Култура
Џифонци ќе учат и како да се препознаат лажните вести, светска премиера на босанскиот краток филм „Јан“

Како да ги препознаеме лажните вести – со свое предавање денеска во 17 часот, претставници на организацијата „Метаморфозис“ од Скопје ќе се обидат да им помогнат на младите да ја подобрат својата медиумска писменост.
Денес на „Џифони Македонија“ сениорите ќе го гледаат украинскиот филм Лист, камен, граната“, кај кадетите е на програмата италијанскиот „Својствата на металите“, а јуниорите ќе го гледаат холандскиот филм „Ромаиса, суперхероината од Ротердам“. Следи и проекција на втората група кратки филмови кои се натпреваруваат за една од трите награди за „најдобар ЕПИК краток филм“.
На попладневната програма која е отворена за пошироката публика денеска во киното Фросина во 17:45 часот ќе се одржи и светска премиера на краткиот филм „Јан“ на Кенан Мусиќ, по што ќе следи средба со режисерот и дел од актерската екипа. Станува збор за филм за пријателство и љубов, во момент во животот кога на импулсите и на промените не може да им се одолее. Брутално искрена врска во брутална средина, што не прифаќа искрени емоции и не разбира дека понекогаш разумот не е најважната работа. Влезот е слободен.
Богат трет ден имаа учесниците на фестивалот вчера. Имаа можност да го проследат краткиот хорор филм „Лубеница“ на Мартин Чичовски и Оливера Каменарова, по што следуваа лавина прашања. Младите му честитаа на Чичовски за филмот, кој објасни дека за филмот веќе има интерес за негова американска продукција и дека ќе добие всушност нова верзија.
-Хоророт е возбудлива форма. Секој филм има свој јазик и гледачот треба да си најде свое толкување. Филмот го спремавме два месеца, им благодарам на сите што ни помогнаа, снимавме во Марков манастир покрај реката и беше одлично искуство. Многу е убаво кога работите со ваши пријатели со кои лесно се разбирате. Со Оливера се познаваме со години и иако сме многу различни, кога работиме филм, ние сме на иста бранова должина – рече Чичовски и им порача на младите дека на „Џифони“ сѐ е можно, а потсети и дека многу работи за филмот ги научил токму на фестивалот.
Во рамките на програмата „ЕПИК разговори“, дел од проектот ЕПИК, се одржа пане дискусија со претставници на фестивали од регионот посветени на младите филмски креативци – Омладински филмски фестивал од Босна и Херцеговина, „Филмарт“ со фестивалот „Интеракција“ од Србија и Олимпија филм фестивал од Грција. Дискусијата беше фокусирана на филмот кој во рацете на младите креативни луѓе може да послужи како алатка што ќе го подобри светот. Сите учесници се согласија дека филмот е многу важен медиум што може да ги поврзе младите и ги охрабрија џифонци да се впуштат во реализација на своите идеи, да ги срочат своите мисли во видео форма и да ги испратат своите остварувања на фестивалите во регионот, кои можат и да им помогнат во тој потфат, бидејќи поддржуваат и развој на сценарио, на претпродукција и слично.
Слаѓана Петровиќ-Варагиќ од Србија го претстави фестивалот Interaction кој е резултат на долгогодишното искуство на здружението „Филмарт“ во едукација и продукција на кратки документарни филмови од млади автори. Тие организираат работилница во август, на која годинава учествуваа и млади од Македонија. Таа истакна дека го избрале документарниот филм како многу силен медиум за да се раскаже приказна, чини многу поевтино од играниот филм и така може повеќе млади да се охрабрат, особено на Балканот, да снимаат.
-Ние ангажираме млада публика од помали места, а доаѓаат луѓе од цел свет и тоа е многу интересно искуство за децата од регионот, бидејќи имаат можност да разговараат со гостите и да дознаат повеќе за нивната работа.
Ирене Зеза го претстави Олимпија филм фестивал, што веќе 26 години се одржува во Пиргос, Грција
-Секој декември имаме фестивал на филмови за деца и млади од професионалци, а имаме и дел направен за деца од цел свет. Имаме работилници, мастеркласи, обуки за наставници. Нашиот фестивал се одржува во мало место и цела недела кога се случува, насекаде има деца, млади, со камери во раце. Таа глетка е преубава – вели Зеза.
За Омладински филмски фестивал од Сараево зборуваа Мирза Чустовиќ и Кенан Мусиќ.
-На Омладински фестивал прикажуваме филмови на млади автори. Има три начини да учествувате, со ваш филм, со идеја и да добиете соработка со нашите партнери. Филмот како медиум сѐ уште не добива доволно признание од општествата и од филмските центри. Во последните години поддршката е сѐ помала и затоа ваквото поврзување како во Проектот ЕПИК е многу важно и корисно за сите нас. Видеото и филмот се форма на уметнички израз која најбргу допира до публиката, особена младата публика. Охрабрете се да ги исораќате своите остварувања или идеи на разни фестивали, оти тоа е многу важно – вели Мусиќ, кој истакна дека бил на „Џифони Италија“ во 2013 година и смета дека како концепт, тоа е најубавиот филмски фестивал што некогаш е направен.
Веднаш по дискусиите следуваше омилената традиционална меѓународна вечер на која младите се забавуваа, дознаваа за културата на секоја земја, на свој автентичен начин, и се насладија со вкусовите на гастрономските специјалитети на сите земји учеснички.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
“Инхерентно инертни“ – мултимедијална изложба на Христина Крстеска

Во Културно-информативниот центар – Скопје на 2 октомври во 20 часот ќе се отвори мултимедијалната изложба од ликовниот уметник Христина Крстеска насловена „Инхерентно инертни“
„Колку се стари планините? Колку брзо се движат гребените? Колку длабоко продираат карпите?
Зборот колку навестува нешто мерливо, како што е времето, брзината или длабочината. Но, она по што Христина Крстеска трага во својата уметничка пракса можеби поточно би го опишале со прашалниот збор како.
Во својата пракса, Христина успева да разоткрие и документира дел од јазикот и постапките со кои луѓето се служат обидувајќи се да се соочат со својата немоќ. Сепак, се чини дека во длабоката потрага по возвишеност и значење, луѓето погледнуваат кон карпите и, во нивната величенственост, го наоѓаат во себе токму тоа на што Христина инсистира – нашата способност да ја согледаме вродената оживеаност на целиот свет“, вели Клелија Живковиќ.
Христина Крстеска (1995) е визуелен уметник и истражувач. Има завршено дипломски и магистерски студии на Факултетот за Ликовни Уметности во Скопје, област сликарство но нејзината уметност се базира на мултимедијални практики. Во полето на уметноста таа работи со интердисциплинарен пристап, учејќи за геологијата, со фокус кон истражување на карпести пејзажи кои на било каков начин биле под влијание на човечки активности и разгледувајќи ги геоморфолошките промени кои се случуваат поради антропогени процеси. Во декември 2023 ја издаде својата прва уметничко – истражувачка книга Raw Breathing – Traveling through rockscapes поддржана од студиото Private Print во Скопје. Има реализирано неколку изложби и соработувано со повеќе уметници од македонската сцена. Христина има учествувано и во многу групни изложби, проекти и работилници од партиципативен карактер, социјално ангажирани уметнички практики, неформални уметнички предавања, како и проекти за подигнување на свеста за заштита на животната средина.
Изложбата ќе биде отворена до 14.10.2025 година.
Култура
„Снег” на Зоја Бузалковска, во продукција на Штрих ќе го отвори „Under 600″ – фестивал на независна театарска продукција

Претставата „Снег” во режија на Зоја Бузалковска, продукција на организаторите на фестивалот „Штрих”, ќе го отвори првиот фестивал „Under 600″ – фестивалот што ги обединува независните театри од Западен Балкан (поддржан од British Council), на 25 септември во 19:00 часот во сала 25 мај на Младинскиот културен центар во Скопје.
Under 600 е дел од проектот „Култура и креативност за Западен Балкан“ (CC4WBs), финансиран од Европската унија, кој има за цел да го подобри дијалогот во Западен Балкан преку зајакнување на културниот и креативниот сектор, како и развој на потенцијалот на секторот за социо-економско влијание во овој регион
„Снег” зборува за себепотрагата и за љубовта. Таа го следи патот на младиот поет Јуко Акита до себеси и до боите во неговите снежнобели хаику стихови. На тоа необично патување до разгатнувањето на тајните на уметничката креација, Јуко открива прекрасна, љубовна историја, нежна и суптилна, која засекогаш ќе го промени неговиот живот. За јапонската култура македонската публика знае многу малку, а јапонските прозни и драмски дела се ретко поставувани на македонската театарска сцена. Иако прекрасната новела „Снег” е дело на францускиот автор Максанс Фермин, таа во себе ја содржи срцевината на јапонската култура во најширока општествена и историска смисла. Освен тоа, таа е новела-мост помеѓу двете култури, онаа на Далечниот Исток и онаа на Западот.
Во таа смисла, работата на еден ваков материјал е огромна провокација за целиот креативен и актерски тим, зашто подразбира истражување и учење на култура која е тотално различна од нашата, како и усвојување на низа вештини, потребни за да се раскаже оваа толку необична бајковидна приказна.
Автор: Максанс Фермин
Режија: Зоја Бузалковска
Превод од француски јазик: Владимир Мартиновски
Извршен продуцент: Андреа Маркоска
Сценографија: Ненад Тонкин
Костимографија: Роза Трајчевска
Композитор на музика: Давид Ангелевски
Бушидо култура и сценски движења: Иванчо Горјанин
Консултант за јапонска култура и јазик: Chie Nagashima
Асистенти на режија: Бојана Василевска и Моника Ставревска
Дизајн на плакат и програма: Румена Најчевска и Павле Игновски
Техничка поддршка: Павле Игновски
Играат: Марјан Наумов, Томислав Давидовски, Александар Степанулески, Јанка Лефкова, Ава Хусеини, Лазар Христов, Нела Павловска, Мартин Мазнев.
Култура
Над 400 младинци од осум земји ќе учествуваат на филмскиот фестивал за млади „Џифони Македонија“

Тринаесеттото издание на Филмскиот фестивал за млади „Џифони Македонија“ ќе се одржи од 26 септември до 1 октомври во Младинскиот културен центар и во Кинотеката. Утревечер, фестивалот ќе го отвори амбасадорот на Република Италија, Паоло Палминтери во 20 часот, во киното „Фросина“, а потоа ќе биде прикажан филмот „Засекогаш со тебе“ (Io non ti lascio solo) на режисерот Фабрицио Катани. Овој филм неодамна ја имаше светската премиера на Филмскиот фестивал во Локарно. Влазниците за отварањето на фестивалот се бесплатни.
Во наредните шест дена Скопје ќе биде домаќин на 400 учесници од Македонија, како и 30-ина младинци од Италија, Швајцарија, Данска, Романија, Србија, Косово и Црна Гора. Младите учесници од другите земји ќе бидат сместени во фамилиите на нивните врсници од Скопје. Сите учесници на фестивалот го сочинуваат жирито поделено во три категории според возраста: јуниори (од 10 до 14 години), кадети (од 14 до 16 години) и сениори (од 17 до 19 години). Сите проекции на филмови, работилници и содржини наменети за младите учесници на фестивалот се целосно бесплатни.
Учесниците во текот на петте дена ќе гледаат филмови, ќе се вклучуваат на дискуции и мастеркласови и тиа ќе одберат да учествуваат на една од седумте креативни работилници на кои ќе може да креираат филмови, фотографии, стрипови и перформанс.
Во рамките на Creative You(th) Talks конференцијата ќе бидат претставени млади автори и иницијативи и ќе се дискутира за теми кои ја засегаат младата генерација.
Младите автори Бојан Василев и Беса Туша од Скопје, ќе ги презентираат своите кратки филмови и ќе дискутираат за креативноста, но и за креативното творење како мотивација.
Младите документаристи од последната генерација на „Докуникулци“ ќе ги прикажат трите нивни кратки документарни филмови кои ги направија ова лето во рамките на филмската школа на „МакеДокс“ и ќе дискутираат су учеџниците.
На презентацијата на UWC (United World Colleges) ќе биде презентирана можноста средношкочците да го завршат средното образование на едно од 18-те училишта во разни земји во светот и како и добивање на една од 10 стипендии за средношколци од целата држава кои македонскиот комитет на UWC ги доделува.
Дискусијата со Теодора Милевска (едукатор и истражувач, посветена на унапредување на родовата еднаквост) ќе се надоврзата на документарниот филм „Девојките не плачат“, кој следи шест храбри тинејџерки од целиот свет, секоја соочена со уникатни предизвици, но обединети од една желба: да живеат слободно и според свои услови. Има многу прашања кои треба да се дискутираат. Како девојките се движат низ свет кој често се чини повеќе рестриктивен отколку слободен? Дали на девојките им е потребна инспирација и моќен повик за вистинско женско јакнење – и подобар, послободен свет за следната генерација?
Повод за разговор ќе биде и филмот „101% – Кој ги контролира вашите избори?”, снимен под покровителство на италијанската полиција, како дел од кампањата за подигање на свеста за сајбербезбедноста на младите и водич во дигиталниот свет, заштите на приватноста и контролата на личните податоци онлајн.
Покрај тоа ќе се одржи и работилница “Young Europeans meet the Italian Youth Agency“ на која ќе учествуваат учесниците од повеќе земји и ќе се запознаат со активностите на Италијанската младинска агенција, која управува со европските младински програми во Италија и со многу иницијативи и можности за промовирање на учеството, инклузијата, талентот и креативноста кај младите.
На фестивалот ќе се придружи и Клаудио Губитози, основач и директор на Филмскиот фестивал Џифони од Италија на чија иницијатива пред 13 години беше создаден фестивалот „Џифони Македонија“ како еден од најважните столбови на „Џифони“ визијата во балканските земји.
На крајот од фестивалот, меѓу учесниците кои ќе бидат најактивни во дискусиите и работилниците, ќе рециклираат и ќе бидат добри домаќини на гостите од странство, најдобрите 12-мина ќе бидат избрани за учество на Филмскиот фестивал Џифони во Италија во 2026 година и како и други меѓународни фестивали во Европа.
Свеченото затворање на фестивалот на 1 октомври со почеток од 19 часот и ќе претставува презентација на целата креативната работа кои учесниците ја направиле на седумте работилници во текот на петте дена. Ќе бидат изложени сите фотографии и стрипови и ќе се прикажат сите кратки филмови направени од учесниците во текот на фестивалот.