Месец јуни во Кинотека на Македонија носи богата, внимателно курирана филмска програма што се движи низ темите на телесноста, идеалот, отпорот и културната меморија. Од антологиската класика на европскиот модернизам, до ангажирани современи дела и регионални гласови, јунската понуда ги зближува различните филмски поетики, а го збогатува и самото искуство на гледање како чин на размисла, анализа и емоционален ангажман.

„Смртта во Венеција“ – Естетика на распаѓањето

Филмската класика „Смртта во Венеција“ на Лукино Висконти, адаптација на истоимениот роман на Томас Ман, е можеби највеличествениот пример за визуелизација на естетскиот идеал и неговото проклетство. Музиката на Малер, архитектурата на Венеција и бавната деструкција на духот и телото на Густав фон Ашенбах – тука стануваат метафора на една Европа на раб на историска, морална и духовна пропаст. Висконти маестрално го преведува текстот на Ман во јазик на тишина, симболика и слика, нудејќи филм што не старее – напротив, станува сè поактуелен.

„Секс“ и „Љубов“ – Скандинавска интимна дихотомија

Во јунската програма влегуваат и двата нови филма на Даг Јохан Хогеруд, „Секс“ и „Љубов“ – кои иако може да се гледаат како целина, функционираат и како самостојни интимни истражувања на човековата телесност и афективност.

„Секс“ е еден од најискрените и најинтелигентни филмови за современите форми на сексуалност, телесен контакт и интимна несигурност. Преку прецизна камера и дијалог што не бега од непријатното, Хогеруд го поставува прашањето: колку е интимата телесна, а колку политичка?

„Љубов“, од друга страна, ја отвора просторијата на емоционалниот однос – онаа сфера каде што зборовите тежат повеќе од кожата, а молчењето станува кревко тло за недоразбирање. Скандинавското студенило во изразот е само површина под која тлее драмата на луѓето што не знаат како да се поврзат, но не можат да престанат да се бараат.

„Семето на светата смоква“ – Отпор преку уметноста

Иранскиот режисер Мохамед Расулоф, добитник на „Златна мечка“ и гласен критичар на режимот во Иран, со својот најнов филм „Семето на светата смоква“ го продолжува ангажираниот поетски стил што истовремено е интимен и политички. Филмот, кој се одвива во сенката на иранската диктатура, не нуди лесни одговори и го проблематизира секојдневието на младите луѓе кои се соочуваат со невидливи, но присутни граници на говор, движење и љубов.

„Арманд“ – Семејни сенки во модерно руво

Халфдан Улман Тендел, внук на Ингмар Бергман и Лив Улман, со филмот „Арманд“ ни носи суптилна, психолошки софистицирана драма за релациите меѓу мајка и син, но и за замолчениот товар на машкиот срам и општествениот суд. Филмот, со својата визуелна строгост и драматуршка воздржаност, претставува современ продолжеток на скандинавската филмска традиција, а истовремено носи нов, подмладен тон, со исклучително прецизна актерска игра.

Циклуси: Италија, Перу и Балканот на големо платно

Програмата го вклучува и циклусот „Денови на италијански филм“, со избрани наслови од рецентната кинематографија на Италија – земја што останува бастион на авторскиот филм со јасна визија и длабока чувствителност за политичкото и личното.

„Денови на перуански филм“ претставуваат ретка можност за македонската публика да се запознае со кинематографијата на Латинска Америка надвор од доминантните индустрии. Перу, преку својот филм, зборува за урбаните маргини, сеќавањата на воените конфликти и сè уште живите ритуали во секојдневниот живот.
Особено значајно е присуството на албански, романски, бугарски и грчки филмови од рецентната продукција, кои го отвораат просторот на Балканот како филмска зона на естетска разноликост и културна хибридност. Овие проекции се и можност за регионален дијалог преку уметноста, во време на општествено раздвојување и културна изолација.

Повеќе од програма – Кинотеката како културна мисија

Јунската понуда на Кинотеката не е само репертоар – тоа е културна мапа на современото искуство, каде филмот не е само уметност, ами средство за разбирање, сведочење и сврзување. Во време на глобално забрзување, Кинотеката останува простор на забава, каде секое гледање е и читање, а секоја слика – повик на дијалог.