Култура
Љутков најави повеќе средства за одржување на филмското наследство во Кинотеката

Министерот за култура и туризам, Зоран Љутков, при денешната работна посета на Кинотеката, потенцираше дека македонското аудиовизуелно наследство е многу значајно, но значајно е да се одржува и да има средства за тоа.
„Изминатите седум години, токму оваа институција, која е најстара институција задолжена за чување на аудиовизуелното наследство, во споредба со периодот пред 2017 година, имаше намален буџет за речиси 50 – 60 проценти, што ја покажува и недоволната посветеност на претходното раководство за грижата кон филмското наследство“, рече министерот Љутков, најавувајќи зголемување на буџетот за оваа национална установа.
Љутков потсети дека Кинотеката на Македонија во 2009 година беше меѓу водечките европски филмски архиви обезбедувајќи климатизирани депоа по меѓународни стандарди за чување на македонското филмско наследство, а во 2011 година беше меѓу првите европски филмски архиви од регионот коишто започнаа со реализација на долгорочниот проект за дигитализација и дигитална реставрација на аудиовизуелното наследство.
На средбата со новиот в. д. директор на оваа установа, Бошко Грујоски, беше истакнато дека во изминатите три месеци е завршена реставрацијата на дигиталната копија од краткиот игран филм „Писмо“, во режија на Васил Христов, а заврши и скенирањето на филмската копија на филмот „Мис Стон“, во режија на Жика Митровиќ, по што следува дигитална реставрација на овој игран филм. Во 2025 година следува дигитална реставрација на наслови од „златното време“ на македонскиот анимиран филм, како и дигитална реставрација на играниот филм „Македонска крвава свадба“, во режија на Трајче Попов.
Во фоајето на Кинотеката, заедно со новинарските екипи, министерот Љутков ги разгледа и фотографиите кои даваат приказ како изгледал запуштено пред три месеци и како изгледа сега споменикот на културата „Хавзи-пашини конаци“ во с. Бардовци, кој во изминатите години, како што рече, очигледно целосно бил заборавен.
При посетата беше истакнато дека овие три месеци е расчистен просторот пред депоата во Хавзи-пашините конаци каде што се чува фондот од светската продукција на 35-милиметарски филмови, со што е зголемена безбедноста на објектот и пристапот до зградата во која се чува дел од националното филмско наследство е непречен. Направена е интервенција на водоводната мрежа во Хавзи-пашините конаци и се презедоа мерки за санација на проблемот за да се спречи поголема штета.
На средбата со раководството на Кинотеката стана збор и за јубилејот 50 години од започнувањето на нејзината значајна културна активност, кој ќе се прослави во 2026 година, кој за што в. д. директорот Грујоски информираше дека вработените во оваа институција работат и на монографија за Кинотеката по повод прославата на 50-годишнината, а во наредниот период ќе се договорат сите филмски програми, гостувања, изложби и настани за одбележување на годишнината, со цел да се обезбеди пригодна програма во текот на целата јубилејна година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Џез концерт на 30 јуни – Георги Шарески Трио во Сули ан

Во рамки на програмата на Скопско лето на 30 јуни (понеделник) во 20:30 часот во Сули ан (Стара Чаршија) ќе се одржи концерт на Георги Шарески Трио.
Организаторите велат дека овој концерт претставува извонредна интеркултурна музичка соработка, каде што триото на македонскиот гитарист и композитор Георги Шарески се обединува со врвниот јапонски тапанар Акира Накамура, како и со истакнатиот контрабасист Оливер Јосифовски. Настапот нуди динамична комбинација на автентични авторски композиции, ритмичка прецизност, импровизација и бесконечен џез грув.
Програмата опфаќа внимателно избрани композиции кои ја истражуваат границата помеѓу современиот џез и традиционалната музика, исполнета со енергија, спонтаност и иновативност. Ова е прво гостување на Акира Накамура во Македонија – музичар со светска кариера, кој има соработувано со имиња како Хироми Уехара, David Fiuczynski и BIGYUKI.
Билетите се продаваат по цена од 400 денари, и можат да се набават на влезот од Сули ан, на денот на настанот и онлајн преку платформата Купи карти: https://www.karti.com.mk/skopsko-leto.nspx.
Култура
Почна седмото издание на филмската ревија „Златна рамка“ – Денови на македонскиот филм

Во кино „Фросина“ во Младинскиот културен центар (МКЦ) во Скопје, вчера вечер се одржа свеченото отворање на седмото издание на филмската ревија „Златна рамка“ – Денови на македонскиот филм, кое оваа година се одржува во знакот на 75 години постоење на Друштвото на филмски работници на Македонија (ДФРМ).
Настанот на едно место обедини филмски уметници, претставници на институции и љубители на македонскиот филм, а воедно претставуваше и можност за одбележување на творештвото и работа на генерации творци. На свеченоста беа доделени и почесните награди „Златна Рамка“ на Јордан Симонов како истакнат филмски актер, на Роберт Јанкуловски за истакнат филмски автор и Алисија Ферро за истакнат филмски работник.
Во знак на длабока почит, ДФРМ постхумно додели плакети на седум истакнати филмски дејци кои дале неизмерен придонес во македонската кинематографија:
· Јован Бошковски – Прв претседател на ДФРМ, писател, филмски критичар, сценарист. Неговите дела како „Растрел“, „Бегалци“ и „Солунските атентатори“ се клучни за македонската литература и филм. Автор на сценаријата за „Солунските атентатори“ и „Под исто небо“, соработник на „Мементо“ и „Републиката во пламен“. Неговиот придонес е незаменлив во развојот на македонскиот филм.
· Кирил Билбиловски – Пионер на македонската кинематографија, еден од првите уметнички фотографи и филмски сниматели во Македонија. Неговото име стои и на првиот македонски игран филм „Фросина“, а во неговиот опус се вбројани преку 100 документарни и десетина играни филмови. Добитник на бројни награди за режија и камера, Кирил има оставено траен белег во историјата на македонскиот филм.
· Никола Лазаревски – Никица – Еден од најпознатите сценографи на македонската кинематографија, со над 50 филмски проекти. Познат по филмовите „Les cavaliers de l’orage“, „ Среќна Нова’49“ и „Пред дождот“. Уметник кој создаваше атмосфера и визуелен идентитет на македонскиот филм.
· Јордан Јаневски – Тон-снимател и тонски монтажер, дел од „Вардар филм“ од 1950 до 1991 година. Автор на звукот на преку 120 филмови, добитник на Златен медал Белград за најдобра тонска обработка за „Огнена бригада“. Професионалец со огромна посветеност и еден од клучните творци на македонската кинематографија.
· Делчо Михајлов – Македонски карикатурист, режисер и аниматор и директор на Фестивалот „Браќа Манаки“. Од рана возраст со карикатури и бројни изложби во
светот, автор на повеќе анимирани филмови, меѓу кои „Хомо Екраникус“. Неговиот придонес во визуелната уметност и филмот е непроценлив.
· Ѓорѓи Ѓорѓиевски – Џокер – Организатор, водач на снимање и незаменлив мајстор на „магијата на сетот“. Со речиси 60 години искуство, работел на голем број македонски и странски филмови.
· Милосав Крстевски – Ага – Светло-мајстор зад голем број култни филмови, меѓу кои и „Тетовирање“, „Среќна Нова ’49“ и „Тумба Маџари“. Неговиот труд создаде незаборавни атмосфери што ги красат македонските филмски остварувања.
Дополнително, ДФРМ се заблагодари и на три клучни партнери кои со својата поддршка оставиле траен белег врз развојот на македонската филмска уметност: Кинотека на Македонија – за долгогодишната посветеност на филмската култура и поддршка на ДФРМ во афирмирањето на македонскиот филм; Општина Битола – за негувањето на традицијата на Фестивалот „Браќа Манаки“ и придонесот кон филмот и препознатливиот културен идентитет на градот; и Агенцијата за филм на Северна Македонија – за континуираната поддршка во реализацијата на домашни филмски продукции и нови креативни проекти.
Настанот беше одбележан со емотивни моменти, аплаузи и пораки за континуитет, почит и заедничка мисија – да се чува, развива и споделува македонскиот филм со светот
Култура
Со концерт на „Леб и сол“ почна Битолското културно лето

Со концерт на „Леб и сол“ во античкиот локалитет Хераклеја, синоќа беше отворено 17 издание на Битолското културно лето. Фестивалот го отвори градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, потенцирајќи дека БИТ ФЕСТ е фестивал кој ја слави Битола како град на културата, уметноста и традицијата.
„Годинава сме особено горди што фестивалот продолжува да расте, што имаме добра програма и што заедно со уметниците, институциите, но и со секој од вас, ја негуваме убавината на уметноста, затоа што таа е најголемата вредност што можеме да ѝ ја даруваме на нашата Битола“, рече тој.
Коњановски најави дека фестивалските настани ќе траат сè до 31 август.
„И оваа година, ќе имаме содржини проткаени во традиционалните манифестации кои се дел од нашата годишна програма за култура, како: Битола отворен град, Илинденски денови, Битолино, Локум фест, но и многу други настани поврзани со јубилеи на наши домашни изведувачи, како што е вечерашниот настан, настанот на Стефанија мјузик ворлд, групата Гром, но и музички спектакл од светски ранг како што ќе биде гостувањето на еден од највлијателните DJ артисти – Армин ван Бурен“, рече градоначалникот Коњановски во своето обраќање пред публиката, по што следуваше концертот на „Леб и сол“, со кој групата го означи почетокот на БИТ ФЕСТ и ја започна турнејата по повод одбележувањето на 50-годишниот јубилеј на музичката сцена.
Културното лето во Битола има континуитет повеќе од 48 години. Од некогашните Хераклејски вечери, во 2006 година, организацијата на културното лето ја презема Општина Битола, а овој настан се трансформира во препознатливиот битолски фестивал — БИТ ФЕСТ, кој во текот на летниот период, значително го збогатува културниот живот во градот.