Култура
Јуни во Кинотека: Од интимата до идеалот, од отпорот до сеќавањето

Месец јуни во Кинотека на Македонија носи богата, внимателно курирана филмска програма што се движи низ темите на телесноста, идеалот, отпорот и културната меморија. Од антологиската класика на европскиот модернизам, до ангажирани современи дела и регионални гласови, јунската понуда ги зближува различните филмски поетики, а го збогатува и самото искуство на гледање како чин на размисла, анализа и емоционален ангажман.
„Смртта во Венеција“ – Естетика на распаѓањето
Филмската класика „Смртта во Венеција“ на Лукино Висконти, адаптација на истоимениот роман на Томас Ман, е можеби највеличествениот пример за визуелизација на естетскиот идеал и неговото проклетство. Музиката на Малер, архитектурата на Венеција и бавната деструкција на духот и телото на Густав фон Ашенбах – тука стануваат метафора на една Европа на раб на историска, морална и духовна пропаст. Висконти маестрално го преведува текстот на Ман во јазик на тишина, симболика и слика, нудејќи филм што не старее – напротив, станува сè поактуелен.
„Секс“ и „Љубов“ – Скандинавска интимна дихотомија
Во јунската програма влегуваат и двата нови филма на Даг Јохан Хогеруд, „Секс“ и „Љубов“ – кои иако може да се гледаат како целина, функционираат и како самостојни интимни истражувања на човековата телесност и афективност.
„Секс“ е еден од најискрените и најинтелигентни филмови за современите форми на сексуалност, телесен контакт и интимна несигурност. Преку прецизна камера и дијалог што не бега од непријатното, Хогеруд го поставува прашањето: колку е интимата телесна, а колку политичка?
„Љубов“, од друга страна, ја отвора просторијата на емоционалниот однос – онаа сфера каде што зборовите тежат повеќе од кожата, а молчењето станува кревко тло за недоразбирање. Скандинавското студенило во изразот е само површина под која тлее драмата на луѓето што не знаат како да се поврзат, но не можат да престанат да се бараат.
„Семето на светата смоква“ – Отпор преку уметноста
Иранскиот режисер Мохамед Расулоф, добитник на „Златна мечка“ и гласен критичар на режимот во Иран, со својот најнов филм „Семето на светата смоква“ го продолжува ангажираниот поетски стил што истовремено е интимен и политички. Филмот, кој се одвива во сенката на иранската диктатура, не нуди лесни одговори и го проблематизира секојдневието на младите луѓе кои се соочуваат со невидливи, но присутни граници на говор, движење и љубов.
„Арманд“ – Семејни сенки во модерно руво
Халфдан Улман Тендел, внук на Ингмар Бергман и Лив Улман, со филмот „Арманд“ ни носи суптилна, психолошки софистицирана драма за релациите меѓу мајка и син, но и за замолчениот товар на машкиот срам и општествениот суд. Филмот, со својата визуелна строгост и драматуршка воздржаност, претставува современ продолжеток на скандинавската филмска традиција, а истовремено носи нов, подмладен тон, со исклучително прецизна актерска игра.
Циклуси: Италија, Перу и Балканот на големо платно
Програмата го вклучува и циклусот „Денови на италијански филм“, со избрани наслови од рецентната кинематографија на Италија – земја што останува бастион на авторскиот филм со јасна визија и длабока чувствителност за политичкото и личното.
„Денови на перуански филм“ претставуваат ретка можност за македонската публика да се запознае со кинематографијата на Латинска Америка надвор од доминантните индустрии. Перу, преку својот филм, зборува за урбаните маргини, сеќавањата на воените конфликти и сè уште живите ритуали во секојдневниот живот.
Особено значајно е присуството на албански, романски, бугарски и грчки филмови од рецентната продукција, кои го отвораат просторот на Балканот како филмска зона на естетска разноликост и културна хибридност. Овие проекции се и можност за регионален дијалог преку уметноста, во време на општествено раздвојување и културна изолација.
Повеќе од програма – Кинотеката како културна мисија
Јунската понуда на Кинотеката не е само репертоар – тоа е културна мапа на современото искуство, каде филмот не е само уметност, ами средство за разбирање, сведочење и сврзување. Во време на глобално забрзување, Кинотеката останува простор на забава, каде секое гледање е и читање, а секоја слика – повик на дијалог.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Македонскиот народен театар вечерва ја изведува „Народен пратеник“ во Народно позориште – Белград

129 години по праизведбата на „Народен пратеник“ и 101 година од неговото прво печатено издание, „Народен пратеник“ на Македонски народен театар вечерва игра во Народно позориште – Белград.
Оваа прва комедија на Бранислав Нушиќ, во изведба на моќна актерска екипа и режисерски конципирана од страна на Егон Савин, по впечатливата и одлично забележана изведба на реномираниот фестивал и добиената специјална награда за колективна актерска игра од „Стериино позорје“ – вечерва во 20:30 часот игра на сцената „Раша Плаовиќ“.
Силните впечатоци и импресиите што ги сподели новосадската публика и критиката за двете изведби се патоказ и очекување тоа да се доживее и по оваа изведба.
Култура
Историски ден за МНТ: триумф на ансамблот во „Народен пратеник“

3 јуни 2025 – ден што со особена чест ќе биде запишан во поновата историја на Македонскиот народен театар.
Наградата што секој актер и ансамбл ја посакуваат – Специјалната Стериина награда за колективна актерска игра – му припадна на ансамблот на претставата „Народен пратеник“ од Бранислав Нушиќ, во режија на Егон Савин, а во продукција на Македонскиот народен театар – Скопје.
Ова е награда што ја слави и ја велича не само актерската вештина туку и сплотеноста што се раѓа на сцената – заедништвото во процесот на создавање, како и силата на колективната енергија што живее низ целото траење на претставата.
Александар Микиќ, Дарја Ризова, Тони Михајловски, Јордан Симонов, Тања Кочовска, Александар Михајловски (со снимен глас), народот: Дејан Стамчевски, Синан Ракип, Скендер Бериша, Зекирија Алим, Мирослав Атанасовски, Мартин Китановски и Хусеин Халили, како и целиот тим зад сцената – го заслуживте ова признание!
ПР
Култура
Премиера на балетот „Госпоѓа Бовари“ – одбележување 25 години уметничка дејност на примабалерината Марија Кичевска-Шокаровска

На 25 јуни 2025 година со почеток во 20.00 часот на големата сцена на Националната опера и балет, ќе се одржи премиерата на новата балетска продукција „Госпоѓа Бовари“, инспирирана од безвременскиот роман на Густав Флобер. Ова сценско остварување е посветено на јубилејот од 25 години уметничка дејност на примабалерината, Марија Кичевска Шокаровска која со својата енергија, емоција и посветеност остави длабок белег во историјата на македонскиот балет.
Ова балетско дело, поставено во два чина ја раскажува драмата на женската душа, копнежот по страст, слобода и трагичниот судир со општествените норми.
Диригент е Едуард Амбарцумјан од Ерменија, кореографијата ја потпишува Виктор Ишчук од Украина, кој со прецизност и современ израз го доловува духот на 19 век, додека музичката подлога е составена од дела на К. Сен-Санс, М. Равел, Ж. Масне, Ф. Менделсон и Г. Ф. Хендл, сценографијата и костимографијата се на Андреј Злобин и Гана Ипатиева од Украина, светло дизајн, Милчо Александров, а концерт-мајстор е Јане Бакевски.
Особено значајно е што оваа премиера е посветена на Марија Кичевска Шокаровска, која со својата уметничка кариера остави неизбришлив печат во историјата на македонскиот балет.Таа ќе ја толкува главната улога на Ема Бовари, во останатите улоги ќе настапат, Франциско Хименез Руиз (Шарл Бовари), Балаж Лочеи (Рудолф Буланже), Дмитро Чеботар (Трговецот Лере) и Ендру Кук (Доктор Оме) заедно со солистите, балетскиот ансамбл и оркестарот на Националната опера и балет.
Билетите се пуштени во продажба, онлајн и на билетарницата на МОБ.