл.
Комисијата за наградата „Кромид“ за најдобар долгометражен документарен филм беше во состав Кјара Либерти, Надја Тенштет и Владан Петковиќ. Наградата ја доби документарниот филм „Агент на среќата“ на Доротја Зурбо и Арун Бхатараи.
– Наградата „Кромид“ ја доделуваме на еден редок филм кој на возбудлив начин ги комбинира личното и политичкото предизвикувајќи моќни ефекти. Лесно се поврзуваме со главниот јунак благодарение на природата на неговата ситуација, и неговата особено допадлива личност која со љубов е прикажана на начин кој речиси потсетува на лик од фиктивен филм. Токму тоа е она што ја претвора навидум локалната приказна во универзална. Режисерите им посветуваат на страничните протагонисти неочекувано внимание кое изненадува позитивно и го проширува и продлабочува опсегот на филмот, откривајќи ја темната страна на оваа убаво снимена и паметно измонтирана филмска приказна – образложи жирито.
Посебно признание во оваа категорија доби филмот „Молкот на разумот“ на филмската авторка Кумјана Новакова.
– Решивме да дадеме посебно признание на филмот кој во никој случај не е послаб од главниот победник, но имаше фантастичен фестивалски тек со многу награди, а сега го слави своето импресивно фестивалско патување овде во Скопје. Исто така, моравме да споменеме едно толку моќно филмско дело со револуционерна употреба на архива, каде што недостатоците на снимката се претвораат во предности. Концептот и контекстот во кои филмот ја раскажува поразителната и неверојатно важна приказна се создадени низ прецизна и извонредна монтажа. Делумно како политичка и историска археологија, но и како истражување на длабоко лични рани, филмот им дава глас на жените кои претрпеле незамисливи ужаси – објасни жирито.
За наградата „Млад кромид“ од селекцијата „Нови автори“ одлучуваше комисијата во состав Маел Генег, Игор Анѓелков и Ваутер Јансен. Наградата ја доби „Баломанија“ на Сисел Морел Даргис.
– Решивме да наградиме филм кој ни дава увид во подземниот свет за кој досега не сме слушнале, а преку уникатниот пристап на режисерот ја добивме привилегијата да влеземе во животот на протагонистите. Портрет на тоа како обичните луѓе ја гледаат и ценат уметноста и ја слават радоста на животот со сите свои борби. Филмот одржува силен ритам и тек на раскажувањето, а наративот ве држи залепени за екранот, чекајќи да полета последниот џиновски балон – образложи жирито.
Жирито за наградата „Сечкан кромид“ за најдобар краток документарен филм беше во состав Инеке Смитс, Иева Убеле и Мартина Дроанди, а наградата ја доби францускиот документарец „Диви“ на Леонор Мерсиер со образложение: „Овој филм прекрасно ја доловува суровоста на традицијата преку гледиштата и стравот на засегнатите. Приказната се развива чекор по чекор, преку добро изработени кинематографски средства, и по слика и по звук.“
За наградата „Кокарче“ за најдобар студентски документарен филм одлучуваше комисијата во состав Јустина Грачнер Ботоњиќ, Ива Росандиќ и Јована Ѓорѓиовска. Наградата ја доби „Алое, фикус, авокадо и шест драцени“ на Марта Смеречинска.
– Филмот на Марта Смеречинска ги кани гледачите да размислуваат што им се случува на материјалните нешта кои ги поседуваме, кога се селиме од точка А до точка Б. Нашето постоење е често кондензирано во кутии полни со вредни предмети, но овие материјални архиви подобро ќе ги разбереме преку нашите основни вредности и влијанието кое го имаме врз другите околу нас. Копањето низ нашите емоции низ времето е важно интроспективно искуство кое ни дозволува да се подумаме за постојаната промена низ која сите проаѓаме, без разлика на тоа каде се нашите корени – стои во образложението на жирито за наградата „Кокарче“.
Одлуката за Наградата за филм со најдобри етички идеи на 15. „МакеДокс“ ја донесе комисијата во состав Себастијан Кајзер, Драгомир Зупанц и Искра Гешоска.
– Жирито кое ја доделува Наградата за најдобри етички идеи го избра „Кикс“ на Давид Микулан и Балин Ревез како најдобар филм. Зошто? Бидејќи „Кикс“ е фантастичен филм во генералната филмска смисла. Почнува со анти-драматургија и стотици резови во првите минути, уловувајќи ја уличната атмосфера. Улицата е претставена преку начините на кои функционираат и реагираат мозокот и телото – со 100 асоцијации и спонтани чувства. Голем број на отпадници се наоѓаат во непосредното истражување на градот, како и главниот протагонист, кој е дете кое камерата го следи 12 години. Го избравме филмот во категоријата „најдобри етички идеи“ бидејќи овој документарец ги прикажува своите протагонисти без да морализира. Протагонистот Сањи одбива да биде надвладеан од каква било моќ и не му е гајле за ништо. Филмот ги следи него и неговото семејство, прикажувајќи ја неговата убавина, сила, сомнежи и љубов. Како публика, јасно ни е дека се соочуваме со најниското ниво на прекаријат. Но филмот никогаш не го осудува тоа. Го гледаме човечкиот сон на детето, неговите надежи и борбата, кои се отворени како нашите животи. Може, но не мора, да заврши како целосна катастрофа или со криминал. Силата и моралната вредност на филмот ги вклучуваат протагонситите директно во светот во кој живееме и за кој имаме одговорност. И тоа е она што ги прави тие луѓе видливи и ги придобива назад во нашата имагинација, како луѓе кои испаднале од доминантните структури на моќ – образложи жирито.
Во рамки на индустрискиот сегмент МакеКоПроДокс форум на 15. „МакеДокс“ награди добија пет проекти во развој. Проектот „Where I end and You begin“ ја доби наградата на „ДоксБарселона“, „Colors in my eye“ доби награда од „ДОК.фест Минхен“, „Breath under the sun“ освои награда од ФИПАДОЦ, проектот „Florence“ доби награда од Документарната асоцијација на Европа (ДАЕ), а „Moving Sisters“ доби награда од „Dysflims“. Насловите на проектите се на англиски јазик бидејќи тоа беше работен јазик на МакеКоПроДокс форумот.
Јубилејното 15-то издание на Фестивалот на креативен документарен филм „МакеДокс“ со мото „Копање емоции низ времето“ се одржа од 15 до 22 август во Куршумли ан, Музеј на Македонија, Сули ан, МКЦ и „Лабораториум“ во Скопје. На фестивалот беа прикажани 92 документарни остварувања и присуствуваа над 100 гости – филмски автори, продуценти, студенти и професионалци од светот на документарниот филм.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Собрана поезија од Игор Исаковски на 55-тата годишнина од неговото раѓање
Во слава на поетот Игор Исаковски (1970-2014), на 55-годишнината од неговото раѓање, на 19 септември во кафе-книжарницата Буква од 20 часот ќе се претстави книгата со неговата собрана поезија со наслов „Совршен поет“ во издание на Или-Или.
Книгата има 700 страници собрана поезија на еден од најзачајните и најпознати современи македонски поети.
Уредничката на ова издание, Елизабета Баковска, во поговорот на книгата вели:
„Препрочитувањето на поезијата на Игор за мене беше еден долготраен, тегобен и мачен, но едновремено и неверојатно просветлувачки процес, едно од оние животни искуства кои некако го менуваат човека. Читањето на овој обемен корпус стихови што се мрачни, љубовни, еротски, безобразни, сурови, цинични, алкохолизирани, повторливи, баладни, епски, сатирични, филозофски, осамени, гневни, возбудливи, ритмични, екстатични, телесни, отуѓени, бунтовни, помирливи, животворни, смртоповикувачки, разурнувачки, бесни, смирувачки, роморливи, обилни, но никако невпечатливи, рамнолиниски и занемарливи, беше едно повторно, длабоко медитативно соочување со она што за (во и од) Игор беше поезијата: „чувствено продирање низ суштината“.
Во вториот поговор на ова издание, Елизабета Шелева истакнува:
Никојпат не знаеме која песна ќе (ни) биде последна, заветна – и која песна (или книга) ќе ја втисне неизбежната есхатолошка точка на нечие творештво и, уште поважно, живот.
Кога станува збор за близок и драгоцен човек, одличен и посветен поет, бескомпромисен и огнен маж, граматиката одеднаш станува мошне сурова дисциплина. Како (одеднаш) да се говори за некого во минато време, како веќе еднаш да бил и никојпат повеќе нема да биде? Ова (студено граматичко време) особено паѓа тешко, кога тој исклучителен и редок човек заминал ненадејно, во својата полна животна и, уште повеќе, творечка сила, кога немал ниту едно бело влакно во бујната долга коса, ниту еден траг од толку блиската конечност…
Оти премногу енергија, премногу супстанција, премногу живот, премногу „музики“, премногу прашања, што живот значат „полн сум сокови и стихови“ – му останале несподелени, недокажани, незаобиколни – да ги сподели со своите читатели-сојузници, од онаа страна на баналното, од онаа страна на рамнодушноста, од онаа страна на темницата и на небитието…
Фотографиите во книгата се на Сашо Димоски, дизајнот на корицата е на Марија Смилевска а графичкото уредување на Светлана Кочовска-Стеовиќ.
Култура
Изложба на Друштвото на ликовните уметници на Македонија во македонскиот КИЦ во Софија
На 19 септември, со почеток од 18:30 часот, во галеријата на Македонскиот културно-информативен центар во Софија ќе се одржи отворањето на изложбата на Друштвото на ликовните уметници на Македонија со наслов „Експериментален цртеж“.
Изложбата ќе биде отворена во присуство на претседателката на ДЛУМ – проф. д-р Јана Манева Чупоска, претставници на управниот одбор, совет и членови на Друштвото.
Учествуваат 42 ликовни уметници: Синиша Новески, Иво Пецов, Јасмина Главинче, Стефан Младеновски, Татјана Ристовска – Керакамика, Јана Јакимовска, Ана Ивановска, Ненад Тонкин, Ирена Паскали, Дејан Иванов – Маргуш, Дијана Томиќ-Радевска, Марина Цветановска-Мартиновска, Стефан Јакимовски – Стеф, Марија Сотировска-Богдановска, Марија Мицова-Гацова, Кирил Гегоски, Валентина Илијевска, Ристо Мијаковски, Љубица Мешкова-Солак, Гоце Божурски, Ивона Велковска, Страхил М. Петровски, Борче Богоевски, Трајче Чатмов, Ангел Димовски, Душан Георгиевски, Златко Глигоров, Ана Спасова, Христина Зафировска, Ацо Таневски, Стефан Анчевски, Филип Јовески, Јана Манева-Чупоска, Јовица Мијалковиќ, Шќипе Мехмети, Софија Грабулоска, Златко Хаџи Пецов, Анета Стојчевска, Драган Вреговски – Алпи, Марија Чепешиева, Слободан Милошески, Љупка Делева.
Култура
МНТ со „Ничија земја“ ќе го отвори новиот европски фестивал „Acting Europe – театар без граници“ во Ќустендил
Утревечер, на 18 септември, Македонскиот народен театар ќе ја отвори првата фестивалска вечер на новиот европски фестивал „Acting Europe – Театар без граници“, кој ќе се одржи од 18 до 21 септември во Ќустендил, соседна Бугарија.
Тамошната публика ќе има можност да ја погледне претставата „Ничија земја“ од Данис Тановиќ, во режија на Александар Морфов, со искусните актери: Сашко Коцев, Тони Михајловски, Гораст Цветковски, Александар Микиќ, Борче Начев, Оливер Митковски, Софија Насевска-Трифуновска Александар Михајловски, Томе Станковски, Александар Ѓорѓиески, Ненад Анѓелковиќ, Никола Стефанов, Стефан Спасов, Григор Јовановски, Кристина Гиева, Филип Миленкоски, Александар Ивановски и Марија Кондовска.
Првото издание на фестивалот „Acting Europe – Театар без граници“ ја нагласува улогата на меѓукултурната разновидност на европската театарска сцена, преку претставување класични и современи продукции од различни земји.
„МНТ со задоволство ја прифати поканата да го отвори првото издание на новоформираниот меѓународен фестивал во Ќустендил, чија мисија е да прерасне во активна европска сцена за уметничка размена, меѓукултурен дијалог и заедничко креирање, поттикнувајќи ја соработката помеѓу театарски ансамбли, режисери, актери и сценски работници од регионов. Фестивалот има убава цел ̶ да создаде жива европска сцена, над националните и културните рамки, со идеја да постави основа за долгорочен и меѓународен уметнички дијалог“, вели Никола Кимовски, директор на МНТ.
Како што велат организаторите на фестивалот, фокусот е насочен кон копродукции создадени или адаптирани во духот на меѓународната соработка, кои го демонстрираат потенцијалот на вмрежување, интердисциплинарни пристапи и обединување преку границите.
Во првото издание ќе учествуваат реномирани театарски куќи од Македонија, Србија и Бугарија, кои ќе ја презентираат својата работа пред меѓународната публика.
Разновидната придружна програма, пак, ќе понуди низа професионални и културни активности насочени кон едукација, инспирација и професионална размена. Ќе се одржат работилници и обуки со претставници на Генералниот директорат за образование и култура на Европската комисија од Брисел, и тоа на теми посветени на европско финансирање и мобилност за театри, како и на новите трендови и предизвици поврзани со дигиталниот, одржлив и колаборативен театар во 2025 година.
Во рамките на програмата ќе се одржи и тркалезна маса со режисери, актери и културни менаџери од регионот, изложби на сценографија, костими, постери, фотографии и архивски материјали, проекции на документарни филмови посветени на театарскиот живот и прекуграничната културна соработка, презентации на студентски проекти и настапи на млади уметници од академиите за сценски уметности, како и креативни настани и неформални средби, кои ќе поттикнат создавање нови партнерства и можности за соработка.
Настанот се реализира под покровителство на Европската Унија, со поддршка на Претставништвото на Европската комисија во Бугарија, општина Ќустендил и Сојузот на артисти во Бугарија.
Гостувањето на Македонскиот народен театар се реализира со поддршка од Министерството за локална самоуправа на Р. С. Македонија, во рамки на Програмата за прекугранична соработка меѓу Македонија и Бугарија, финансирана од Европската Унија преку интегриран развој на прекуграничниот регион.
Концентрациите на ПМ10 честичките во зоната на Трубарево се во рамките на дозволените граници, објави Министерството за животна средина
Министерството за животна средина и просторно планирање информира дека во периодот од 17.09.2025 (09:30 часот) до 18.09.2025 (09:30 часот) беа...
(Фото) На Стење фатен патник со златен накит вреден 346 илјади денари
На граничниот премин Стење со Албанија, царинските службеници во соработка со гранична полиција спречија обид за криумчарење на златен накит...
Путин сака да го освои целиот Донбас; Зеленски: Подготвуваат две големи офанзиви наесен
Руските сили подготвуваат уште две големи офанзиви откако три кампањи веќе не успеаја оваа година, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски....
„Влен“: ДУИ партнер на Левицата, за власт ги гази Албанците
„ДУИ падна толку ниско што повеќе не се крие зад сцената, туку отворено се појавува како политички партнер на најалбанофобната...
Трамп: Посетата на Велика Британија е една од најголемите почести во мојот живот
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека неговата посета на Велика Британија е една од најголемите почести во неговиот живот во...
(Видео) Тројца полицајци убиени, двајца ранети во Пенсилванија, осомничениот убиен
Тројца полицајци беа убиени, а двајца други беа сериозно ранети во Пенсилванија во престрелка со вооружен човек кој подоцна беше...
Шефот на руската војска: Напредуваме на сите фронтови
Руските сили напредуваат во речиси сите правци во конфликтните зони во Украина, изјави вчера началникот на рускиот Генералштаб Валериј Герасимов....
(Фото) Џиновска статуа на Трамп со биткоин поставена пред американскиот Капитол
Златна статуа висока 3,6 метри на претседателот Доналд Трамп, која држи биткоин, беше откриена вчера пред американскиот Капитол во Вашингтон....
„Тајмс“: Велика Британија ќе ја признае палестинската држава овој викенд
Велика Британија формално ќе признае палестинска држава овој викенд, објави „Тајмс“. Премиерот Кир Стармер предупреди во јули дека ќе преземе...
Остра расправа во Уставниот суд: ДИК правилно постапила, независните можат со два потписа да учествуваат на изборите
Правилникот на Државната изборна комисија кој дозволува учество на независните кандидати на изборите со само два потписа е основан и...
Ново обвинение за струшкиот градоначалник Рамиз Мерко за светлата во Црн Дрим
Основното јавно обвинителство Струга поднесе Обвинителен предлог против градоначалникот Рамиз Мерко, за злоупотреба на службена положба. „Осомничениот, во временскиот период...
Увидот во Трубарево отежнат поради затрупувањето на локацијата, се вршат и дополнителни мерења на загадувањето
Скопското обвинителство и увидни екипи на МВР денеска извршија увид на лице место по настанатиот пожар во Трубарево. Увидните дејствија,...
ВМРО-ДПМНЕ: Политичка омраза преку фотомонтажи за трагедијата во Кочани – осуда и пад на сите етички граници
ВМРО-ДПМНЕ со најостра осуда реагира на срамниот, злонамерен и монструозен обид за политичка злоупотреба на трагичните настани во Кочани преку...
„Влен“: ДУИ за власт е подготвена да ја продаде Струга на Левицата, но на 19 октомври Ќира ќе ја ослободи со гласот на граѓаните
„Најновиот скандал што кружи на терен и во јавноста е жив доказ дека ДУИ изгубила секаков вид политичка ориентација. Темниот...
(Видео) Фотографии од Трамп и Епштајн проектирани на замокот Виндзор, извршени апсења
Четири лица се уапсени откако слики од принцот Ендру, Доналд Трамп и осудениот сексуален престапник Џефри Епштајн беа проектирани на...
Катар: Нетанјаху нема да помине неказнето
Катар изјави дека кршењето на меѓународното право од страна на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху „нема да остане неказнето“, објави Анадолија....
Медведев: Зоната забранета за летови над Украина би значело војна меѓу НАТО и Русија
Заменик-шефот на рускиот Совет за безбедност, Дмитриј Медведев, предупреди дека воведувањето зона на забрането летање над Украина и соборувањето на...
Лукашенко: Ние и Русите вежбаме лансирање нуклеарно оружје во Белорусија
Русија и Белорусија вежбаат лансирање на руско тактичко нуклеарно оружје како дел од заеднички воени вежби, изјави белорускиот лидер Александар...
(Фото) „Не умираме од несреќи, умираме од корупција“, „Шест месеци без правда за Кочани“: на плоштадот во Скопје одбележани шест месеци од трагедијата во „Пулс“
Вечерва во 20:16 часот, на плоштадот „Македонија“ во Скопје, со ѕвездено небо и молк, како симбол на солидарност и граѓанска...
(Видео) Путин во униформа на огромна воена вежба на источната граница на НАТО
Рускиот претседател Владимир Путин се појави во воена униформа на големата воена вежба на руската и белоруската армија, „Запад 2025“,...
