Култура
46 поднесени дела на конкурсот за традиционални годишни награди на ДПМ

На конкурсот за традиционалните годишни награди на Друштвото на писателите на Македонија оваа година се пријавени вкупно четириесет и шест дела, единаесет повеќе од делата пријавени на конкурсот за годишни награди на ДПМ за 2023 година.
Оваа година, за разлика од минатата, доминира поетската продукција, но и книжевноста за деца и млади.
За наградата „Стале Попов“ за најдобро прозно дело објавено во 2024 г. конкурираат следните 10 наслови:
1. „Ветрилиште“ (Игор Анѓелков, „Или-или“)
2. „Стриптиз на душата“ (Филип Георгиевски, „Батапрес“)
3. „Искра“ (Петре Димовски „Дијалог“)
4. „Собирачите на пластични шишиња“ (Љубинка Донева, „Современост“)
5. „Кој го уби Едгар Алан По“ (Владо Јаневски, „Или-или“)
6. „Леска Брезоска“ (Симона Јованоска, „Или-или“)
7. „Човек глагол (Homo-verbum)“ (Елизабета Јончиќ, „Слово љубве“)
8. „Приказничар“ (Жарко Кујунџиски, „Антолог“)
9. „До_адната книга“ (Стефан Марковски, „Современост“)
10. „Јод“ (Снежана Младеновска-Анѓелков, „Или-или“)
За наградата „Ацо Шопов“ за најдобра поетска збирка објавена од член на Друштвото на писателите на Македонија во 2024 г. конкурираат следните 16 наслови:
1. „Си беше една љубов“ (Ана Бунтеска, „Просветно дело“)
2. ,,Рајсфершлус“ (Јулијана Величковска, „ПНВ Публикации“)
3. „Бог на ба(к)терии“ (Митко Гогов, „Макавеј“)
4. ,,Јазикот што само ние го разбираме“ (Зоран Јакимоски, „ПНВ Публикации“)
5. „На грбот на неповратот“ (Владо Јаневски, Агенција за иселеништво)
6. „Светлината во нашите вени“ (Стефан Марковски, „Современост “)
7. „Зборови од хартија“ (Милчо Мисоски, „Антолог“)
8. „Моќта на водата“ (Жаклина Михајлова, самиздат)
9. „Одглас (на нечуеното)“ (Сузана Мицева, самиздат)
10. „Чекор до амбисот“ (Драгица Најческа, „Дијалог“)
11. „Непронајдено прибежиште“ (Сашо Огненовски, „Антолог“)
12. „Се умира ли од премногу сакање“ (Зоран Пејковски, „ПНВ Публикации“)
13. „Тројанско слепило“ (Милован Стефановски, „АД Вербум“)
14. „Разговор со љубовта“ (Лилјана Стоилковска, самиздат)
15. „Ехо на светлината“ (Мирјана Тренчева, „Академска мисла“)
16. „Посвети и пофалби“ (Ивица Џепароски, „Дијалог“)
За наградата „Ванчо Николески“ за најдобра книга за деца и млади објавена во 2024 г. пријавени се следните 10 наслови:
1. „Бакнежи на небото“ (Иван Антоновски, „Светулка“)
2. „Играме, растеме“ (Владо Димовски, „Арс Ламина“)
3. „Саканија“ (Љубинка Донева, „Панили“)
4. „Големиот слон лета дрон“ (Зоран Јакимоски, „ПНВ Публикации“)
5. „Со големо Д (прозен воспев на Другарството)“ (Александар Кујунџиски, „Антолог“)
6. „Очи во очи“ (Ели Маказлиева, „Едука Мак“)
7. „Тино – бездомното полжавче“ (Сузана Мицева, „Средби под јаворите“)
8. „Збрка во трка“ (Весна Мундишевска-Велјановска, „Перун Артис“)
9. „Првото жарче Љ У Б“ (Велко Неделковски, „Арс Ламина“)
10. „Мојата азбука“ (Мирјана Стојановска, „ЗНК ‘Нова’ – Битола“)
За наградата „Димитар Митрев“ за најдобро дело од областа на книжевната критика и есеистиката објавено во 2024 г. конкурираат следните седум наслови:
1. „Книжевни паметници“ (Наташа Аврамовска, Институт за македонска литература)
2. „Нивното време низ Битола“ (Петре Димовски, „Дијалог“)
3. „Авторските неологизми во поезијата на Весна Мундишевска-Велјановска“ (Елизабета Јончиќ, Македонско научно Друштво – Битола)
4. „Жени во македонската книжевност од XIX век“ (Славчо Ковилоски, Институт за македонска литература)
5. „Дом во тишина“ (Никола Маџиров, „Арс Ламина“)
6. „Тантели од зборови“ (Гоце Ристовски, „ВиГ Зеница“)
7. „Милчо за Манчевски“ (Атанас Чупоски, Кинотека на Р. С. Македонија)
Од Друштвото на писателите на Македонија со особено внимание и благодарност информираат дека по извесен период пауза, оваа година ДПМ ќе ја додели и наградата „Мост“, со која се одликува дело објавено на некој од јазиците на националностите во Р. С. Македонија. За наградата „Мост“ на ДПМ за 2024 г. се пријавени следните три наслови:
1. „Била једном једна кућа“ („Беше еднаш една куќа“) (Гордана Јовиќ Стојковска, „Слово љубве“)
2. “Vetëtimat e heshtjes” („Молњи на молкот“) (Делвина Крлуку, самиздат)
3. “Kopeja Me Zgjebe ndjek autorin” („Шугавото стадо го брка авторот“) (Каљош Челику, самиздат)
На конкурсот за годишни награди на ДПМ за 2023 г. беа пријавени 14 прозни дела, 7 поетски збирки, 6 книги за деца и млади и 8 книги критика и есеистика. Добитници на наградите беа романот „Ако се родат некакви чувства“ (Блаже Миневски, „Матица“), поетската збирка „Коњски житија“ (Зоран Анчевски, „Арс Ламина“), пиесата за деца „Земјата на заборавените сказни“ (Билјана С. Црвенковска, „Чудна шума“) и научната студија „Птици во аквариум: надреализам, 1924-2024“ (Лидија Капушевска-Дракулевска и Влада Урошевиќ, „Полица“).
За доделувањето на традиционалните годишни награди на ДПМ одлучува тричлено жири, кое е избрано со тајно предлагање и гласање од страна на членовите на Управниот одбор на ДПМ. Годишните награди на ДПМ традиционално се доделуваат на 13 февруари, денот на основањето на Друштвото. Во 2025, Друштвото на писателите на Македонија ќе одбележи 78 години од своето постоење.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Изведбата на моќното ремек-дело „Набуко“ од Џузепе Верди во рамките на 53. издание на Мајските оперски вечери

Моќното ремек-дело од Џузепе Верди, операта „Набуко“ ќе се изведе на сцената на Националната опера и балет на 19 мај со почеток во 20.00 часот во рамките на 53. издание на фестивалот „Мајски оперски вечери“. Операта ќе се изведе под диригентската палка на гостинот од Грција, Мирон Михаилидис, режијата е на Ренато Бонајуто (Италија), сценографијата и костимографијата се на Флавио Арбети и Артемио Кабаси од Италија, кореограф е Маја Митровска-Богојевска, концерт-мајстор е Јане Бакевски, хор-мајстор е Јасмина Ѓорѓеска, а светло дизајн, Милчо Александров.
Насловната улога (Набуко) ќе ја толкува, Луис Кансино од Шпанија, во улогата на Абигаиле ќе настапи Ханјинг Цо од Кина, Николина Јаневска ќе ја толкува улогата на Фенена, Уго Тарквини (Италија) ќе настапи како Исмаил, а во улогата на Захарие ќе настапи Џовани Пароди (Италија), во останатите улоги ќе настапат Диме Петров, Ана Ројдева, Дејан Стоев, хорот, оркестарот, балетскиот ансамбл на Националната опера и балет и ученици при ДМБУЦ „Илија Николовски – Луј“.
„Набуко“е лирско-драматична опера во четири чина, едно од најпопуларните дела на Џузепе Верди и е омилено кај публиката. Својата праизведба оваа опера ја имала во 1842 година во Миланска Скала. Тоа е третата опера на Верди за која што се смета дека трајно ја воспоставила неговата репутација како композитор. Темата на операта е тешката историја на еврејскиот народ, нападнати и поразени, протерани од својата татковина, иако историските настани се користат само како позадина на романтичниот и политички заплет. Верди во една ноќ ја напишал надалеку познатата хорска арија која станала драматуршки и музички столб на делото „Va, pensiero, sull’ali dorate“ („Летај на златести крилја”).
Култура
Објавен првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик

Во издание на „Бата прес“ објавен е првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик, на кој автори и редактори се осум универзитетски професори. Објавувањето на речникот е поддржано од Министерството за култура како проект од национален интерес за 2024 година.
Својата прва промоција речникот ќе ја има на годинешниот Саем на книгата во арената „Борис Трајковски“, на штандот на издавачот, во вторник, во 11.30 часот. Речникот ќе го претстават рецензентката проф. д-р Весна Костовска и авторката редактор проф. д-р Елизабета Бандиловска.
Во првиот том се поместени зборовите од буквата А до буквата Ж, а авторите (универзитетските професори) и соработниците постојано работаат, така што во наредните изданија ќе бидат обработени зборовите до буквата Ш, и правописно-нормативниот речник како плод на повеќегодишен труд ќе биде комплетиран.
Овој капитален лексикографски зафат се надоврзува на повеќето изданија од овој вид, почнувајќи првиот македонски правописен прирачник Македонски правопис со правописен речник од Блаже Конески и Крум Тошев (1950) до Правопис на македонскиот јазик во издание на Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“ и издавачката куќа „Култура“ (2015 и 2017 година).
Автори и редактори на изданието се: Лидија Аризанковска, Елизабета Бандиловска, Снежана Велковска, Виолета Јанушева, Елена Јованова-Грујовска, Искра Пановска-Димкова, Симон Саздов, Људмил Спасов.
Соработници на проектот се Марија Антевска, Филип Белчев и Македонка Додевска.
Култура
Изложба ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ во Загреб

Во македонскиот КИЦ во Загреб во рамките на програмата по повод 145-годишнината од постоењето на Музејот на уметности и занаети – Загреб, на 13-ти мај ќе биде отворена изложбата ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ на една од најзначајните македонски графичарки, Менча Спировска. На изложбата ќе бидат претставени речиси непознати дела за хрватската јавност создадени во 1950-тите години во Загреб.
Изложбата се реализира како заеднички проект на загребскиот Музеј на уметностите и занаетите и македонскиот Културно-информативен центар во Загреб по повод 145-годишнината од основањето на загребскиот Музеј за уметности и занаети. Директорката на македонскиот Културно-информативен во Загреб, Мими Ѓоргоска Илиевска, ги потврди заложбите на директорот на Музејот за уметности и занаети, Сањин Михелиќ дека со оваа изложба се промовираат вредностите на меѓународната соработка и културните врски меѓу Хрватска и Македонија, кој потенцираше дека во годината кога ја одбележуваат 145-годишнината од постоењето на Музејот ќе следи уште една исклучителна изложба на фотографии од студиото на семејството Арсовски во соработка со македонскиот Културно-информативен центар во Загреб и Музејот на Град Скопје.
Изложбата насловена ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ за првпат го претставува комплетниот уметнички опус на Менче Спировска создаден за време на нејзиното студирање во Загреб, кој што се чува во фондовите на Музејот на уметности и занаети. Централно место на изложбата е нејзиното до сега неизложено дело од областа на графичкиот дизајн, „Концептуален дизајн за рекламна туристичка брошура на Загреб“, кое сега за првпат ќе биде изложено во целост, создадено за време на нејзините студии на поранешната истакната Академија за применети уметности во Загреб, којашто оставила значаен траг во развојот на уметноста, дизајнот и визуелната култура во Хрватска.
Изложбата го прикажува и придонесот на македонските студенти на загрепската уметничка сцена во 1950-тите, а Менче Спировска зазема посебно место како посредник на културните и естетските вредности на двете земји.